۱۴٬۶۵۲
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
(ابرابزار) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{ جعبه اطلاعات امامزاده | {{جعبه اطلاعات امامزاده | ||
| عنوان = حضرت فاطمه معصومه(س) | | عنوان = حضرت فاطمه معصومه(س) | ||
| نام = حضرت فاطمه معصومه(س) | | نام = حضرت فاطمه معصومه(س) | ||
| خط ۶: | خط ۶: | ||
| عنوان تصویر = | | عنوان تصویر = | ||
| سرشناسی = | | سرشناسی = | ||
| نقش = بانوی والامقام [[اهل بیت(ع)]]، فرزند [[ | | نقش = بانوی والامقام [[اهل بیت(ع)]]، فرزند [[امام کاظم(ع)]] | ||
| کنیه = معصومه | | کنیه = معصومه | ||
| زادروز = ۱ | | زادروز = ۱ ذی‌القعده سال ۱۷۳ق | ||
| زادگاه = | | زادگاه = | ||
| درگذشت = ۱۰ | | درگذشت = ۱۰ ربیع‌الثانی سال ۲۰۱ق | ||
| مدفن = [[قم]] | | مدفن = [[قم]] | ||
| محل زندگی = مدینه | | محل زندگی = مدینه | ||
| خط ۲۲: | خط ۲۲: | ||
| طول جغرافیایی= | | طول جغرافیایی= | ||
}} | }} | ||
'''حضرت فاطمه معصومه(س)'''، بانوی والامقام [[اهل بیت(ع)]]، فرزند [[امام‌موسی‌بن‌جعفر(ع)]] و مدفون در [[قم]]. | '''حضرت فاطمه معصومه(س)'''، بانوی والامقام [[اهل بیت(ع)]]، فرزند [[امام‌کاظم(ع)|امام‌موسی‌بن‌جعفر(ع)]] و مدفون در [[قم]]. | ||
== زندگی‌نامه == | == زندگی‌نامه == | ||
فاطمه(س)، دختر موسی‌بن‌جعفر(ع) ملقب به «معصومه» با برادر خود، امام هشتم، [[علی‌بن‌موسی(ع)]] از یک مادر بودند.<ref>طبری، دلائل الامامه، ۳۰۹.</ref> مادر ایشان به نام [[نجمه]]<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۴۹/۳.</ref> یا تکتم که به «طاهره» تغییر نام یافت، بانویی بافضیلت، | فاطمه(س)، دختر موسی‌بن‌جعفر(ع) ملقب به «معصومه» با برادر خود، امام هشتم، [[امام‌رضا(ع)|علی‌بن‌موسی(ع)]] از یک مادر بودند.<ref>طبری، دلائل الامامه، ۳۰۹.</ref> مادر ایشان به نام [[نجمه]]<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۴۹/۳.</ref> یا تکتم که به «طاهره» تغییر نام یافت، بانویی بافضیلت، پرهیزگار و حق‌شناس<ref>صدوق، عیون اخبار الرضا(ع)، ۱/۱۴–۱۵؛ طبرسی، إعلام الوری بأعلام الهدی، ۲/۴۰–۴۱.</ref> و در [[دیانت]]، زیرکی و محاسن اخلاق ممتاز<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۴۹/۵.</ref> بود. تاریخ ولادت و وفات فاطمه معصومه(س) معلوم نیست و آنچه برخی در سال‌های اخیر به عنوان روز ولادت و وفات ایشان مطرح کرده‌اند، نادرست و در حقیقت تاریخی جعلی است.<ref>شبیری زنجانی، جرعه‌ای از دریا، ۲/۵۱۶؛ مرتضوی، تاریخ ولادت و وفات، ۳۶۹.