حضرت فاطمه معصومه(س): تفاوت میان نسخه‌ها

حضرت فاطمه معصومه(س) (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۱۶ آذر ۱۴۰۱، ساعت ۱۰:۰۵

۳۴ بایت اضافه‌شده ، ‏۱۶ آذر ۱۴۰۱

بدون خلاصۀ ویرایش

دیداریویکی‌متن

A.Tabrizi

emailconfirmed

۲٬۵۷۶

ویرایش

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
 '''حضرت فاطمه معصومه(س)'''، بانوی والامقام [[اهل بیت(ع)]]، فرزند [[امام‌موسی‌بن‌جعفر(ع)]] و مدفون در [[قم]].
 ==زندگی‌نامه==
-فاطمه(س)، دختر موسی‌بن‌جعفر(ع) ملقب به «معصومه» با برادر خود، امام هشتم، [[علی‌بن‌موسی‌(ع)]] از یک مادر بودند <ref>طبری، دلائل الامامه، ۳۰۹.</ref>. مادر ایشان به نام [[نجمه]] <ref>مجلسی، بحار الانوار، ۴۹/۳.</ref> یا [[تکتم]] که به «طاهره» تغییر نام یافت، بانویی بافضیلت، [[پرهیزگار]] و حق‌شناس <ref>صدوق، عیون اخبار الرضا(ع)، ۱/۱۴ ـ ۱۵؛ طبرسی، إعلام الوری بأعلام الهدی، ۲/۴۰ ـ ۴۱.</ref> و در [[دیانت]]، زیرکی و [[محاسن اخلاق]] ممتاز <ref>مجلسی، بحار الانوار، ۴۹/۵.</ref> بود. تاریخ ولادت و وفات فاطمه معصومه(س) معلوم نیست و آنچه برخی در سال‌های اخیر به عنوان روز ولادت و وفات ایشان مطرح کرده‌اند، نادرست و در حقیقت تاریخی جعلی است <ref>شبیری زنجانی، جرعه‌ای از دریا، ۲/۵۱۶؛ مرتضوی، تاریخ ولادت و وفات، ۳۶۹.</ref>. آنچه دراین‌باره و مستند به منابع موجود می‌توان گفت این است که حضرت با توجه به اینکه در سال ۲۰۱ق از [[مدینه]] به قصد دیدار با برادر خود امام‌رضا(ع) در [[مرو]] حرکت کرده و در همین سفر درگذشته است، سال وفات ایشان همین سال یا به احتمال ضعیف سال بعد از آن و به هرحال پیش از [[شهادت]] امام‌رضا(ع) بوده است <ref>مرتضوی، تاریخ ولادت و وفات، ۳۶۹.</ref> و از آنجاکه امام‌کاظم(ع) در سال ۱۸۳ یا ۱۸۶ق به شهادت رسیده است <ref>مجلسی، بحار الانوار، ۴۸/۱ ـ ۱۰.</ref>، طبعاً ولادت فاطمه معصومه(س) پیش از آن بوده است.
