احمد جنتی: تفاوت میان نسخه‌ها
(صفحه‌ای تازه حاوی « '''احمد جنتی'''، روحانی مبارز، شاگرد امام‌خمینی، نماینده مجالس مجلس خبرگان قانون اساسی و خبرگان رهبری، عضو شورای نگهبان و شورای بازنگری قانون اساسی. ==زندگینامه== احمد جنتی لادانی در سوم اسفند 1305 در روستای لادان وا...» ایجاد کرد) |
(ابرابزار) |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''احمد جنتی'''، روحانی مبارز، شاگرد [[امام‌خمینی]]، نماینده مجالس [[مجلس خبرگان قانون اساسی]] و [[مجلس خبرگان رهبری|خبرگان رهبری]]، عضو [[شورای نگهبان]] و [[شورای بازنگری قانون اساسی]]. | |||
== زندگینامه == | |||
احمد جنتی لادانی در سوم اسفند ۱۳۰۵ در روستای لادان واقع در سه کیلومتری غرب شهر [[اصفهان]] به دنیا آمد.<ref>دبیرخانه، خبرگان ملت، 1/149؛ صالح، جامعه مدرسین حوزه، 3/111؛ مشکینی، یاران امام به روایت اسناد ساواک، 41.</ref> پدرش هاشم و جدش احمد از علمای زمان خود بودند. هاشم مدت‌ها در [[مدرسه جده]] بزرگ و مدرسه چهارباغ اصفهان ساکن بود و به تدریس و [[تبلیغ دین]] و پاسخگویی به مراجعات و حل اختلافات مردم می‌پرداخت.<ref>دبیرخانه، خبرگان ملت، 1/149ـ150؛ صالح، جامعه مدرسین حوزه، 3/111؛ سیفی، جنتی، چاپ‌شده در فرهنگنامه، 105.</ref> مادر جنتی، فاطمه نیز زن فاضلی بود که علاوه بر خانه‌داری، [[قرآن]] و برخی کتاب‌های دینی را آموزش می‌داد و بعضی جلسات مذهبی را نیز اداره می‌کرد.<ref>محبوب، رجال سیاسی شوراها، 1/219؛ صالح، جامعه مدرسین حوزه، 3/111.</ref> | |||
وضعیت خانوادگی جنتی از لحاظ [[اقتصاد|اقتصادی]] بسیار فقیرانه و درآمد پدرش تنها از [[وجوه شرعی]] و [[منبر]] بود. وی که تنها فرزند خانواده بود، تحصیلات خود را از [[مکتبخانه]] آغاز کرد.<ref>صالح، جامعه مدرسین حوزه، 3/111؛ دبیرخانه، خبرگان ملت، 1/149ـ150.</ref> و از هشت‌سالگی در مکتبخانه سیدحسن در روستای کوهانستان که در نزدیک زادگاهش بود، خواندن قرآن کریم و خواندن و نوشتن فارسی را آغاز کرد<ref>سیفی، جنتی، چاپ‌شده در فرهنگنامه، 1/105.</ref> و به‌طور متفرقه مقداری دروس جدید را نیز خواند؛<ref>دبیرخانه، خبرگان ملت، 1/150.</ref> سپس به اصفهان رفت و در مدرسه جده بزرگ به تحصیل پرداخت. او در مدت چهار سال تحصیل خود در این مدرسه [[ادبیات عرب]]، [[شرح معالم]] و قسمتی از [[شرح لمعه]] را نزد استادان چندی فرا گرفت.<ref>دبیرخانه، خبرگان ملت، 1/150؛ مشکینی، یاران امام به روایت اسناد ساواک، 41؛ صالح، جامعه مدرسین حوزه، 3/112.</ref> | |||
جنتی پانزده سال از عمر خود را در زمان [[رضاشاه پهلوی]] و اقدامات ضد دینی او گذراند و خود شاهد بود که مأموران [[پهلوی]] با خشونت [[چادر]] از سر مادرش برداشتند و پدرش نیز ناچار پالتو و [[کلاه پهلوی]] می‌پوشید و مدتی از ترس اجبار به‌رفتن به [[سربازی]] به شهر و مدرسه نمی‌رفت.<ref>دبیرخانه، خبرگان ملت، 1/158ـ159.</ref> وی پس از [[سقوط رضاشاه]]، برای ادامه تحصیل در سال ۱۳۲۴ به [[قم]] رفت و در [[مدرسه فیضیه]] و سپس [[مدرسه حجتیه|حجتیه]] ساکن شد. او باقی‌مانده شرح لمعه را نزد [[محمد صدوقی یزدی]] و درس‌های سطح را نزد علمایی چون [[عبدالکریم تهرانی]]، [[حسینعلی منتظری]]، [[روح‌الله کمالوند]]، [[سیدرضا بهاءالدینی]]، [[سیدمحمدباقر سلطانی طباطبایی]] و [[سیدزین‌العابدین کاشانی]] فرا گرفت و سپس در [[درس خارج فقه]] و [[درس خارج اصول|اصول]] [[سیدحسین بروجردی]]، [[سیدمحمدتقی خوانساری]]، [[سیدمحمد حجت]]، [[امام‌خمینی]] و [[سیدمحمدرضا گلپایگانی]] شرکت کرد.<ref>دبیرخانه، خبرگان ملت، 1/150ـ151؛ مشکینی، یاران امام به روایت اسناد ساواک، 41؛ محبوب، رجال سیاسی شوراها، 1/220.</ref> وی هم‌زمان با تحصیل در [[حوزه علمیه قم]] تدریس می‌کرد و از سال ۱۳۴۲ به‌دعوت [[سیدمحمد حسینی بهشتی]] به م[[مدرسه حقانی|درسه منتظریه]] (حقانی) رفت و به مدت چهارده سال به تدریس دروس مختلف دوره مقدمات و سطح پرداخت و در اداره مدرسه نیز که برنامه آموزشی خاصی داشت، همکاری می‌کرد.<ref>مشکینی، یاران امام به روایت اسناد ساواک، 41؛ جنتی، احمد، پیام انقلاب، 29؛ محبوب، رجال سیاسی شوراها، 1/220.</ref> | |||
== فعالیت‌های سیاسی == | |||
جنتی فعالیت‌های سیاسی و مبارزاتی خود را هم‌زمان با نهضت امام‌خمینی از سال ۱۳۴۲ آغاز کرد.<ref>مشکینی، یاران امام به روایت اسناد ساواک، 41.</ref> وی با شناخت کامل و شوق و علاقه‌ای که به امام‌خمینی داشت، با سخنرانی‌کردن و تهیه و توزیع [[اعلامیه]] در نشر و ترویج اندیشه‌های انقلابی ایشان می‌کوشید.<ref>صالح، جامعه مدرسین حوزه، 3/113؛ جنتی، احمد، پیام انقلاب، 29.</ref> او که در مهر ۱۳۴۱ به عضویت هیئت مدرسین ([[جامعه مدرسین حوزه علمیه قم|جامعه مدرسین]]) درآمده بود، با اوج‌گیری مبارزات در کنار دیگر اعضا با برنامه‌ریزی برای برپایی راهپیمایی‌ها، نوشتن اعلامیه‌ها و برقراری ارتباط با مراکز انقلابی و مرتبط با نهضت امام‌خمینی تلاش می‌کرد؛<ref>صالح، جامعه مدرسین حوزه، 1/33، 53، 77 و 3/113.</ref> و برای دیدار با روحانیان [[تبعید]] شده به دست رژیم پهلوی، به شهرهای مختلف سفر می‌کرد.<ref>صالح، جامعه مدرسین حوزه، 1/455، 458 و 493.</ref> امضای وی در پای بسیاری از نامه‌ها و اعلامیه‌هایی که در حمایت از نهضت امام‌خمینی و اعتراض به رژیم پهلوی یا در جهت روشنگری مردم بود دیده می‌شود؛<ref>جنتی، علی، خاطرات، 28.</ref> ازجمله نامه سرگشاده‌ای که علمای اصفهان در ۲۶/۱۲/۱۳۴۳ در اعتراض به تبعید امام‌خمینی به [[ترکیه]] به [[امیرعباس هویدا]] نخست‌وزیر وقت نوشتند و خواستار الغای تصویب‌نامه‌های ضد دینی و آزادی [[زندانیان سیاسی]] شدند.<ref>مؤسسه تنظیم، سیر مبارزات امام‌خمینی، 4/394ـ395.</ref> و نیز نامه جمعی از علما به هویدا در ۱۲/۱/۱۳۴۴ که دربارهٔ اطلاع‌نداشتن از حال امام‌خمینی اظهار نگرانی کرده بودند.<ref>مؤسسه تنظیم، سیر مبارزات امام‌خمینی، 4/414.</ref> | |||
