قاجاریه: تفاوت میان نسخه‌ها

==معرفی==

ایل قاجار از نژاد مغول بودند و به همراه تاتارها در زمان چنگیز از مغولستان به مناطق داخلی [[ایران]] آمدند و در مناطقی میان ایران و [[شام]] در منطقه ارمنستان ساکن شدند. [[شاه‌عباس صفوی]] این ایل را از محل اصلی‌شان کوچ داد تا در برابر ایلات مهاجم از آنان استفاده کند. او عده‌ای از آنان را در [[مرو]] در برابر ازبکان، گروهی را در منطقه گرگان و استرآباد در برابر ترکمانان و عده‌ای را نیز در [[منطقه قراباغ]] در برابر لزگیان قرار داد. گروه ساکن منطقه گرگان به دو بخش تقسیم می‌شدند. افرادی که در سمت راست‌ رود گرگان سکونت داشتند یوخاری‌باش (ساکن بالای رود) و ساکنان ساحل چپ اشاقه‌باش (ساکن پایین رود) نام گرفتند. رؤسای اشاقه‌باش در اواخر حکومت‌های [[صفویه]]، [[افشاریه]] و [[زندیه]] برای کسب قدرت تلاش کردند تا آنکه محمدخان قاجار که در [[شیراز]] گروگان دربار زند بود، با مرگ کریم‌خان زند به [[مازندران]] رفت و با پیروزی بر برادران خود که مدعی حکومت بودند و با تصرف [[گیلان]]، مازندران، [[زنجان]] و [[کردستان]]<ref>شمیم، ایران در دوره سلطنت قاجار، ۲۹ ـ ۴۰؛ پیرنیا و اقبال، تاریخ ایران از آغاز تا انقراض قاجاریه، ۷۵۴ ـ ۷۵۹.</ref> در سال ۱۲۰۰ق یا ۱۲۰۳ق بدون اینکه تاج بر سر نهد، در [[تهران]] بر تخت شاهی نشست<ref>سجادی و تقوی، ایران در عصر قاجار، ۱۱/۷۳۸؛ طباطبایی، ایران در دوره فتحعلی‌شاه، ۱۲/۳.</ref> و پس از آن با پیروزی کامل بر حاکمان زند و دیگر مدعیان قدرت، در سال ۱۲۱۰ق در تهران به عنوان پادشاه ایران رسماً تاجگذاری کرد.<ref>شمیم، ایران در دوره سلطنت قاجار، ۴۰.</ref> پس از او، شش تن دیگر از قاجاریه به سلطنت رسیدند: فتحعلی‌شاه، محمدشاه، ناصرالدین‌شاه، مظفرالدین‌شاه، محمدعلی‌شاه و احمدشاه.<ref>اصفهانی، تاریخ مفصل اسلام از طلوع اسلام تا عصر حاضر، ۲/۱۰۸۲.</ref> احمدشاه با [[کودتای رضاخان پهلوی]] و [[سیدضیاء‌الدین طباطبایی]] از سلطنت خلع شد و در سال ۱۳۰۴ش با رأی [[مجلس مؤسسان]]، انقراض کامل قاجاریه و آغاز سلطنت رضاشاه پهلوی اعلام شد.<ref>شمیم، ۶۲۹ ـ ۶۳۰؛ مهدوی، ۲۸۳.</ref>