۲۱٬۱۴۹
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۳۰: | خط ۳۰: | ||
| وبگاه رسمی = | | وبگاه رسمی = | ||
}} | }} | ||
'''نعمت‌الله صالحی نجف‌آبادی'''، | '''نعمت‌الله صالحی نجف‌آبادی'''، از شاگردان [[درس خارج فقه امام‌خمینی|درس خارج فقه]] و [[درس خارج اصول امام‌خمینی|اصول امام‌خمینی]]. | ||
== تولد و تحصیل == | == تولد و تحصیل == | ||
نعمت‌الله صالحی نجف‌آبادی در سال ۱۳۰۲ش در نجف‌آباد اصفهان به دنیا آمد.<ref>شوکران اندیشه، ص۲۵.</ref> خواندن و نوشتن را در مکتب‌خانه ملاغلامعلی در زادگاهش فراگرفت. دوران ابتدایی را هم در مدرسه ملی شیخ حسینعلی مسجدی معروف به مدیر گذراند. سپس برای کمک به خانواده تحصیل را رها کرد و به امر کشاورزی پرداخت. او در کنار کشاورزی، در کلاس‌های شبانه‌ای که در منزل علی منتظری، پدر حسینعلی منتظری در نجف‌آباد برگزار می‌شد، شرکت می‌کرد و در آنجا صرف میر و بخشی از تصریف و همچنین [[تلاوت قرآن|قرائت قرآن]] را نزد علی منتظری آموخت. پس یک سال وارد مدرسه علمیه ریاضی در نجف‌آباد شد و مقدمات را در آنجا و نزد استادان آن حوزه علمیه خواند. | نعمت‌الله صالحی نجف‌آبادی در سال ۱۳۰۲ش در نجف‌آباد اصفهان به دنیا آمد.<ref>شوکران اندیشه، ص۲۵.</ref> خواندن و نوشتن را در مکتب‌خانه ملاغلامعلی در زادگاهش فراگرفت. دوران ابتدایی را هم در مدرسه ملی شیخ حسینعلی مسجدی معروف به مدیر گذراند. سپس برای کمک به خانواده تحصیل را رها کرد و به امر کشاورزی پرداخت. او در کنار کشاورزی، در کلاس‌های شبانه‌ای که در منزل علی منتظری، پدر حسینعلی منتظری در نجف‌آباد برگزار می‌شد، شرکت می‌کرد و در آنجا صرف میر و بخشی از تصریف و همچنین [[تلاوت قرآن|قرائت قرآن]] را نزد علی منتظری آموخت. پس یک سال وارد مدرسه علمیه ریاضی در نجف‌آباد شد و مقدمات را در آنجا و نزد استادان آن حوزه علمیه خواند. | ||
صالحی نجف‌آبادی در سال ۱۳۱۸ش راهی اصفهان شد و در مدارس جده بزرگ، نیم‌آورد و صدر آن شهر بخشی از دروس مقدمات و سطح حوزوی چون هدایه یا انموذج، سیوطی، حاشیه | صالحی نجف‌آبادی در سال ۱۳۱۸ش راهی [[اصفهان]] شد و در مدارس جده بزرگ، نیم‌آورد و صدر آن شهر بخشی از دروس مقدمات و سطح حوزوی چون هدایه یا انموذج، سیوطی، حاشیه ملاعبدالله، جامی و مغنی و مطول، رسایل و مکاسب و سطح، شرح لمعه و کفایه، شرح شمسیه و شرح نهج‌البلاغه را نزد شیخ محمدحسن عالم نجف‌آبادی، معلم حبیب‌آبادی، هرندی، شیخ یحیی فقیه‌ایمانی، رحیم ارباب، احمد فیاض اصفهانی، میرزاعلی شیرازی و شیخ اسدالله نوراللهی خواند. او در همان دوره به دعوت شیخ محمدباقر زند کرمانی، سرپرست مدرسه ذوالفقار، به تدریس مغنی در آن مدرسه پرداخت. صالحی نجف‌آبادی که در مدرسه ذوالفقار با [[سیدمحمد بهشتی]] آشنا شده بود، در سال ۱۳۲۶ ش به پیشنهاد بهشتی رهسپار [[قم]] شد و در حوزه علمیه آن شهر به تکمیل تحصیلات حوزوی پرداخت.