در خرداد ۱۳۴۴ عده‌ای از مبارزان برای اعتراض به ادامه تبعید امام‌خمینی و اطلاع‌رسانی نکردن دربارهٔ وضعیت ایشان، در خانه [[سیدشهاب‌الدین مرعشی نجفی]] تحصن کردند. جنتی در جمع معترضان حضور یافت و برای آنان که به احکام دادگاه‌های رژیم پهلوی در محکومیت برخی اعضای هیئت‌های [[هیئت مؤتلفه اسلامی]] پس از [[ترور]] [[حسنعلی منصور]] نیز اعتراض داشتند، سخنرانی کرد.<ref>جنتی، علی، خاطرات، 44؛ صالح، جامعه مدرسین حوزه، 1/208ـ211.</ref> وی در سال ۱۳۴۵ به اتهام اقدام علیه [[امنیت ملی]] بازداشت و در [[زندان قزل قلعه تهران]] زندانی شد و پس از حدود صد روز از زندان آزاد گشت.<ref>دوانی، نهضت روحانیون ایران، 6ـ5/176؛ جنتی، احمد، پیام انقلاب، 25؛ جنتی، علی، خاطرات، 39ـ40.</ref> او در ۲۰/۳/۱۳۴۹ اعلامیه علما و استادان حوزه علمیه قم را که در پاسخ به نظرخواهی گروهی از طلاب مبارز دربارهٔ مرجعیت امام‌خمینی صادر کرده بودند، امضا کرد و به سبب آن تحت تعقیب قرار گرفت.<ref>سیفی، جنتی، چاپ‌شده در فرهنگنامه، 1/106؛ مؤسسه تنظیم، سیر مبارزات امام‌خمینی، 11/379.</ref> | |||
جنتی برای تبلیغ اسلام و فعالیت‌های مبارزاتی بیشتر به مناطق مرکزی و جنوبی کشور مانند [[اهواز]] و [[آبادان]] و جزیره خارک سفر می‌کرد.<ref>جنتی، علی، خاطرات، 20.</ref> و چند بار در این مناطق بازداشت و زندانی شد.<ref>محبوب، رجال سیاسی شوراها، 1/221.</ref> وی در سال ۱۳۵۰ به اتهام مراجعه به علما و دعوت از آنان برای پیگیری آزادی افراد محکوم به [[اعدام]]، بازداشت و در قزل قلعه زندانی شد و پس از یک ماه آزاد گردید.<ref>سیفی، جنتی، چاپ‌شده در فرهنگنامه، 1/106.</ref> همچنین در سال ۱۳۵۱ به‌اتهام همکاری با اعضای برخی گروه‌های مسلح بازداشت، ولی به سبب نبودن دلایل کافی آزاد شد.<ref>سیفی، جنتی، چاپ‌شده در فرهنگنامه، 1/106.</ref> وی بر اساس تصمیم [[کمیسیون امنیت اجتماعی قم]] در سال ۱۳۵۲ به‌همراه ۲۵ تن دیگر از علمای مبارز قم ازجمله حسینعلی منتظری، [[محمد منتظری]]، [[احمد آذری قمی]] و [[حسین حقانی]] به تبعید محکوم شدند.<ref>جنتی، علی، خاطرات، 38ـ40.</ref> وی که در آن هنگام برای تبلیغ به جزیره خارک رفته بود، در همان‌جا بازداشت و به مدت سه سال به شهرستان اسدآباد [[همدان]] تبعید شد.<ref>مرکز بررسی اسناد، انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، 6/557.</ref> او در اسدآباد با اینکه از منبررفتن منع شده بود، به تبلیغات اسلامی و فعالیت‌های سیاسی خود ادامه داد و با آگاهی‌بخشی، مبارزات مردم آن منطقه را سامان داد.<ref>جنتی، احمد، پیام انقلاب، 25.</ref> | |||
پس از درگذشت مشکوک [[سیدمصطفی خمینی]] در اول آبان ۱۳۵۶ جنت[[ی به همراه گروهی از علمای مبارز ازجمله [[حسین نوری همدانی]]، [[عبدالرحیم ربانی شیرازی]]، [[یوسف صانعی]]، [[ناصر مکارم شیرازی]]، [[علی‌اکبر مشکینی]]،<ref>مشکینی، یاران امام به روایت اسناد ساواک</ref> [[محمد فاضل لنکرانی]] و [[یحیی انصاری شیرازی]] با فرستادن پیامی در ۲۲/۸/۱۳۵۶ درگذشت وی را به امام‌خمینی تسلیت گفتند.<ref>مؤسسه تنظیم، سیر مبارزات امام‌خمینی، 6/69؛ مرکز بررسی اسناد، انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، 1/112ـ113.</ref> وی در همان سال برای دیدن فرزند خود [[علی جنتی]] که در خارج از کشور علیه رژیم پهلوی مبارزه می‌کرد، به [[سوریه]] و سپس برای دیدن امام‌خمینی به [[نجف]] رفت.<ref>جنتی، احمد، پیام انقلاب، 26.</ref> جنتی که تا آخرین ماه‌های پیش از [[پیروزی انقلاب اسلامی]]، تحت تعقیب و پیگرد [[سازمان اطلاعات و امنیت کشور]] (ساواک) قرار داشت،<ref>مشکینی، یاران امام به روایت اسناد ساواک، 426.</ref> در خرداد ۱۳۵۷ به جرم تدارک برگزاری مراسم سالگرد [[پانزده خرداد]]، بازداشت و زندانی شد و تا ۵/۴/۱۳۵۷ در زندان به سر برد.<ref>مشکینی، یاران امام به روایت اسناد ساواک، 420ـ421؛ مرکز بررسی اسناد، انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، 6/164.</ref> | |||