+فاطمه(س)، دختر موسی‌بن‌جعفر(ع) ملقب به «معصومه» با برادر خود، امام هشتم، [[علی‌بن‌موسی‌(ع)]] از یک مادر بودند <ref>طبری، دلائل الامامه، ۳۰۹.</ref>. مادر ایشان به نام [[نجمه]] <ref>مجلسی، بحار الانوار، ۴۹/۳.</ref> یا تکتم که به «طاهره» تغییر نام یافت، بانویی بافضیلت، [[پرهیزگار]] و حق‌شناس <ref>صدوق، عیون اخبار الرضا(ع)، ۱/۱۴ ـ ۱۵؛ طبرسی، إعلام الوری بأعلام الهدی، ۲/۴۰ ـ ۴۱.</ref> و در [[دیانت]]، زیرکی و [[محاسن اخلاق]] ممتاز <ref>مجلسی، بحار الانوار، ۴۹/۵.</ref> بود. تاریخ ولادت و وفات فاطمه معصومه(س) معلوم نیست و آنچه برخی در سال‌های اخیر به عنوان روز ولادت و وفات ایشان مطرح کرده‌اند، نادرست و در حقیقت تاریخی جعلی است <ref>شبیری زنجانی، جرعه‌ای از دریا، ۲/۵۱۶؛ مرتضوی، تاریخ ولادت و وفات، ۳۶۹.</ref>. آنچه دراین‌باره و مستند به منابع موجود می‌توان گفت این است که حضرت با توجه به اینکه در سال ۲۰۱ق از [[مدینه]] به قصد دیدار با برادر خود امام‌رضا(ع) در [[مرو]] حرکت کرده و در همین سفر درگذشته است، سال وفات ایشان همین سال یا به احتمال ضعیف سال بعد از آن و به هرحال پیش از [[شهادت]] امام‌رضا(ع) بوده است <ref>مرتضوی، تاریخ ولادت و وفات، ۳۶۹.</ref> و از آنجاکه امام‌کاظم(ع) در سال ۱۸۳ یا ۱۸۶ق به شهادت رسیده است <ref>مجلسی، بحار الانوار، ۴۸/۱ ـ ۱۰.</ref>، طبعاً ولادت فاطمه معصومه(س) پیش از آن بوده است.
 ==جایگاه و ویژگی‌ها==
-فاطمه معصومه(س) عالم و آگاه به مسائل اسلامی بود و از ایشان احادیثی نقل شده است. ایشان ازجمله در سلسله اسناد حدیث مشهور [[غدیر]] <ref>امینی، الغدیر فی الکتاب و السنة و الادب، ۱/۳۹۷؛ مرتضوی، حضور بانوان، ۱۷۵ ـ ۱۷۷.</ref> و روایت منزلت در مناقب امیرالمؤمنین علی(ع) <ref>امینی، الغدیر فی الکتاب و السنة و الادب، ۱/۳۹۷.</ref> و نیز در سند روایت «الا من مات علی حب آل‌محمد مات شهیدا» <ref>بحرانی اصفهانی، عوالم العلوم و المعارف والاحوال مستدرک سیدة النساء الی الامام‌الجواد(ع)، ۲۱/۳۵۵.</ref> و نیز در سند [[روایت معراجیه]] در فضایل امیرالمؤمنین ‌علی(ع) و [[شیعیان]] ایشان <ref>مجلسی، بحار الانوار، ۶۵/۷۶ ـ ۷۷.</ref> دیده می‌شود. امام‌رضا(ع) از خواهر خود با لقب معصومه(س) یاد کرده است <ref>مجلسی، زاد المعاد، ۵۴۷.</ref> و نیز در بندی از [[زیارتنامه]] غیر معروف فاطمه معصومه(س) پاک‌سرشت و پاک‌روش، ستوده، نیکوکار، فرزانه و پاک و پاکیزه و بانوی شایسته و پسندیده خوانده شده است <ref>کچویی قمی، انوارالمشعشعین، فی بیان حالات الرواة القمیین، ۲/۲۸۵.</ref>.
+فاطمه معصومه(س) عالم و آگاه به مسائل اسلامی بود و از ایشان احادیثی نقل شده است. ایشان ازجمله در سلسله اسناد [[حدیث غدیر|حدیث مشهور غدیر]] <ref>امینی، الغدیر فی الکتاب و السنة و الادب، ۱/۳۹۷؛ مرتضوی، حضور بانوان، ۱۷۵ ـ ۱۷۷.</ref> و [[روایت منزلت]] در مناقب امیرالمؤمنین علی(ع) <ref>امینی، الغدیر فی الکتاب و السنة و الادب، ۱/۳۹۷.</ref> و نیز در سند روایت «الا من مات علی حب آل‌محمد مات شهیدا» <ref>بحرانی اصفهانی، عوالم العلوم و المعارف والاحوال مستدرک سیدة النساء الی الامام‌الجواد(ع)، ۲۱/۳۵۵.</ref> و نیز در سند [[روایت معراجیه]] در [[فضایل امیرالمؤمنین ‌علی(ع)]] و [[شیعیان]] ایشان <ref>مجلسی، بحار الانوار، ۶۵/۷۶ ـ ۷۷.</ref> دیده می‌شود. امام‌رضا(ع) از خواهر خود با لقب معصومه(س) یاد کرده است <ref>مجلسی، زاد المعاد، ۵۴۷.</ref> و نیز در بندی از [[زیارتنامه]] غیر معروف فاطمه معصومه(س) پاک‌سرشت و پاک‌روش، ستوده، نیکوکار، فرزانه و پاک و پاکیزه و بانوی شایسته و پسندیده خوانده شده است <ref>کچویی قمی، انوارالمشعشعین، فی بیان حالات الرواة القمیین، ۲/۲۸۵.</ref>.
