محمدعلی شریفی
شریفی، محمدعلی؛ از شاگردان درس اخلاق و خارج امام خمینی. او در سال ۱۳۰۸ ش در روستای فردو در شهرستان قم به دنیا آمد. او مقدمات را نزد جدش شیخ غلامحسین شریفی آموخت و در سال ۱۳۲۱ ش به قم رفت و در حوزه علمیه آن شهر ادبیات را نزد شیخ قاسم نحوی خواند. آنگاه در درس سطح شیخ محمد صدوقی یزدی، سید محمدباقر سلطانی طباطبایی و میرزا مصطفی صادقی شرکت کرد. هم‌زمان در درس اخلاق امام خمینی (کاظمینی، ج ۱، ۴۹۶) که روزهای چهارشنبه و پنج‌شنبه در مدرسه فیضیه تشکیل می‌شد شرکت می‌کرد. آنگاه به تحصیل دروس خارج فقه و اصول پرداخت و در درس خارج فقه و اصول آیات سید حسین طباطبایی بروجردی، سید محمد محقق داماد، امام خمینی و سید محمدرضا موسوی گلپایگانی حضور یافت (همان). درباره سال‌های حضور او در درس خارج فقه یا اصول یا هر دو درس امام خمینی گزارشی در دست نیست، ولی با توجه به حضور در قم در سال ۱۳۴۳ ش (اسناد انقلاب اسلامی، ج ۳، ۱۴۹ ـ ۱۵۰)، می‌توان احتمال داد که از اواسط دهه ۱۳۳۰ ش تا تبعید ایشان به خارج از کشور در آن درس یا درس‌ها شرکت می‌کرده است. او همچنین در ۲۵ دی ۱۳۴۱ از امام خمینی اجازه دخالت در امور شرعیه دریافت کرد (صحیفه امام، ج ۱، ۱۲۹). شریفی در سال ۱۳۴۲ ش به ایراد سخنرانی علیه حکومت پهلوی در تهران می‌پرداخت و به همین سبب تحت تعقیب ساواک قرار گرفت (همان). وی در اسفند ۱۳۴۳ ش و پس از انتصاب امیرعباس هویدا به نخست‌وزیری، همراه با جمعی از علما و فضلای قمی حوزه علمیه قم در نامه‌ای به او با اشاره به جایگاه مذهب تشیع در کشور و جسارت دولت در تبعید «مرجع تقلید بزرگ شیعه حضرت آیت‌الله‌العظمی آقای خمینی» علی‌رغم «مصونیت قانونی و حمایت شریعت اسلام»، خواستار آزادی و بازگرداندن ایشان به کشور، الغای تصویب‌نامه‌های مخالف اسلام و آزاد کردن دیگر زندانیان سیاسی شدند (اسناد انقلاب اسلامی، ج ۳، ۱۴۹ ـ ۱۵۰). وی از سال ۱۳۴۷ ش در کرج اقامت گزید (کاظمینی، ج ۱، ۴۹۶) و در مسجد صاحب‌الزمان واقع در کارخانه قند آن شهر به اقامه نماز جماعت پرداخت (انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، ج ۴، ۵۳۲). او در آن شهر به سخنرانی‌های انتقادی ادامه داد (کاظمینی، ج ۱، ۴۹۶) و در آن سال‌ها (۱۳۴۷-۱۳۵۷) به ترویج مرجعیت امام خمینی از طریق توزیع رساله عملیه ایشان پرداخت. شریفی در آبان ۱۳۵۶ و پس از درگذشت سید مصطفی خمینی، تلگرافی به امام خمینی ارسال کرد و آن مصیبت را به ایشان تسلیت گفت (سیر مبارزات امام خمینی در آینه...، ج ۹، ۷۳). بر اساس گزارش ساواک، وی در ۲۱ فروردین ۱۳۵۷ از شرکت در مراسم دعا و نیایش که همه‌ساله و به مناسبت رفع خطر از شاه برگزار می‌شد خودداری کرد (انقلاب اسلامی به...