</ref> آنچه دراین‌باره و مستند به منابع موجود می‌توان گفت این است که حضرت با توجه به اینکه در سال ۲۰۱ق از [[مدینه]] به قصد دیدار با برادر خود امام‌رضا(ع) در [[مرو]] حرکت کرده و در همین سفر درگذشته است، سال وفات ایشان همین سال یا به احتمال ضعیف سال بعد از آن و به هرحال پیش از [[شهادت]] امام‌رضا(ع) بوده است<ref>مرتضوی، تاریخ ولادت و وفات، ۳۶۹.</ref> و از آنجاکه امام‌کاظم(ع) در سال ۱۸۳ یا ۱۸۶ق به شهادت رسیده است،<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۴۸/۱–۱۰.</ref> طبعاً ولادت فاطمه معصومه(س) پیش از آن بوده است. | ||
== جایگاه و ویژگی‌ها == | == جایگاه و ویژگی‌ها == | ||
فاطمه معصومه(س) عالم و آگاه به مسائل اسلامی بود و از ایشان احادیثی نقل شده است. ایشان ازجمله در سلسله اسناد [[حدیث غدیر|حدیث مشهور غدیر]]<ref>امینی، الغدیر فی الکتاب و السنة و الادب، ۱/۳۹۷؛ مرتضوی، حضور بانوان، ۱۷۵–۱۷۷.</ref> و [[روایت منزلت]] در مناقب امیرالمؤمنین علی(ع)<ref>امینی، الغدیر فی الکتاب و السنة و الادب، ۱/۳۹۷.</ref> و نیز در سند روایت «الا من مات علی حب آل‌محمد مات شهیدا»<ref>بحرانی اصفهانی، عوالم العلوم و المعارف والاحوال مستدرک سیدة النساء الی الامام‌الجواد(ع)، ۲۱/۳۵۵.</ref> و نیز در سند | فاطمه معصومه(س) عالم و آگاه به مسائل اسلامی بود و از ایشان احادیثی نقل شده است. ایشان ازجمله در سلسله اسناد [[حدیث غدیر|حدیث مشهور غدیر]]<ref>امینی، الغدیر فی الکتاب و السنة و الادب، ۱/۳۹۷؛ مرتضوی، حضور بانوان، ۱۷۵–۱۷۷.</ref> و [[روایت منزلت]] در مناقب امیرالمؤمنین علی(ع)<ref>امینی، الغدیر فی الکتاب و السنة و الادب، ۱/۳۹۷.</ref> و نیز در سند روایت «الا من مات علی حب آل‌محمد مات شهیدا»<ref>بحرانی اصفهانی، عوالم العلوم و المعارف والاحوال مستدرک سیدة النساء الی الامام‌الجواد(ع)، ۲۱/۳۵۵.</ref> و نیز در سند روایت معراجیه در [[فضایل امیرالمؤمنین علی(ع)]] و [[شیعیان]] ایشان<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۶۵/۷۶–۷۷.</ref> دیده می‌شود. امام‌رضا(ع) از خواهر خود با لقب معصومه(س) یاد کرده است<ref>مجلسی، زاد المعاد، ۵۴۷.</ref> و نیز در بندی از زیارتنامه غیر معروف فاطمه معصومه(س) پاک‌سرشت و پاک‌روش، ستوده، نیکوکار، فرزانه و پاک و پاکیزه و بانوی شایسته و پسندیده خوانده شده است.<ref>کچویی قمی، انوارالمشعشعین، فی بیان حالات الرواة القمیین، ۲/۲۸۵.</ref> | ||
