سیدجواد نیشابوری

نیشابوری، سید جواد؛ از شاگردان درس اخلاق امام خمینی. سید جواد نیشابوری، در سال ۱۳۰۰ ش در خانواده‌ای مذهبی در کرمان به دنیا آمد. وی پس از گذراندن تحصیلات ابتدایی، مشغول به کار شد و در شرکت مخابرات به فعالیت پرداخت. به دلیل نزدیکی مخابرات با مسجد جامع و رفت‌وآمد وی به مسجد و آشنایی با آقایان شیخ عباس حقیقی، سببی، اقدسی و علی‌اصغر صالحی کرمانی، کم‌کم به آموختن علوم دینی روی آورد. متأثر از این آشنایی، به مطالعات دینی پرداخت و سپس مقدمات علوم حوزوی، صرف و نحو و بدایه، مقدمات، صرف و نحو، عوامل و عروه الوثقی را نزد شیخ عباس حقیقی خواند و سپس در درس قوانین و شرح لمعه شیخ حسین فقیه شرکت کرد. کفایه، مکاسب، شرح تجرید و منظومه سبزواری را نزد میرزا علی محرابی از عالمان برجسته کرمانی خواند. فواید الاصول را هم پیش میرزا علی محرابی فراگرفت و سپس در دروس خارج فقه و اصول صالحی کرمانی شرکت کرد («اندیشمندان اسلامی، سید جواد نیشابوری»، thinker.irc.ir). او در سال ۱۳۲۰ ش برای ادامه تحصیل رهسپار حوزه مقدس قم شد (hawzah.net) و در آنجا قوانین و شرح لمعه را نزد سید ابوالفضل زرندی و شیخ محمد ادیب تهرانی تکمیل کرد («اندیشمندان اسلامی، سید جواد نیشابوری»، thinker.irc.ir). همچنین از امام موسی صدر به‌عنوان یکی از استادان او نام برده شده است (hawzah.net). او هم‌زمان با تحصیل دروس سطح در حوزه علمیه قم، در درس اخلاق امام خمینی نیز شرکت می‌کرد. درس فوق که روزهای پنج‌شنبه و جمعه در مدرس زیر کتابخانه در مدرسه فیضیه تشکیل می‌شد، از محفل‌های مهم درس اخلاق حوزه علمیه قم به شمار می‌رفت و سید جواد نیشابوری ازجمله حاضران آن درس بود («اندیشمندان اسلامی، سید جواد نیشابوری»، thinker.irc.ir). وی در سال‌های ۱۳۲۰-۱۳۲۲ ش در قم بود و می‌توان گفت در آن سال‌ها که درس اخلاق امام خمینی تشکیل می‌شد، در آن جلسات حضور می‌یافته است. در مدت تحصیل در قم، هم‌مباحثه سید موسی شبیری زنجانی بود. سید جواد نیشابوری در سال ۱۳۲۲ ش به کرمان بازگشت و همراه با علی‌اصغر صالحی کرمانی حوزه علمیه کرمان را احیا کرد (آیت‌الله سید یحیی جعفری به روایت اسناد ساواک، ۲۱) و سپس مدیریت اجرایی و امور داخلی مدرسه صالحیه کرمان را بر عهده گرفت («اندیشمندان اسلامی، سید جواد نیشابوری»، thinker.irc.ir). هم‌زمان به تدریس در آن مدرسه هم می‌پرداخت و ازجمله کتاب شرایع الاسلام را تدریس می‌کرد (سلمانی آرانی، ۲۴۹). وی در کنار تحصیل به تبلیغ احکام اسلام و تدریس نیز اشتغال داشت و امام جماعت مسجد طالبی کرمان بود (آیت‌الله سید یحیی جعفری به روایت اسناد ساواک، ۲۱). او از سال ۱۳۴۲ ش به فعالیت‌های سیاسی علیه حکومت پهلوی می‌پرداخت. در فروردین ۱۳۴۷ به سبب برخی فعالیت‌های سیاسی، همراه با جمعی دیگر از روحانیان کرمان به شهربانی احضار شد. شهربانی کرمان از او و دیگر روحانیان به سبب ایراد مطالبی که گزارشگر ساواک آنها را خلاف مصالح مملکت قید کرده بود، تعهد کتبی اخذ کرد (همان، ۲۰). در سال‌های نهضت