سیدمحمد فقیه: تفاوت میان نسخه‌ها

۱٬۰۱۸ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۱ آبان ۱۴۰۳
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
'''سیدمحمد فقیه'''، از شاگردان درس خارج فقه و اصول امام‌خمینی.  
{{جعبه اطلاعات عالمان شیعه
| عنوان            =سیدمحمد فقیه
| تصویر            =سیدمحمد فقیه.jpg
| توضیح تصویر      =
| اندازه تصویر      =
| سرشناسی          =
| نام کامل          =
| لقب              =
| نسب              =
| تاریخ تولد        =۲۱ فروردین ۱۳۲۱ش
| زادگاه            = نیریز فارس
| تاریخ وفات        =
| شهر وفات          =
| تاریخ شهادت      =
| محل شهادت        =
| محل دفن          =
| خویشاوندان سرشناس =
| استادان          =
| شاگردان          =
| محل تحصیل        =
| اجازه روایت از    =
| اجازه اجتهاد از  =
| اجازه روایت به    =
| اجازه اجتهاد به  =
| تالیفات          =
| سایر              =
| سیاسی            =
| اجتماعی          =
| امضا              =
| وبگاه رسمی        =
}}'''سیدمحمد فقیه'''، از شاگردان درس خارج فقه و اصول امام‌خمینی.  


سیدمحمد فقیه در ۲۱ فروردین ۱۳۲۱ ش در نیریز فارس و در خانواده‌ای روحانی به دنیا آمد. پدرش سیدهدایت‌الله فقیه از روحانیان برجسته نیریز بود و بیش از ۵۰ سال به تبلیغ و ارشاد مردم آن سامان اشتغال داشت و از مراجع بزرگی چون آیات سیدابوالحسن اصفهانی و میرزا حسین نائینی اجازه نقل احادیث و از آیات سیدعبدالله شیرازی، سیدمهدی شیرازی، سیدیونس اردبیلی، سیدمحمدرضا موسوی گلپایگانی و سیدمحمد محقق داماد اجازاتی در امور حسبیه داشت. جدش هم سیدمحمد پیشنماز از عالمان شاخص نیریز بود و نسبش به میر عبدالله حسینی از نوادگان امامزاده میرحسین حیات غیبی از فرزندزادگان امام محمدباقر (ع) می‌رسد که مزارش هم‌اکنون در دامنه خرمنکوه زیارتگاهی باشکوه است. سیدمحمد فقیه خواندن و نوشتن را در مکتب‌خانه‌ای در نیریز فراگرفت. سپس دوران ابتدایی را در همان شهر خواند و دوران متوسطه را هم در دبیرستان احمد نی‌ریزی نیریز گذراند. او سپس به تحصیل دروس حوزوی روی آورد و جامع‌المقدمات را نزد پدر و پدربزرگش در نیریز خواند. در سال ۱۳۳۷ برای تکمیل تحصیلات حوزوی راهی قم شد و در حوزه علمیه آن شهر سیوطی را تا باب اضافه نزد سیدزین‌العابدین و از باب اضافه به بعد پیش سیدحسین درچه‌ای خواند. حاشیه ملا عبدالله و مغنی و مطول را هم نزد آقایان شیخ رحمت‌الله فشارکی، میرزا محسن دوزدوزانی، میرزا هاشم تقدیری سبزواری، عبدالله نظری مازندرانی و شیخ حسین شب‌زنده‌دار جهرمی فراگرفت. معالم‌الاصول را نزد مرتضی بنی‌فضل تبریزی و شرح لمعتین را پیش محمدتقی ستوده خواند و در درس قوانین الاصول از شاگردان شیخ مصطفی اعتمادی تبریزی بود. سپس در درس رسایل شیخ حسین نوری همدانی و مصطفی اعتمادی شرکت کرد و در درس مکاسب از شاگردان محمدتقی ستوده و محمد فاضل لنکرانی و ناصر مکارم شیرازی بود. فقیه کفایه الاصول (جلد اول و دوم) را هم نزد سیدمحمدباقر سلطانی طباطبایی و مکارم شیرازی خواند و هم‌زمان در درس شرح منظومه حسین شب‌زنده‌دار جهرمی و شیخ یحیی انصاری شرکت می‌کرد (کاظمینی، ج ۲، ۶۳۶؛ انصاری،۳۷۷؛ «زندگینامه آیت‌الله سیدمحمد فقیه»، http://neyrizema.ir.).