 [[امام‌صادق(ع)]] یکی از هشت در [[بهشت]] را ویژه [[قم]] شمرده و از دفن‌شدن بانویی از فرزندانش به نام فاطمه در قم یاد کرده که به شفاعت او همه شیعیان وارد بهشت می‌شوند <ref>قمی، حسن، تاریخ قم، ۵۷۳؛ مجلسی، بحار الانوار، ۵۷/۲۲۸.</ref>. برای فاطمه معصومه(س) زیارتنامه‌ای از امام‌رضا(ع) رسیده است که نشان می‌دهد ایشان دارای مقام [[شفاعت]] و در نزد خدا دارای جایگاه بلندی می‌باشد <ref>مجلسی، بحار الانوار، ۹۹/۲۶۶ ـ ۲۶۷.</ref>. در این زیارتنامه ایشان دختر، خواهر و عمه امام و ولیّ خدا خوانده شده است <ref>مجلسی، بحار الانوار، ۹۹/۲۶۶.</ref>.
@@ خط ۱۹: / خط ۱۹: @@
 [[شیخ‌عباس قمی]] نیز زیارت حضرت معصومه(س) را دارای [[ثواب]] فراوان دانسته است <ref>قمی، عباس، سفینة البحار، ۷/۳۵۸ ـ ۳۵۹.</ref>. علمای برجسته از گذشته به [[زیارت قبر]] این بانو توجه داشته‌اند و حضرت را واسطه میان خود و خدا قرار می‌داده‌اند. [[ملاصدرا]] از حکمای بزرگ به زیارت ایشان می‌رفت و مشکلات علمی خود را با توسل به ایشان حل می‌کرد <ref>قمی، عباس، فوائد الرضویه، ۲/۶۱۸.</ref>. برخی از [[اهل سنت]] نیز از گذشته به زیارت فاطمه معصومه(س) توجه داشته‌اند و پادشاهان و بزرگان [[شافعی]] و [[حنفی]] به زیارت ایشان می‌رفته‌اند <ref>قزوینی رازی، نقض، ۵۸۸.</ref>.
-امام‌خمینی که تأکید کرده است مردم حضرت معصومه(س) را دختر امام خودشان می‌دانند و آستانه آن را می‌بوسند <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۹/۵۳۴.</ref>، همانند دیگر علما و بزرگان زیارت فاطمه معصومه(س) را عبادت می‌دانست <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۲/۲.</ref> و به زیارت ایشان توجه ویژه نشان می‌داد و به ایشان [[توسل]] می‌جست و ضریح را می‌بوسید <ref>کرجی، قم و مرجعیت، ۱۵.</ref>. ایشان در آغاز تدریس در جوانی در یکی از حجره‌های صحن بزرگ فاطمه معصومه(س) درس می‌داد <ref>دوانی، ۴/۹۲.</ref>. در این دوره ایشان پس از درس، به حرم مطهر مشرف می‌شد <ref>صابری همدانی، مصاحبه، ۴/۴۷۱.</ref>. به گزارشی (پس از انتقال محل تدریس ایشان از حرم) روز‌های چهارشنبه پس از درس به حرم مطهر مشرف می‌شد و پس از زیارت و نماز از پایین پا به احترام عقب عقب بر می‌گشت <ref>کرجی، قم و مرجعیت، ۱۵؛ مسعودی، مصاحبه، ۱۰.</ref>. برخی گفته‌اند تا وقتی ایشان در قم بود هر روز پس از درس صبح و گاهی نیز پس از درس عصر به حرم مطهر فاطمه معصومه(س) مشرف می‌شد <ref>رسولی محلاتی، مصاحبه، ۶۴.</ref> {{ببینید|اخلاق و سیره امام‌خمینی}}.
