فی حال الشروط المخالفة للکتاب و المباحث المتعلقة بها (رساله): تفاوت میان نسخه‌ها

یکی از مسائل مهم و پردامنه در عقود، شرط ضمن عقد است و ازجمله مباحث آن، صحت و مشروعیت شرط در صورت مخالفت‌نداشتن با [[قرآن]] است. رساله مختصری به خط [[امام‌خمینی]] وجود دارد که در آن از شروط مخالف کتاب خدا، بحث شده است. تاریخ دقیق نگارش این رساله روشن نیست؛ همچنین معلوم نیست تألیف خود ایشان است یا استنساخ از برخی تقریرات [[سیدحسین بروجردی]]<ref>مؤسسه تنظیم، مقدمه کتاب الرسائل العشره، ۴.</ref>

رساله «شروط مخالف کتاب» ضمن دو مطلب سامان یافته است: مطلب اول درباره [[روایت]] [[پیامبر اکرم(ص)]] «المؤمنون عند شروطهم» و مطلب دوم در بیان مقصود از شرط مخالف کتاب است. در مطلب اول آمده است که مضمون این روایت در اخبار شیعه و سنی در حد استفاضه است و مقصود از آن این است که از مقتضیات [[اسلام]] و قواعد آن این است که ملتزمان به اسلام و ایمان، به شروط خود پایبندند و به آنها بی‌اعتنا و بی‌مبالات نیستند.<ref>امام‌خمینی، الرسائل العشره، ۲۱۷.</ref> در مطلب دوم بحث «استثناء» در این روایت بررسی شده و بیانگر آن است که [[مؤمن|مؤمنان]] لازم نیست به شروطی که مخالف کتاب خداست، پایبند باشند.

در این رساله در پاسخ به این احتمال که ممکن است مقصود از عدم مخالفت شروط با «کتاب ‌الله» مخالفت‌نداشتن با مطلق حکم خدا باشد، اعم از احکامی که در قرآن یا در سنت آمده، خاطرنشان شده است مقصود از «کتاب» همان قرآن کریم است؛ ولی برداشت عرفی از آن، معنای عام حکم الله است.<ref>مؤسسه تنظیم، مقدمه کتاب الرسائل العشره، ۲۱۸ ـ ۲۱۹.</ref> امام‌خمینی بحث درباره شروط مخالف کتاب را در کتاب البیع به صورت تفصیلی مطرح کرده است.<ref>← امام‌خمینی، البیع، ۵/۲۳۶ ـ ۲۷۸.</ref>