جنتی در سال ۱۳۵۷ در جلساتی که به‌پیشنهاد سیدمحمد حسینی بهشتی و شرکت جمعی از علمای مبارز مانند [[محمدرضا مهدوی کنی]]، علی‌اکبر مشکینی و [[سیدعبدالکریم موسوی اردبیلی]] برای تنظیم اساسنامه برای تأسیس [[حزب جمهوری اسلامی]] تشکیل می‌شد شرکت می‌کرد.<ref>مهدوی کنی، خاطرات، 186.</ref> در سال ۱۳۵۷ به دنبال اعتصاب کارکنان [[صنعت نفت]] در اعتراض به رژیم پهلوی، جنتی و جمعی از فضلای مبارز حوزه با صدور اعلامیه‌ای از آنان حمایت کردند و روز سه‌شنبه ۱۴/۹/۱۳۵۷ را روز همبستگی ملت ایران با کارگران اعتصابی صنعت نفت نامیدند و تعطیل عمومی اعلام کردند.<ref>دوانی، نهضت روحانیون ایران، 8ـ7/499ـ502.</ref>{{ببینید|متن=ببینید|اعتصاب کارکنان صنعت نفت}} وی اعلامیه مهم جامعه مدرسین دربارهٔ خلع [[محمدرضا پهلوی]] از [[سلطنت]] را که در ۲۹/۹/۱۳۵۷ صادر شده بود، امضا کرد.<ref>صالح، جامعه مدرسین حوزه، 1/562ـ564؛ درازی، زندگی و مبارزات آیت‌الله مشکینی، 282.</ref> همچنین در [[تحصن]] عده‌ای از علمای مبارز در [[مسجد دانشگاه تهران]] که در اعتراض به جلوگیری دولت [[شاپور بختیار]] از بازگشت امام‌خمینی به ایران در ۸/۱۲/۱۳۵۷ انجام شد، شرکت کرد.<ref>صالح، جامعه مدرسین حوزه، 1/609.</ref> | |||
== عضویت در دادگاه انقلاب اسلامی == | |||
پس از پیروزی انقلاب اسلامی، جنتی نخست با حکم امام‌خمینی در [[دادگاه انقلاب اسلامی]] مشغول به کار شد و با همکاری [[علی قدوسی]] و سیدمحمد حسینی بهشتی به تدوین و اصلاح ساختار قضایی کشور پرداخت.<ref>صالح، جامعه مدرسین حوزه، 3/114؛ دبیرخانه، خبرگان ملت، 1/153.</ref> در بیستم آبان ۱۳۵۸ امام‌خمینی در حکمی وی را به امامت جمعه شهر اهواز منصوب کرد.<ref>امام خمینی، صحیفه، 11/40.</ref> که تا بیست و هفتم اردیبهشت ۱۳۵۹ ادامه یافت<ref>امام خمینی، صحیفه، 12/300.</ref> او هم‌زمان ریاست دادگاه انقلاب اسلامی استان خوزستان را نیز عهده‌دار بود.<ref>جنتی، علی، خاطرات، 178.</ref> از مسئولیت‌های مهم جنتی، عضویت در شورای نگهبان قانون اساسی است. وی باسابقه‌ترین عضو فقهای این شوراست که پس از منصوب‌شدن به حکم امام‌خمینی در چهارم اسفند 1358<ref>امام خمینی، صحیفه، 20/59.</ref> در تمام دوره‌های شورای نگهبان حضور داشته‌است.<ref>صالح، جامعه مدرسین حوزه، 2/709 و 3/114.</ref> | |||
امام‌خمینی در ۲۵/۱۱/۱۳۵۹ در پاسخ به نامه [[محمد امامی کاشانی]] در معرفی جنتی و اعضای دیگر [[شورای عالی تبلیغات اسلامی]]، با عضویت وی در این شورا موافقت کرد.<ref>امام خمینی، صحیفه، 14/110.</ref> در سال‌های پس از پیروزی انقلاب اسلامی [[انجمن حجتیه]] بدون توجه به مسیر انقلاب و آرمان‌های امام‌خمینی، با تغییر رویکرد و نامه‌نگاری به برخی [[مراجع تقلید|مراجع]] و علما می‌کوشید از سویی کارهای انجمن را توجیه کند و از سوی دیگر، پست‌های حساسی مانند مرکز اسناد ساواک و مراکز اطلاعاتی را در اختیار بگیرد. جنتی ازجمله افرادی بود که به‌شدت از آنان انتقاد کرد و با طرح هفت پرسش در خطبه‌های نماز جمعه قم مواضع و اهداف آنان را به چالش کشید.<ref>علوی‌نیک و علیانسب، 30؛ باقی، 220ـ227.</ref> وی در ۲۲/۳/۱۳۶۲ عضو شورای فقهای حزب جمهوری اسلامی شد.<ref>هاشمی رفسنجانی، آرامش و چالش، 133.</ref> و با حکم امام‌خمینی در ۳۱/۵/۱۳۶۳ وی و گروهی از علمای دیگر، برای تأسیس مکتب خواهران قم «[[جامعة الزهرا(س)]]» انتخاب شدند.<ref>امام خمینی، صحیفه، 19/17.</ref>{{ببینید|متن=ببینید|مکتب خواهران}} | |||
== عضویت در شورای نگهبان == | |||
در سال ۱۳۶۴ پس از اختلاف میان علمای شیراز و ایجاد بحران در این شهر، امام‌خمینی در حکمی پس از تقدیر از زحمات جنتی در طول انقلاب، به وی مأموریت داد تا با سفر به آن منطقه به حل و فصل اختلافات بپردازد.<ref>19/306؛ هاشمی رفسنجانی، امید و دلواپسی، 180.</ref> همچنین ایشان در ۲۲/۳/۱۳۶۵ ضمن تمدید عضویت سه تن از اعضای فقهای شورای نگهبان ازجمله جنتی در شورای نگهبان تأکید کرد که آنان در مدت طولانی خدمت به مسائل جاری آشنایی زیادی پیدا کرده و لیاقت و تعهدشان آشکار است<ref>20/59.</ref> همچنین وی در چهار دوره مجلس خبرگان رهبری به نمایندگی مردم استان خوزستان و مردم استان تهران انتخاب شده‌است<ref>صالح، جامعه مدرسین حوزه، 2/595 و 613.</ref> وی در سال ۱۳۶۷ با حکم امام‌خمینی، مأموریت یافت مشکلات به‌وجودآمده در انتخابات مجلس شورای اسلامی در گرگان را به‌طور کامل بررسی کند<ref>امام خمینی، صحیفه، 21/43.</ref> نیز با تصویب جلسه سران قوا برای رفع اختلاف میان جنبش امل و حزب‌الله لبنان به بیروت سفر کرد<ref>هاشمی رفسنجانی، پایان دفاع، 80، 107 و 133.</ref> همچنین امام‌خمینی در ۱۴/۱/۱۳۶۸ به درخواست شورای عالی سازمان تبلیغات اسلامی در حکمی وی را به ریاست این سازمان منصوب کرد.<ref>امام خمینی، صحیفه، 21/339ـ340.</ref> و به وی اجازه داد وجوه شرعی را که به دست می‌آورد، در راه تبلیغات اسلامی هزینه کند.<ref>امام خمینی، صحیفه، 21/382.</ref> ایشان در ۴/۲/۱۳۶۸ نیز او را عضو شورای بازنگری قانون اساسی کرد.<ref>. امام خمینی، صحیفه، 21/363ـ364.</ref> | |||
جنتی از علاقه‌مندان و ارادتمندان امام‌خمینی بوده‌است. او معتقد است کار امام‌خمینی معجزه تاریخ بود، در زمانی که [[اسلام]] در حال احتضار بود و دشمنان اسلام آن را افیون ملت‌ها و موجب مردگی و عقب‌ماندگی می‌دانستند، امام‌خمینی اسلام را زنده کرد و نشان داد اسلام توانایی ایجاد [[شجاعت]]، شهامت و قدرت در میان مردم و نیز توانایی مبارزه با [[کفر]] و [[استعمار]] و [[استبداد]] و نابودی آن را دارد.<ref>خبرگزاری فارس.</ref> وی با اشاره به اینکه امام‌خمینی هیچ‌چیزی غیر از خدا در دلش نبود و از هیچ‌کس و هیچ‌چیز غیر از خدا نمی‌ترسید، تأکید کرده‌است که ایشان حامی مظلومان و مستضعفان و دشمن ظالمان و مستکبران بود و همواره بر کمک به فقرا و پابرهنگان تأکید می‌کرد<ref>خبرگزاری فارس.</ref> | |||