+امام‌خمینی که تأکید کرده است مردم حضرت معصومه(س) را دختر امام خودشان می‌دانند و آستانه آن را می‌بوسند <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۹/۵۳۴.</ref>، همانند دیگر علما و بزرگان زیارت فاطمه معصومه(س) را [[عبادت]] می‌دانست <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۲/۲.</ref> و به زیارت ایشان توجه ویژه نشان می‌داد و به ایشان [[توسل]] می‌جست و ضریح را می‌بوسید <ref>کرجی، قم و مرجعیت، ۱۵.</ref>. ایشان در آغاز تدریس در جوانی در یکی از حجره‌های صحن بزرگ فاطمه معصومه(س) درس می‌داد <ref>دوانی، ۴/۹۲.</ref>. در این دوره ایشان پس از درس، به حرم مطهر مشرف می‌شد <ref>صابری همدانی، مصاحبه، ۴/۴۷۱.</ref>. به گزارشی (پس از انتقال محل تدریس ایشان از حرم) روز‌های چهارشنبه پس از درس به حرم مطهر مشرف می‌شد و پس از زیارت و نماز از پایین پا به احترام عقب عقب بر می‌گشت <ref>کرجی، قم و مرجعیت، ۱۵؛ مسعودی، مصاحبه، ۱۰.</ref>. برخی گفته‌اند تا وقتی ایشان در قم بود هر روز پس از درس صبح و گاهی نیز پس از درس عصر به حرم مطهر فاطمه معصومه(س) مشرف می‌شد <ref>رسولی محلاتی، مصاحبه، ۶۴.</ref> {{ببینید|اخلاق و سیره امام‌خمینی}}.
 ==حرم و آستانه مقدسه==
 پس از به خاک‌سپردن حضرت فاطمه معصومه(س)، مردم بر قبر ایشان سایه‌بانی از بوریا برافراشتند تا آنکه زینب دختر امام‌محمدتقی(ع) قبه‌ای بر تربت ایشان بنا کرد <ref>قمی، حسن، تاریخ قم، ۵۶۶.</ref>. در کوی و میدان میر قم، [[مسجد]] و مدرسه‌ای است که آن را ستّیّه (مخفف سیّدتی) می‌نامند <ref>دانش‌پژوه، گنجینه آستانه ستّی فاطمه در قم، ۲۸۱.</ref> و آنجا سرای [[موسی‌بن‌خزرج]] بوده و فاطمه معصومه(س) در آنجا نماز گزارده است <ref>قمی، حسن، تاریخ قم، ۵۶۹؛ مجلسی، بحار الانوار، ۴۸/۲۹۰.</ref> و محراب آن حضرت محل زیارت مردم است <ref>قمی، عباس، منتهی الامال، ۲/۴۳۲.</ref>. مردم در روز شهادت امام‌کاظم(ع) برای عرض تسلیت به آنجا می‌روند <ref>دانش‌پژوه، گنجینه آستانه ستّی فاطمه در قم، ۲۸۱.</ref>. بنای زینب(س) دست‌کم تا سال ۳۷۸ق سرپا بوده است.