[[امام‌صادق(ع)]] یکی از هشت در [[بهشت]] را ویژه [[قم]] شمرده و از دفن‌شدن بانویی از فرزندانش به نام فاطمه در قم یاد کرده که به شفاعت او همه شیعیان وارد بهشت می‌شوند.<ref>قمی، حسن، تاریخ قم، ۵۷۳؛ مجلسی، بحار الانوار، ۵۷/۲۲۸.</ref> برای فاطمه معصومه(س) زیارتنامه‌ای از امام‌رضا(ع) رسیده است که نشان می‌دهد ایشان دارای مقام [[شفاعت]] و در نزد خدا دارای جایگاه بلندی می‌باشد.<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۹۹/۲۶۶–۲۶۷.</ref> در این زیارتنامه ایشان دختر، خواهر و عمه امام و ولیّ خدا خوانده شده است.<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۹۹/۲۶۶.</ref> | [[امام‌صادق(ع)]] یکی از هشت در [[بهشت]] را ویژه [[قم]] شمرده و از دفن‌شدن بانویی از فرزندانش به نام فاطمه در قم یاد کرده که به شفاعت او همه شیعیان وارد بهشت می‌شوند.<ref>قمی، حسن، تاریخ قم، ۵۷۳؛ مجلسی، بحار الانوار، ۵۷/۲۲۸.</ref> برای فاطمه معصومه(س) زیارتنامه‌ای از امام‌رضا(ع) رسیده است که نشان می‌دهد ایشان دارای مقام [[شفاعت]] و در نزد خدا دارای جایگاه بلندی می‌باشد.<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۹۹/۲۶۶–۲۶۷.</ref> در این زیارتنامه ایشان دختر، خواهر و عمه امام و ولیّ خدا خوانده شده است.<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۹۹/۲۶۶.</ref> | ||
| خط ۳۹: | خط ۳۹: | ||
ایشان پس از ورود به قم و هفده روز سکونت در خانه موسی‌بن‌خزرج از دنیا رفت و پیکر ایشان پس از تشییع در باغ بابلان ـ که متعلق به [[موسی‌بن‌خزرج]] بود و اینک حرم شریف ایشان است ـ دفن شد.<ref>قمی، حسن، تاریخ قم، ۵۶۷.</ref> دربارهٔ [[ازدواج]] فاطمه معصومه(س) اطلاعی در دست نیست<ref>محلاتی، ریاحین الشریعه، ۵/۳۱.</ref> و مشهور آن است که ایشان ازدواج نکرده است و دلایلی هم برای ازدواج‌نکردن ایشان ذکر شده که نبود همتا یا شرایط نامساعد سیاسی از آن جمله است.<ref>قمی، حسن، تاریخ قم، ۵۹۹؛ شریف‌قرشی، حیاة الامام‌موسی‌بن‌جعفر(ع)، ۲/۴۹۶.</ref> | ایشان پس از ورود به قم و هفده روز سکونت در خانه موسی‌بن‌خزرج از دنیا رفت و پیکر ایشان پس از تشییع در باغ بابلان ـ که متعلق به [[موسی‌بن‌خزرج]] بود و اینک حرم شریف ایشان است ـ دفن شد.<ref>قمی، حسن، تاریخ قم، ۵۶۷.</ref> دربارهٔ [[ازدواج]] فاطمه معصومه(س) اطلاعی در دست نیست<ref>محلاتی، ریاحین الشریعه، ۵/۳۱.</ref> و مشهور آن است که ایشان ازدواج نکرده است و دلایلی هم برای ازدواج‌نکردن ایشان ذکر شده که نبود همتا یا شرایط نامساعد سیاسی از آن جمله است.<ref>قمی، حسن، تاریخ قم، ۵۹۹؛ شریف‌قرشی، حیاة الامام‌موسی‌بن‌جعفر(ع)، ۲/۴۹۶.</ref> | ||