<ref>شوکران اندیشه، ص۲۸-۴۶.</ref> | ||
صالحی نجف‌آبادی پس از حضور در [[حوزه علمیه قم]]، در درس خارج اصول (کفایه‌الاصول) [[سیدحسین بروجردی|آیت‌الله سیدحسین طباطبایی بروجردی]] شرکت کرد. هم‌زمان در درس خارج فقه ایشان هم حضور یافت.<ref>شوکران اندیشه، ص۴۸-۴۹.</ref> در کنار حضور در درس آیت‌الله بروجردی، در درس‌های خارج اصول [[سیدمحمد حجت کوه‌کمری|آیت‌الله سیدمحمد حجت کوه‌کمری]]<ref>تاریخ شفاهی انقلاب اسلامی، ص۱۳۱.</ref> و خارج فقه و اصول [[امام‌خمینی]] و آیات [[سیدمحمدرضا گلپایگانی|سیدمحمدرضا موسوی گلپایگانی]] و [[سیدشهاب‌الدین مرعشی نجفی]]<ref>تاریخ شفاهی انقلاب اسلامی، ص۷۲.</ref> و [[سیدمحمد محقق داماد|آیت‌الله سیدمحمد محقق داماد]] حاضر می‌شد.<ref>تاریخ شفاهی انقلاب اسلامی، ص۸۸.</ref> | صالحی نجف‌آبادی پس از حضور در [[حوزه علمیه قم]]، در درس خارج اصول (کفایه‌الاصول) [[سیدحسین بروجردی|آیت‌الله سیدحسین طباطبایی بروجردی]] شرکت کرد. هم‌زمان در درس خارج فقه ایشان هم حضور یافت.<ref>شوکران اندیشه، ص۴۸-۴۹.</ref> در کنار حضور در درس آیت‌الله بروجردی، در درس‌های خارج اصول [[سیدمحمد حجت کوه‌کمری|آیت‌الله سیدمحمد حجت کوه‌کمری]]<ref>تاریخ شفاهی انقلاب اسلامی، ص۱۳۱.</ref> و خارج فقه و اصول [[امام‌خمینی]] و آیات [[سیدمحمدرضا گلپایگانی|سیدمحمدرضا موسوی گلپایگانی]] و [[سیدشهاب‌الدین مرعشی نجفی]]<ref>تاریخ شفاهی انقلاب اسلامی، ص۷۲.</ref> و [[سیدمحمد محقق داماد|آیت‌الله سیدمحمد محقق داماد]] حاضر می‌شد.<ref>تاریخ شفاهی انقلاب اسلامی، ص۸۸.</ref> | ||
| خط ۵۰: | خط ۵۰: | ||
صالحی نجف‌آبادی در خرداد ۱۳۴۹ همراه با برخی از مدرسان حوزه علمیه قم در نامه‌ای به «حضرت آیت‌الله‌العظمی مرجع بزرگ شیعه آقای خمینی» درگذشت آیت‌الله حکیم را تسلیت گفتند.<ref>اسناد انقلاب اسلامی، ج۳، ص۲۲۲؛ سیر مبارزات یاران امام‌خمینی در آینه اسناد، ج۵، ص۳۶۶؛ روحانی، بررسی و تحلیلی از نهضت امام‌خمینی، ج۲، ص۵۷۶-۵۷۷.