سیدمحمد فقیه در ۲۱ فروردین ۱۳۲۱ش در نیریز فارس و در خانواده‌ای روحانی به دنیا آمد. پدرش سیدهدایت‌الله فقیه از روحانیان برجسته نیریز بود و بیش از ۵۰ سال به تبلیغ و ارشاد مردم آن سامان اشتغال داشت و از مراجع بزرگی چون آیات سیدابوالحسن اصفهانی و میرزا حسین نائینی اجازه نقل احادیث و از آیات سیدعبدالله شیرازی، سیدمهدی شیرازی، سیدیونس اردبیلی، سیدمحمدرضا موسوی گلپایگانی و سیدمحمد محقق داماد اجازاتی در امور حسبیه داشت. جدش هم سیدمحمد پیشنماز از عالمان شاخص نیریز بود و نسبش به میر عبدالله حسینی از نوادگان امامزاده میرحسین حیات غیبی از فرزندزادگان امام محمدباقر (ع) می‌رسد که مزارش هم‌اکنون در دامنه خرمنکوه زیارتگاهی باشکوه است. سیدمحمد فقیه خواندن و نوشتن را در مکتب‌خانه‌ای در نیریز فراگرفت. سپس دوران ابتدایی را در همان شهر خواند و دوران متوسطه را هم در دبیرستان احمد نی‌ریزی نیریز گذراند. او سپس به تحصیل دروس حوزوی روی آورد و جامع‌المقدمات را نزد پدر و پدربزرگش در نیریز خواند. در سال ۱۳۳۷ برای تکمیل تحصیلات حوزوی راهی قم شد و در حوزه علمیه آن شهر سیوطی را تا باب اضافه نزد سیدزین‌العابدین و از باب اضافه به بعد پیش سیدحسین درچه‌ای خواند. حاشیه ملا عبدالله و مغنی و مطول را هم نزد آقایان شیخ رحمت‌الله فشارکی، میرزا محسن دوزدوزانی، میرزا هاشم تقدیری سبزواری، عبدالله نظری مازندرانی و شیخ حسین شب‌زنده‌دار جهرمی فراگرفت. معالم‌الاصول را نزد مرتضی بنی‌فضل تبریزی و شرح لمعتین را پیش محمدتقی ستوده خواند و در درس قوانین الاصول از شاگردان شیخ مصطفی اعتمادی تبریزی بود. سپس در درس رسایل شیخ حسین نوری همدانی و مصطفی اعتمادی شرکت کرد و در درس مکاسب از شاگردان محمدتقی ستوده و محمد فاضل لنکرانی و ناصر مکارم شیرازی بود. فقیه کفایه الاصول (جلد اول و دوم) را هم نزد سیدمحمدباقر سلطانی طباطبایی و مکارم شیرازی خواند و هم‌زمان در درس شرح منظومه حسین شب‌زنده‌دار جهرمی و شیخ یحیی انصاری شرکت می‌کرد (کاظمینی، ج ۲، ۶۳۶؛ انصاری،۳۷۷؛ «زندگینامه آیت‌الله سیدمحمد فقیه»، http://neyrizema.ir.).