پس از این واقعه بسیاری از علویان از دیگر نقاط به قم هجرت کردند<ref>قمی، حسن، تاریخ قم، ۵۷۰–۶۷۸؛ ابن‌طباطبا، مهاجران آل ابوطالب در قم، ۳۳۳–۳۳۹.</ref>؛ ازجمله آنان [[موسی مبرقع]] و فرزندانش از فرزندان [[امام‌جواد(ع)]] بودند<ref>آل قاسم، تاریخ الحوزات العلمیه، ۶/۳۳.</ref>؛ چنان‌که دختران امام‌جواد(ع) نیز به قم رفتند و در کنار فاطمه معصومه(س) به خاک سپرده شده‌اند، قبر بریهه دختر موسی مبرقع، فرزند [[امام‌محمدتقی(ع)]] (م۲۹۶ق) در کنار آنان قرار دارد.<ref>قمی، عباس، منتهی الامال، ۲/۴۳۲؛ قمی، عباس، تتمة المنتهی، ۳۴۴.</ref>{{ببینید|قم}} | پس از این واقعه بسیاری از علویان از دیگر نقاط به قم هجرت کردند<ref>قمی، حسن، تاریخ قم، ۵۷۰–۶۷۸؛ ابن‌طباطبا، مهاجران آل ابوطالب در قم، ۳۳۳–۳۳۹.</ref>؛ ازجمله آنان [[موسی مبرقع]] و فرزندانش از فرزندان [[امام‌جواد(ع)]] بودند<ref>آل قاسم، تاریخ الحوزات العلمیه، ۶/۳۳.</ref>؛ چنان‌که دختران امام‌جواد(ع) نیز به قم رفتند و در کنار فاطمه معصومه(س) به خاک سپرده شده‌اند، قبر بریهه دختر موسی مبرقع، فرزند [[امام جواد(ع)|امام‌محمدتقی(ع)]] (م۲۹۶ق) در کنار آنان قرار دارد.<ref>قمی، عباس، منتهی الامال، ۲/۴۳۲؛ قمی، عباس، تتمة المنتهی، ۳۴۴.</ref>{{ببینید|قم}} | ||
== زیارت فاطمه معصومه(س) == | == زیارت فاطمه معصومه(س) == | ||
در روایات به [[زیارت]] قبر فاطمه معصومه(س) توصیه شده است. بنابر نقل، امام‌صادق(ع)، امام‌رضا(ع) و امام‌جواد(ع) پاداش زیارت یا زیارتِ با معرفت قبر فاطمه معصومه(س) را بهشت شمرده‌اند.<ref>ابن‌قولویه، کامل الزیارات، ۳۲۴؛ مجلسی، بحار الانوار، ۴۸/۳۱۶–۳۱۷.</ref> برخی | در روایات به [[زیارت]] قبر فاطمه معصومه(س) توصیه شده است. بنابر نقل، امام‌صادق(ع)، امام‌رضا(ع) و امام‌جواد(ع) پاداش زیارت یا زیارتِ با معرفت قبر فاطمه معصومه(س) را بهشت شمرده‌اند.<ref>ابن‌قولویه، کامل الزیارات، ۳۲۴؛ مجلسی، بحار الانوار، ۴۸/۳۱۶–۳۱۷.</ref> برخی فقها نیز برابر روایات ازجمله روایت معتبر یادشده به مردم توصیه کرده‌اند فاطمه معصومه(س) در قم را زیارت کنند<ref>← تبریزی، صراط النجاة، ۱۰/۴۱۴.</ref> [[مجلسی]] زیارت مشاهد مشرفه را [[مستحب]] و دارای پاداش بزرگ و بزرگداشت مشاهد مشرفه را بزرگداشت ائمه(ع) دانسته است و فاطمه معصومه(س) را ازجمله امامزادگان صاحب جلالت و جایگاه خوانده است.<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۹۹/۲۷۳.</ref> | ||
[[شیخ‌عباس قمی]] نیز زیارت حضرت معصومه(س) را دارای [[ثواب]] فراوان دانسته است.<ref>قمی، عباس، سفینة البحار، ۷/۳۵۸–۳۵۹.</ref> علمای برجسته از گذشته به [[زیارت قبر]] این بانو توجه داشته‌اند و حضرت را واسطه میان خود و خدا قرار می‌داده‌اند. [[ملاصدرا]] از حکمای بزرگ به زیارت ایشان می‌رفت و مشکلات علمی خود را با توسل به ایشان حل می‌کرد.<ref>قمی، عباس، فوائد الرضویه، ۲/۶۱۸.</ref> برخی از [[اهل سنت]] نیز از گذشته به زیارت فاطمه معصومه(س) توجه داشته‌اند و پادشاهان و بزرگان [[شافعی]] و [[حنفی]] به زیارت ایشان می‌رفته‌اند.<ref>قزوینی رازی، نقض، ۵۸۸.