</ref> صالحی نجف‌آبادی در پاسخ نامه جمعی از فضلا و محصلین حوزه علمیه قم دراین‌باره نوشت: «صلاحیت مرجعیت عامه حضرت آیت‌الله‌العظمی آقای خمینی مدظله‌العالی از قضایایی است که قیاسهاتها معها و کالنار علی المنار و الشمس فی رائقه النهار. تأیید، ترویج و تقویت معظم‌له وظیفه شرعی هر فرد مسلمان و علاقه‌مند به اسلام و مصالح مسلمین است».<ref>شوکران اندیشه، ص۹۴.</ref> به این سبب تحت تعقیب قرار گرفت و مدت چهار ماه متواری بود.<ref>شوکران اندیشه، ص۱۷۴-۱۷۵.</ref> او از افراد مورد اعتماد امام‌خمینی بود و ایشان به یکی از افرادی که توسط صالحی نجف‌آبادی معرفی شده بود، اجازه‌ای در امور حسبیه و شرعیه داده بود.<ref>صحیفه امام، ج۱، ص۴۹۹.</ref> | صالحی نجف‌آبادی در خرداد ۱۳۴۹ همراه با برخی از مدرسان حوزه علمیه قم در نامه‌ای به «حضرت آیت‌الله‌العظمی مرجع بزرگ شیعه آقای خمینی» درگذشت آیت‌الله حکیم را تسلیت گفتند.<ref>اسناد انقلاب اسلامی، ج۳، ص۲۲۲؛ سیر مبارزات یاران امام‌خمینی در آینه اسناد، ج۵، ص۳۶۶؛ روحانی، بررسی و تحلیلی از نهضت امام‌خمینی، ج۲، ص۵۷۶-۵۷۷.</ref> صالحی نجف‌آبادی در پاسخ نامه جمعی از فضلا و محصلین حوزه علمیه قم دراین‌باره نوشت: «صلاحیت مرجعیت عامه حضرت آیت‌الله‌العظمی آقای خمینی مدظله‌العالی از قضایایی است که قیاسهاتها معها و کالنار علی المنار و الشمس فی رائقه النهار. تأیید، ترویج و تقویت معظم‌له وظیفه شرعی هر فرد مسلمان و علاقه‌مند به اسلام و مصالح مسلمین است».<ref>شوکران اندیشه، ص۹۴.</ref> به این سبب تحت تعقیب قرار گرفت و مدت چهار ماه متواری بود.<ref>شوکران اندیشه، ص۱۷۴-۱۷۵.</ref> او از افراد مورد اعتماد امام‌خمینی بود و ایشان به یکی از افرادی که توسط صالحی نجف‌آبادی معرفی شده بود، اجازه‌ای در امور حسبیه و شرعیه داده بود.<ref>صحیفه امام، ج۱، ص۴۹۹.</ref> | ||
== کتاب شهید جاوید == | == نگارش کتاب شهید جاوید == | ||
صالحی نجف‌آبادی ازجمله نویسندگان پرکار حوزه بود و یکی از تألیفات او که بحث‌های زیادی را در محافل حوزوی برانگیخت، انتشار [[شهید جاوید (کتاب)|کتاب شهید جاوید]] بود. او در این کتاب، هدف امام حسین(ع) از قیام علیه یزید بن معاویه را تلاش برای برقراری حکومت اسلامی معرفی کرد. این ادعا که از نظر برخی متفکران حوزوی، انکار علم امام بود، به بحث‌های دامنه‌داری میان نویسندگان و پژوهشگران مذهبی و همچنین وعاظ انجامید. در این میان، تقریظ آیات [[حسینعلی منتظری]] و [[علی‌اکبر مشکینی]]، دو تن از روحانیان مبارز وقت بر این کتاب باعث شد تا ساواک از این اختلاف‌ها استفاده کند و بر بحث‌های مطرح‌شده درباره این کتاب دامن بزند؛ بنابراین بخش وسیعی از علما، روحانیان و واعظان به مخالفت با شهید جاوید پرداختند و کتاب‌هایی را دراین‌باره نوشتند. به نوشته یکی از پژوهشگران، در فضای پرسروصدای سال‌های ۱۳۴۹ ش تا ۱۳۵۲ ش، صالحی نجف‌آبادی به شخصیتی با موافقان افراطی و مخالفان افراطی روبرو بود.