حجاب و نگاه: تفاوت میان نسخه‌ها

نخستین موضع‌گیری سیاسی ـ اجتماعی امام‌خمینی درباره مسئله حجاب اسلامی، به بیان صریح ایشان در برابر اقدام رضاشاه پهلوی در سال ۱۳۱۴ در اجرای قانون کشف حجاب باز می‌گردد. ایشان دو سال پس از عزل پهلوی از سلطنت که در سال ۱۳۲۰ صورت گرفت، در بخش‌هایی از کتاب کشف اسرار به مسئله کشف حجاب اشاره کرده و آن را اقدامی ننگین و با زور سرنیزه، موجب بروز ضررهای مادی و معنوی برای کشور و حرام به حکم خدا و [[پیامبر(ص)]] دانسته است <ref>امام‌خمینی، کشف اسرار، ۲۱۳</ref>.

ایشان با تأکید بر ظالمانه و ناعادلانه‌بودن اقدام دولت و خلاف قانون عدل دانستن کشف حجاب، هرگونه همکاری در این زمینه با حکومت دیکتاتوری وقت را معادل با [[کفر]] شمرده و حرکت کشف حجاب را خانمان‌سوزترین اعمال ظالمانه رضاشاه معرفی کرده‌ <ref>امام‌خمینی، کشف اسرار، ۲۳۹</ref> و این حرکت ننگین را موجب بر باد رفتن [[عفت]] و از خیانت‌های بزرگ وی به کشور ایران دانسته است <ref>امام‌خمینی، کشف اسرار، ۲۸۳</ref>. ایشان در دهه چهل نیز به این کار پهلوی اشاره کرده است <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱/۱۱۸</ref>. امام‌خمینی در بحبوحه [[انقلاب اسلامی ایران]]، در سال‌های ۱۳۵۶ و ۱۳۵۷، به موضوع کشف حجاب اشاره کرده و بیشتر سخنان ایشان ناظر به جهت اجتماعی حجاب و تبیین دیدگاه اسلام دراین‌باره است. ایشان با اشاره به سلب آزادی از زنان، مسئله الزام و اجبار [[رژیم پهلوی]] به استفاده‌ نکردن از پوشش را به زور سرنیزه و پلیس یادآور شده <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۳/۳۰۰، ۳۴۳ و ۵/۳۷۰</ref> و بعدها نیز به مناسبت‌های مختلف به واقعه کشف حجاب اشاره کرده و به تحلیل پیامدهای آن پرداخته <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۶/۳۵۶ ـ ۳۵۷ و ۱۰/۴۸۹ و ۱۷/۳۵۹ ـ ۳۶۰</ref> و آن را توطئه‌ای سیاسی جهت جلوگیری از رشد مملکت و پایمال‌ کردن ارزش‌های زن و گسترش فساد و انحرافات شمرده است <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۷/۳۳۱ و ۳۳۲</ref>؛ عملی که سبب شد جوانان به مراکز فحشا کشیده شوند تا به غارت منابع ملی بی‌اعتنا باشند <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۲/۲۷۴ ـ ۲۷۵ و ۱۴/۱۹۶</ref>

امام‌خمینی پیش از پیروزی انقلاب اسلامی، در برابر سؤالی درباره اجباری‌بودن حجاب در جمهوری اسلامی پاسخ داد حجاب اسلامی با [[آزادی]] مخالفتی ندارد و زنان شجاع ایران، دیگر از بلاهایی که غرب به نام تمدن بر سرشان آورده است، به ستوه آمده و به [[اسلام]] پناهنده شده‌اند <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۵/۵۲۱ و ۵۴۱</ref>. ایشان با دعوت از مخالفان حجاب به پای‌بندی به آن، تأکید کرد اسلام با آنچه خلاف عفت است، مخالف است <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۵/۵۴۱</ref>. ایشان در مصاحبه با خبرنگاران خارجی، توهم ناسازگاری مسئله حجاب با آزادی را حاصل تبلیغات سوء [[محمدرضا پهلوی]] و مزدوران او دانست <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۵/۲۹۴</ref> و حضور زنان در مبارزات ضد رژیم پهلوی را نشان‌دهنده این امر شمرد که زنان بیش از پیش، آزادی خود را در پوششی یافته‌اند که اسلام معیّن کرده است <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۴/۲۴۷</ref>. ایشان خاطرنشان کرده است که زنان در انجام هر کاری که درست باشد، آزادند؛ ولی اگر بخواهند کاری خلاف عفت یا مضر به حال ملت و خلاف ملیت انجام دهند، از آن جلوگیری خواهد شد <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۵/۵۲۰</ref>. همچنین زنان در جامعه اسلامی آزادند و مسئولان امر، آنان را از رفتن به دانشگاه، ادارات و مجلس باز نمی‌دارند و تنها از [[فساد اخلاقی]] جلوگیری خواهند کرد و در این امر مرد و زن مساوی خواهند بود <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۳/۳۷۰، ۵/۱۸۳ و ۲۹۴</ref> {{ ببینید|زن}}.