-در سال ۳۵۰ق زیدبن‌احمد اصفهانی حاکم قم، سردر بقعه را از جانب رودخانه توسعه داد <ref>قمی، حسن، تاریخ قم، ۵۷۲.</ref> و در ۴۷۷ق امیرابوالفضل عراقی به اشاره [[شیخ طوسی]] بقعه فاطمه معصومه(س) را بازسازی کرد. سلطان‌محمد الجایتو (۷۱۶ق) به آبادانی قم و حرم‌های آن پرداخت. کاشی‌های موجود در آستانه که تصویر سواران مغول را نمایش می‌دهند، از آثار او هستند. در [[دوره صفویه]] آستانه فاطمه معصومه(س) شکوه و جلالی یافت. در این دوره خادمان و حافظان و زائران را مهمان و برایشان هزینه می‌کردند و در دوره قاجار بر توسعه آن افزوده شد <ref>سجادی، آستانه حضرت معصومه(س)، ۲۹۷ ـ ۲۹۹.</ref>. آستانه فاطمه معصومه(س) از گذشته دارای موقوفات باارزشی بوده و املاک، کتابخانه و موزه‌ای معتبر و آکنده از ذخایر معنویِ نفیس را در خود جای داده است <ref>سجادی، آستانه حضرت معصومه(س)، ۲۸۷ ـ ۲۸۸.</ref>.
+در سال ۳۵۰ق زیدبن‌احمد اصفهانی حاکم قم، سردر بقعه را از جانب رودخانه توسعه داد <ref>قمی، حسن، تاریخ قم، ۵۷۲.</ref> و در ۴۷۷ق امیرابوالفضل عراقی به اشاره [[شیخ طوسی]] بقعه فاطمه معصومه(س) را بازسازی کرد. سلطان‌محمد الجایتو (۷۱۶ق) به آبادانی قم و حرم‌های آن پرداخت. کاشی‌های موجود در آستانه که تصویر سواران مغول را نمایش می‌دهند، از آثار او هستند. در [[دوره صفویه]] آستانه فاطمه معصومه(س) شکوه و جلالی یافت. در این دوره خادمان و حافظان و زائران را مهمان و برایشان هزینه می‌کردند و در [[دوره قاجار]] بر توسعه آن افزوده شد <ref>سجادی، آستانه حضرت معصومه(س)، ۲۹۷ ـ ۲۹۹.</ref>. آستانه فاطمه معصومه(س) از گذشته دارای موقوفات باارزشی بوده و املاک، کتابخانه و موزه‌ای معتبر و آکنده از ذخایر معنویِ نفیس را در خود جای داده است <ref>سجادی، آستانه حضرت معصومه(س)، ۲۸۷ ـ ۲۸۸.</ref>.
 این آستان که در زمان [[رژیم پهلوی]] زیر نظر دربار و [[اوقاف]] اداره می‌شد <ref>← امام‌خمینی، صحیفه، ۱۳/۲۱۹.</ref> و پس از پیروزی [[انقلاب اسلامی]] امام‌خمینی در ۱۹/۱۲/۱۳۵۷ در حکمی [[احمد مولایی]] را به عنوان تولیت آن انتخاب کرد و در آن حکم تصریح کرد وی در همه امور مربوطه با [[احمد آذری قمی]] و [[مجتبی طباطبایی]] مشورت کند <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۳/۲۱۹.</ref>. در ۲۹/۵/۱۳۵۹ مولایی از امام‌خمینی تقاضا کرد آستانه به صورت مستقل اداره شود که ایشان اجازه داد آستانه و [[موقوفات]] آن زیر نظر شخص «[[فقیه]] » اداره شود <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۳/۲۱۹.</ref>. بخشی از مستقلات آستانه از گذشته در اجاره مردم قرار داشت و با وقوع انقلاب اسلامی این تصور در میان برخی به‌وجود آمد که نیازی به پرداخت مبلغ اجاره نیست و برخی این موضوع را به امام‌خمینی نسبت می‌دادند. ایشان در پاسخ استفتائی دراین‌باره، این [[شایعه]] را تکذیب کرد و لازم دانست که مستأجران آستانه مبلغ اجاره را بپردازند <ref>امام‌خمینی، استفتائات، ۲/۳۸۳.</ref>.
