سیدمحمد حسینی کاشانی
 | |
| اطلاعات فردی | |
|---|---|
| تاریخ تولد | ۱۳۱۳ش |
| زادگاه | کاشان |
| اطلاعات علمی | |
| استادان | مرتضی حائری یزدی، حسینعلی منتظری، سیدعلی یثربی، سیدحسین بروجردی، سیدعبدالهادی شیرازی، سیدابوالقاسم خویی، امام‌خمینی، سیدمحمدهادی میلانی، سیدمحمد محقق داماد، مرتضی حائری یزدی، محمدعلی اراکی و ... |
| محل تحصیل | کاشان، قم، نجف و مشهد |
| تألیفات | مسافر بودن امام جمعه، بلوغ دختر و پسر، اجتهاد و تقلید، صله رحم، اندیشه‌های نو، تقریرات درس‌های خارج فقه امام‌خمینی، آیت‌الله اراکی، آیت‌الله محقق داماد، آیت‌الله میلانی و آیت‌الله شیخ مرتضی حائری یزدی و... |
| سایر | تدریس در حوزه علمیه |
| فعالیت‌های اجتماعی-سیاسی | |
| سیاسی | مبارزه با رژیم پهلوی، حمایت از نهضت امام‌خمینی و نماینده مجلس خبرگان رهبری |
| اجتماعی | قاضی شرع در کازرون و عضو شورای استفتای حسینعلی منتظری |
سیدمحمد حسینی کاشانی، از شاگردان درس خارج فقه و اصول امام‌خمینی.
زادگاه
سیدمحمد حسینی کاشانی در ۱۳۱۳ش در خانواده‌ای شعرباف در شهر کاشان دیده به جهان گشود. در خردسالی پدرش را از دست داد و به همین سبب از همان کودکی به شعربافی (بافندگی) مشغول شد.
تحصیل
هم‌زمان با شعربافی، به‌صورت متفرقه خواندن و نوشتن و قرائت قرآن را آموخت. آنگاه به پیشنهاد شیخ محمود نجفی، یکی از علمای کاشان، در کنار بافندگی، به فراگیری ادبیات عرب در یکی از مساجد کاشان پرداخت و بخشی از مقدمات و ادبیات فارسی و عربی را نزد شیخ محمود نجفی خواند. پس از هشت سال تحصیل نزد آن عالم، برای ادامه تحصیل راهی قم شد[۱] و معالم، مغنی و قوانین را نزد مدرسان حوزه علمیه قم فراگرفت. بخش دیگری از دروس سطح را هم نزد آیات مرتضی حائری یزدی (مکاسب و کفایه) و حسینعلی منتظری خواند.[۲] آنگاه به تحصیل دروس خارج فقه و اصول پرداخت و به درس خارج اصول امام‌خمینی راه یافت و مدت یک سال از آن درس بهره برد. پس از آن به کاشان بازگشت و دوباره به شعربافی پرداخت. در آن مدت در درس خارج اصول آیت‌الله میر سیدعلی یثربی (از اول قطع تا خبر واحد) حضور می‌یافت. آنگاه به توصیه آیت‌الله یثربی و با مساعدت آیت‌الله سیدحسین طباطبایی بروجردی، بار دیگر راهی قم شد و تحصیلات خود را در حوزه علمیه آن شهر پی گرفت.[۳]
حسینی کاشانی در قم ابتدا نزد سیدمحمدباقر سلطانی طباطبایی، سیدمحمدعلی قاضی طباطبایی و عبدالجواد اصفهانی امتحان داد و پس از آن وارد درس خارج فقه آیت‌الله بروجردی شد. هم‌زمان در درس خارج فقه و اصول امام‌خمینی در مسجد سلماسی هم حضور می‌یافت. مدتی بعد با توصیه‌نامه آیت‌الله سیدابوالقاسم کاشانی به عراق رفت و در حوزه علمیه نجف اشرف از درس خارج فقه آیت‌الله سیدعبدالهادی شیرازی (مزارعه و مساقات) و خارج اصول آیت‌الله سیدابوالقاسم موسوی خویی بهره برد.[۴] پس از یک سال.[۵] به کشور بازگشت و پس از شرکت دوباره در امتحان درس آیت‌الله بروجردی (که این بار حسینعلی منتظری ممتحن او بود)، بار دیگر در درس خارج فقه آیت‌الله بروجردی حضور یافت و هم‌زمان در درس خارج فقه و اصول امام‌خمینی در مسجد سلماسی و سپس در مسجد اعظم قم حاضر می‌شد و به گفته خودش، در آخرین جلسه درس ایشان پیش از تبعید به خارج از کشور حضور داشت.[۶] او درس‌های امام‌خمینی را تقریر کرده است.[۷] ولی اطلاعی از این تقریرها در دست نیست.