</ref> | [[شیخ‌عباس قمی]] نیز زیارت حضرت معصومه(س) را دارای [[ثواب]] فراوان دانسته است.<ref>قمی، عباس، سفینة البحار، ۷/۳۵۸–۳۵۹.</ref> علمای برجسته از گذشته به [[زیارت قبر]] این بانو توجه داشته‌اند و حضرت را واسطه میان خود و خدا قرار می‌داده‌اند. [[ملاصدرا]] از حکمای بزرگ به زیارت ایشان می‌رفت و مشکلات علمی خود را با توسل به ایشان حل می‌کرد.<ref>قمی، عباس، فوائد الرضویه، ۲/۶۱۸.</ref> برخی از [[اهل سنت]] نیز از گذشته به زیارت فاطمه معصومه(س) توجه داشته‌اند و پادشاهان و بزرگان [[شافعی]] و [[حنفی]] به زیارت ایشان می‌رفته‌اند.<ref>قزوینی رازی، نقض، ۵۸۸.</ref> | ||
| خط ۵۵: | خط ۵۵: | ||
این آستان که در زمان [[رژیم پهلوی]] زیر نظر دربار و [[اوقاف]] اداره می‌شد<ref>← امام‌خمینی، صحیفه، ۱۳/۲۱۹.</ref> و پس از پیروزی [[انقلاب اسلامی]] امام‌خمینی در ۱۹/۱۲/۱۳۵۷ در حکمی [[احمد مولایی]] را به عنوان تولیت آن انتخاب کرد و در آن حکم تصریح کرد وی در همه امور مربوطه با [[احمد آذری قمی]] و [[مجتبی طباطبایی]] مشورت کند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۳/۲۱۹.</ref> در ۲۹/۵/۱۳۵۹ مولایی از امام‌خمینی تقاضا کرد آستانه به صورت مستقل اداره شود که ایشان اجازه داد آستانه و [[موقوفات]] آن زیر نظر شخص «[[فقیه]]» اداره شود.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۳/۲۱۹.</ref> بخشی از مستقلات آستانه از گذشته در اجاره مردم قرار داشت و با وقوع انقلاب اسلامی این تصور در میان برخی به‌وجود آمد که نیازی به پرداخت مبلغ اجاره نیست و برخی این موضوع را به امام‌خمینی نسبت می‌دادند. ایشان در پاسخ استفتائی دراین‌باره، این [[شایعه]] را تکذیب کرد و لازم دانست که مستأجران آستانه مبلغ اجاره را بپردازند.<ref>امام‌خمینی، استفتائات، ۲/۳۸۳.</ref> | این آستان که در زمان [[رژیم پهلوی]] زیر نظر دربار و [[اوقاف]] اداره می‌شد<ref>← امام‌خمینی، صحیفه، ۱۳/۲۱۹.</ref> و پس از پیروزی [[انقلاب اسلامی]] امام‌خمینی در ۱۹/۱۲/۱۳۵۷ در حکمی [[احمد مولایی]] را به عنوان تولیت آن انتخاب کرد و در آن حکم تصریح کرد وی در همه امور مربوطه با [[احمد آذری قمی]] و [[مجتبی طباطبایی]] مشورت کند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۳/۲۱۹.</ref> در ۲۹/۵/۱۳۵۹ مولایی از امام‌خمینی تقاضا کرد آستانه به صورت مستقل اداره شود که ایشان اجازه داد آستانه و [[موقوفات]] آن زیر نظر شخص «[[فقیه]]» اداره شود.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۳/۲۱۹.</ref> بخشی از مستقلات آستانه از گذشته در اجاره مردم قرار داشت و با وقوع انقلاب اسلامی این تصور در میان برخی به‌وجود آمد که نیازی به پرداخت مبلغ اجاره نیست و برخی این موضوع را به امام‌خمینی نسبت می‌دادند. ایشان در پاسخ استفتائی دراین‌باره، این [[شایعه]] را تکذیب کرد و لازم دانست که مستأجران آستانه مبلغ اجاره را بپردازند.<ref>امام‌خمینی، استفتائات، ۲/۳۸۳.</ref> | ||
