سیدعطاءالله زین‌الدین اراکی
| اطلاعات فردی | |
|---|---|
| تاریخ تولد | ۱۳۰۸ش |
| زادگاه | اراک |
| اطلاعات علمی | |
| استادان | امام‌خمینی، قنبر رفیعی، سیداسماعیل اراکی، ابوالقاسم نحوی، سیدمحمدباقر سلطانی طباطبایی شرکت کرد سیدحسین بروجردی، سیدمحمدرضا گلپایگانی، سیدشهاب‌الدین مرعشی نجفی و.... |
| محل تحصیل | اراک و قم |
| فعالیت‌های اجتماعی-سیاسی | |
| سیاسی | مبارزه با رژیم پهلوی و حمایت از نهضت امام‌خمینی |
| اجتماعی | همکاری با بیت امام‌خمینی در پاسخگوی مسائل شرعی |
سیدعطاءالله زین‌الدین اراکی، از شاگردان درس خارج اصول امام‌خمینی.
تولد و خاندان
سیدعطاءالله زین‌الدین معروف به زین‌الدین اراکی در سال ۱۳۰۸ در خانواده‌ای روحانی در اراک به دنیا آمد. پدرش سیدعنایت‌الله زین‌الدینی موسوی یکی از روحانیان برجسته اراک بود و در آن سامان به تبلیغ دین و ارشاد مردم اشتغال داشت.
تحصیل
سیدعطاءالله زین‌الدین پس از طی دروس ابتدایی و ادبیات، خدمت شیخ قنبر رفیعی و سیداسماعیل اراکی، راهی قم شد و در حوزه علمیه آنجا قسمتی از ادبیات را پیش شیخ ابوالقاسم نحوی فراگرفت. سپس در درس سطح امام‌خمینی و سیدمحمدباقر سلطانی طباطبایی شرکت کرد.[۱]
زین‌الدین در حوزه علمیه آنجا و همراه با افرادی چون محمدتقی ستوده و غلامرضا صلواتی پس از قبولی در امتحان درس خارج، وارد درس خارج فقه و اصول استادان حوزه علمیه قم شد. او که به سبب قبولی در آزمون درس خارج، مورد عنایت سیدحسین طباطبایی بروجردی قرار گرفته و مبلغ ۱۰۰ تومان جایزه دریافت کرده بود، در درس‌های خارج فقه و اصول آن مرجع شرکت کرد.[۲] هم‌زمان در درس خارج اصول امام‌خمینی هم حضور می‌یافت و مدت هفت سال از آن درس استفاده می‌کرد.[۳] هرچند عزالدین در مصاحبه‌ای کوتاه درباره محمدصادق صدوق گلپایگانی، به سال‌های دقیق حضور در درس خارج اصول امام‌خمینی اشاره نمی‌کند، اما می‌توان احتمال داد که از اواخر دهه ۱۳۳۰ تا تبعید امام‌خمینی به خارج از کشور در ۱۳۴۳، در آن درس حضور می‌یافته و از درس‌های امام‌خمینی در مساجد سلماسی و اعظم قم استفاده می‌کرده است. در کنار حضور در درس امام‌خمینی، مدت ده سال نیز در درس‌های خارج فقه و اصول سیدمحمدرضا گلپایگانی و سیدشهاب‌الدین مرعشی نجفی نیز حضور می‌یافت.[۴] وی درس‌های استادانش را تقریر کرده است، ولی درباره تقریرات وی از درس امام‌خمینی اطلاعی در دست نیست.
زین‌الدین یکی از نخستین روحانیانی است که از امام‌خمینی اجازه‌ای در امور شرعی دریافت کرده است؛ امام‌خمینی در ۲۰ خرداد ۱۳۴۰ اجازه‌نامه شرعی را خطاب به وی صادر کردند.[۵]
فعالیت مبارزاتی
با آغاز نهضت اسلامی به رهبری امام‌خمینی، زین‌الدین یکی از روحانیانی بود که وارد جریان مبارزه شد. در ۱ فروردین ۱۳۴۲ و در حمله مأموران حکومت پهلوی به مدرسه فیضیه، در آن مدرسه حضور داشت و شاهد ضرب و شتم طلاب و روحانیان به دست نیروهای حکومت پهلوی بود. پس از تبعید امام‌خمینی به خارج از کشور، به اتفاق عده‌ای از فضلای حوزه مثل محمدرضا توسلی، شهاب‌الدین اشراقی، صادق خلخالی و حسن صانعی در منزل امام‌خمینی جلسه بحث برگزار می‌کردند. به سبب حضور در همین جلسات بود که همراه با جمعی از روحانیان دستگیر و مدتی نیز زندانی شد.[۶]
زین‌الدین پس از آن هم به مبارزاتش ادامه داد و از جمله در ارسال وجوهات شرعیه به امام‌خمینی نقش داشت. بر اساس گزارشی از ساواک که در سال ۱۳۵۰ تهیه کرده است، او وجوهات شرعی را از طریق پسرش به سیدمحمدصادق لواسانی، یکی از نمایندگان امام‌خمینی در تهران انتقال می‌داد.[۷] همچنین در تظاهرات ضد حکومت پهلوی شرکت می‌کرد.
فعالیت‌ها پس از پیروزی انقلاب اسلامی
پس از پیروزی انقلاب اسلامی به همکاری با بیت امام‌خمینی ادامه داد و در قم هر روز، به مدت یک ساعت، در بیت امام‌خمینی پاسخگوی مسائل و پرسش‌های شرعی مراجعان بود. یک بار نیز وقتی یکی از روزنامه‌ها نسبت به امام‌خمینی و جمهوری اسلامی جسارت کرده بود، با عصبانیت به دفتر روزنامه رفت و به مدیرمسئول و کارکنان آن اعتراض کرد.[۸]
پانویس
- ↑ شریف‌رازی، گنجینه دانشمندان، ج۲، ص۱۷۰.
- ↑ آرشیو مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، مصاحبه با آیت‌الله عزالدین.
- ↑ صدوق، مجتهد بی‌نشان، ص۶۸.
- ↑ صدوق، مجتهد بی‌نشان، ص۶۸.
- ↑ امام‌خمینی، صحیفه امام، ج۱، ص۶۱.
- ↑ آرشیو مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، مصاحبه با آیت‌الله عزالدین.
- ↑ سیر مبارزات یاران امام در آینه اسناد ساواک، ج۶، ص۹۸.
- ↑ آرشیو مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، مصاحبه با آیت‌الله عزالدین.
منابع
- آرشیو مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، مصاحبه با آیت‌الله عزالدین.
- سیر مبارزات یاران امام در آینه اسناد ساواک (۱۳۹۳)، ج۶، تهران، مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی.
- شریف‌رازی، محمد (۱۳۵۲)، گنجینه دانشمندان، ج۲، تهران، اسلامیه.
- امام‌خمینی، سیدروح‌الله، صحیفه امام (۱۳۷۸)، ج۳، تهران، مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی.
- صدوق، محمدرضا (۱۳۹۴)، مجتهد بی‌نشان؛ زندگی‌نامه و خاطرات شهید آیت‌الله محمدصادق صدوق گلپایگانی، قم، نشر هدی.