ولایت تکوینی از دیدگاه قاضی‌سعید قمی و امام‌خمینی، کتابی به قلم شهلا یزدان‌پناه است که به تبیین و بررسی ابعاد مختلف بحث ولایت از دیدگاه امام‌خمینی و قاضی‌سعید قمی و بیان انواع ولایت و شئونات آن از دیدگاه امام‌خمینی پرداخته است. این کتاب در سال ۱۳۹۱ش توسط مؤسسه چاپ و نشر عروج منتشر شده است.
 | |
| اطلاعات کتاب | |
|---|---|
| عنوان | ولایت تکوینی از دیدگاه قاضی‌سعید قمی و امام‌خمینی |
| نویسنده | شهلا یزدان‌پناه |
| تاریخ نگارش | ۱۳۹۱ش |
| موضوع | ولایت تکوینی |
| سبک | مقایسه‌ای |
| زبان | فارسی |
| اطلاعات نشر | |
| ناشر | مؤسسه چاپ و نشر عروج |
| محل نشر | تهران |
| تاریخ نشر | ۱۳۹۱ش |
| نوبت چاپ | اول |
مؤلف
شهلا یزدان‌پناه، متولد ۱۳۵۹ش، نویسنده و استاد دانشگاه پیام‌نور می‌باشد.
محتوا
کتاب ولایت تکوینی از دیدگاه قاضی‌سعید قمی و امام‌خمینی به بررسی وجوه متعدد بحث «ولایت» پرداخته و انواع ولایت و راه رسیدن به مقامات آن و شئونات ولایت تکوینی با توجه به نظرات امام‌خمینی را مورد بررسی قرار داده است.[۱]
امام‌خمینی خلافت و ولایت را باطن نبوت و نبوت را مقام ظهور خلافت و ولایت می‌داند.[۲] با توجه به این رابطه، ایشان نتیجه می‌گیرد که شهادت به ولایت ولی‌الله، متضمن در شهادت به رسالت می‌باشد؛ زیرا که ولایت باطن رسالت است.[۳] در کتاب حاضر آمده، ولایت در معرفت شهودی و هدایت سلوکی جمیع موجودات و بواطن اعیان ممکنات سریان پیدا می‌کند و این ولایت به لحاظ سعه وجودی با همه موجودات همراه است و حلقه اتصال عالم شهات با عالم غیب به حساب می‌آید.[۴]
امام‌خمینی در کنار ولایت تکوینی، به بیان ولایت اعتباری و ولایت فقیه نیز اشاره می‌کند و ولایت فقیه را یک نوع جعل و قرارداد می‌داند و ولایت اعتباری را در مقابل ولایت تکوینی می‌داند.[۵]
از نظر ایشان ولایت تکوینی برای انسان، یک مقام معنوی است که جدا از حکومت است و آن مقام خلافت کلی الهی است؛ خلافتی تکوینی که به موجب آن، جمیع ذرات در برابر «ولی امر» خاضع‌اند؛ البته ولایت تکوینی دارای مراتب و درجات متفاوتی است؛ از جمله، ولایت در امر خلقت و آفرینش جهان، ولایت به معنای واسطه فیض و ولایت تکوینی اختیاری. اعتقاد به ولایت تکوینی بیانگر نوعی نظم واقعی در جهان است که از طرفی رابطه بین انسان و خداوند را تبیین و جایگاه انسان را در نظام آفرینش مشخص می‌کند و از طرف دیگر، بیانگر سلسله مراتب انسان‌ها بر مبنای فضیلت و قرب الهی است و راه‌های وصول به مراتب بالاتر را معین می‌نماید.[۶]
ساختار
کتاب ولایت تکوینی از دیدگاه قاضی‌سعید قمی و امام‌خمینی، از یک مقدمه و پنج فصل سامان یافته است:
- فصل اول درباره مفهوم‌شناسی ولایت، رابطه آن با نبوت و تأثیر اعتقاد به ولایت در استحکام باورهای دینی می‌باشد.
- فصل دوم درباره انواع ولایت، اقسام ولایت از نظر حیطه تصرف، معنای پذیرش ولایت مطلقه، انقطاع ناپذیری ولایت، اثبات ولایت عامه سایر مخلوقات، پیامد ولایت شیطان و راه خروج از ولایت شیطان، سخن به میان آمده است.
- فصل سوم درباره جلوه‌های ولایت انسان کامل، اوصاف و نشانه‌های انسان کامل، مقام عبودیت مطلقه و آثار تربیتی اعتقاد به انسان کامل می‌باشد.
- فصل چهارم درباره راه رسیدن به ولایت، ضرورت سیر و سلوک، انقطاع الی‌الله و سفرهای چهارگانه می‌باشد.
- فصل پنجم درباره شئونات ولایت، تبیین موضوع و اصول آن، فرق معجزات و کرامات با سحر و جادو، انواع کشف و شهود و مراتب آن سخن به میان آمده است.
نقدها بر نظریات مؤلف
نویسنده کتاب ولایت تکوینی از دیدگاه قاضی‌سعید قمی و امام‌خمینی، به ابتکار امام‌خمینی در بحث ولایت که از فیض اقدس و مقدس شروع می‌کند و در قوس نزول تا عالم ماده آن را می‌کشاندو در قوس صعود نیز به آن می‌پردازد، توجه جدی نشده است.
وضعیت نشر
چاپ اول کتاب ولایت تکوینی از دیدگاه قاضی‌سعید قمی و امام‌خمینی، در سال ۱۳۹۱ش توسط مؤسسه چاپ و نشر عروج وابسته به مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی منتشر شده است.
پانویس
منابع
- امام‌خمینی، سیدروح‌الله، سرّ الصلاة، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، چاپ ششم، ۱۳۷۸ش.
- امام‌خمینی، سیدروح‌الله، مصباح الهدایه إلی الولایة و الخلافه، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، چاپ سوم، ۱۳۷۶ش.
- امام‌خمینی، سیدروح‌الله، ولایت فقیه، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، چاپ اول، ۱۳۸۵ش.
- یزدان‌پناه، شهلا، ولایت تکوینی از دیدگاه قاضی سعید قمی و امام‌خمینی، تهران، مؤسسه چاپ و نشر عروج وابسته به مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، چاپ اول، ۱۳۹۱ش.