پرش به محتوا

یحیی عابدی زنجانی

از ویکی امام خمینی
یحیی عابدی زنجانی
اطلاعات فردی
نام کاملیحیی عابدی زنجانی
تاریخ تولد۱۳۱۰ش
زادگاهزنجان، ایران
خویشاوندان
سرشناس
زین‌العابدین عابدی زنجانی (عمو)
اطلاعات علمی
استادانسیدرضا بهاءالدینی، محمد مجاهدی تبریزی، سیدمحمدباقر سلطانی طباطبایی، علی‌اکبر مشکینی، حسینعلی منتظری، سیدصدرالدین صدر، سیدحسین بروجردی، امام‌خمینی، سیدعبدالهادی شیرازی
محل تحصیلحوزه علمیه زنجان، حوزه علمیه قم، حوزه علمیه نجف
اجازه اجتهاد ازسیدعبدالهادی شیرازی
تألیفاتمشارکت در تصحیح بحارالانوار، تنظیم رساله عملیه آیت‌الله بروجردی
فعالیت‌های اجتماعی-سیاسی
سیاسیمبارزه با رژیم پهلوی و همراهی با نهضت امام‌خمینی
اجتماعیبنیان‌گذار مدرسه علوی تهران، تولیت مسجد و حوزه علمیه مجدالدوله تهران، تدریس در دانشگاه امام صادق


یحیی عابدی زنجانی، از شاگردان امام‌خمینی.

زادگاه و خاندان

یحیی عابدی معروف به عابدی زنجانی در سال ۱۳۱۰ش در زنجان به دنیا آمد.[۱] عمویش شیخ زین‌العابدین عابدی زنجانی از عالمان برجسته زنجان و امام جماعت مسجد ملا (ولیعصر) زنجان بود.[۲]

تحصیل

او تحصیلات خود را تا کلاس نهم در مدارس نوین خواند. سپس با تلاش‌های سیدمحمود زنجانی که وصی پدرش نیز بود، به تحصیل دروس حوزوی روی آورد و وارد حوزه علمیه زنجان شد[۳] و مقدمات را در زنجان و نزد استادان آنجا خواند،[۴] ولی درباره استادان او در آن مقطع گزارشی در دست نیست.

در همان زمان در جلسات تفسیر قرآن آیت‌الله سیدابوالفضل زنجانی شرکت می‌کرد.[۵] او در سال ۱۳۲۴ش برای تکمیل تحصیلات حوزوی راهی قم شد و در مدرسه فیضیه قم دروس مقدمات و سطح را نزد آقایان سیدمیرزا سرابی، سیدرضا سیدصفی (بهاءالدینی)، میرزا محمد مجاهدی تبریزی،[۶] سیدمحمدباقر سلطانی طباطبایی (رسایل)، میرزاعلی فیض مشکینی و حسینعلی منتظری (مطول)، آیت‌الله مهاجری (رسایل و کفایه‌الاصول) به پایان رساند.[۷] در همان زمان با علی‌اصغر کرباسچیان هم‌مباحثه شد و کتاب‌های شرح لمعه، شرح اشارات، حاشیه ملا عبدالله و اساس‌الاقتباس را با او مباحثه می‌کرد.[۸] آنگاه در درس‌های خارج فقه و اصول آیات سیدصدرالدین صدر و سیدحسین طباطبایی بروجردی شرکت کرد.[۹]

سیدحمید روحانی نام عابدی زنجانی را در فهرست شاگردان امام‌خمینی آورده است.[۱۰] و باقری بیدهندی هم او را زمره شاگردان امام‌خمینی آورده است.[۱۱] ولی درباره سال‌های تحصیل او در درس امام‌خمینی سخنی نگفته‌اند.

او در دوره حیات آیت‌الله سیدصدرالدین صدر و پس از کسب اجازه از ایشان و همراه با سیدموسی صدر راهی عراق شد،[۱۲] بنابراین می‌توان احتمال داد که او در سال‌های پایانی دهه ۱۳۲۰ و سال‌های آغازین دهه ۱۳۳۰ش در درس‌های امام‌خمینی شرکت می‌کرده است. درباره حضور او در درس‌های خارج فقه یا اصول یا فلسفه امام‌خمینی (که درس اخیر تا سال ۱۳۲۸ش استمرار داشت)، اطلاعاتی در دست نیست.

عابدی زنجانی پس از ورود به عراق، در حوزه علمیه نجف اشرف در درس‌های خارج فقه و اصول استادان آنجا ازجمله شیخ موسی آیت‌الله خوانساری و آیت‌الله سیدعبدالهادی حسینی شیرازی بهره‌مند شد.[۱۳] و از آیت‌الله سیدعبدالهادی شیرازی اجازه اجتهاد دریافت کرد.[۱۴]

او سپس به کشور بازگشت و در حوزه علمیه قم به تحصیلات خود ادامه داد. پس از مدتی حضور در قم، راهی تهران شد و با آقای آخوندی، صاحب انتشارات اسلامیه که تصحیح بحارالانوار را آغاز کرده بود، همکاری کرد و بخشی از بحارالانوار را تصحیح کرد. به سبب فعالیت در تصحیح و مقابله آن کتاب که مستلزم حضور در چاپخانه بود، بیمار شد و سپس همراه با رضا روزبه و علامه کرباسچیان، مدرسه علوی تهران را بنیان نهاد و به تدریس در آنجا پرداخت.[۱۵]

هم‌زمان در درس خارج فقه آیت‌الله شیخ محمدتقی آملی در مسجد مجد شرکت می‌کرد.[۱۶] او در همان زمان همراه با علی‌اصغر کرباسچیان، تنظیم رساله عملیه آیت‌الله بروجردی را بر اساس اسلوب نوین بر عهده گرفت و بخشی از رساله را تدوین و تنظیم کرد و به تأیید آیت‌الله بروجردی رسیدو همان رساله مبنای دیگر مراجع در تدوین رساله عملیه شد.[۱۷]