وی در ۱۲ اردیبهشت ۱۳۴۲ از ایشان اجازه دخالت در امور حسبیه و شرعیه دریافت کرد.[۸] حسینی کاشانی در کنار تحصیل دروس خارج فقه و اصول، درس اسفار ملاصدرا را نزد علامه سیدمحمدحسین طباطبایی در مسجد سلماسی آموخت.[۹] پس از تعطیلی درس اسفار علامه طباطبایی همراه با جمعی از افراد به مباحثه اسفار می‌پرداخت.[۱۰]
فعالیت مبارزاتی
حسینی کاشانی در اسفند ۱۳۴۳ همراه با جمعی از فضلای کاشانی حوزه علمیه قم در نامه‌ای به نخست‌وزیر وقت (امیرعباس هویدا)، خواستار تجدیدنظر در مصوبه‌های دولت‌های سابق و الغای قوانین مغایر با اصول شریعت و قانون اساسی و بازگرداندن «زعیم عالی‌قدر و مرجع تقلید شیعیان جهان حضرت آیت‌الله‌العظمی جناب آقای خمینی» به کشور شدند. آنان در آن نامه جرم ایشان را «دفاع از حریم قرآن» بیان کرده بودند.[۱۱] سپس همراه با جمع کثیری از طلاب علوم حوزوی و در سالگرد تبعید امام‌خمینی به خارج از کشور، در نامه‌ای به امیرعباس هویدا، تبعید امام‌خمینی را به جرم اعتراض به کاپیتولاسیون محکوم کردند و خواستار بازگرداندن ایشان به کشور و آزادی زندانیان سیاسی و پایان دادن به شکنجه در زندان‌ها شدند.[۱۲] در آستانه سومین سالگرد حمله مأموران حکومت پهلوی به مدرسه فیضیه نیز، همراه با دیگر روحانیان، با صدور اعلامیه‌ای آن اقدام و نیز دستگیری و تبعید امام‌خمینی به خارج از کشور و دستگیری و زندانی کردن جمع کثیری از فعالان سیاسی ـ مذهبی را مورد انتقاد قرار دادند.[۱۳] در ۱۵ خرداد ۱۳۴۵ نیز همراه با جمعی از محصلان حوزه علمیه قم و به بهانه سالروز قیام ۱۵ خرداد ۱۳۴۲، اقدام حکومت پهلوی در سرکوب تظاهرات را محکوم و سپس با اشاره به دستگیری و تبعید امام‌خمینی و نیز دستگیری و زندانی کردن جمعی از روحانیان مبارز، از سیاست‌های سرکوبگرانه حکومت پهلوی به‌شدت انتقاد کردند.[۱۴]
حسینی کاشانی در سال‌های نهضت امام‌خمینی، به ایراد سخنرانی‌های انتقادی علیه حکومت پهلوی در شهرهای کاشان و قمصر می‌پرداخت. به همین سبب بارها توسط نیروهای نظامی تهدید و یک بار نیز بازداشت شد و پس از مدتی آزاد گردید و علی‌رغم تذکرهای مأموران حکومت پهلوی، به دفاع از امام‌خمینی ادامه داد.[۱۵]
ادامه تحصیل در مشهد و قم
