هادی مقدس، از شاگردان درس خارج فقه امام‌خمینی.

هادی مقدس
هادی مقدس.jpg
اطلاعات فردی
تاریخ تولد۱۳۰۹ش
زادگاهکربلا
تاریخ وفات15تیر ۱۳۹۱
محل دفنحرم حضرت معصومه(س)
شهر وفاتقم
اطلاعات علمی
استادانمیرزا علی نائینی، سیدسعید تنکابنی، محمدحسین مازندرانی، محمد کلباسی، محمد خطیب، محمدرضا جرقویی، محمدعلی سرابی، سیدعبدالهادی شیرازی و سیدابوالقاسم خویی، امام‌خمینی، آل راضی، میرزا حسن شیرازی و...
محل تحصیلکربلا و نجف
فعالیت‌های اجتماعی-سیاسی
سیاسیحمایت از نهضت امام‌خمینی، مبارزه با رژیم بعث عراق و عضویت دیوان عالی قضایی قوه قضائیه .
وبگاه رسمی 

زادگاه و خاندان

هادی مقدس در سال ۱۳۰۹ش در شهر کربلا و در خانواده‌ای روحانی به دنیا آمد. پدرش شیخ محمدباقر مقدس یزدی و جدش شیخ علی مقدس یزدی معروف به آخوند ملا علی از عالمان یزد بود. آخوند ملا علی پس از هجرت از یزد به کربلا و اقامت در آن شهر به پیشنهاد آیت‌الله وحید بهبهانی ضمن تدریس در حوزه علمیه کربلا، به اقامه نماز جماعت در حرم امام حسین(ع) پرداخت.

تحصیل

هادی مقدس در حوزه علمیه کربلا مقدمات را نزد میرزا علی نائینی و پدرش و دیگر استادان حوزه کربلا فراگرفت. علوم فلکی و ریاضیات را نزد استادان برجسته حوزه کربلا و سطوح را نزد استادانی همچون سیدسعید تنکابنی، شیخ محمدحسین مازندرانی، شیخ محمد کلباسی، شیخ محمد خطیب، شیخ محمدرضا جرقویی و بخشی را در نجف اشرف نزد محمدعلی سرابی فراگرفت.

او هم‌زمان با تحصیل، به تدریس علوم حوزوی در سطوح مختلف اشتغال داشت و شاگردان متعددی از درس او بهره‌مند شدند. او سپس در درس خارج فقه و اصول آیت‌الله سیدعبدالهادی شیرازی و آیت‌الله سیدابوالقاسم موسوی خویی شرکت جست و به‌ویژه بیش از دو دوره کامل در درس خارج فقه و سه دوره در خارج اصول آیت‌الله خویی شرکت داشت. همچنین از درس خارج فقه و اصول آیات آل راضی و میرزا حسن شیرازی نیز استفاده می‌کرد.

هادی مقدس همچنین با آغاز درس خارج فقه (بیع مکاسب) امام‌خمینی در مسجد شیخ انصاری نجف اشرف، در درس خارج فقه ایشان شرکت کرد [۱] او درباره ویژگی‌های درس امام‌خمینی می‌گوید:

«روش امام در کلاس‌های درسشان منحصربه‌فرد بود. ایشان بسیار با تسامح ‎ ‏برخورد کرده و تمامی سؤالات طلاب را با روی خوش و تواضع تمام پاسخ ‎ ‏می‏‌فرمودند. در آن جلسات شهید حاج‌آقا مصطفی سؤال بسیار می‌‏کردند و آقا نیز با احترام پاسخ می‏‌فرمودند. امام از موضوع «ولایت فقیه» ـ که در عصر حاضر برای ‎ ‏اولین بار ایشان عنوان فرمودند ـ به‌عنوان روش عملی بحث و گفتگو می‏‌کردند، ‏درحالی‌که ما احتمال نمی‏‌دادیم که ولایت‌فقیه روزی بتواند به‌عنوان حکمی الهی اجرا گردد». مقدس درباره تقید امام‌خمینی به درس خاطره‌ای را نقل می‌کند که جالب است: «یک روز صبح در درس ایشان حاضر ‎ ‏شدم. در آن زمان درس‌های ایشان ضبط می‌شد و دستگاه ضبط در زیر منبر در جای‎ ‏دربسته‌‏ای قرار داشت و هرکسی به آن دسترسی نداشت. آن حضرت طبق معمول بالای‎ ‏منبر رفتند تا درس را شروع بنمایند و مسئول ضبط تا خواست دستگاه را روشن بکند،‎ ‏ناگهان شعله‏ور شد، به‌نحوی که شعله‌‏های آتش تا بالای منبر می‌‏رسید. همه‎ ‏وحشت‌زده شدیم، اما امام بی‏‌تفاوت و خونسرد بر بالای منبر نشسته و از جای خود هیچ تکانی نخوردند. ایشان پس از آنکه آتش به‌وسیله عده‌‏ای از دوستان خاموش‎ ‏شد، درس خود را شروع کردند».[۲]