فعالیت سیاسی و اجتماعی

او در کنار فعالیت‌های علمی، به مبارزه با حکومت پهلوی هم می‌پرداخت و همراه با روحانیان مبارز تهران، اعلامیه‌هایی را در حمایت از امام‌خمینی و انتقاد از حکومت پهلوی امضا می‌کرد. ازجمله پس از رحلت مشکوک سیدمصطفی خمینی، همراه با جمعی از علمای تهران، اعلامیه‌ای در این باره صادر کردند و از مردم برای شرکت در مراسمی به همان مناسبت در مسجد جامع تهران دعوت نمودند.[۱۸] پس از سرکوب تظاهرات مردم تبریز در ۲۹ بهمن ۱۳۵۶ نیز در نامه‌ای که به مراجع تقلید ارسال کردند، ضمن تقبیح و محکوم کردن اقدام پهلوی، شهادت جمعی از مردم آن شهر را به مراجع تقلید تسلیت گفتند.[۱۹]

در فروردین ۱۳۵۷ و در چهلمین روز واقعه ۲۹ بهمن تبریز هم همراه با روحانیان مبارز تهران اعلامیه‌ای امضا کرد و در آن از مردم برای شرکت در مجلسی به همین مناسبت در مسجد آذربایجانی‌های بازار تهران دعوت نمود.[۲۰]

عابدی زنجانی پس از پیروزی انقلاب اسلامی به همکاری با محمدرضا مهدوی کنی در دانشگاه امام صادق(ع) پرداخت. هم‌زمان به تدریس در تهران مشغول بود. او در کنار تدریس، تولیت مسجد و حوزه علمیه مجدالدوله را در تهران بر عهده داشت.[۲۱]

پانویس

  1. «در گفتگو با آیت‌الله یحیی عابدی مطرح شد؛ سبک زندگی فرزندان رهبر انقلاب به روایت استادشان».
  2. مرتضوی، «مبتکر تفسیر قرآن به قرآن / گفت‌وگو با آیت‌الله عابدی زنجانی»، ص۹۵.
  3. «در گفتگو با آیت‌الله یحیی عابدی مطرح شد...».
  4. مرتضوی، «مبتکر تفسیر قرآن به قرآن / گفت‌وگو با آیت‌الله عابدی زنجانی»، ص۹۵.
  5. مرتضوی، «مبتکر تفسیر قرآن به قرآن / گفت‌وگو با آیت‌الله عابدی زنجانی»، ص۹۵.
  6. «در گفتگو با آیت‌الله یحیی عابدی مطرح شد...».
  7. «آیت‌الله عابدی عنوان کرد: برتری حوزه علمیه نجف در اصول بر قم».
  8. «مصاحبه حجةالاسلام شیخ یحیی عابدی دبیر دبیرستان علوی».
  9. »در گفتگو با آیت‌الله یحیی عابدی مطرح شد....
  10. روحانی، ج۱، ص۶۵.
  11. باقری بیدهندی، «بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران آیت‌الله العظمی حاج آقا روح‌الله خمینی»، ص۱۳۱.
  12. «در گفتگو با آیت‌الله یحیی عابدی مطرح شد...».
  13. «در گفتگو با آیت‌الله یحیی عابدی مطرح شد...».
  14. مرتضوی، «مبتکر تفسیر قرآن به قرآن / گفت‌وگو با آیت‌الله عابدی زنجانی»، ص۹۵.
  15. «در گفتگو با آیت‌الله یحیی عابدی مطرح شد...».
  16. «به مناسبت ۲۷ آذر سالروز درگذشت آیت‌الله شیخ محمدتقی آملی: یحیی عابدی: بسیار منظم بود»، ص۶-۷.
  17. «مصاحبه حجةالاسلام شیخ یحیی عابدی دبیر دبیرستان علوی».
  18. دوانی، نهضت روحانیون ایران، ج۶، ص۵۲۰ ـ ۵۲۱.
  19. دوانی، نهضت روحانیون ایران، ج۶، ص۲۴۲ ـ ۲۴۳.
  20. دوانی، نهضت روحانیون ایران، ج۶، ص۲۶۴ ـ ۲۶۶.
  21. «در گفتگو با آیت‌الله یحیی عابدی مطرح شد...».

منابع

  • «آیت‌الله عابدی عنوان کرد: برتری حوزه علمیه نجف در اصول بر قم».
  • باقری بیدهندی، ناصر(۱۳۶۸)، «بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران آیت‌الله العظمی حاج آقا روح‌الله خمینی»، ماهنامه نور علم، دوره سوم،شماره ۳۱، تیر.
  • «به مناسبت ۲۷ آذر سالروز درگذشت آیت‌الله شیخ محمدتقی آملی: یحیی عابدی: بسیار منظم بود» (۱۳۹۸)، هفته‌نامه حریم امام، سال هفتم، شماره ۳۹۹، ۲۱ آذر.
  • «در گفتگو با آیت‌الله یحیی عابدی مطرح شد؛ اسناد انقلاب اسلامی (۱۳۷۴)، ج۳، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
  • دوانی، علی (۱۳۷۸)، نهضت روحانیون ایران، ج۶، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
  • سبک زندگی فرزندان رهبر انقلاب به روایت استادشان».
  • مرتضوی، سیدصدرا (۱۳۹۲)، «مبتکر تفسیر قرآن به قرآن / گفت‌وگو با آیت‌الله عابدی زنجانی»، ماهنامه مهرنامه، شماره ۳۱، مهر.