حسینی کاشانی در سال‌های ۱۳۴۴ یا ۱۳۴۵ش راهی مشهد شد و سه سال در درس خارج فقه و اصول آیت‌الله سیدمحمدهادی حسینی میلانی شرکت کرد.[۱۶] و مورد توجه ایشان قرار گرفت؛ به‌گونه‌ای که به عضویت هیئت استفتای ایشان درآمد.[۱۷] پس از سه سال به قم بازگشت و این بار در درس خارج فقه و اصول آیت‌الله سیدمحمد محقق داماد حاضر شد و پس از فوت آیت‌الله محقق داماد در درس خارج فقه مرتضی حائری یزدی شرکت می‌کرد.[۱۸] و درس صلات جمعه ایشان را تقریر کرد. مدتی هم در درس خارج اصول ایشان.[۱۹] و درس خارج آیت‌الله شیخ محمدعلی اراکی حضور می‌یافت.[۲۰] او در آن سال‌ها همراه با محمد مؤمن به بحث درباره حکومت اسلامی (اختیارات ولی معصوم در دو محور قانون‌گذاری کلی و اداره کشور) پرداخت.[۲۱] و رساله صله رحم از تألیفات مشترک او با محمد مؤمن قمی، حسن طاهری خرم‌آبادی و حسن تهرانی است. متن این رساله که حاصل بحث آن چهار نفر است، به درخواست مرتضی حائری یزدی و به قلم او نوشته شد و به تأیید مرتضی حائری یزدی رسید[۲۲]
فعالیت‌ها پس از پیروزی انقلاب
وی در ۶ مهر ۱۳۵۸ با حکم امام‌خمینی به سمت قاضی شرع در شهر کازرون منصوب شد.[۲۳] سپس به قم بازگشت و به تدریس در قم ادامه داد. او در نخستین دوره انتخابات مجلس خبرگان رهبری با رأی مردم استان اصفهان به نمایندگی برگزیده شد.[۲۴] وی پس از پایان دوره نخست خبرگان رهبری به تدریس و همچنین شرکت در بحوث فقهی و شورای استفتای آیت-الله حسینعلی منتظری پرداخت و از تمام مناصب سیاسی اعراض کرد. یکی از فرزندان او به نام سیدمحمدمهدی در سال ۱۳۶۶ در شلمچه به شهادت رسید.[۲۵] او در ۱۳۸۷ در قم مشغول تحقیقات علمی بود.[۲۶]
تألیفات
مسافر بودن امام جمعه، بلوغ دختر و پسر، اجتهاد و تقلید، صله رحم، اندیشه‌های نو، تقریرات درس‌های خارج فقه امام‌خمینی، آیت‌الله اراکی، آیت‌الله محقق داماد، آیت‌الله میلانی و آیت‌الله شیخ مرتضی حائری یزدی از تألیفات اوست. وی همچنین بالغ بر ۶۰ جزوه علمی در موضوعات فقهی، اصولی، فلسفی و کلامی نوشته است.[۲۷]
درگذشت
سیدمحمد حسینی کاشانی در ۶ اردیبهشت ۱۴۰۰ در قم درگذشت و پیکرش پس از اقامه نماز توسط سیدهاشم حسینی بوشهری در گلزار شهدای قم و در جوار فرزند شهیدش به خاک سپرده شد.[۲۸]
پانویس
- ↑ خبرگان ملت، دفتر دوم، ص۱۵۰-۱۵۲.
- ↑ «یادی از مرحوم آیت‌الله شیخ مرتضی حائری یزدی...»، ص۱۰-۱۲.
- ↑ «یادی از مرحوم آیت‌الله شیخ مرتضی حائری یزدی...»، ص۱۰-۱۲؛ خبرگان ملت، دفتر دوم، ص۱۵۲.
- ↑ «یادی از مرحوم آیت‌الله شیخ مرتضی حائری یزدی...»، ص۱۰.
- ↑ خبرگان ملت، دفتر دوم، ص۱۵۲.
- ↑ «یادی از مرحوم آیت‌الله شیخ مرتضی حائری یزدی...»، ص۱۲.
- ↑ حسینی، «به مناسبت چهلمین روز درگذشت آیت‌الله سیدمحمد حسینی کاشانی: برگی از دفتر زندگی»، ص۱۳.
- ↑ صحیفه امام، ج ۱، ص۲۰۵.