امام‌خمینی نیز جنتی را از اشخاص بزرگ و لایق برای همه مسائل،<ref>امام‌خمینی، صحیفه، 7/264.</ref> فردی آشنا و مورد اعتماد<ref>امام‌خمینی، صحیفه، 14/110.</ref> و دارای سابقه طولانی در مبارزات و متدین و خوب شمرده‌است که عمری را در حوزه‌های علمیه سپری کرده و توانایی‌هایی دارد که می‌تواند خدمات ارزنده‌ای به اسلام و انقلاب ارائه کند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، 21/339.</ref> | |||
جنتی مسئولیت‌های دیگری نیز مانند [[دبیر شورای نگهبان|دبیری شورای نگهبان]]، دبیری شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی، نماینده امام‌خمینی در اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانش‌آموزان، امام‌جمعه اهواز، امام‌جمعه موقت قم، کرمانشاه و تهران، عضویت در شورای پشتیبانی جنگ و عضویت در هیئت تحقیق مجلس خبرگان را بر عهده داشته‌است.<ref>صالح، جامعه مدرسین حوزه، 3/114ـ115؛ دبیرخانه، خبرگان ملت، 1/155.</ref> از جنتی چند اثر منتشر شده‌است که بیشتر آنها ترجمه برخی از کتاب‌های حدیثی مانند [[اثبات الهدایه]]، [[تحف العقول و المواعظ العددیه]] است.<ref>محبوب، رجال سیاسی شوراها، 1/220؛ درازی، زندگی و مبارزات آیت‌الله مشکینی، 67.</ref> وی دارای چهار پسر بوده و پسر بزرگش [[حسین جنتی]] که عضو [[سازمان مجاهدین خلق]] بود، در ۲۳ خرداد ۱۳۶۱ در هنگام حمله مأموران به خانه تیمیِ آنان در درگیری کشته شد.<ref>جنتی، علی، خاطرات، 19.</ref> و پسر دیگرش علی که سابقه مبارزاتی طولانی در رژیم پهلوی دارد، در [[جمهوری اسلامی ایران]] دارای مسئولیت‌های چندی ازجمله [[وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی]] بوده‌است. | |||
== پانویس == | |||
{{پانویس|۲}} | |||
== منابع == | |||
==منابع== | |||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
* امام‌خمینی، سیدروح‌الله، صحیفه امام، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، چاپ پنجم، | * امام‌خمینی، سیدروح‌الله، صحیفه امام، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، چاپ پنجم، ۱۳۸۹ش. | ||
* باقی، عمادالدین، در شناخت حزب قاعدین زمان، قم، دانش اسلامی، چاپ پنجم، | * باقی، عمادالدین، در شناخت حزب قاعدین زمان، قم، دانش اسلامی، چاپ پنجم، ۱۳۶۵ش. | ||
* دبیرخانه مجلس خبرگان رهبری، خبرگان ملت، شرح حال نمایندگان مجلس خبرگان رهبری، قم، چاپ اول، | * دبیرخانه مجلس خبرگان رهبری، خبرگان ملت، شرح حال نمایندگان مجلس خبرگان رهبری، قم، چاپ اول، ۱۳۷۹ش. | ||
* جنتی، احمد، سخنرانی، پایگاه اطلاع‌رسانی خبر گزاری فارس، | * جنتی، احمد، سخنرانی، پایگاه اطلاع‌رسانی خبر گزاری فارس، ۱۹/۱۲/۱۳۹۵ش. | ||
* جنتی، احمد، مجله پیام انقلاب، شماره | * جنتی، احمد، مجله پیام انقلاب، شماره ۵۶، ۱۳۶۱ش. | ||
* جنتی% علی، خاطرات علی جنتی، تدوین سعید فخرزاده، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، چاپ اول، | * جنتی% علی، خاطرات علی جنتی، تدوین سعید فخرزاده، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، چاپ اول، ۱۳۸۱ش. | ||
* درازی، علی، زندگی و مبارزات آیت‌الله مشکینی، یاران امام به روایت اسناد ساواک، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، چاپ اول، | * درازی، علی، زندگی و مبارزات آیت‌الله مشکینی، یاران امام به روایت اسناد ساواک، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، چاپ اول، ۱۳۹۱ش. | ||
* دوانی، علی، نهضت روحانیون ایران، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، چاپ دوم، | * دوانی، علی، نهضت روحانیون ایران، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، چاپ دوم، ۱۳۷۷ش. | ||
* صالح، سیدمحسن، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم از آغاز تا اکنون، تهران، مرکزاسناد انقلاب اسلامی، چاپ اول، | * صالح، سیدمحسن، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم از آغاز تا اکنون، تهران، مرکزاسناد انقلاب اسلامی، چاپ اول، ۱۳۸۵ش. | ||
* علوی‌نیک، سلمان و سیدضیاءالدین علیانسب، جریان‌شناسی انجمن حجتیه، قم، وثوق، چاپ اول، | * علوی‌نیک، سلمان و سیدضیاءالدین علیانسب، جریان‌شناسی انجمن حجتیه، قم، وثوق، چاپ اول، ۱۳۸۸ش. | ||
* محبوب، علی، رجال سیاسی شوراها، نظام‌ها، مفاهیم و | * محبوب، علی، رجال سیاسی شوراها، نظام‌ها، مفاهیم و اندیشه‌های سیاسی، تهران، آموزش و سنجش، چاپ اول، ۱۳۸۹ش. | ||
* سیفی، محمدمهدی، جنتی، (احمد آیت‌الله)، چاپ‌شده در فرهنگنامه رجال روحانی عصر امام‌خمینی، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، چاب اول، | * سیفی، محمدمهدی، جنتی، (احمد آیت‌الله)، چاپ‌شده در فرهنگنامه رجال روحانی عصر امام‌خمینی، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، چاب اول، ۱۳۸۹ش. | ||
* مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات، انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، تهران، چاپ اول، | * مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات، انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، تهران، چاپ اول، ۱۳۷۸ش. | ||