اسلامی در پاسخگویی به پرسش‌های جوانان در کرمان فعال بود و جلساتی را با آنان برگزار می‌کرد. یکی از بحث‌هایی که در آن جلسات مطرح می‌شد درباره مرجع تقلید اعلم بود و وی امام خمینی را به‌عنوان مرجع تقلید اعلم معرفی می‌کرد (همان، ۸۱-۸۲). در همان سال‌ها به ملاقات زندانیان سیاسی آزادشده می‌رفت (همان، ۱۵۵) و به همین علت رفتار او اغلب زیر نظر ساواک قرار داشت و ساواک او را یکی از واعظان طرفدار امام خمینی در کرمان معرفی کرد (همان، ۱۷۲). او در هشتم فروردین و در جلسه هم‌اندیشی علمای کرمان درباره برگزاری مجلس بزرگداشت به مناسبت اربعین شهدای ۲۹ بهمن تبریز شرکت داشت و همراه با روحانیان کرمان با صدور اعلامیه، آن مصیبت‌ها را به مردم تسلیت گفتند و اقدام حکومت پهلوی را تقبیح کردند (همان، ۲۰۰-۲۰۱ و ۲۱۴). در روز نوزدهم اردیبهشت ۱۳۵۷ به مناسبت چهلم شهدای حوادث یزد، جهرم و اهواز مجلس یادبودی در مسجد جامع کرمان با حضور هزار نفر از مردم برگزار شد و نیشابوری همراه با عباس شیخ‌الرئیسی از سخنرانان آن مراسم بودند (همان، ۲۱۸). در چهلمین روز شهدای رمضان ۱۳۵۷ ش (شهرهای اصفهان، رفسنجان، یزد و شیراز) که در مسجد جامع کرمان برگزار شده بود، حضور داشت (همان، ۲۴۹؛ سیر مبارزات یاران امام در آینه اسناد ساواک، ج ۱۰، ۴۹۳-۴۹۴). همچنین ازجمله روحانیانی بود که در مجلس بزرگداشت شهدای ۱۷ شهریور تهران که در ۲۴ مهر در مسجد جامع کرمان برگزار شده بود شرکت داشت (همان، ج ۱۳، ۳۲-۳۳) و به این مناسبت اعلامیه‌ای را همراه با جمعی از روحانیان مبارز کرمان صادر و به مدت سه روز عزای عمومی اعلام کردند (آیت‌الله سید یحیی جعفری به روایت اسناد ساواک، ۲۵۶). وی در مراسم چهلمین روز شهدای ۱۷ شهریور تهران هم که در مسجد جامع کرمان برگزار شده بود شرکت داشت (همان، ۲۹۹). سید جواد نیشابوری پس از پیروزی انقلاب اسلامی به فعالیت‌های ارشادی در کرمان ادامه داد و سال‌ها به اقامه نماز جماعت در مسجد طالبی آن شهر می‌پرداخت. او در ۳۰ بهمن ۱۳۸۹ ش از دنیا رفت و سید یحیی جعفری، امام جمعه کرمان نماز را بر پیکر وی در مصلای کرمان اقامه کرد و سپس پیکر او در جوار شهدای گمنام کرمان و در کنار مقبره آیت‌الله روحانی به خاک سپرده شد (همان، ۲۱؛ «حجت‌الاسلام‌والمسلمین سید جواد نیشابوری»، www.negahmedia.ir). منابع: آیت‌الله سید یحیی جعفری به روایت اسناد ساواک (۱۳۹۶)، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات؛ «اندیشمندان اسلامی، سید جواد نیشابوری» (۱۳۹۷)، اندیشمندان اسلامی: مرکز پژوهش‌های اسلامی سازمان صداوسیما، http://thinker.irc.ir/thinker/index/show/+؛ «حجت‌الاسلام‌والمسلمین سید جواد نیشابوری»، http://www.negahmedia.ir؛ سلمانی آرانی، حبیب‌الله (۱۳۸۶)، «شهید محمد مصطفوی، شیدای عبادت»، ستارگان حرم، ج ۲۵، قم، زائر؛ سیر مبارزات یاران امام خمینی در آینه اسناد به روایت اسناد ساواک (۱۳۹۳)، ج ۱۰ و ۱۳، تدوین: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی؛ https://hawzah.net/fa/News/View/.