او پس از پایان دوره سطح، در درس خارج فقه و اصول استادان حوزه علمیه قم حضور یافت و باب دماء ثلاثه و قضا را پیش آیت‌الله گلپایگانی خواند و قسمت صلوه عروه تا بحث قرائت را نزد آیت‌الله محقق داماد فراگرفت. او سپس قسمتی از مکاسب بیع فضولی را تا پایان اجاره نزد امام‌خمینی خواند. کتاب طهارت و قسمتی از صلوه و عروه و خارج مکاسب بیع و خیارات را هم نزد آیت‌الله میرزا هاشم آملی بهره فراگرفت و همچنین دو دوره و نیم در درس خارج کفایتین آیت‌الله آملی شرکت جست. علاوه بر آن، در درس خارج اصول (از ابتدای کفایه تا مبحث خاص و عام) آیت‌الله محقق داماد حضور می‌یافت. هم‌زمان با تحصیل دروس خارج فقه و اصول، کتاب اسفار ملاصدرا را هم در مدت ۱۲ سال پیش عبدالله جوادی آملی خواند و شرح اشارات و قسمتی از شفا را نزد حسن‌زاده آملی فراگرفت. همچنین دروس خارج فلسفه و جلد سوم اسفار را نزد مرتضی مطهری آموخت. او سپس از آیات امام‌خمینی، سیدمحسن طباطبایی حکیم، سیدمحمود حسینی شاهرودی، سیدمحمدتقی موسوی خوانساری، گلپایگانی و شیخ محمدعلی اراکی اجازاتی در امور حسبیه و از آیت‌الله میرزا هاشم آملی اجازه اجتهاد دریافت کرد (همان). امام‌خمینی با معرفی یحیی انصاری شیرازی و غروی رفسنجانی، به او اجازه‌ای در امور حسبیه و شرعیه داده بود (صحیفه امام، ج ۱، ۴۵۵). فقیه هم‌زمان با تحصیل در قم، به تدریس در حوزه علمیه قم نیز می‌پرداخت و به دستور جوادی آملی جوهر النضید و شرح تجریدالاعتقاد را در مدرسه حاج سعادت تدریس می‌کرد («زندگینامه آیت‌الله سیدمحمد فقیه»، http://neyrizema.ir.).
او پس از پایان دوره سطح، در درس خارج فقه و اصول استادان حوزه علمیه قم حضور یافت و باب دماء ثلاثه و قضا را پیش آیت‌الله گلپایگانی خواند و قسمت صلوه عروه تا بحث قرائت را نزد آیت‌الله محقق داماد فراگرفت. او سپس قسمتی از مکاسب بیع فضولی را تا پایان اجاره نزد امام‌خمینی خواند. کتاب طهارت و قسمتی از صلوه و عروه و خارج مکاسب بیع و خیارات را هم نزد آیت‌الله میرزا هاشم آملی بهره فراگرفت و همچنین دو دوره و نیم در درس خارج کفایتین آیت‌الله آملی شرکت جست. علاوه بر آن، در درس خارج اصول (از ابتدای کفایه تا مبحث خاص و عام) آیت‌الله محقق داماد حضور می‌یافت. هم‌زمان با تحصیل دروس خارج فقه و اصول، کتاب اسفار ملاصدرا را هم در مدت ۱۲ سال پیش عبدالله جوادی آملی خواند و شرح اشارات و قسمتی از شفا را نزد حسن‌زاده آملی فراگرفت. همچنین دروس خارج فلسفه و جلد سوم اسفار را نزد مرتضی مطهری آموخت. او سپس از آیات امام‌خمینی، سیدمحسن طباطبایی حکیم، سیدمحمود حسینی شاهرودی، سیدمحمدتقی موسوی خوانساری، گلپایگانی و شیخ محمدعلی اراکی اجازاتی در امور حسبیه و از آیت‌الله میرزا هاشم آملی اجازه اجتهاد دریافت کرد (همان). امام‌خمینی با معرفی یحیی انصاری شیرازی و غروی رفسنجانی، به او اجازه‌ای در امور حسبیه و شرعیه داده بود (صحیفه امام، ج ۱، ۴۵۵). فقیه هم‌زمان با تحصیل در قم، به تدریس در حوزه علمیه قم نیز می‌پرداخت و به دستور جوادی آملی جوهر النضید و شرح تجریدالاعتقاد را در مدرسه حاج سعادت تدریس می‌کرد («زندگینامه آیت‌الله سیدمحمد فقیه»، http://neyrizema.ir.).