* مشکینی، علی، آیت‌الله حاج شیخ‌میرزاعلی‌اکبر فیض مشکینی اردبیلی، یاران امام به روایت اسناد ساواک، تهران، چاپ اول، | * مشکینی، علی، آیت‌الله حاج شیخ‌میرزاعلی‌اکبر فیض مشکینی اردبیلی، یاران امام به روایت اسناد ساواک، تهران، چاپ اول، ۱۳۸۷ش. | ||
* مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، سیر مبارزات امام‌خمینی در آینه اسناد به روایت ساواک، تهران، چاپ اول، | * مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، سیر مبارزات امام‌خمینی در آینه اسناد به روایت ساواک، تهران، چاپ اول، ۱۳۸۶ش. | ||
* مهدوی کنی، محمدرضا، خاطرات آیت‌الله مهدوی کنی، تدوین غلامرضا خواجه‌سروی، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، چاپ دوم، | * مهدوی کنی، محمدرضا، خاطرات آیت‌الله مهدوی کنی، تدوین غلامرضا خواجه‌سروی، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، چاپ دوم، ۱۳۸۷ش. | ||
* هاشمی رفسنجانی، اکبر، کارنامه و خاطرات، سال | * هاشمی رفسنجانی، اکبر، کارنامه و خاطرات، سال ۱۳۶۲، آرامش و چالش، به کوشش مهدی هاشمی، تهران، دفتر نشر معارف انقلاب، چاپ اول، ۱۳۸۱ش. | ||
* هاشمی رفسنجانی، اکبر، کارنامه و خاطرات، سال | * هاشمی رفسنجانی، اکبر، کارنامه و خاطرات، سال ۱۳۶۷، پایان دفاع، آغاز بازسازی، به کوشش علیرضا هاشمی، تهران، دفتر نشر معارف انقلاب، چاپ دوم، ۱۳۹۰ش. | ||
* هاشمی رفسنجانی، اکبر، کارنامه و خاطرات، سال | * هاشمی رفسنجانی، اکبر، کارنامه و خاطرات، سال ۱۳۶۴، امید و دلواپسی، به اهتمام سارا لاهوتی، تهران، دفتر نشر معارف انقلاب، چاپ اول، ۱۳۸۷ش. | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
==پیوند به بیرون== | |||
پروین‌سادات قوامی، | == پیوند به بیرون == | ||
پروین‌سادات قوامی، دانشنامه امام‌خمینی، ج۴، ص۱۴۶–۱۵۱. | |||
نسخهٔ ۱۲ دی ۱۴۰۱، ساعت ۰۰:۴۸
احمد جنتی، روحانی مبارز، شاگرد امام‌خمینی، نماینده مجالس مجلس خبرگان قانون اساسی و خبرگان رهبری، عضو شورای نگهبان و شورای بازنگری قانون اساسی.
زندگینامه
احمد جنتی لادانی در سوم اسفند ۱۳۰۵ در روستای لادان واقع در سه کیلومتری غرب شهر اصفهان به دنیا آمد.[۱] پدرش هاشم و جدش احمد از علمای زمان خود بودند. هاشم مدت‌ها در مدرسه جده بزرگ و مدرسه چهارباغ اصفهان ساکن بود و به تدریس و تبلیغ دین و پاسخگویی به مراجعات و حل اختلافات مردم می‌پرداخت.[۲] مادر جنتی، فاطمه نیز زن فاضلی بود که علاوه بر خانه‌داری، قرآن و برخی کتاب‌های دینی را آموزش می‌داد و بعضی جلسات مذهبی را نیز اداره می‌کرد.[۳] وضعیت خانوادگی جنتی از لحاظ اقتصادی بسیار فقیرانه و درآمد پدرش تنها از وجوه شرعی و منبر بود. وی که تنها فرزند خانواده بود، تحصیلات خود را از مکتبخانه آغاز کرد.[۴] و از هشت‌سالگی در مکتبخانه سیدحسن در روستای کوهانستان که در نزدیک زادگاهش بود، خواندن قرآن کریم و خواندن و نوشتن فارسی را آغاز کرد[۵] و به‌طور متفرقه مقداری دروس جدید را نیز خواند؛[۶] سپس به اصفهان رفت و در مدرسه جده بزرگ به تحصیل پرداخت. او در مدت چهار سال تحصیل خود در این مدرسه ادبیات عرب، شرح معالم و قسمتی از شرح لمعه را نزد استادان چندی فرا گرفت.[۷] جنتی پانزده سال از عمر خود را در زمان رضاشاه پهلوی و اقدامات ضد دینی او گذراند و خود شاهد بود که مأموران پهلوی با خشونت چادر از سر مادرش برداشتند و پدرش نیز ناچار پالتو و کلاه پهلوی می‌پوشید و مدتی از ترس اجبار به‌رفتن به سربازی به شهر و مدرسه نمی‌رفت.[۸] وی پس از سقوط رضاشاه، برای ادامه تحصیل در سال ۱۳۲۴ به قم رفت و در مدرسه فیضیه و سپس حجتیه ساکن شد. او باقی‌مانده شرح لمعه را نزد محمد صدوقی یزدی و درس‌های سطح را نزد علمایی چون عبدالکریم تهرانی، حسینعلی منتظری، روح‌الله کمالوند، سیدرضا بهاءالدینی، سیدمحمدباقر سلطانی طباطبایی و سیدزین‌العابدین کاشانی فرا گرفت و سپس در درس خارج فقه و اصول سیدحسین بروجردی، سیدمحمدتقی خوانساری، سیدمحمد حجت، امام‌خمینی و سیدمحمدرضا گلپایگانی شرکت کرد.[۹] وی هم‌زمان با تحصیل در حوزه علمیه قم تدریس می‌کرد و از سال ۱۳۴۲ به‌دعوت سیدمحمد حسینی بهشتی به مدرسه منتظریه (حقانی) رفت و به مدت چهارده سال به تدریس دروس مختلف دوره مقدمات و سطح پرداخت و در اداره مدرسه نیز که برنامه آموزشی خاصی داشت، همکاری می‌کرد.[۱۰]
فعالیت‌های سیاسی
جنتی فعالیت‌های سیاسی و مبارزاتی خود را هم‌زمان با نهضت امام‌خمینی از سال ۱۳۴۲ آغاز کرد.[۱۱] وی با شناخت کامل و شوق و علاقه‌ای که به امام‌خمینی داشت، با سخنرانی‌کردن و تهیه و توزیع اعلامیه در نشر و ترویج اندیشه‌های انقلابی ایشان می‌کوشید.[۱۲] او که در مهر ۱۳۴۱ به عضویت هیئت مدرسین (جامعه مدرسین) درآمده بود، با اوج‌گیری مبارزات در کنار دیگر اعضا با برنامه‌ریزی برای برپایی راهپیمایی‌ها، نوشتن اعلامیه‌ها و برقراری ارتباط با مراکز انقلابی و مرتبط با نهضت امام‌خمینی تلاش می‌کرد؛[۱۳] و برای دیدار با روحانیان تبعید شده به دست رژیم پهلوی، به شهرهای مختلف سفر می‌کرد.