[[حرم حضرت فاطمه معصومه(س)]] از گذشته یکی از عبادتگاههای شیعیان بوده است<ref>امام‌خمینی، کشف اسرار، ۲۷۰.</ref> و بزرگ‌ترین مراکز علمی و مهم‌ترین [[حوزه‌های علمیه]] جهان تشیع در شهر قم تأسیس گردید و اهمیت زیارت ایشان، علمای فراوانی را به سوی این شهر جذب و موجب تحوّلات تازه و موثّری درگسترش [[تشیع|تشیّع]] گردید.<ref>شریف رازی، آثار الحجة و دائرةالمعارف حوزه علمیه قم، ۱/۱۵–۱۶ و ۲۱–۲۲.</ref> یکی از دلایل هجرت [[عبدالکریم حائری یزدی]] به قم در سال ۱۳۰۰ وجود مرقد فاطمه معصومه(س) در این شهر بود.<ref>شکوری، مرجع دوراندیش و صبورآیت‌الله حائری، ۱۷/۱۱۲.</ref> حائری یزدی تا مدت زیادی درس و نمازهای خود را در | [[حرم حضرت فاطمه معصومه(س)]] از گذشته یکی از عبادتگاههای شیعیان بوده است<ref>امام‌خمینی، کشف اسرار، ۲۷۰.</ref> و بزرگ‌ترین مراکز علمی و مهم‌ترین [[حوزه‌های علمیه]] جهان تشیع در شهر قم تأسیس گردید و اهمیت زیارت ایشان، علمای فراوانی را به سوی این شهر جذب و موجب تحوّلات تازه و موثّری درگسترش [[تشیع|تشیّع]] گردید.<ref>شریف رازی، آثار الحجة و دائرةالمعارف حوزه علمیه قم، ۱/۱۵–۱۶ و ۲۱–۲۲.</ref> یکی از دلایل هجرت [[عبدالکریم حائری یزدی]] به قم در سال ۱۳۰۰ وجود مرقد فاطمه معصومه(س) در این شهر بود.<ref>شکوری، مرجع دوراندیش و صبورآیت‌الله حائری، ۱۷/۱۱۲.</ref> حائری یزدی تا مدت زیادی درس و نمازهای خود را در مسجد بالاسر حرم اقامه می‌کرد<ref>کرجی، قم و مرجعیت، ۹–۱۰.</ref> سیدحسین بروجردی نیز به سبب وجود فاطمه معصومه(س) در قم اقامت کرد<ref>احمدی، مصاحبه، ۴۳–۴۴.</ref> {{ببینید|حوزه علمیه قم|سیدحسین بروجردی}}. | ||
[[امام‌خمینی]] با توجه به روایات نقل شده دربارهٔ اهمیت قم،<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۵۷/۲۱۸–۲۱۹.</ref> این شهر را بهشت برین نامیده و وجود فاطمه معصومه(س) را موجب نورانیت و قداست آن دانسته است. ایشان در پاسخ | [[امام‌خمینی]] با توجه به روایات نقل شده دربارهٔ اهمیت قم،<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۵۷/۲۱۸–۲۱۹.</ref> این شهر را بهشت برین نامیده و وجود فاطمه معصومه(س) را موجب نورانیت و قداست آن دانسته است. ایشان در پاسخ توهین و شبهه‌افکنی [[علی‌اکبر حکمی‌زاده]] در کتاب اسرار هزارساله دربارهٔ مزارهای [[اولیای خدا]] ازجمله فاطمه معصومه(س) یادآور شده حرم آن حضرت از عبادتگاههای بزرگ شیعیان است که شبانه‌روز در آن خانه، مردم به [[ذکر|ذکر خدا]] مشغول‌اند و توهین به چنین مسجد و معبدی جز [[کینه]] به فرزندان علی(ع) ریشه‌ای ندارد.<ref>امام‌خمینی، کشف اسرار، ۲۷۰.</ref> | ||