سیدمحمد فقیه فعالیت‌های سیاسی، اجتماعی خود را با آغاز نهضت اسلامی امام‌خمینی علیه حکومت پهلوی آغاز کرد و در جریان تصویب‌نامه انجمن‌های ایالتی و ولایتی به مبارزه علیه آن تصویب‌نامه پرداخت. پس از آن در اغلب اجتماعاتی که در قم یا نیریز برگزار می‌شد شرکت می‌کرد و ازجمله در عاشورای سال ۱۳۴۲ ش در نیریز حضور داشت. او در اسفند ۱۳۴۳ ش و پس از تبعید امام‌خمینی به خارج از کشور، همراه با علما و فضلای شیرازی حوزه علمیه قم چون آیات عبدالرحیم ربانی شیرازی، ناصر مکارم شیرازی و... در نامه‌ای خطاب به امیرعباس هویدا، نخست‌وزیر وقت، به تبعید امام‌خمینی اعتراض کردند و آن را برخلاف نص صریح قانون اساسی دانستند و خواستار آزادی معظم‌له از تبعید و بازگرداندن ایشان به کشور شدند. آنها همچنین خواستار آزادی دیگر زندانیان سیاسی در بند رژیم شدند (اسناد انقلاب اسلامی، ج ۳، ۱۴۶ ـ ۱۴۷؛ روحانی، ج ۱، ۸۰۴). همچنین در ۱۵/۳/۱۳۴۵ و در سالروز سرکوب قیام مردم در ۱۵ خرداد ۱۳۴۲، همراه با جمعی از محصلان و روحانیان حوزه علمیه قم اعلامیه‌ای در محکومیت حمله مأموران حکومت پهلوی به اجتماع مردم در آن روز صادر کردند و سپس با اشاره به دستگیری و تبعید امام‌خمینی و نیز دستگیری و زندانی کردن جمعی از روحانیون، سیاست‌های سرکوبگرانه رژیم را به‌شدت مورد انتقاد قرار دادند (اسناد انقلاب اسلامی، ج ۳، ۲۰۱ ـ ۲۰۴؛ روحانی، ج ۱، ۹۱۱). استمرار این فعالیت‌ها باعث شد وی بارها تحت نظر مأموران ساواک قرار گیرد و در نهایت در سال ۱۳۴۶ توسط ساواک بازداشت و چندین روز در زندان شهربانی شیراز زندانی شد. وی پس از محاکمه آزاد شد و به عراق رفت و در نجف اشرف با امام‌خمینی دیدار کرد.
سیدمحمد فقیه فعالیت‌های سیاسی، اجتماعی خود را با آغاز نهضت اسلامی امام‌خمینی علیه حکومت پهلوی آغاز کرد و در جریان تصویب‌نامه انجمن‌های ایالتی و ولایتی به مبارزه علیه آن تصویب‌نامه پرداخت. پس از آن در اغلب اجتماعاتی که در قم یا نیریز برگزار می‌شد شرکت می‌کرد و ازجمله در عاشورای سال ۱۳۴۲ ش در نیریز حضور داشت. او در اسفند ۱۳۴۳ ش و پس از تبعید امام‌خمینی به خارج از کشور، همراه با علما و فضلای شیرازی حوزه علمیه قم چون آیات عبدالرحیم ربانی شیرازی، ناصر مکارم شیرازی و... در نامه‌ای خطاب به امیرعباس هویدا، نخست‌وزیر وقت، به تبعید امام‌خمینی اعتراض کردند و آن را برخلاف نص صریح قانون اساسی دانستند و خواستار آزادی معظم‌له از تبعید و بازگرداندن ایشان به کشور شدند. آنها همچنین خواستار آزادی دیگر زندانیان سیاسی در بند رژیم شدند (اسناد انقلاب اسلامی، ج ۳، ۱۴۶ ـ ۱۴۷؛ روحانی، ج ۱، ۸۰۴). همچنین در ۱۵/۳/۱۳۴۵ و در سالروز سرکوب قیام مردم در ۱۵ خرداد ۱۳۴۲، همراه با جمعی از محصلان و روحانیان حوزه علمیه قم اعلامیه‌ای در محکومیت حمله مأموران حکومت پهلوی به اجتماع مردم در آن روز صادر کردند و سپس با اشاره به دستگیری و تبعید امام‌خمینی و نیز دستگیری و زندانی کردن جمعی از روحانیون، سیاست‌های سرکوبگرانه رژیم را به‌شدت مورد انتقاد قرار دادند (اسناد انقلاب اسلامی، ج ۳، ۲۰۱ ـ ۲۰۴؛ روحانی، ج ۱، ۹۱۱). استمرار این فعالیت‌ها باعث شد وی بارها تحت نظر مأموران ساواک قرار گیرد و در نهایت در سال ۱۳۴۶ توسط ساواک بازداشت و چندین روز در زندان شهربانی شیراز زندانی شد. وی پس از محاکمه آزاد شد و به عراق رفت و در نجف اشرف با امام‌خمینی دیدار کرد.
۲۱٬۲۰۹

ویرایش