فعالیت سیاسی و اجتماعی

هادی مقدس هنگام ورود امام‌خمینی به عراق در پاییز ۱۳۴۴ش، در مراسم استقبال از ایشان در بغداد، کربلا و نجف حضور داشت و سپس به پشتیبانی و یاری ایشان پرداخت و در زمره دوستداران و یاران امام‌خمینی درآمد. او ضمن اقامه نماز جماعت در مسجد معروف به سیداردبیلی، مدیریت مدارس آیت‌الله سیدکاظم یزدی (مدارس علمیه بزرگ، وسطی و صغری) را نیز بر عهده داشت و در همان مدارس تدریس می‌کرد. با حمایت و مدیریت او مدارس مذکور به پایگاهی برای یاران امام‌خمینی تبدیل شد تا آنجا که مدرسه سیدکاظم یزدی کبری به پایگاهی برای ارتباط یاران و دوستان حضرت امام با نقاط مختلف جهان ازجمله ایران مبدل شده بود و از همین مدرسه بود که سخنرانی‌ها، پیام‌ها و دستورالعمل‌های امام‌خمینی به سایر نقاط دنیا مخابره و پیام‌هایی نیز از داخل ایران دریافت می‌شد و به‌سرعت به امام‌خمینی انتقال می‌یافت و تصمیمات لازم اتخاذ می‌شد.

فعالیت‌ها پس از پیروزی انقلاب اسلامی

مقدس پس از پیروزی انقلاب اسلامی در نجف اشرف ماند و به فعالیت‌های سیاسی و علمی در آنجا ادامه داد. این فعالیت‌ها با حساسیت حکومت بعث عراق همراه بود و به همین علت مأموران حکومت بعث عراق در دی ۱۳۶۳ به خانه هادی مقدس یورش بردند و او را همراه با تمامی افراد خانواده به زندان ویژه سازمان امنیت نجف بردند. آنان دو روز بعد به زندان کربلا و سپس به زندان پادگان الرشید عراق انتقال یافتند. او در آن زندان مرجعی معنوی برای حل مشکلات زندانیان و توجه دادن آنان به ذکر و دعا و عبادت بود. مأموران بعثی با مشاهده تأثیرگذاری او و اعضای خانواده ایشان بر زندانیان، با تهدید به قتل و شکنجه این خانواده را از سایر زندانیان جدا کردند و به زندانی در شهر کلار بردند. دو روز بعد او را همراه با خانواده‌اش در مرز ایران و عراق در میان میدان‌های مین رها کردند. آنان به‌دشواری از آنجا به کرمانشاه رفتند و سپس هادی مقدس در شهر قم مقیم شد.

هادی مقدس سپس با دعوت سیدعباس خاتم یزدی، حسین راستی کاشانی و شیخ محمدهادی معرفت، وارد قوه قضائیه شد و به عضویت دیوان عالی قضایی درآمد و بیست‌وپنج سال به بررسی و تطبیق و تنفیذ نهایی احکام صادره از سوی قضات کشور با شرع مقدس اسلام و فقه اهل‌بیت(ع) می‌پرداخت.

درگذشت

هادی مقدس در پانزدهم تیر ۱۳۹۱ در قم از دنیا رفت و پیکرش در جوار حرم حضرت معصومه(س) در شهر قم به خاک سپرده شد.

پانویس

  1. مقدس، «خلاصه ای از زندگی‌نامه پر برکت مرحوم آیت‌الله حاج شیخ هادی مقدّس (قدس سرّه)».
  2. خاطرات سال‌های نجف، ج۱، ۲۳۴-۲۳۵.

منابع