[۱۴] امضای وی در پای بسیاری از نامه‌ها و اعلامیه‌هایی که در حمایت از نهضت امام‌خمینی و اعتراض به رژیم پهلوی یا در جهت روشنگری مردم بود دیده می‌شود؛[۱۵] ازجمله نامه سرگشاده‌ای که علمای اصفهان در ۲۶/۱۲/۱۳۴۳ در اعتراض به تبعید امام‌خمینی به ترکیه به امیرعباس هویدا نخست‌وزیر وقت نوشتند و خواستار الغای تصویب‌نامه‌های ضد دینی و آزادی زندانیان سیاسی شدند.[۱۶] و نیز نامه جمعی از علما به هویدا در ۱۲/۱/۱۳۴۴ که دربارهٔ اطلاع‌نداشتن از حال امام‌خمینی اظهار نگرانی کرده بودند.[۱۷] در خرداد ۱۳۴۴ عده‌ای از مبارزان برای اعتراض به ادامه تبعید امام‌خمینی و اطلاع‌رسانی نکردن دربارهٔ وضعیت ایشان، در خانه سیدشهاب‌الدین مرعشی نجفی تحصن کردند. جنتی در جمع معترضان حضور یافت و برای آنان که به احکام دادگاه‌های رژیم پهلوی در محکومیت برخی اعضای هیئت‌های هیئت مؤتلفه اسلامی پس از ترور حسنعلی منصور نیز اعتراض داشتند، سخنرانی کرد.[۱۸] وی در سال ۱۳۴۵ به اتهام اقدام علیه امنیت ملی بازداشت و در زندان قزل قلعه تهران زندانی شد و پس از حدود صد روز از زندان آزاد گشت.[۱۹] او در ۲۰/۳/۱۳۴۹ اعلامیه علما و استادان حوزه علمیه قم را که در پاسخ به نظرخواهی گروهی از طلاب مبارز دربارهٔ مرجعیت امام‌خمینی صادر کرده بودند، امضا کرد و به سبب آن تحت تعقیب قرار گرفت.[۲۰] جنتی برای تبلیغ اسلام و فعالیت‌های مبارزاتی بیشتر به مناطق مرکزی و جنوبی کشور مانند اهواز و آبادان و جزیره خارک سفر می‌کرد.[۲۱] و چند بار در این مناطق بازداشت و زندانی شد.[۲۲] وی در سال ۱۳۵۰ به اتهام مراجعه به علما و دعوت از آنان برای پیگیری آزادی افراد محکوم به اعدام، بازداشت و در قزل قلعه زندانی شد و پس از یک ماه آزاد گردید.[۲۳] همچنین در سال ۱۳۵۱ به‌اتهام همکاری با اعضای برخی گروه‌های مسلح بازداشت، ولی به سبب نبودن دلایل کافی آزاد شد.[۲۴] وی بر اساس تصمیم کمیسیون امنیت اجتماعی قم در سال ۱۳۵۲ به‌همراه ۲۵ تن دیگر از علمای مبارز قم ازجمله حسینعلی منتظری، محمد منتظری، احمد آذری قمی و حسین حقانی به تبعید محکوم شدند.[۲۵] وی که در آن هنگام برای تبلیغ به جزیره خارک رفته بود، در همان‌جا بازداشت و به مدت سه سال به شهرستان اسدآباد همدان تبعید شد.[۲۶] او در اسدآباد با اینکه از منبررفتن منع شده بود، به تبلیغات اسلامی و فعالیت‌های سیاسی خود ادامه داد و با آگاهی‌بخشی، مبارزات مردم آن منطقه را سامان داد.[۲۷] پس از درگذشت مشکوک سیدمصطفی خمینی در اول آبان ۱۳۵۶ جنت[[ی به همراه گروهی از علمای مبارز ازجمله حسین نوری همدانی، عبدالرحیم ربانی شیرازی، یوسف صانعی، ناصر مکارم شیرازی، علی‌اکبر مشکینی،[۲۸] محمد فاضل لنکرانی و یحیی انصاری شیرازی با فرستادن پیامی در ۲۲/۸/۱۳۵۶ درگذشت وی را به امام‌خمینی تسلیت گفتند.[۲۹] وی در همان سال برای دیدن فرزند خود علی جنتی که در خارج از کشور علیه رژیم پهلوی مبارزه می‌کرد، به سوریه و سپس برای دیدن امام‌خمینی به نجف رفت.[۳۰] جنتی که تا آخرین ماه‌های پیش از پیروزی انقلاب اسلامی، تحت تعقیب و پیگرد سازمان اطلاعات و امنیت کشور (ساواک) قرار داشت،[۳۱] در خرداد ۱۳۵۷ به جرم تدارک برگزاری مراسم سالگرد پانزده خرداد، بازداشت و زندانی شد و تا ۵/۴/۱۳۵۷ در زندان به سر برد.[۳۲] جنتی در سال ۱۳۵۷ در جلساتی که به‌پیشنهاد سیدمحمد حسینی بهشتی و شرکت جمعی از علمای مبارز مانند محمدرضا مهدوی کنی، علی‌اکبر مشکینی و سیدعبدالکریم موسوی اردبیلی برای تنظیم اساسنامه برای تأسیس حزب جمهوری اسلامی تشکیل می‌شد شرکت می‌کرد.[۳۳] در سال ۱۳۵۷ به دنبال اعتصاب کارکنان صنعت نفت در اعتراض به رژیم پهلوی، جنتی و جمعی از فضلای مبارز حوزه با صدور اعلامیه‌ای از آنان حمایت کردند و روز سه‌شنبه ۱۴/۹/۱۳۵۷ را روز همبستگی ملت ایران با کارگران اعتصابی صنعت نفت نامیدند و تعطیل عمومی اعلام کردند.[۳۴] (ببینید: اعتصاب کارکنان صنعت نفت) وی اعلامیه مهم جامعه مدرسین دربارهٔ خلع محمدرضا پهلوی از سلطنت را که در ۲۹/۹/۱۳۵۷ صادر شده بود، امضا کرد.[۳۵] همچنین در تحصن عده‌ای از علمای مبارز در مسجد دانشگاه تهران که در اعتراض به جلوگیری دولت شاپور بختیار از بازگشت امام‌خمینی به ایران در ۸/۱۲/۱۳۵۷ انجام شد، شرکت کرد.[۳۶]
عضویت در دادگاه انقلاب اسلامی
پس از پیروزی انقلاب اسلامی، جنتی نخست با حکم امام‌خمینی در دادگاه انقلاب اسلامی مشغول به کار شد و با همکاری علی قدوسی و سیدمحمد حسینی بهشتی به تدوین و اصلاح ساختار قضایی کشور پرداخت.[۳۷] در بیستم آبان ۱۳۵۸ امام‌خمینی در حکمی وی را به امامت جمعه شهر اهواز منصوب کرد.[۳۸] که تا بیست و هفتم اردیبهشت ۱۳۵۹ ادامه یافت[۳۹] او هم‌زمان ریاست دادگاه انقلاب اسلامی استان خوزستان را نیز عهده‌دار بود.[۴۰] از مسئولیت‌های مهم جنتی، عضویت در شورای نگهبان قانون اساسی است. وی باسابقه‌ترین عضو فقهای این شوراست که پس از منصوب‌شدن به حکم امام‌خمینی در چهارم اسفند 1358[۴۱] در تمام دوره‌های شورای نگهبان حضور داشته‌است.[۴۲] امام‌خمینی در ۲۵/۱۱/۱۳۵۹ در پاسخ به نامه محمد امامی کاشانی در معرفی جنتی و اعضای دیگر شورای عالی تبلیغات اسلامی، با عضویت وی در این شورا موافقت کرد.[۴۳] در سال‌های پس از پیروزی انقلاب اسلامی انجمن حجتیه بدون توجه به مسیر انقلاب و آرمان‌های امام‌خمینی، با تغییر رویکرد و نامه‌نگاری به برخی مراجع و علما می‌کوشید از سویی کارهای انجمن را توجیه کند و از سوی دیگر، پست‌های حساسی مانند مرکز اسناد ساواک و مراکز اطلاعاتی را در اختیار بگیرد. جنتی ازجمله افرادی بود که به‌شدت از آنان انتقاد کرد و با طرح هفت پرسش در خطبه‌های نماز جمعه قم مواضع و اهداف آنان را به چالش کشید.[۴۴] وی در ۲۲/۳/۱۳۶۲ عضو شورای فقهای حزب جمهوری اسلامی شد.[۴۵] و با حکم امام‌خمینی در ۳۱/۵/۱۳۶۳ وی و گروهی از علمای دیگر، برای تأسیس مکتب خواهران قم «جامعة الزهرا(س)» انتخاب شدند.[۴۶] (ببینید: مکتب خواهران)
