E.shahabi

در طول جنگ تحمیلی همه قدرت‌های جهان آن روز در کنار رژیم عراق قرار داشتند. بسیاری از کشورها آشکارا از تجاوز عراق به ایران حمایت کردند؛<ref>هاشمی رفسنجانی، جمهوری اسلامی، ۱۲.</ref> ازجمله اتحادیه عرب و تعدادی از کشورهای حاشیه خلیج فارس مانند [[عربستان]]، برخی از کشورهای خاورمیانه مانند [[مصر]] و [[امارات]] و نیز تعدادی از کشورهای عرب قاره آفریقا، آشکارا از عراق حمایت می‌کردند؛<ref>علیزاده، سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، ۱۴.</ref> امام‌خمینی به پشتیبانان عراق هشدار می‌داد و حمایت آنان از صدام حسین را [[خیانت]] به [[اسلام]] و جرم می‌دانست<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۶/۳۹۳ـ۳۹۴.</ref> کشورهای غربی، به‌ویژه [[فرانسه]] کمک‌های نظامی ـ تبلیغاتی و اطلاعاتی خود را در اختیار عراق قرار دادند<ref>درویشی، جنگ ایران و عراق، ۵۹ـ۶۰؛ ولایتی، حرفی از هزاران، ۴۱۸.</ref> حتی [[ملک‌حسین‌]] شاه [[اردن]] گلوله جنگی را به سوی ایران شلیک کرد و مشوق صدام حسین در حمله به ایران شد<ref>جبوری، روزنامه کیهان، ۶.</ref>

کشورهای عربی به‌ویژه کویت و عربستان با فرستادن کمک‌های مالی و نظامی به عراق بخشی از هزینه‌های این کشور در جنگ تحمیلی علیه ایران را بر عهده گرفتند.<ref>قادری کنگاوری، تحلیلی بر میزان کمک‌های مالی ـ تسلیحاتی، ۶۴.</ref> عربستان از حامیان اصلی عراق در جنگ تحمیلی بود. از مجموع شصت<ref>جعفری ولدانی، بحران در مرزهای بحرین با قطر، ۳۶۰.</ref> یا هفتادمیلیارد دلار کمک‌های پولی و مالی کشورهای حوزه‌ خلیج فارس به عراق، سی میلیارد دلار سهم عربستان بود<ref>عظیمی، عربستان سعودی، ۱۲۶.</ref> [[کویت]] نیز ‌چهارده میلیارد دلار کمک نقدی و بیش از ‌شانزده میلیارد دلار کمک‏های خدماتی در اختیار عراق قرار داد.<ref>قادری کنگاوری، تحلیلی بر میزان کمک‌های مالی ـ تسلیحاتی، ۶۴.</ref>؛ همچنین امارات عربی یک‌ میلیارد دلار و قطر پانصد میلیون دلار تا اواخر سال ۱۹۸۱م به عراق کمک کردند<ref>قادری کنگاوری، تحلیلی بر میزان کمک‌های مالی ـ تسلیحاتی، ۶۴.</ref> مصر و اردن علاوه بر پشتیبانی‌ سیاسی و تدارکاتی، نیرو‌های نظامی خود را نیز به کمک صدام فرستادند<ref>مختاری، نیروهای اردنی و مصری در لشکرهای عراق، ۱۰۲.</ref> که ۲۴۶ تن از آنان به دست نیرو‌های ایرانی اسیر شدند<ref>جعفری، پایگاه اطلاع‌رسانی خبری تحلیلی عصر ایران.</ref>

از سوی دیگر، چنان‌که امام‌خمینی نیز اشاره کرده است، [[اتحاد جماهیر شوروی]] نیز از پشتیبانان عراق در جنگ بود<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۸/۵۵.</ref> پیمان دوستی پانزده‌‌ساله عراق و شوروی، اختلافات فکری و سیاسی ایران و شوروی ازجمله مخالفت ایران با حضور شوروی در افغانستان و دستگیری عوامل جاسوسی شوروی در ایران، این کشور را از بزرگ‌ترین حامیان صدام قرار داد. هواپیمای میگ ۲۵، تانک‌های تی۷۲ و انواع موشک‌های سام و بیش از هزار تن مشاور و تکنسین بخشی از کمک‌های شوروی به عراق بود.<ref>درویشی، جنگ ایران و عراق، ۱۳۷ـ۱۳۹.</ref> بیشتر کشورهای اروپایی نیز با کمک‌های اقتصادی، سیاسی و نظامی از صدام پشتیبانی کردند<ref>قادری کنگاوری، تحلیلی بر میزان کمک‌های مالی ـ تسلیحاتی، ۶۱ـ۶۴.</ref> فرستادن ۶۰ فروند هواپیمای جنگی میراژ و شماری هواپیمای سوپراتاندارد و موشک‌های پیشرفته به عراق از فرانسه از آن جمله بود.<ref>قادری کنگاوری، تحلیلی بر میزان کمک‌های مالی ـ تسلیحاتی، ۶۲ـ۶۳.</ref> همچنین این کشور ۷/۴ میلیارد دلار کمک مالی در اختیار رژیم عراق قرار داد و در مجموع هفت میلیارد دلار از این معاملات به صورت وام و اعتبارات بود<ref>صالحی، نقش و عملکرد کشورهای اروپایی، ۱۲۱.</ref> انگلستان نیز از مهم‌ترین شرکای نظامی عراق بود<ref>قادری کنگاوری، تحلیلی بر میزان کمک‌های مالی ـ تسلیحاتی، ۶۲.</ref>