<ref>شوکران اندیشه، ص۲۵۸-۳۶۲؛ ایزدی، «مردی از تبار اصلاح دینی...»، ص۱۵.</ref> برخی از روحانیان نقدهایی بر آن کتاب نوشتند که از آن جمله می‌توان به آثار زیر اشاره کرد: پرتو حقیقت نوشته سیدمحمد نوری موسوی (اصفهان، حسینیه عمادزاده در ۴۸ صفحه)، جزوه حاج شیخ محمد کرمی (ضمیمه جزء دوم شرح نهج‌البلاغه وی)، حسین و پذیرش دعوت محمدتقی صدیقین اصفهانی (انتشار در سال ۱۳۵۱)، یک بررسی مختصر پیرامون قیام مقدس شهید جاوید حسین بن علی (ع) (از سه نفر از فضلای حوزه قم: محمدحسین اشعری، حسین کریمی و سیدحسن آل طه)، راه سوم شیخ علی کاظمی (قم، ۱۳۹۱، در ۱۲۸ صفحه)، مقصد الحسین میرزا ابوالفضل زاهدی قمی (قم، ۱۳۵۰، ۵۶ صفحه)، افسانه کتاب (نقد شهید جاوید) عطایی خراسانی (بخشی از کتاب ۴۴۰ صفحه‌ای او)، دفاع از حسین محمدعلی انصاری (قم، ۶۳۰ صفحه)، جواب او از کتاب او! (عبدالصاحب محمدمهدی مرتضوی لنگرودی، ۲۸۸ صفحه)، کتاب هفت‌ساله چرا صدا درآورد (شیخ علی‌پناه اشتهاردی، ۴۴۰ صفحه)، سالار شهیدان حسین بن علی سیداحمد فهری (۴۰۲ صفحه)، پاسداران وحی (شهاب‌الدین اشراقی و محمد فاضل لنکرانی، ۴۵۶ صفحه)، شهید آگاه صافی گلپایگانی (قم، ۱۳۹۳ ق).<ref>ابک، «صالحی نجف‌آبادی نویسنده شهید جاوید درگذشت»، ص۱.</ref> امام‌خمینی در سال ۱۳۵۰ ش در نامه‌ای به شیخ محمد یزدی با اشاره به اختلافات حوزه علمیه قم و اهل منبر درباره کتاب شهید جاوید، تأسف خود را ابراز و سپس خطاب به او تأکید کرد: «امروز که اصول احکام در دستبرد اجانب و نوکرهای آنهاست، به‌جای وحدت کلمه، این نحو تفرق و توهین بعضی از بعضی و تکفیر بعضی موجب کمال تأسف است و کاشف از عدم رشد جامعه است. امثال جنابعالی کوشش کنید شاید موفق شوید آقایان را از این خواب گران بیدار کنید، قبل از اینکه همه‌چیز آنها به باد رفته باشد؛ اگر نرفته باشد».<ref>صحیفه امام، ج۲، ص۳۴۱.</ref> | صالحی نجف‌آبادی ازجمله نویسندگان پرکار حوزه بود و یکی از تألیفات او که بحث‌های زیادی را در محافل حوزوی برانگیخت، انتشار [[شهید جاوید (کتاب)|کتاب شهید جاوید]] بود. او در این کتاب، هدف امام حسین(ع) از قیام علیه یزید بن معاویه را تلاش برای برقراری حکومت اسلامی معرفی کرد. این ادعا که از نظر برخی متفکران حوزوی، انکار علم امام بود، به بحث‌های دامنه‌داری میان