عضویت در شورای نگهبان
در سال ۱۳۶۴ پس از اختلاف میان علمای شیراز و ایجاد بحران در این شهر، امام‌خمینی در حکمی پس از تقدیر از زحمات جنتی در طول انقلاب، به وی مأموریت داد تا با سفر به آن منطقه به حل و فصل اختلافات بپردازد.[۴۷] همچنین ایشان در ۲۲/۳/۱۳۶۵ ضمن تمدید عضویت سه تن از اعضای فقهای شورای نگهبان ازجمله جنتی در شورای نگهبان تأکید کرد که آنان در مدت طولانی خدمت به مسائل جاری آشنایی زیادی پیدا کرده و لیاقت و تعهدشان آشکار است[۴۸] همچنین وی در چهار دوره مجلس خبرگان رهبری به نمایندگی مردم استان خوزستان و مردم استان تهران انتخاب شده‌است[۴۹] وی در سال ۱۳۶۷ با حکم امام‌خمینی، مأموریت یافت مشکلات به‌وجودآمده در انتخابات مجلس شورای اسلامی در گرگان را به‌طور کامل بررسی کند[۵۰] نیز با تصویب جلسه سران قوا برای رفع اختلاف میان جنبش امل و حزب‌الله لبنان به بیروت سفر کرد[۵۱] همچنین امام‌خمینی در ۱۴/۱/۱۳۶۸ به درخواست شورای عالی سازمان تبلیغات اسلامی در حکمی وی را به ریاست این سازمان منصوب کرد.[۵۲] و به وی اجازه داد وجوه شرعی را که به دست می‌آورد، در راه تبلیغات اسلامی هزینه کند.[۵۳] ایشان در ۴/۲/۱۳۶۸ نیز او را عضو شورای بازنگری قانون اساسی کرد.[۵۴] جنتی از علاقه‌مندان و ارادتمندان امام‌خمینی بوده‌است. او معتقد است کار امام‌خمینی معجزه تاریخ بود، در زمانی که اسلام در حال احتضار بود و دشمنان اسلام آن را افیون ملت‌ها و موجب مردگی و عقب‌ماندگی می‌دانستند، امام‌خمینی اسلام را زنده کرد و نشان داد اسلام توانایی ایجاد شجاعت، شهامت و قدرت در میان مردم و نیز توانایی مبارزه با کفر و استعمار و استبداد و نابودی آن را دارد.[۵۵] وی با اشاره به اینکه امام‌خمینی هیچ‌چیزی غیر از خدا در دلش نبود و از هیچ‌کس و هیچ‌چیز غیر از خدا نمی‌ترسید، تأکید کرده‌است که ایشان حامی مظلومان و مستضعفان و دشمن ظالمان و مستکبران بود و همواره بر کمک به فقرا و پابرهنگان تأکید می‌کرد[۵۶] امام‌خمینی نیز جنتی را از اشخاص بزرگ و لایق برای همه مسائل،[۵۷] فردی آشنا و مورد اعتماد[۵۸] و دارای سابقه طولانی در مبارزات و متدین و خوب شمرده‌است که عمری را در حوزه‌های علمیه سپری کرده و توانایی‌هایی دارد که می‌تواند خدمات ارزنده‌ای به اسلام و انقلاب ارائه کند.[۵۹] جنتی مسئولیت‌های دیگری نیز مانند دبیری شورای نگهبان، دبیری شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی، نماینده امام‌خمینی در اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانش‌آموزان، امام‌جمعه اهواز، امام‌جمعه موقت قم، کرمانشاه و تهران، عضویت در شورای پشتیبانی جنگ و عضویت در هیئت تحقیق مجلس خبرگان را بر عهده داشته‌است.[۶۰] از جنتی چند اثر منتشر شده‌است که بیشتر آنها ترجمه برخی از کتاب‌های حدیثی مانند اثبات الهدایه، تحف العقول و المواعظ العددیه است.[۶۱] وی دارای چهار پسر بوده و پسر بزرگش حسین جنتی که عضو سازمان مجاهدین خلق بود، در ۲۳ خرداد ۱۳۶۱ در هنگام حمله مأموران به خانه تیمیِ آنان در درگیری کشته شد.[۶۲] و پسر دیگرش علی که سابقه مبارزاتی طولانی در رژیم پهلوی دارد، در جمهوری اسلامی ایران دارای مسئولیت‌های چندی ازجمله وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بوده‌است.
پانویس
- ↑ دبیرخانه، خبرگان ملت، 1/149؛ صالح، جامعه مدرسین حوزه، 3/111؛ مشکینی، یاران امام به روایت اسناد ساواک، 41.
- ↑ دبیرخانه، خبرگان ملت، 1/149ـ150؛ صالح، جامعه مدرسین حوزه، 3/111؛ سیفی، جنتی، چاپ‌شده در فرهنگنامه، 105.
- ↑ محبوب، رجال سیاسی شوراها، 1/219؛ صالح، جامعه مدرسین حوزه، 3/111.
- ↑ صالح، جامعه مدرسین حوزه، 3/111؛ دبیرخانه، خبرگان ملت، 1/149ـ150.
- ↑ سیفی، جنتی، چاپ‌شده در فرهنگنامه، 1/105.
- ↑ دبیرخانه، خبرگان ملت، 1/150.
- ↑ دبیرخانه، خبرگان ملت، 1/150؛ مشکینی، یاران امام به روایت اسناد ساواک، 41؛ صالح، جامعه مدرسین حوزه، 3/112.
- ↑ دبیرخانه، خبرگان ملت، 1/158ـ159.
- ↑ دبیرخانه، خبرگان ملت، 1/150ـ151؛ مشکینی، یاران امام به روایت اسناد ساواک، 41؛ محبوب، رجال سیاسی شوراها، 1/220.
- ↑ مشکینی، یاران امام به روایت اسناد ساواک، 41؛ جنتی، احمد، پیام انقلاب، 29؛ محبوب، رجال سیاسی شوراها، 1/220.
- ↑ مشکینی، یاران امام به روایت اسناد ساواک، 41.
- ↑ صالح، جامعه مدرسین حوزه، 3/113؛ جنتی، احمد، پیام انقلاب، 29.
- ↑ صالح، جامعه مدرسین حوزه، 1/33، 53، 77 و 3/113.
- ↑ صالح، جامعه مدرسین حوزه، 1/455، 458 و 493.
- ↑ جنتی، علی، خاطرات، 28.
- ↑ مؤسسه تنظیم، سیر مبارزات امام‌خمینی، 4/394ـ395.
- ↑ مؤسسه تنظیم، سیر مبارزات امام‌خمینی، 4/414.
- ↑ جنتی، علی، خاطرات، 44؛ صالح، جامعه مدرسین حوزه، 1/208ـ211.