مسئولان [[امریکا]] نیز علی‌رغم ادعای بی‌طرفی از یک هفته پس از آغاز جنگ برای کمک به رژیم عراق اعلام آمادگی کردند<ref>درویشی، جنگ ایران و عراق، ۶۱.</ref> شکست امریکا در حمله به [[طبس]] در اردیبهشت ۱۳۵۹ و شکست [[کودتای نوژه]] از انگیزه‌های امریکا در حمایت از عراق بود<ref>انقلاب اسلامی، روزنامه؛ درودیان، جنگ بازیابی ثبات، ۲/۲۲.</ref> جلسه صدام حسین با [[برژنیسکی]] مشاور امنیت ملی [[جیمی کارتر]] در خرداد ۱۳۵۹ در مرز اردن، چراغ سبز امریکا به عراق برای حمله به ایران بود<ref>رضایی، جنگ به روایت، ۳۷.</ref> عراق در طول جنگ از کمک‌های اطلاعاتی و تسلیحاتی امریکا بهره برد.<ref>رجایی، فرزند ملت در آیینه انقلاب اسلامی، ۱/۱۴۵ـ۱۵۵؛ رضایی، جنگ به روایت، ۱۶۵.</ref> پس از عادی‌شدن روابط امریکا و عراق در سال ۱۳۶۳ و به دنبال سفر [[طارق عزیز]] به امریکا دولت ایالات متحده‌ امریکا، اعتباری به مبلغ ۸۴۰ میلیون دلار برای واردات مواد غذایی در اختیار عراق قرار داد و نیز وامی به مبلغ یک میلیارد دلار برای خرید و به‌کارگیری توانایی ساخت سلاح به عراق واگذار شد<ref>علایی، روند جنگ ایران و عراق، ۲/۸۱ـ۸۲.</ref> [[رونالد ریگان]] رئیس‌جمهور امریکا ضمن تأمین اعتبار برای عراق شرکت‌های امریکایی، فرانسه، [[ایتالیا]] و [[بریتانیا]] را تشویق کرد تا با تعویق زمان بازپرداخت بدهی‌های عراق موافقت کنند<ref>معرفت‌جو، منطق جنگ خلیج فارس، ۵۳.</ref> گفته شده از سال ۱۹۸۳ تا ۱۹۸۸م امریکا بارها محموله‌های بزرگ سلاح شیمیایی را در قالب مبارزه با آفات کشاورزی به عراق تحویل داد<ref>قادری کنگاوری، تحلیلی بر میزان کمک‌های مالی ـ تسلیحاتی، ۵۶.</ref>؛ چنان‌که با پیشروی‌های ایران در سال ۱۳۶۶ عملاً به سود عراق وارد جنگ شد<ref>اردستانی، تنبیه متجاوز، ۳/۳۴۰ـ۳۴۱.</ref> و به سکوهای نفتی ایران در خلیج فارس حمله کرد و حتی هواپیمای مسافربری ایران را سرنگون کرد<ref>درویشی، جنگ ایران و عراق، ۱۳۵.</ref> {{ببینید|متن=ببینید|حمله امریکا به هواپیمای مسافربری}}

در مجموع کشورهای شوروی، چین، فرانسه، امریکا، انگلیس، [[آلمان]]، [[برزیل]]، [[کلمبیا]]،[[اسپانیا]]، [[افریقای جنوبی]]، [[اتریش]]، ایتالیا و [[یوگسلاوی]] مهم‌ترین منبع ارسال [[تسلیحات شیمیایی]] با فن‌آوری پیشرفته به عراق بودند<ref>درویشی، جنگ ایران و عراق، ۶۷ـ۶۹.</ref> امام‌خمینی توجه داده است که [[رژیم صهیونیستی اسرائیل]] نیز در این جنگ درکنار عراق قرار داشت.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۶/۳۰۲ و ۳۰۸.</ref>

اما از سوی دیگر، کشورهای جبهه پایداری شامل الجزایر، [[لیبی]]، [[سوریه]] و [[یمن جنوبی]] در جنگ ایران و عراق اعلام بی‌طرفی کردند و از عربی‌کردن جنگ دوری گزیدند و مواضع برخی از اعضای آن مانند سوریه و لیبی به ایران نزدیک بود و دو کشور کمک‌های تبلیغاتی و نظامی اندکی نیز به ایران می‌کردند.<ref>راکی، اعراب ضد صدام «جبهه پایداری عرب» جنگ ایران و عراق، ۶۳.</ref>