-[[حرم حضرت فاطمه معصومه(س)]] از گذشته یکی از عبادتگاه‌های شیعیان بوده است <ref>امام‌خمینی، کشف اسرار، ۲۷۰.</ref> و بزرگ‌ترین مراکز علمی و مهم‌ترین حوزه‌های علمیه جهان تشیع در شهر قم تأسیس گردید و اهمیت زیارت ایشان، علمای فراوانی را به سوی این شهر جذب و موجب تحوّلات تازه و موثّری درگسترش [[تشیع|تشیّع]] گردید <ref>شریف رازی، آثار الحجة و دائرةالمعارف حوزه علمیه قم، ۱/۱۵ ـ ۱۶ و ۲۱ ـ ۲۲.</ref>. یکی از دلایل هجرت ‌[[عبدالکریم حائری یزدی]] به قم در سال ۱۳۰۰ وجود مرقد فاطمه معصومه(س) در این شهر بود <ref>شکوری، مرجع دور‌اندیش و صبورآیت‌الله حائری، ۱۷/۱۱۲.</ref>. حائری یزدی تا مدت زیادی درس و نمازهای‌ خود را در [[مسجد بالاسر حرم]] اقامه می‌کرد <ref>کرجی، قم و مرجعیت، ۹ ـ ۱۰.</ref> سیدحسین بروجردی نیز به سبب وجود فاطمه معصومه(س) در قم اقامت کرد <ref>احمدی، مصاحبه، ۴۳ ـ ۴۴.</ref> {{ببینید|حوزه علمیه قم و سیدحسین بروجردی}}.
+[[حرم حضرت فاطمه معصومه(س)]] از گذشته یکی از عبادتگاه‌های شیعیان بوده است <ref>امام‌خمینی، کشف اسرار، ۲۷۰.</ref> و بزرگ‌ترین مراکز علمی و مهم‌ترین [[حوزه‌های علمیه]] جهان تشیع در شهر قم تأسیس گردید و اهمیت زیارت ایشان، علمای فراوانی را به سوی این شهر جذب و موجب تحوّلات تازه و موثّری درگسترش [[تشیع|تشیّع]] گردید <ref>شریف رازی، آثار الحجة و دائرةالمعارف حوزه علمیه قم، ۱/۱۵ ـ ۱۶ و ۲۱ ـ ۲۲.</ref>. یکی از دلایل هجرت ‌[[عبدالکریم حائری یزدی]] به قم در سال ۱۳۰۰ وجود مرقد فاطمه معصومه(س) در این شهر بود <ref>شکوری، مرجع دور‌اندیش و صبورآیت‌الله حائری، ۱۷/۱۱۲.</ref>. حائری یزدی تا مدت زیادی درس و نمازهای‌ خود را در [[مسجد بالاسر حرم]] اقامه می‌کرد <ref>کرجی، قم و مرجعیت، ۹ ـ ۱۰.</ref> سیدحسین بروجردی نیز به سبب وجود فاطمه معصومه(س) در قم اقامت کرد <ref>احمدی، مصاحبه، ۴۳ ـ ۴۴.</ref> {{ببینید|حوزه علمیه قم و سیدحسین بروجردی}}.
 [[امام‌خمینی]] با توجه به روایات نقل شده درباره اهمیت قم <ref>مجلسی، بحار الانوار، ۵۷/۲۱۸ ـ ۲۱۹.</ref>، این شهر را بهشت برین نامیده و وجود فاطمه معصومه(س) را موجب نورانیت و قداست آن دانسته است. ایشان در پاسخ [[توهین]] و شبهه‌افکنی [[علی‌اکبر حکمی‌زاده]] در کتاب اسرار هزارساله درباره مزارهای [[اولیای خدا]] ازجمله فاطمه معصومه(س) یادآور شده حرم آن حضرت از عبادت‌گاه‌های بزرگ شیعیان است که شبانه‌روز در آن خانه، مردم به[[ذکر خدا]] مشغول‌اند و توهین به چنین مسجد و معبدی جز [[کینه]] به فرزندان علی(ع) ریشه‌ای ندارد <ref>امام‌خمینی، کشف اسرار، ۲۷۰.</ref>.