- ↑ دوانی، نهضت روحانیون ایران، 6ـ5/176؛ جنتی، احمد، پیام انقلاب، 25؛ جنتی، علی، خاطرات، 39ـ40.
- ↑ سیفی، جنتی، چاپ‌شده در فرهنگنامه، 1/106؛ مؤسسه تنظیم، سیر مبارزات امام‌خمینی، 11/379.
- ↑ جنتی، علی، خاطرات، 20.
- ↑ محبوب، رجال سیاسی شوراها، 1/221.
- ↑ سیفی، جنتی، چاپ‌شده در فرهنگنامه، 1/106.
- ↑ سیفی، جنتی، چاپ‌شده در فرهنگنامه، 1/106.
- ↑ جنتی، علی، خاطرات، 38ـ40.
- ↑ مرکز بررسی اسناد، انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، 6/557.
- ↑ جنتی، احمد، پیام انقلاب، 25.
- ↑ مشکینی، یاران امام به روایت اسناد ساواک
- ↑ مؤسسه تنظیم، سیر مبارزات امام‌خمینی، 6/69؛ مرکز بررسی اسناد، انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، 1/112ـ113.
- ↑ جنتی، احمد، پیام انقلاب، 26.
- ↑ مشکینی، یاران امام به روایت اسناد ساواک، 426.
- ↑ مشکینی، یاران امام به روایت اسناد ساواک، 420ـ421؛ مرکز بررسی اسناد، انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، 6/164.
- ↑ مهدوی کنی، خاطرات، 186.
- ↑ دوانی، نهضت روحانیون ایران، 8ـ7/499ـ502.
- ↑ صالح، جامعه مدرسین حوزه، 1/562ـ564؛ درازی، زندگی و مبارزات آیت‌الله مشکینی، 282.
- ↑ صالح، جامعه مدرسین حوزه، 1/609.
- ↑ صالح، جامعه مدرسین حوزه، 3/114؛ دبیرخانه، خبرگان ملت، 1/153.
- ↑ امام خمینی، صحیفه، 11/40.
- ↑ امام خمینی، صحیفه، 12/300.
- ↑ جنتی، علی، خاطرات، 178.
- ↑ امام خمینی، صحیفه، 20/59.
- ↑ صالح، جامعه مدرسین حوزه، 2/709 و 3/114.
- ↑ امام خمینی، صحیفه، 14/110.
- ↑ علوی‌نیک و علیانسب، 30؛ باقی، 220ـ227.
- ↑ هاشمی رفسنجانی، آرامش و چالش، 133.
- ↑ امام خمینی، صحیفه، 19/17.
- ↑ 19/306؛ هاشمی رفسنجانی، امید و دلواپسی، 180.
- ↑ 20/59.
- ↑ صالح، جامعه مدرسین حوزه، 2/595 و 613.
- ↑ امام خمینی، صحیفه، 21/43.
- ↑ هاشمی رفسنجانی، پایان دفاع، 80، 107 و 133.
- ↑ امام خمینی، صحیفه، 21/339ـ340.
- ↑ امام خمینی، صحیفه، 21/382.
- ↑ . امام خمینی، صحیفه، 21/363ـ364.
- ↑ خبرگزاری فارس.
- ↑ خبرگزاری فارس.
- ↑ امام‌خمینی، صحیفه، 7/264.
- ↑ امام‌خمینی، صحیفه، 14/110.
- ↑ امام‌خمینی، صحیفه، 21/339.
- ↑ صالح، جامعه مدرسین حوزه، 3/114ـ115؛ دبیرخانه، خبرگان ملت، 1/155.
- ↑ محبوب، رجال سیاسی شوراها، 1/220؛ درازی، زندگی و مبارزات آیت‌الله مشکینی، 67.
- ↑ جنتی، علی، خاطرات، 19.
منابع
- امام‌خمینی، سیدروح‌الله، صحیفه امام، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، چاپ پنجم، ۱۳۸۹ش.
- باقی، عمادالدین، در شناخت حزب قاعدین زمان، قم، دانش اسلامی، چاپ پنجم، ۱۳۶۵ش.
- دبیرخانه مجلس خبرگان رهبری، خبرگان ملت، شرح حال نمایندگان مجلس خبرگان رهبری، قم، چاپ اول، ۱۳۷۹ش.
- جنتی، احمد، سخنرانی، پایگاه اطلاع‌رسانی خبر گزاری فارس، ۱۹/۱۲/۱۳۹۵ش.
- جنتی، احمد، مجله پیام انقلاب، شماره ۵۶، ۱۳۶۱ش.
- جنتی% علی، خاطرات علی جنتی، تدوین سعید فخرزاده، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، چاپ اول، ۱۳۸۱ش.
- درازی، علی، زندگی و مبارزات آیت‌الله مشکینی، یاران امام به روایت اسناد ساواک، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، چاپ اول، ۱۳۹۱ش.
- دوانی، علی، نهضت روحانیون ایران، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، چاپ دوم، ۱۳۷۷ش.
- صالح، سیدمحسن، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم از آغاز تا اکنون، تهران، مرکزاسناد انقلاب اسلامی، چاپ اول، ۱۳۸۵ش.
- علوی‌نیک، سلمان و سیدضیاءالدین علیانسب، جریان‌شناسی انجمن حجتیه، قم، وثوق، چاپ اول، ۱۳۸۸ش.
- محبوب، علی، رجال سیاسی شوراها، نظام‌ها، مفاهیم و اندیشه‌های سیاسی، تهران، آموزش و سنجش، چاپ اول، ۱۳۸۹ش.
- سیفی، محمدمهدی، جنتی، (احمد آیت‌الله)، چاپ‌شده در فرهنگنامه رجال روحانی عصر امام‌خمینی، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، چاب اول، ۱۳۸۹ش.
- مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات، انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، تهران، چاپ اول، ۱۳۷۸ش.
- مشکینی، علی، آیت‌الله حاج شیخ‌میرزاعلی‌اکبر فیض مشکینی اردبیلی، یاران امام به روایت اسناد ساواک، تهران، چاپ اول، ۱۳۸۷ش.
- مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، سیر مبارزات امام‌خمینی در آینه اسناد به روایت ساواک، تهران، چاپ اول، ۱۳۸۶ش.
- مهدوی کنی، محمدرضا، خاطرات آیت‌الله مهدوی کنی، تدوین غلامرضا خواجه‌سروی، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، چاپ دوم، ۱۳۸۷ش.
- هاشمی رفسنجانی، اکبر، کارنامه و خاطرات، سال ۱۳۶۲، آرامش و چالش، به کوشش مهدی هاشمی، تهران، دفتر نشر معارف انقلاب، چاپ اول، ۱۳۸۱ش.
- هاشمی رفسنجانی، اکبر، کارنامه و خاطرات، سال ۱۳۶۷، پایان دفاع، آغاز بازسازی، به کوشش علیرضا هاشمی، تهران، دفتر نشر معارف انقلاب، چاپ دوم، ۱۳۹۰ش.
- هاشمی رفسنجانی، اکبر، کارنامه و خاطرات، سال ۱۳۶۴، امید و دلواپسی، به اهتمام سارا لاهوتی، تهران، دفتر نشر معارف انقلاب، چاپ اول، ۱۳۸۷ش.
پیوند به بیرون
پروین‌سادات قوامی، دانشنامه امام‌خمینی، ج۴، ص۱۴۶–۱۵۱.