عابدی زنجانی، یحیی؛ از شاگردان امام خمینی. یحیی عابدی معروف به عابدی زنجانی در سال ۱۳۱۰ ش در زنجان به دنیا آمد («در گفتگو با آیت‌الله یحیی عابدی مطرح شد؛ سبک زندگی فرزندان رهبر انقلاب به روایت استادشان»، http://www.jahannews.com). عمویش شیخ زین‌العابدین عابدی زنجانی از عالمان برجسته زنجان و امام جماعت مسجد ملا (ولیعصر) زنجان بود (مرتضوی، ۹۵). او تحصیلات خود را تا کلاس نهم در مدارس نوین خواند. سپس با تلاش‌های سید محمود زنجانی که وصی پدرش نیز بود، به تحصیل دروس حوزوی روی آورد و وارد حوزه علمیه زنجان شد («در گفتگو با آیت‌الله یحیی عابدی مطرح شد...»، www.jahannews.com) و مقدمات را در زنجان و نزد استادان آنجا خواند (مرتضوی، ۹۵)، ولی درباره استادان او در آن مقطع گزارشی در دست نیست. در همان زمان در جلسات تفسیر قرآن آیت‌الله سید ابوالفضل زنجانی شرکت می‌کرد (همان). او در سال ۱۳۲۴ ش برای تکمیل تحصیلات حوزوی راهی قم شد و در مدرسه فیضیه قم دروس مقدمات و سطح را نزد آقایان سید میرزا سرابی، سید رضا سید صفی (بهاءالدینی)، میرزا محمد مجاهدی تبریزی («در گفتگو با آیت‌الله یحیی عابدی مطرح شد...»، www.jahannews.com)، سید محمدباقر سلطانی طباطبایی (رسایل)، میرزاعلی فیض مشکینی و حسینعلی منتظری (مطول)، آیت‌الله مهاجری (رسایل و کفایه‌الاصول) به پایان رساند («آیت‌الله عابدی عنوان کرد: برتری حوزه علمیه نجف در اصول بر قم» ، www.shabestan.ir). در همان زمان با علی‌اصغر کرباسچیان هم‌مباحثه شد و کتاب‌های شرح لمعه، شرح اشارات، حاشیه ملا عبدالله و اساس‌الاقتباس را با او مباحثه می‌کرد («مصاحبه حجةالاسلام شیخ یحیی عابدی دبیر دبیرستان علوی»، allamekarbaschian.com). آنگاه در درس‌های خارج فقه و اصول آیات سید صدرالدین صدر و سید حسین طباطبایی بروجردی شرکت کرد (»در گفتگو با آیت‌الله یحیی عابدی مطرح شد...، www.jahannews.com). سید حمید روحانی نام عابدی زنجانی را در فهرست شاگردان امام خمینی آورده است (روحانی، ج ۱، ۶۵) وباقری بیدهندی هم او را زمره شاگردان امام خمینی آورده است (باقری بیدهندی، ۱۳۱) ولی درباره سال‌های تحصیل او در درس امام خمینی سخنی نگفته‌اند. او در دوره حیات آیت‌الله سید صدرالدین صدر و پس از کسب اجازه از ایشان و همراه با سید موسی صدر راهی عراق شد («در گفتگو با آیت‌الله یحیی عابدی مطرح شد...»، www.jahannews.com)، بنابراین می‌توان احتمال داد که او در سال‌های پایانی دهه ۱۳۲۰ و سال‌های آغازین دهه ۱۳۳۰ ش در درس‌های امام خمینی شرکت می‌کرده است. درباره حضور او در درس‌های خارج فقه یا اصول یا فلسفه امام خمینی (که درس اخیر تا سال ۱۳۲۸ ش استمرار داشت)، اطلاعاتی در دست نیست. عابدی زنجانی پس از ورود به عراق، در حوزه علمیه نجف اشرف در درس‌های خارج فقه و اصول استادان آنجا ازجمله شیخ موسی آیت‌الله خوانساری و آیت‌الله سید عبدالهادی حسینی شیرازی بهره‌مند شد (همان) و از آیت‌الله سید عبدالهادی شیرازی اجازه اجتهاد دریافت کرد (مرتضوی، ۹۵). او سپس به کشور بازگشت و در حوزه علمیه قم به تحصیلات خود ادامه داد. پس از مدتی حضور در قم، راهی تهران شد و با آقای آخوندی، صاحب انتشارات اسلامیه که تصحیح بحارالانوار را آغاز کرده بود، همکاری کرد و بخشی از بحارالانوار را تصحیح کرد. به سبب فعالیت در تصحیح و مقابله آن کتاب که مستلزم حضور در چاپخانه بود، بیمار شد و سپس همراه با رضا روزبه و علامه کرباسچیان، مدرسه علوی تهران را بنیان نهاد و به تدریس در آنجا پرداخت («در گفتگو با آیت‌الله یحیی عابدی مطرح شد...»