امام‌خمینی پس از پیروزی انقلاب اسلامی، نوع حکومت را به همه‌پرسی گذاشت و مردم حاکمیت اسلام را پذیرفتند. همچنین قانون اساسی منطبق بر احکام اسلام مورد پذیرش عموم قرار گرفت. بدیهی است پس از این، التزام و برخورد با هرگونه تخلف از آن امری شرعی و قانونی خواهد بود؛ از این‌روی امام‌خمینی برخورد و مخالفت با برخی زنان بی‌حجاب را که در قالب تظاهراتی در سال ۱۳۵۹ علیه حجاب اقدام کرده بودند، کاملاً درست و قانونی دانست و آن را بر خلاف آزادی زنان نپنداشت. ایشان زنان تظاهر‌کننده را باقیمانده زنانی معرفی کرد که در رژیم پهلوی، خواهان تباهی و عقب‌افتادگی ملت بودند و اکنون با حاکمیت احکام اسلامی مخالفت کرده‌اند <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۱/۱۳۱</ref>. ایشان با تأکید بر نقش والای زنان در جامعه اسلامی، صلاح و فساد جامعه را بسته به صلاح و فساد زنان آن جامعه دانست <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۶/۱۹۲</ref> و بی‌حجابی را در گسترش فساد در جامعه مؤثر شمرد <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۴/۱۹۶</ref> و توجه به اجرای حکم حجاب در جامعه همواره مورد توجه ایشان و دولت بوده است <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۸/۳۳۹</ref>.

پس از پیروزی انقلاب و حضور زنان مسلمان در عرصه‌های مختلف اجتماع، پرسش‌ها و استفتائات زیادی از امام‌خمینی شد. بیشتر آنها درباره جایگاه حکم حجاب در [[فقه اسلامی]]، مقدار، محدوده و چگونگی نوع پوشش در برابر نامحرم در عرصه‌های اجتماعی بود. امام‌خمینی با تأکید بر اینکه اصل حکم حجاب از [[ضروریات اسلام]] است، منکر آن را اگر انکار او به انکار خدا یا رسول خدا(ص) برگردد، محکوم به کفر ([[ارتداد]]) دانسته است <ref>امام‌خمینی، استفتائات، ۳/۲۵۳</ref> {{ ببینید|ارتداد}}. ایشان همچنین در مسئله رعایت مقدار حجاب واجب، رضایت پدر و مادر را معتبر ندانست <ref>امام‌خمینی، استفتائات، ۳/۲۵۵</ref> و برای شوهر نیز در الزام به بیش از محدوده شرعی یا ممانعت‌کردن از محدوده‌های جایز در حجاب، حقی قائل نشد <ref>امام‌خمینی، استفتائات، ۳/۲۴۷</ref>؛ نیز در پاسخ به پرسش‌های متعدد درباره نوع پوشش، لباس خاصی معیّن نمی‌کرد و بر لزوم مراعات حریم و شرایط حجاب تأکید می‌ورزید <ref>امام‌خمینی، استفتائات، ۳/۲۵۴</ref>؛ چنان‌که به چادر به عنوان پوششی بهتر توصیه می‌کرد <ref>امام‌خمینی، استفتائات، ۳/۲۵۳ ـ ۲۵۴</ref>.