اوج معرفت (کتاب)
اوج معرفت (شرح و تبیین اندیشه عرفانی امام‌خمینی) کتابی به قلم باقر صاحبی است که به بررسی و بیان مبانی عرفانی نظری و عملی امام‌خمینی پرداخته‌است. این کتاب در سال ۱۳۹۸ توسط مؤسسه چاپ و نشر عروج وابسته به مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)، منتشر شده‌است.
مؤلف
باقر صاحبی، متولد ۱۳۵۶ش، استاد سطوح عالیه قم، متخصص فلسفه و عرفان، دارای آثار فراوان از جمله کتاب حکمت معنوی، الهادیه و قریب ۶۸ مقاله علمی پژوهشی و تخصصی می‌باشد.
محتوا و ساختار
اوج معرفت که جامع‌ترین کتاب در مورد اندیشه‌های عرفانی امام‌خمینی است، از این رو برای آشنایی با مکتب عرفانی امام و دریافت کلید رموز و اسرار آثار عرفانی ایشان باید به این کتاب توجه کرد. کتاب حاضر با مروری بر مباحث عرفان نظری و عملی امام، می‌کوشد به معرفی درست و روشن و دقیق مبانی و شاکله‌های عرفان نظری و عملی ایشان پرداخته و هدف از آن، تأمل عمیق و فهم همه‌جانبه مسائل عرفانی امام‌خمینی است که در نهایت، افزون بر اینکه بر فهم درست‌تر و کامل‌تر آموزه‌های عرفانی و هماهنگی بیشتر با معارف شریعت می‌انجامد، در عرصه‌های گوناگون دین‌پژوهی، همچون هستی‌شناسی، اخلاق، تربیت و روان‌شناسی تأثیر شگرفی خواهد داشت. [۱]
دربارهٔ ویژگی‌های این اثر می‌توان به این موارد اشاره کرد:
- استناد به متون اصلی عرفانی امام‌خمینی.
- ارائه منظم و یکپارچه و تصویری دقیق از مطالب امام در عرفان نظری و مؤلفه‌های سلوکی عرفان عملی.
- برخورداری از ساختار منطقی و قابل فهم برای تحلیل و تفسیر مبانی و اصول عرفانی امام‌خمینی.
- ارائه سیمای کلی از جهان‌بینی توحید و خدامحوری دربارهٔ حق تعالی، جهان و انسان و ارتباط میان این سه در پرتو نظریه وحدت شخصیه وجود[۲]
در این پژوهش به شاخصه‌های حیات علمی و عرفانی امام نیز اشاره شده‌است از جمله:
- تضلع و توغل در عرفان.
- دفاع از اصالت عرفان اسلامی.
۳. مبارزه با انحرافات در عرصه عرفان ([۳] ۴. احترام و تکریم عالمان و عرفا.[۴] در این کتاب مبانی و اصول عرفانی امام اشاره شده است. نویسنده معتقد است مبانی و روش عرفانی امام در تبیین و تفسیر مسائل عرفان نظری و عملی عبارتند از:
- بهره‌گیری از روش کشف و شهود.
- روش تأویلی و ظهورگیری جهت دستیابی به ساحت‌های باطنی شریعت.
- استفاده از روش‌های عقلی-تحلیلی.
به گفته صاحبی ورود به اندیشه‌های عرفانی امام‌خمینی و بررسی آثار عرفانی ایشان افزون بر استعداد لازم، تخصص در شناخت مبانی آن را نیز می‌طلبد.[۵]
این کتاب در یک مقدمه و سه بخش سامان یافته‌است.
- در بخش اول، بحث از کلیات می‌باشد که به تبیین موضوع، مسائل و تعریف عرفان پرداخته‌است و نسبت عرفان نظری با دین و برهان را مشخص کرده‌است.
- بخش دوم، عرفان نظری است و دوره پنج فصل است که در این چند فصول به بحث وحدت وجود و براهین آن، چینش نظام هستی و نظام اسمائی، اعیان ثابته و احکام آنها، فیض اقدس و مقدس و انسان کامل پرداخته‌است.
- بخش سوم، عرفان عملی است و مشتمل بر دو فصل است که دربارهٔ مبادی و مبانی سلوک، مسلک‌های سلوکی، سلوک سالک، جایگاه قلب، کشف و شهود، فنای سالک و اسفار اربعه سخن به میان آمده‌است.
وضعیت نشر
چاپ اول کتاب اوج معرفت در سال ۱۳۹۸ توسط مؤسسه چاپ و نشر عروج وابسته به مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)، منتشر شده‌است.
پانویس
منابع
- صاحبی، باقر، اوج معرفت (شرح و تبیین اندیشه عرفانی امام خمینی)، تهران، مؤسسه چاپ و نشر عروج وابسته به مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، چاپ اول، ۱۳۹۸.
- امام‌خمینی، سید روح‌الله، مصباح الهدایه إلی الولایة و الخلافه، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، چاپ سوم، ۱۳۷۶ش.
- امام‌خمینی، سید روح‌الله، تعلیقات علی شرح فصوص الحکم و مصباح الانس، قم، نشر مؤسسه پاسدار اسلام، چاپ اول، ۱۴۱۰ق.