زهد: تفاوت میان نسخه‌ها

۱٬۸۶۰ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۹ شهریور ۱۴۰۲
 
(۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
'''زهد'''، بی‌اعتنایی به [[دنیا]] و ترک آن.
'''زهد'''، بی‌اعتنایی به [[دنیا]] و ترک آن.
زهد؛ روی‌گرداندن و اعراض [[قلب]] از دنیا و روآوردن به آخرت است. [[امام‌خمینی]] زهد را ترک و اعراض از شیء و بی‌میلی به آن و قلیل‌شمردن و حقیرشمردن معنا کرده‌است.
در اسلام، به زهد و پرهیز از دنیاطلبی توصیه شده؛ البته امام‌خمینی تأکید دارد که زهد به معنای ترک امور ضروری حیات نیست؛ زیرا این نوعی [[رهبانیت]] است که [[پیامبران(ع)|انبیا(ع)]] آن را منع کرده‌اند.
امام‌خمینی زهد را به صورت مستقل، از کمالات و مقامات روحانی به‌شمار نیاورده، بلکه آن را ابزاری برای رسیدن به حق بیان کرده‌است، و زهد حقیقی را خالی‌شدن قلب از شک و [[شرک]] و حقیقت زهد را تنفر از نقص و اعراض از غیر حق، می‌داند.
امام‌خمینی زهد را به حقیقی و کاذب و مراتبی چون؛ زهد عامه، خاصه و اخص خواص تقسیم می‌کند و برای زهد آثار فردی چون بی‌نیازی از غیر خدا و فقر محض به خدا و آثار جتماعی چون اقتدار در جامعه و شجاعت سیاسی برمی‌شمارد.
[[اخلاق و سیره امام‌خمینی|سیره عملی امام‌خمینی]] همراه با زهد و سادگی بوده و بی‌اعتنایی به مقام و فرار از [[مرجعیت امام‌خمینی|مرجعیت]] از مصادیق عملی زهد ایشان به‌شمار می‌رود.


== معنی ==
== معنی ==
خط ۶۷: خط ۷۷:
عالمان اخلاق یکی از آفات زهد را [[ریا]] دانسته‌اند؛ چنان‌که برخی با نشان‌دادن زندگی زاهدانه یا پوشیدن لباس‌های کهنه و خشن، در مقام حفظ جایگاه خود در میان مردم‌اند.<ref>فیض کاشانی، المحجة البیضاء فی تهذیب الاحیاء، ۶/۱۴۹.</ref> صفت [[بخل]] نیز آفت دیگری برای زهد است؛ زیرا زهد دعوت به ترک، اما بخل دعوت به امساک است.<ref>مکی، قوت القلوب فی معاملة المحبوب، ۱/۴۴۲.</ref>
عالمان اخلاق یکی از آفات زهد را [[ریا]] دانسته‌اند؛ چنان‌که برخی با نشان‌دادن زندگی زاهدانه یا پوشیدن لباس‌های کهنه و خشن، در مقام حفظ جایگاه خود در میان مردم‌اند.<ref>فیض کاشانی، المحجة البیضاء فی تهذیب الاحیاء، ۶/۱۴۹.</ref> صفت [[بخل]] نیز آفت دیگری برای زهد است؛ زیرا زهد دعوت به ترک، اما بخل دعوت به امساک است.<ref>مکی، قوت القلوب فی معاملة المحبوب، ۱/۴۴۲.</ref>


امام‌خمینی نیز ایجاد ظاهری زاهدانه و ژنده‌پوشی بدون توجه به اصلاح درون را از مکاید نفس دانسته و زهد (منفی) را سرمنشأ و علت خطرناک‌ترین [[رذایل اخلاقی]] چون [[خود برتربینی]]، [[افتخار]]، [[عجب]]، [[تکبر]]، ریا، [[غفلت]]، خروج از دایره اولیای الهی و داخل‌شدن در دامن [[شیطان]] و سرچشمه همه [[گناهان]] معرفی می‌کند.<ref>امام‌خمینی، آداب الصلاة، ۸۹.</ref> ایشان اصل [[شهوت]] و [[غضب]] را در نظامی که مطابق حکمت الهی است، برای بقای نوع بشر لازم و ضروری می‌داند و هدف از فرستادن پیامبران را مرزبندی و قانونی‌کردن این امور می‌داند و معتقد است چون شهوت و [[حرص به دنیا]] در باطن ذات انسان قرار داده شد، کناره‌گیری و جلوگیری از آن به‌طور کامل، باعث می‌شود انسان برای همیشه اهل دنیا شود و نسبت به آخرت زهد داشته باشد و فشارآوردن به نفس در آغاز جوانی سبب افسارگسیخته شدن و زیر بار دیانت نرفتن نفس می‌شود<ref>امام‌خمینی، تقریرات، ۳/۳۳۷–۳۳۸.</ref> {{ببینید|حب دنیا؛ حب نفس}}.
امام‌خمینی نیز ایجاد ظاهری زاهدانه و ژنده‌پوشی بدون توجه به اصلاح درون را از مکاید نفس دانسته و زهد (منفی) را سرمنشأ و علت خطرناک‌ترین [[رذایل اخلاقی]] چون [[خود برتربینی]]، [[افتخار]]، [[عجب]]، [[تکبر]]، ریا، [[غفلت]]، خروج از دایره اولیای الهی و داخل‌شدن در دامن [[شیطان]] و سرچشمه همه [[گناهان]] معرفی می‌کند.<ref>امام‌خمینی، آداب الصلاة، ۸۹.</ref> ایشان اصل [[شهوت]] و [[غضب]] را در نظامی که مطابق حکمت الهی است، برای بقای نوع بشر لازم و ضروری می‌داند و هدف از فرستادن پیامبران را مرزبندی و قانونی‌کردن این امور می‌داند و معتقد است چون شهوت و [[حرص به دنیا]] در باطن ذات انسان قرار داده شد، کناره‌گیری و جلوگیری از آن به‌طور کامل، باعث می‌شود انسان برای همیشه اهل دنیا شود و نسبت به آخرت زهد داشته باشد و فشارآوردن به نفس در آغاز جوانی سبب افسارگسیخته شدن و زیر بار دیانت نرفتن نفس می‌شود<ref>امام‌خمینی، تقریرات، ۳/۳۳۷–۳۳۸.</ref> {{ببینید|حب دنیا|حب نفس}}.


== آثار زهد ==
== آثار زهد ==
خط ۱۶۰: خط ۱۷۰:


== پیوند به بیرون ==
== پیوند به بیرون ==
* احمد فکور افشاگر، [https://books.khomeini.ir/books/10006/74/ زهد]، دانشنامه امام‌خمینی، ج۶، ص۷۴–۸۲.
* احمد فکور افشاگر، [https://books.khomeini.ir/books/10006/74/ زهد]، [[دانشنامه امام‌خمینی]]، ج۶، ص۷۴–۸۲.
[[رده:مقاله‌های تأییدشده]]
[[رده:مقاله‌های تأییدشده]]
[[رده:مقاله‌های جلد ششم دانشنامه]]
[[رده:مقاله‌های جلد ششم دانشنامه امام‌خمینی]]
[[رده:مقاله‌های بی‌نیاز از جعبه اطلاعات]]
[[رده:مقاله‌های بی‌نیاز از جعبه اطلاعات]]
[[رده:مقاله‌های دارای لینک دانشنامه]]
[[رده:مقاله‌های دارای لینک دانشنامه]]
[[رده:اخلاق]]
[[رده:عرفان]]
[[رده:مقاله‌های دارای شناسه]]
۱۴٬۷۲۱

ویرایش