محمود حجت همدانی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
(اصلاح ارقام، اصلاح نویسه‌های عربی)
 
خط ۳: خط ۳:
محمود حجت همدانی همراه با برادرش میرزا جواد حجت همدانی، از شاگردان مورد توجه امام‌خمینی بودند؛ غلامحسین ابراهیمی دینانی از زبان امام‌خمینی درباره آنان می‌گوید: «در سابق که درس اخلاق و معقول می‌دادم، در بین شاگردان دو برادر از اهالی همدان بودند که بسیار مستعد و هوشمند و از ذکاوت سطح بالایی برخوردار بودند و مطالب عقلانی به‌خصوص ‎ ‏حکمت متعالیه ملاصدرا را بسیار خوب می‌فهمیدند». میرزا جواد حجت همدانی پس از سال‌ها تحصیل نزد امام‌خمینی، از ایشان اجازه‌نامه‌ای خواست و امام‌خمینی اجازه‌نامه‌ای به او صادر کرد؛  که پیش‌تر به آن اشاره شد. از فحوای خاطره ابراهیمی دینانی از امام‌خمینی، این‌گونه استنباط می‌شود که آن اجازه‌نامه به دو برادر ـ جواد و محمود حجت ـ صادر شده است: «بسیاری مطالب موعظه‌آمیز و نصایح اخلاقی و عرفانی ‎ ‏در آن اجازه‌نامه نوشتم و یک اجازه‌ای دادم که اینها در علم معقول ‎ ‏خوب هستند و به مرتبه قابل توجهی رسیده‌اند و آن را امضا کرده‌ام و به آن دادم. بعد از یکی دو ماه دیدم که دیگر این دو برادر در درس حاضر‎ ‏نمی‌شوند. با پرس‌وجو متوجه شدم که از قم هجرت کرده‌اند. مدتی ‎ ‏گذشت تا یک روز عصر در خیابان آستانه به طرف حرم می‌رفتم که یک‌دفعه شخصی به طرف من آمد و دستم را بوسیدو احترام زیادی کرد. او ‎ ‏کت‌وشلواری بر تن داشت و عبا و عمامه را برداشته بود. دقت کردم‎ ‏دیدم یکی از دو برادر است. حال و احوال کردیم؛ پرسیدم الآن کجا ‎ ‏هستی و چه می‌کنی؟ گفت که در اداره‌ای هست و به تعبیر امام در شـر الادارات اشتغال دارد و گویا رئیس گمرک شده بود» (امام به روایت دانشوران، ۳۴-۳۶). در آن اجازه‌نامه، امام‌خمینی از میرزا جواد حجت تجلیل کرده بود (صحیفه امام، ج ۱، ۴-۱۲). اتفاقاً آن اجازه‌نامه نزد میرزا محمود حجت بود (امام به روایت دانشوران، ۳۶). با استناد به این خاطره می‌توان گفت که اولاً امام‌خمینی آن اجازه‌نامه را به هر دو برادر داده بود و استعمال لفظ جمع درباره آنان نشان از چنین ادعایی دارد. دیگر اینکه آنان پس از مدتی از قم رفتند و در امور اداری مشغول به فعالیت شدند. محمود حجت همدانی دلیل ترک تحصیل در حوزه علمیه قم را مشکلات اقتصادی بیان می‌کند (همان، ۳۷). درباره فعالیت‌های اداری محمود حجت اطلاعاتی در دست نیست، ولی با استناد به جایگاه جواد حجت همدانی که به‌عنوان عضو هیئت‌علمی، در دانشگاه تهران مشغول به تحصیل بود، می‌توان گفت کسی که با امام‌خمینی در قم دیدار کرد و در آن مقطع رئیس گمرک بود، میرزا محمود حجت همدانی بود. او در سال ۱۳۷۷ ش در قید حیات بود و به سبب بیماری و کسالت، حضور اجتماعی زیادی نداشت، ولی با کتاب و مطالعه مأنوس بود (همان).