از سوی دیگر، حرم فاطمه معصومه(س) که از گذشته ازجمله در [[نهضت مشروطه]] نقش‌آفرین بود و علمای تهران در جریان هجرت به قم در حرم ایشان متحصن شدند<ref>عمید زنجانی، فقه سیاسی، ۱/۱۵۴.</ref>؛ در دوران [[نهضت اسلامی]] نیز یکی از مراکز آن به‌شمار می‌آمد؛ چنان‌که در اسفند ۱۳۴۱ امام‌خمینی در جمع مردم قم و زائران حضرت معصومه(س) سخنرانی مبسوطی کرد و دربارهٔ همه‌پرسی فرمایشی [[محمدرضا پهلوی]] به مردم هشدار داد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱/۱۵۱–۱۵۲.</ref> ایشان در سیزدهم خرداد ۱۳۴۲ مصادف با عاشورای ۱۳۸۳ق نیز در جمع مردم قم و زوار حرم فاطمه معصومه(س) سخنرانی کرد و به هتک حرمت [[مدرسه فیضیه]] و اذیت و کشتن طلاب به‌شدت اعتراض کرد و از زائران خواست که به مدرسه فیضیه بروند و جنایت‌های مأموران رژیم پهلوی را از نزدیک ببینند<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱/۲۴۳–۲۴۵.</ref>{{ببینید|حمله به مدرسه فیضیه}}. | از سوی دیگر، حرم فاطمه معصومه(س) که از گذشته ازجمله در [[نهضت مشروطه]] نقش‌آفرین بود و علمای تهران در جریان هجرت به قم در حرم ایشان متحصن شدند<ref>عمید زنجانی، فقه سیاسی، ۱/۱۵۴.</ref>؛ در دوران [[نهضت اسلامی]] نیز یکی از مراکز آن به‌شمار می‌آمد؛ چنان‌که در اسفند ۱۳۴۱ امام‌خمینی در جمع مردم قم و زائران حضرت معصومه(س) سخنرانی مبسوطی کرد و دربارهٔ همه‌پرسی فرمایشی [[محمدرضا پهلوی]] به مردم هشدار داد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱/۱۵۱–۱۵۲.</ref> ایشان در سیزدهم خرداد ۱۳۴۲ مصادف با عاشورای ۱۳۸۳ق نیز در جمع مردم قم و زوار حرم فاطمه معصومه(س) سخنرانی کرد و به هتک حرمت [[مدرسه فیضیه]] و اذیت و کشتن طلاب به‌شدت اعتراض کرد و از زائران خواست که به مدرسه فیضیه بروند و جنایت‌های مأموران رژیم پهلوی را از نزدیک ببینند<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱/۲۴۳–۲۴۵.</ref>{{ببینید|حمله به مدرسه فیضیه}}. | ||
| خط ۶۳: | خط ۶۳: | ||
ایشان برخی دیدارهای خود با شخصیت‌ها را در ارتباط با انقلاب اسلامی در حرم قرار می‌داد.<ref>عسکراولادی، خاطرات، چاپ‌شده در امام‌خمینی و هیئت‌های دینی مبارز، ۱۹۳.</ref> ایشان در آبان ۱۳۵۶ در یک سخنرانی در [[نجف]] نیز دربارهٔ اهانت رژیم پهلوی به حرم فاطمه معصومه(س) سخن گفت.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۳/۲۶۱.</ref> | ایشان برخی دیدارهای خود با شخصیت‌ها را در ارتباط با انقلاب اسلامی در حرم قرار می‌داد.<ref>عسکراولادی، خاطرات، چاپ‌شده در امام‌خمینی و هیئت‌های دینی مبارز، ۱۹۳.</ref> ایشان در آبان ۱۳۵۶ در یک سخنرانی در [[نجف]] نیز دربارهٔ اهانت رژیم پهلوی به حرم فاطمه معصومه(س) سخن گفت.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۳/۲۶۱.</ref> | ||