@@ خط ۳۷: / خط ۳۷: @@
 در اوائل دوره [[تبعید امام‌خمینی]] در [[عراق]] جلسات [[دعای توسل]] پس از [[نماز مغرب]] و [[نماز عشا|عشا]] در رواق بالای سر فاطمه معصومه(س) برگزار می‌شد و زائران حضرت را به خود جذب می‌کرد <ref>رحیمیان، در سایه آفتاب، ۲۵.</ref>. معمولاً [[دعا]] را [[محمدرضا مؤیدی قمی]] می‌خواند و شرکت‌کنندگان از امام‌خمینی به عنوان مرجع دور از وطن یاد و برای سلامتی ایشان دعا می‌کردند. در شب‌های پرجمعیت مانند شب جمعه یا وفات و اعیاد ائمه(ع) یک نفر سخنرانی می‌کرد و طلاب پس از سخنرانی با تغییردادن لباسِ سخنران، او را فراری می‌دادند. در برخی از شب‌ها مراسم به [[تظاهرات]] تبدیل می‌شد و جمعیت از صحن بزرگ وارد فیضیه می‌شدند <ref>روحانی، خاطرات حجت‌الاسلام و المسلمین دکتر حسن روحانی، ۱/۲۴۰.</ref>.
-در [[نوروز]] ۱۳۴۴ هم‌زمان با تحویل سال، طلاب انقلابی در حرم فاطمه معصومه(س) دعای توسل برگزار کردند و طلبه‌ای به نام غلام‌حسین فلاح یزدی با سخنرانی کوتاه با اشاره به قیام پانزده خرداد به تبعید امام‌خمینی و بازداشت تعداد بسیاری از روحانیان انقلابی اعتراض کرد که با واکنش مأموران مواجه شد <ref>روح‌بخش، صلوات سیاسی، ۲۱/۴۴.</ref>. نیروهای رژیم در چند نوبت به این مراسم حمله کردند و تعدادی از شرکت‌کنندگان در مراسم دعا بازداشت و زندانی شدند؛ چنان‌که در یک نوبت هجده نفر بازداشت و روانه [[زندان]] شدند تا آنکه مأموران دولتی این جلسه را تعطیل کردند <ref>رحیمیان، در سایه آفتاب، ۲۶.</ref>. در سال ۱۳۵۴ نیز طلاب در بزرگداشت [[پانزده خرداد]] ۱۳۴۲ تظاهراتی در [[میدان آستانه]] و [[مدرسه فیضیه]] برگزار کردند که تعدادی مجروح و بازداشت شدند. {{ببینید|هفده خرداد}}.
+در [[نوروز]] ۱۳۴۴ هم‌زمان با تحویل سال، طلاب انقلابی در حرم فاطمه معصومه(س) دعای توسل برگزار کردند و طلبه‌ای به نام غلام‌حسین فلاح یزدی با سخنرانی کوتاه با اشاره به [[قیام پانزده خرداد]] به تبعید امام‌خمینی و بازداشت تعداد بسیاری از روحانیان انقلابی اعتراض کرد که با واکنش مأموران مواجه شد <ref>روح‌بخش، صلوات سیاسی، ۲۱/۴۴.</ref>. نیروهای رژیم در چند نوبت به این مراسم حمله کردند و تعدادی از شرکت‌کنندگان در مراسم دعا بازداشت و زندانی شدند؛ چنان‌که در یک نوبت هجده نفر بازداشت و روانه [[زندان]] شدند تا آنکه مأموران دولتی این جلسه را تعطیل کردند <ref>رحیمیان، در سایه آفتاب، ۲۶.</ref>. در سال ۱۳۵۴ نیز طلاب در بزرگداشت پانزده خرداد ۱۳۴۲ تظاهراتی در [[میدان آستانه]] و [[مدرسه فیضیه]] برگزار کردند که تعدادی مجروح و بازداشت شدند. {{ببینید|هفده خرداد}}.
 ==پانویس==
 {{پانویس}}