محمود حجت همدانی همراه با برادرش میرزا جواد حجت همدانی، از شاگردان مورد توجه امام‌خمینی بودند؛ غلامحسین ابراهیمی دینانی از زبان امام‌خمینی درباره آنان می‌گوید: «در سابق که درس اخلاق و معقول می‌دادم، در بین شاگردان دو برادر از اهالی همدان بودند که بسیار مستعد و هوشمند و از ذکاوت سطح بالایی برخوردار بودند و مطالب عقلانی به‌خصوص ‎ ‏حکمت متعالیه ملاصدرا را بسیار خوب می‌فهمیدند». میرزا جواد حجت همدانی پس از سال‌ها تحصیل نزد امام‌خمینی، از ایشان اجازه‌نامه‌ای خواست و امام‌خمینی اجازه‌نامه‌ای به او صادر کرد؛  که پیش‌تر به آن اشاره شد. از فحوای خاطره ابراهیمی دینانی از امام‌خمینی، این‌گونه استنباط می‌شود که آن اجازه‌نامه به دو برادر ـ جواد و محمود حجت ـ صادر شده است: «بسیاری مطالب موعظه‌آمیز و نصایح اخلاقی و عرفانی ‎ ‏در آن اجازه‌نامه نوشتم و یک اجازه‌ای دادم که اینها در علم معقول ‎ ‏خوب هستند و به مرتبه قابل توجهی رسیده‌اند و آن را امضا کرده‌ام و به آن دادم. بعد از یکی دو ماه دیدم که دیگر این دو برادر در درس حاضر‎ ‏نمی‌شوند. با پرس‌وجو متوجه شدم که از قم هجرت کرده‌اند. مدتی ‎ ‏گذشت تا یک روز عصر در خیابان آستانه به طرف حرم می‌رفتم که یک‌دفعه شخصی به طرف من آمد و دستم را بوسیدو احترام زیادی کرد. او ‎ ‏کت‌وشلواری بر تن داشت و عبا و عمامه را برداشته بود. دقت کردم‎ ‏دیدم یکی از دو برادر است. حال و احوال کردیم؛ پرسیدم الآن کجا ‎ ‏هستی و چه می‌کنی؟ گفت که در اداره‌ای هست و به تعبیر امام در شـر الادارات اشتغال دارد و گویا رئیس گمرک شده بود» (امام به روایت دانشوران، ۳۴-۳۶). در آن اجازه‌نامه، امام‌خمینی از میرزا جواد حجت تجلیل کرده بود (صحیفه امام، ج ۱، ۴-۱۲). اتفاقاً آن اجازه‌نامه نزد میرزا محمود حجت بود (امام به روایت دانشوران، ۳۶). با استناد به این خاطره می‌توان گفت که اولاً امام‌خمینی آن اجازه‌نامه را به هر دو برادر داده بود و استعمال لفظ جمع درباره آنان نشان از چنین ادعایی دارد. دیگر اینکه آنان پس از مدتی از قم رفتند و در امور اداری مشغول به فعالیت شدند. محمود حجت همدانی دلیل ترک تحصیل در حوزه علمیه قم را مشکلات اقتصادی بیان می‌کند (همان، ۳۷). درباره فعالیت‌های اداری محمود حجت اطلاعاتی در دست نیست، ولی با استناد به جایگاه جواد حجت همدانی که به‌عنوان عضو هیئت‌علمی، در دانشگاه تهران مشغول به تحصیل بود، می‌توان گفت کسی که با امام‌خمینی در قم دیدار کرد و در آن مقطع رئیس گمرک بود، میرزا محمود حجت همدانی بود. او در سال ۱۳۷۷ ش در قید حیات بود و به سبب بیماری و کسالت، حضور اجتماعی زیادی نداشت، ولی با کتاب و مطالعه مأنوس بود (همان).
منابع: امام (س) به روایت دانشوران (۱۳۸۵)، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی (س)؛ حجت، جواد، ویکی نور، http://wikinoor.ir؛ ریحان یزدی، سیدعلیرضا (۱۳۷۲)، آیینه دانشوران، با مقدمه، تعلیقات و اضافات ناصر باقری بیدهندی، قم، انتشارات کتابخانه آیت‌الله‌العظمی مرعشی نجفی؛ سلسله موی دوست: خاطرات دوران تدریس امام‌خمینی (س) به نقل از شاگردان، دوستان و منسوبین (۱۳۸۳)، به کوشش مجتبی فراهانی، با مقدمه عباسعلی عمید زنجانی، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی؛ صحیفه امام‌خمینی (۱۳۷۸)، ج ۱، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی؛ صحیفه دل، مطالب و خاطراتی از شاگردان حضرت امام‌خمینی (س) (۱۳۷۸)، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی (س).
منابع: امام (س) به روایت دانشوران (۱۳۸۵)، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی (س)؛ حجت، جواد، ویکی نور، http://wikinoor.ir؛ ریحان یزدی، سیدعلیرضا (۱۳۷۲)، آیینه دانشوران، با مقدمه، تعلیقات و اضافات ناصر باقری بیدهندی، قم، انتشارات کتابخانه آیت‌الله‌العظمی مرعشی نجفی؛ سلسله موی دوست: خاطرات دوران تدریس امام‌خمینی (س) به نقل از شاگردان، دوستان و منسوبین (۱۳۸۳)، به کوشش مجتبی فراهانی، با مقدمه عباسعلی عمید زنجانی، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی؛ صحیفه امام‌خمینی (۱۳۷۸)، ج ۱، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی؛ صحیفه دل، مطالب و خاطراتی از شاگردان حضرت امام‌خمینی (س) (۱۳۷۸)، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی (س).
[[رده:پروژه شاگردان]]
۲۱٬۲۱۷

ویرایش