، www.jahannews.com). هم‌زمان در درس خارج فقه آیت‌الله شیخ محمدتقی آملی در مسجد مجد شرکت می‌کرد («به مناسبت ۲۷ آذر سالروز درگذشت آیت‌الله شیخ محمدتقی آملی: یحیی عابدی: بسیار منظم بود»، ۶-۷). او در همان زمان همراه با علی‌اصغر کرباسچیان، تنظیم رساله عملیه آیت‌الله بروجردی را بر اساس اسلوب نوین بر عهده گرفت و بخشی از رساله را تدوین و تنظیم کرد و به تأیید آیت‌الله بروجردی رسید و همان رساله مبنای دیگر مراجع در تدوین رساله عملیه شد («مصاحبه حجةالاسلام شیخ یحیی عابدی دبیر دبیرستان علوی»، allamekarbaschian.com). او در کنار فعالیت‌های علمی، به مبارزه با حکومت پهلوی هم می‌پرداخت و همراه با روحانیان مبارز تهران، اعلامیه‌هایی را در حمایت از امام خمینی و انتقاد از حکومت پهلوی امضا می‌کرد. ازجمله پس از رحلت مشکوک سید مصطفی خمینی، همراه با جمعی از علمای تهران، اعلامیه‌ای در این باره صادر کردند و از مردم برای شرکت در مراسمی به همان مناسبت در مسجد جامع تهران دعوت نمودند (دوانی، ج ۶، ۵۲۰ ـ ۵۲۱). پس از سرکوب تظاهرات مردم تبریز در ۲۹ بهمن ۱۳۵۶ نیز در نامه‌ای که به مراجع تقلید ارسال کردند، ضمن تقبیح و محکوم کردن اقدام پهلوی، شهادت جمعی از مردم آن شهر را به مراجع تقلید تسلیت گفتند (همان، ۲۴۲ ـ ۲۴۳). در فروردین ۱۳۵۷ و در چهلمین روز واقعه ۲۹ بهمن تبریز هم همراه با روحانیان مبارز تهران اعلامیه‌ای امضا کرد و در آن از مردم برای شرکت در مجلسی به همین مناسبت در مسجد آذربایجانی‌های بازار تهران دعوت نمود (همان، ۲۶۴ ـ ۲۶۶). عابدی زنجانی پس از پیروزی انقلاب اسلامی به همکاری با محمدرضا مهدوی کنی در دانشگاه امام صادق (ع) پرداخت. هم‌زمان به تدریس در تهران مشغول بود. او در کنار تدریس، تولیت مسجد و حوزه علمیه مجدالدوله را در تهران بر عهده داشت («در گفتگو با آیت‌الله یحیی عابدی مطرح شد...»، http://www.jahannews.com). منابع: «آیت‌الله عابدی عنوان کرد: برتری حوزه علمیه نجف در اصول بر قم»، http://www.shabestan.ir/detail/News/473656؛ باقری بیدهندی، ناصر(۱۳۶۸)، «بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران آیت‌الله العظمی حاج آقا روح‌الله خمینی»، ماهنامه نور علم، دوره سوم،شماره ۳۱، تیر؛ «به مناسبت ۲۷ آذر سالروز درگذشت آیت‌الله شیخ محمدتقی آملی: یحیی عابدی: بسیار منظم بود» (۱۳۹۸)، هفته‌نامه حریم امام، سال هفتم، شماره ۳۹۹، ۲۱ آذر؛ «در گفتگو با آیت‌الله یحیی عابدی مطرح شد؛ اسناد انقلاب اسلامی (۱۳۷۴)، ج ۳، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ دوانی، علی (۱۳۷۸)، نهضت روحانیون ایران، ج ۶، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ سبک زندگی فرزندان رهبر انقلاب به روایت استادشان»، http://www.jahannews.com/analysis/368974؛ مرتضوی، سید صدرا (۱۳۹۲)، «مبتکر تفسیر قرآن به قرآن / گفت‌وگو با آیت‌الله عابدی زنجانی»، ماهنامه مهرنامه، شماره ۳۱، مهر.