سنت: تفاوت میان نسخه‌ها

۲٬۷۷۸ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۳ فروردین ۱۴۰۲
جز
 
(۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
'''سنت (اصول الفقه)'''، قول، فعل و [[تقریر معصوم (ع)]] و از منابع چهارگانه [[احکام شرعی]].
'''سنت در اصول الفقه'''، قول، فعل و [[تقریر معصوم (ع)|تقریر معصوم(ع)]] و از منابع چهارگانه [[احکام شرعی]].
 
سنت پس از [[قرآن]]، مهم‌ترین منبع شناخت مسائل مختلف [[کلام|کلامی]] و [[فقه|فقهی]] است و به اعتبار و جایگاه سنت در قرآن، تصریح شده‌است. [[امام‌خمینی]] سنت را دومین رکن [[اجتهاد]] و استنباط احکام دین پس از قرآن شمرده‌است. از نگاه ایشان قرآن نوعاً کلیات را بیان کرده و سنت به جزئیات و فروع مختلف پرداخته‌است.
 
سنت از جهتی به سه قسم قولی، فعلی و تقریری تقسیم شده‌است.
 
به دو شرط به سنت فعلی استناد می‌شود: [[معصوم(ع)]] در مقام تشریع و بیان حکم خدا باشد و از افعال عادی و طبیعی روزمره نباشد و پیروی از فعل معصوم(ع) در آن مورد جایز باشد و از آن نهی نشده باشد.
 
استناد به سنت تقریری نیز دو شرط دارد: فرصت اظهار نظر برای معصوم(ع) باشد و مانعی برای اظهار نظر ایشان همانند تقیه یا مؤثرنبودن، درکار نباشد.
 
از جهت دیگر سنت به سنت قطعی و سنت ظنی و سنت قطعی به دو قسم سنت قطعی‌الدلاله و سنت قطعی‌السند تقسیم می‌شود.
 
راه دستیابی به سنت در روزگار [[پیامبر اکرم(ص)|پیامبر(ص)]] و [[امامان(ع)]] از راه دیدار و شنیدن از آنان صورت گیرد که در این صورت سنت از منبع اصلی دریافت شده و موجب قطع است، و اگر از این راه ممکن نشد، چه در روزگار حضور و چه در روزگار غیبت، باید از راه روایات به سنت دست پیدا کرد. در این صورت سنت به سنت قطعی و غیر قطعی تقسیم می‌شود.
 
امام‌خمینی، تخصیص آیات قرآن را با احادیث معتبر جایز می‌داند. همچنین از نظر ایشان [[نسخْ]] در احکام جزئی و در موارد اندکی واقع شده‌است؛ ولی درباره امکان نسخ حکم قرآن با سنت اختلاف است. برخی بر آن‌اند که نسخ قرآن با سنت هرچند جایز است، واقع نشده‌است؛ ولی بیشتر علما نسخ قرآن را با سنت متواتر روا دانسته‌اند.


== معنی ==
== معنی ==
خط ۵۷: خط ۷۱:


== رابطه کتاب و سنت ==
== رابطه کتاب و سنت ==
[[قرآن کریم]] و سنت دو گوهر گرانبها و دو گنجینه بی‌پایان‌اند که پیامبر اکرم (ص) به جدایی‌ناپذیریِ آن دو از یکدیگر و لزوم تمسک به هر دو با هم فرا خوانده‌است.<ref>کلینی، الکافی، ۲/۴۱۵؛ صدوق، کمال الدین، ۱/۶۴ و ۲۳۴–۲۳۵.</ref> افزون بر این، پیامبر (ص) و امامان معصوم (ع)، میزان سنجش گفتار خویش را قرآن قلمداد کرده‌اند و انتساب آنچه را با قرآن ناسازگاری داشته باشد، از خود سلب کرده‌اند<ref>کلینی، الکافی، ۱/۶۹.</ref> {{ببینید|کتاب(۲)}}. از سوی دیگر، قرآن کلام وحی و اعجاز است و در مقام تحدی نازل شده‌است و نیز قرآن قطعی‌الصدور است که از طریق [[وحیِ]] به رسول خدا (ص) و سپس از طریق ایشان به دیگران رسیده و سنت از طریق خبر و حدیث رسیده‌است که در بسیاری از موارد قطعی نیست و احتمال جعل در آن وجود دارد.<ref>ابوریه، اضواء علی السنة المحمدیه، ۱۲–۱۳.</ref> امام‌خمینی نیز قرآن را قطعی‌الصدور و بخشی از اخبار را ظنی‌الصدور می‌شمارد.<ref>امام‌خمینی، تنقیح الاصول، ۲/۴۰۱.</ref> رابطه کتاب و سنت از جهات مختلف قابل بررسی است:
[[قرآن کریم]] و سنت دو گوهر گرانبها و دو گنجینه بی‌پایان‌اند که پیامبر اکرم (ص) به جدایی‌ناپذیریِ آن دو از یکدیگر و لزوم تمسک به هر دو با هم فرا خوانده‌است.<ref>کلینی، الکافی، ۲/۴۱۵؛ صدوق، کمال الدین، ۱/۶۴ و ۲۳۴–۲۳۵.</ref> افزون بر این، پیامبر (ص) و امامان معصوم (ع)، میزان سنجش گفتار خویش را قرآن قلمداد کرده‌اند و انتساب آنچه را با قرآن ناسازگاری داشته باشد، از خود سلب کرده‌اند<ref>کلینی، الکافی، ۱/۶۹.</ref> {{ببینید|کتاب (منبع اجتهاد)}}. از سوی دیگر، قرآن کلام وحی و اعجاز است و در مقام تحدی نازل شده‌است و نیز قرآن قطعی‌الصدور است که از طریق [[وحیِ]] به رسول خدا (ص) و سپس از طریق ایشان به دیگران رسیده و سنت از طریق خبر و حدیث رسیده‌است که در بسیاری از موارد قطعی نیست و احتمال جعل در آن وجود دارد.<ref>ابوریه، اضواء علی السنة المحمدیه، ۱۲–۱۳.</ref> امام‌خمینی نیز قرآن را قطعی‌الصدور و بخشی از اخبار را ظنی‌الصدور می‌شمارد.<ref>امام‌خمینی، تنقیح الاصول، ۲/۴۰۱.</ref> رابطه کتاب و سنت از جهات مختلف قابل بررسی است:


=== نسبت احکام سنت و قرآن ===
=== نسبت احکام سنت و قرآن ===
خط ۱۶۴: خط ۱۷۸:


== پیوند به بیرون ==
== پیوند به بیرون ==
*علی‌اکبر ذاکری خمی، [https://books.khomeini.ir/books/10006/250/ سنت، اصول الفقه]، دانشنامه امام‌خمینی، ج۶، ص۲۵۰–۲۵۹.
*علی‌اکبر ذاکری خمی، [https://books.khomeini.ir/books/10006/250/ سنت، اصول الفقه]، [[دانشنامه امام‌خمینی]]، ج۶، ص۲۵۰–۲۵۹.
[[رده:مقاله‌های تأییدشده]]
[[رده:مقاله‌های تأییدشده]]
[[رده:مقاله‌های جلد ششم دانشنامه]]
[[رده:مقاله‌های جلد ششم دانشنامه امام‌خمینی]]
[[رده:مقاله‌های دارای لینک دانشنامه]]
[[رده:مقاله‌های دارای لینک دانشنامه]]
[[رده:مقاله‌های بی‌نیاز از جعبه اطلاعات]]
[[رده:اصول فقه]]
[[رده:مقاله‌های دارای شناسه]]
۱۴٬۶۱۲

ویرایش