- ↑ خاطرات آیت‌الله محمد مؤمن، ص۵۲.
- ↑ همان، ص۹۶.
- ↑ سیر مبارزات یاران امام‌خمینی در آینه اسناد به روایت اسناد ساواک، ج۳، ص۲۱۰-۲۱۱.
- ↑ اسناد انقلاب اسلامی، ج ۳، ص۱۸۵-۱۹۱.
- ↑ اسناد انقلاب اسلامی، ج ۳، ص۱۹۲-۱۹۵.
- ↑ اسناد انقلاب اسلامی، ج ۳، ص۲۰۱-۲۰۴؛ سیر مبارزات امام‌خمینی در آیینه اسناد شهربانی، ج۴، ص۱۶.
- ↑ «یادی از مرحوم آیت‌الله شیخ مرتضی حائری یزدی...»، ص۱۲.
- ↑ حسینی، «به مناسبت چهلمین روز درگذشت آیت‌الله سیدمحمد حسینی کاشانی: برگی از دفتر زندگی»، ص۲۲.
- ↑ «یادی از مرحوم آیت‌الله شیخ مرتضی حائری یزدی...»، ص۱۲؛ خاطرات آیت‌الله محمدعلی گرامی، ص۳۱۳.
- ↑ خاطرات آیت‌الله مؤمن، ص۸۷.
- ↑ «یادی از مرحوم آیت‌الله شیخ مرتضی حائری یزدی...»، ص۱۰.
- ↑ خبرگان ملت، دفتر دوم، ص۱۵۳.
- ↑ خاطرات آیت‌الله محمد مؤمن، ص۱۷۴.
- ↑ (همان، ص۱۰۴-۱۰۵.
- ↑ صحیفه امام، ج ۱۰، ص۱۴۸.
- ↑ خبرگان ملت، دفتر دوم، ص۱۴۹.
- ↑ انصاری، «درگذشتگان: آیت‌الله حسینی کاشانی»، ص۳۹۱.
- ↑ خاطرات آیت‌الله محمد مؤمن، ص۹۴-۹۵.
- ↑ حسینی، «به مناسبت چهلمین روز درگذشت آیت‌الله سیدمحمد حسینی کاشانی: برگی از دفتر زندگی»، ص۲۲.
- ↑ انصاری، «درگذشتگان: آیت‌الله حسینی کاشانی»، ص۳۹۱.
منابع
- اسناد انقلاب اسلامی (۱۳۷۴)، ج۳، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
- انصاری، ناصرالدین (۱۴۰۰)، «درگذشتگان: آیت‌الله حسینی کاشانی»، دوماهنامه آینه پژوهش، شماره ۱۸۸، خرداد و تیر.
- حسینی، سیدمجتبی (۱۴۰۰)، «به مناسبت چهلمین روز درگذشت آیت‌الله سیدمحمد حسینی کاشانی: برگی از دفتر زندگی»، هفته‌نامه حریم امام، سال نهم، شماره ۴۵۹، ۲۶ تیر.
- خاطرات آیت‌الله محمدعلی گرامی (۱۳۸۱)، به کوشش احمدی، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
- خاطرات آیت‌الله محمد مؤمن (۱۳۸۷)، تدوین رضا شیخ محمدی، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
- خبرگان ملت (شرح‌حال نمایندگان مجلس خبرگان رهبری) (۱۳۸۰)، دفتر دوم، قم، دبیرخانه مجلس خبرگان رهبری.
- سیر مبارزات امام‌خمینی در اسناد شهربانی (۱۳۸۳)، ج۳، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی.
- سیر مبارزات یاران امام‌خمینی در آینه اسناد به روایت اسناد ساواک (۱۳۹۳)، ج۱۴، تدوین: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی.
- صحیفه امام (۱۳۷۸)، ج۱، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی.
- «یادی از مرحوم آیت‌الله شیخ مرتضی حائری یزدی: حضرت آیت‌الله سیدمحمد حسینی کاشانی: درس ایشان به‌قدری سنگین بود که برای همه قابل استفاده نبود» (۱۳۹۲)، هفته‌نامه حریم امام، شماره ۱۰۸، ۱۵ اسفند.