نویسندگان و پژوهشگران مذهبی و همچنین وعاظ انجامید. در این میان، تقریظ آیات [[حسینعلی منتظری]] و [[علی‌اکبر مشکینی]]، دو تن از روحانیان مبارز وقت بر این کتاب باعث شد تا ساواک از این اختلاف‌ها استفاده کند و بر بحث‌های مطرح‌شده درباره این کتاب دامن بزند؛ بنابراین بخش وسیعی از علما، روحانیان و واعظان به مخالفت با شهید جاوید پرداختند و کتاب‌هایی را دراین‌باره نوشتند. به نوشته یکی از پژوهشگران، در فضای پرسروصدای سال‌های ۱۳۴۹ ش تا ۱۳۵۲ ش، صالحی نجف‌آبادی به شخصیتی با موافقان افراطی و مخالفان افراطی روبرو بود.<ref>شوکران اندیشه، ص۲۵۸-۳۶۲؛ ایزدی، «مردی از تبار اصلاح دینی...»، ص۱۵.</ref> برخی از روحانیان نقدهایی بر آن کتاب نوشتند که از آن جمله می‌توان به آثار زیر اشاره کرد: پرتو حقیقت نوشته سیدمحمد نوری موسوی (اصفهان، حسینیه عمادزاده در ۴۸ صفحه)، جزوه حاج شیخ محمد کرمی (ضمیمه جزء دوم شرح نهج‌البلاغه وی)، حسین و پذیرش دعوت محمدتقی صدیقین اصفهانی (انتشار در سال ۱۳۵۱)، یک بررسی مختصر پیرامون قیام مقدس شهید جاوید حسین بن علی (ع) (از سه نفر از فضلای حوزه قم: محمدحسین اشعری، حسین کریمی و سیدحسن آل طه)، راه سوم شیخ علی کاظمی (قم، ۱۳۹۱، در ۱۲۸ صفحه)، مقصد الحسین میرزا ابوالفضل زاهدی قمی (قم، ۱۳۵۰، ۵۶ صفحه)، افسانه کتاب (نقد شهید جاوید) عطایی خراسانی (بخشی از کتاب ۴۴۰ صفحه‌ای او)، دفاع از حسین محمدعلی انصاری (قم، ۶۳۰ صفحه)، جواب او از کتاب او! (عبدالصاحب محمدمهدی مرتضوی لنگرودی، ۲۸۸ صفحه)، کتاب هفت‌ساله چرا صدا درآورد (شیخ علی‌پناه اشتهاردی، ۴۴۰ صفحه)، سالار شهیدان حسین بن علی سیداحمد فهری (۴۰۲ صفحه)، پاسداران وحی (شهاب‌الدین اشراقی و محمد فاضل لنکرانی، ۴۵۶ صفحه)، شهید آگاه صافی گلپایگانی (قم، ۱۳۹۳ ق).<ref>ابک، «صالحی نجف‌آبادی نویسنده شهید جاوید درگذشت»، ص۱.</ref> امام‌خمینی در سال ۱۳۵۰ ش در نامه‌ای به شیخ محمد یزدی با اشاره به اختلافات حوزه علمیه قم و اهل منبر درباره کتاب شهید جاوید، تأسف خود را ابراز و سپس خطاب به او تأکید کرد: «امروز که اصول احکام در دستبرد اجانب و نوکرهای آنهاست، به‌جای وحدت کلمه، این نحو تفرق و توهین بعضی از بعضی و تکفیر بعضی موجب کمال تأسف است و کاشف از عدم رشد جامعه است. امثال جنابعالی کوشش کنید شاید موفق شوید آقایان را از این خواب گران بیدار کنید، قبل از اینکه همه‌چیز آنها به باد رفته باشد؛ اگر نرفته باشد».<ref>صحیفه امام، ج۲، ص۳۴۱.</ref> | ||