در اوائل دوره [[تبعید امام‌خمینی]] در [[عراق]] جلسات [[دعای توسل]] پس از | در اوائل دوره [[تبعید امام‌خمینی]] در [[عراق]] جلسات [[دعای توسل]] پس از نماز مغرب و عشا در رواق بالای سر فاطمه معصومه(س) برگزار می‌شد و زائران حضرت را به خود جذب می‌کرد.<ref>رحیمیان، در سایه آفتاب، ۲۵.</ref> معمولاً [[دعا]] را [[محمدرضا مؤیدی قمی]] می‌خواند و شرکت‌کنندگان از امام‌خمینی به عنوان مرجع دور از وطن یاد و برای سلامتی ایشان دعا می‌کردند. در شب‌های پرجمعیت مانند شب جمعه یا وفات و اعیاد ائمه(ع) یک نفر سخنرانی می‌کرد و طلاب پس از سخنرانی با تغییردادن لباسِ سخنران، او را فراری می‌دادند. در برخی از شب‌ها مراسم به [[تظاهرات]] تبدیل می‌شد و جمعیت از صحن بزرگ وارد فیضیه می‌شدند.<ref>روحانی، خاطرات حجت‌الاسلام و المسلمین دکتر حسن روحانی، ۱/۲۴۰.</ref> | ||
در [[نوروز]] ۱۳۴۴ هم‌زمان با تحویل سال، طلاب انقلابی در حرم فاطمه معصومه(س) دعای توسل برگزار کردند و طلبه‌ای به نام غلام‌حسین فلاح یزدی با سخنرانی کوتاه با اشاره به [[قیام پانزده خرداد]] به تبعید امام‌خمینی و بازداشت تعداد بسیاری از روحانیان انقلابی اعتراض کرد که با واکنش مأموران مواجه شد.<ref>روح‌بخش، صلوات سیاسی، ۲۱/۴۴.</ref> نیروهای رژیم در چند نوبت به این مراسم حمله کردند و تعدادی از شرکت‌کنندگان در مراسم دعا بازداشت و زندانی شدند؛ چنان‌که در یک نوبت هجده نفر بازداشت و روانه | در [[نوروز]] ۱۳۴۴ هم‌زمان با تحویل سال، طلاب انقلابی در حرم فاطمه معصومه(س) دعای توسل برگزار کردند و طلبه‌ای به نام غلام‌حسین فلاح یزدی با سخنرانی کوتاه با اشاره به [[قیام پانزده خرداد]] به تبعید امام‌خمینی و بازداشت تعداد بسیاری از روحانیان انقلابی اعتراض کرد که با واکنش مأموران مواجه شد.<ref>روح‌بخش، صلوات سیاسی، ۲۱/۴۴.</ref> نیروهای رژیم در چند نوبت به این مراسم حمله کردند و تعدادی از شرکت‌کنندگان در مراسم دعا بازداشت و زندانی شدند؛ چنان‌که در یک نوبت هجده نفر بازداشت و روانه زندان شدند تا آنکه مأموران دولتی این جلسه را تعطیل کردند.<ref>رحیمیان، در سایه آفتاب، ۲۶.</ref> در سال ۱۳۵۴ نیز طلاب در بزرگداشت پانزده خرداد ۱۳۴۲ تظاهراتی در میدان آستانه و [[مدرسه فیضیه]] برگزار کردند که تعدادی مجروح و بازداشت شدند. {{ببینید|هفده خرداد}}. | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||