، ج ۴، ۵۳۲). بر اساس اسناد ساواک، وی در ۲۷ خرداد ۱۳۵۷ در تشویق مردم برای بستن مغازه‌ها با هدف اعتراض به حکومت پهلوی نقش داشت و در جلسه روحانیان مبارز کرج در این زمینه شرکت کرد. در آن روز، ساواک با همکاری شهربانی و اتاق اصناف، از تعطیلی بازار کرج جلوگیری کرد (همان، ج ۶، ۴۳۲-۴۳۳). محمدعلی شریفی در تشویق مردم برای برگزاری تظاهرات و راهپیمایی علیه حکومت پهلوی نقش داشت و وقتی شاپور بختیار نخست‌وزیر وقت فرودگاه‌ها را با هدف جلوگیری از بازگشت امام خمینی به کشور بست، روحانیان در مسجد دانشگاه تهران دست به تحصن زدند، در آن تحصن حضور داشت. در ۱۲ بهمن آن سال در مراسم استقبال از امام خمینی حاضر بود و سپس به کرج بازگشت و وقتی نیروهای ارتش به‌قصد سرکوبی تظاهرات مردم تهران از کرج راهی تهران شدند، در مسدود کردن مسیر حرکت آنان نقش داشت. پس از پیروزی انقلاب اسلامی با حفاظت از پادگان قزل‌حصار، مانع غارت آن پادگان شد. وی سپس کمیته انقلاب اسلامی را در کرج بنیان نهاد و سرپرستی آن را بر عهده گرفت (کاظمینی، ج ۱، ۴۹۶). شریفی در سال ۱۳۵۸ با حکم امام خمینی، مأمور حراست از بناها و کاخ‌های منتسب به خاندان حکومت پهلوی در مردآباد کرج شد. امام خمینی در آن حکم تأکید کرده بود که «بر مردم و اهالی محترم است که از دستورات جنابعالی دراین‌باره پیروی و تبعیت نموده و با شما همکاری کنند» (صحیفه امام، ج ۲، ۲۱۶ ). او پس از آنکه اموال فوق را توقیف کرد، به بنیاد مستضعفان انقلاب اسلامی تحویل داد. محمدعلی شریفی در ۸ اسفند آن سال به امامت جمعه شهرستان کرج منصوب شد. در سال‌های جنگ تحمیلی، ستاد کمک به جبهه‌های جنگ و جنگ‌زدگان را تشکیل داد. همچنین بنیان‌گذار شورای روحانیت در کرج بود. تأسیس صندوق ذخیره نهال جاویدان، احداث مجتمع دینی فرهنگی مسجد جمعه کرج، ساخت مدرسه علمیه، کتابخانه و درمانگاه در کرج و بازسازی شهر شوش و شهر صالح مشطط ازجمله اقدامات او بود (کاظمینی، ج ۱، ۴۹۶-۴۹۷). او در ۱۳۶۹ براثر سکته مغزی در خانه‌اش بستری شد و پس از آن قدرت تکلم خود را از دست داد و از اقامه نماز جمعه بازماند (خاطرات حجت‌الاسلام...، ۱۸۸-۱۸۹). منابع: اسناد انقلاب اسلامی (۱۳۷۴)، ج ۳، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک (۱۳۷۸)، ج ۴، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات؛ انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک (۱۳۷۸)، ج ۶، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات؛ خاطرات حجت‌الاسلام‌والمسلمین محمدتقی عبدوس (۱۳۹۲)، تدوین: حسن شمس‌آبادی، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ سیر مبارزات امام خمینی در آینه¬ اسناد ساواک (۱۳۸۶)، ج ۹؛ تهران، مؤسسه¬ تنظیم و نشر آثار امام خمینی؛ صحیفه امام (۱۳۷۸)، ج ۱ و ۱۶، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی؛ کاظمینی، میرزا محمد (۱۳۸۴)، دانشنامه¬ ائمه¬ جمعه¬ سراسر کشور، به اهتمام سید محمدکاظم مدرسی و میرزا محمد کاظمینی، ج ۱، بنیاد ریحانه الرسول یزد، تهران، برگ رضوان.