امام‌خمینی همچنین در سال ۱۳۵۲ش در نامه به سیداحمد خمینی به او توصیه کرد: «در اختلاف بین طلاب و اهل منبر» راجع به کتاب شهید جاوید وارد نشود.<ref>صحیفه امام، ج ۳، ص۱۸.</ref> در این میان، تبعید صالحی نجف‌آبادی در سال ۱۳۵۲ ش تا حدودی بحث‌ها درباره کتاب شهید جاوید را تحت‌الشعاع قرار داد؛ در آن سال و در جریان کشف گروه ابوذر در نهاوند و ارتباط آنان به برخی از روحانیان مبارز، جمع کثیری از روحانیان ازجمله عبدالرحیم ربانی شیرازی، حسینعلی منتظری و نعمت‌الله صالحی نجف‌آبادی دستگیر و محاکمه شدند و صالحی نجف‌آبادی در ۳۰ مردادماه ۱۳۵۲ به ابهر زنجان تبعید شد. در ابهر به سبب برخی فعالیت‌ها به زنجان و سپس تهران احضار و در نهایت بار دیگر به ابهر باز گردانده شد. محل تبعید او سپس از ابهر به تویسرکان و پس از یک سال به مهاباد تغییر یافت. او در مهاباد به بحث با عالمان اهل سنت می‌پرداخت.<ref>صحیفه امام، ج ۳، ص۱۷۵-۲۰۲.</ref> در سال ۱۳۵۵ ش بار دیگر نام شهید جاوید بر سر زبان‌ها افتاد؛ در آن سال، قتل سیدابوالحسن شمس‌آبادی، روحانی اصفهانی مخالف شهید جاوید، باعث شد تا بار دیگر بحث‌ها پیرامون کتاب فوق و صالحی نجف‌آبادی مطرح شود.<ref>ایزدی، «مردی از تبار اصلاح دینی...»، ص۱۵.</ref> | [[امام‌خمینی]] همچنین در سال ۱۳۵۲ش در نامه به سیداحمد خمینی به او توصیه کرد: «در اختلاف بین طلاب و اهل منبر» راجع به کتاب شهید جاوید وارد نشود.<ref>صحیفه امام، ج ۳، ص۱۸.</ref> در این میان، تبعید صالحی نجف‌آبادی در سال ۱۳۵۲ ش تا حدودی بحث‌ها درباره کتاب شهید جاوید را تحت‌الشعاع قرار داد؛ در آن سال و در جریان کشف گروه ابوذر در نهاوند و ارتباط آنان به برخی از روحانیان مبارز، جمع کثیری از روحانیان ازجمله عبدالرحیم ربانی شیرازی، حسینعلی منتظری و نعمت‌الله صالحی نجف‌آبادی دستگیر و محاکمه شدند و صالحی نجف‌آبادی در ۳۰ مردادماه ۱۳۵۲ به ابهر زنجان تبعید شد. در ابهر به سبب برخی فعالیت‌ها به زنجان و سپس تهران احضار و در نهایت بار دیگر به ابهر باز گردانده شد. محل تبعید او سپس از ابهر به تویسرکان و پس از یک سال به مهاباد تغییر یافت. او در مهاباد به بحث با عالمان اهل سنت می‌پرداخت.<ref>صحیفه امام، ج ۳، ص۱۷۵-۲۰۲.</ref> در سال ۱۳۵۵ ش بار دیگر نام شهید جاوید بر سر زبان‌ها افتاد؛ در آن سال، قتل سیدابوالحسن شمس‌آبادی، روحانی اصفهانی مخالف شهید جاوید، باعث شد تا بار دیگر بحث‌ها پیرامون کتاب فوق و صالحی نجف‌آبادی مطرح شود.<ref>ایزدی، «مردی از تبار اصلاح دینی...»، ص۱۵.</ref> | ||
== سایر تألیفات == | == سایر تألیفات == | ||