اقامت امام‌خمینی در تهران
تهران
امام‌خمینی در ۱۵ رمضان ۱۳۴۸ق/ ۱۳۰۸/۱۱/۲۶ش با خانم خدیجه ثقفی ازدواج کرد و پس از ازدواج خانه‌ای در خیابان آب‌سردار تهران اجاره کرد و تا پس از ماه رمضان و پایان تعطیلی حوزه علمیه در آنجا اقامت داشت.[۱] ایشان در سال‌های ۱۳۲۰ تا ۱۳۳۰ در تابستان‌هایی که هوای قم گرم و طاقت‌فرسا بود، گاه به «درکه» از توابع شمیرانات در شمال تهران و در دوازده‌کیلومتری غرب تجریش که آب و هوای معتدل کوهستانی دارد، می‌رفت.
ایشان کتاب انوار الهدایة فی التعلیقة علی الکفایه را در ۱۵ تیر ۱۳۲۸ش/ رمضان ۱۳۶۸ق در درکه به پایان برده است.[۲] زیارت امامزاده قاسم در دامنه کوه‌های شمیرانات[۳] و اقامت چندین باره در این منطقه نیز[۴] چنان‌که خود ایشان نیز در نامه‌ای به یکی دوستان خود اشاره کرده[۵] جزو برنامه‌های ایشان بود. (ببینید: سیدحسین رسولی محلاتی)
امام‌خمینی گاهی از قم با برخی از شاگردانش ازجمله یوسف صانعی به خانه دوست صمیمی خود سیدمحمدصادق لواسانی واقع در امامزاده یحیی می‌رفت.[۶]
پس از بازداشت امام‌خمینی در نیمه شب ۱۵ خرداد ۱۳۴۲ مأموران رژیم پهلوی ایشان را در آغاز به باشگاه افسران تهران انتقال دادند و غروب همان روز ایشان را به پادگان قصر بردند[۷] و پس از نوزده روز در ۱۳۴۲/۴/۴ ایشان را در پادگان عشرت‌آباد زندانی کردند[۸] که با تلاش علمای تهران و شهرستان‌ها رژیم ناگزیر شد در ۱۲ مرداد ۱۳۴۲ ایشان را به خانه سیدعباس نجاتی از افراد مرتبط با سازمان اطلاعات و امنیت کشور (ساواک) در داوودیه منتقل کند.[۹] پس از سه روز به دلیل فشارهای عمومی، مقامات امنیتی ایشان را به خانه رضا روغنی از بازاریان در قیطریه تهران منتقل کردند،[۱۰] ایشان در این خانه زیر نظر مأموران امنیتی بود (ببینید: بازداشتگاه‌ها) و سرانجام در ۱۸ فروردین ۱۳۴۳ آزاد و راهی قم شد.[۱۱] (ببینید: دستگیری امام‌خمینی)
امام‌خمینی پس از بازگشت از تبعید در ۱۲ بهمن ۱۳۵۷ و سخنرانی در بهشت زهرا(س) به مدرسه رفاه رفت؛ ولی روز بعد به مدرسه علوی در مجاور آن منتقل شد و تا صبح ۱۳۵۷/۱۲/۱۰ در همان‌جا اقامت داشت.[۱۲] (ببینید: مدرسه رفاه و مدرسه علوی)
ایشان همچنین از ۱۳۵۸/۱۱/۳ به مدت ۳۹ روز در بیمارستان قلب تهران بستری بود و سپس برای اقامت به خانه محمدرضا مشرف[۱۳] در منطقه دربند رفت[۱۴] این خانه سه طبقه با زیربنای قابل توجه و مساحت ۳۷۰ متر مربع در اواخر خیابان دربند، بالاتر از ظهیرالدوله قرار دارد. در طبقه اول اعضای دفتر، در طبقه دوم خانواده امام‌خمینی و در طبقه سوم خود ایشان استقرار یافت و دیدارها نیز در این طبقه صورت می‌گرفت.[۱۵] ایشان پس از ۷۵ روز به خاطر اشرافی‌بودن[۱۶] این خانه را ترک کرد و به جماران رفت.[۱۷]
جماران از نقاط کوهستانی شمیرانات است. با کوشش سیداحمد فرزند امام‌خمینی و موافقت سیدمهدی امام‌جمارانی دو خانه کوچک متعلق به برادر و خواهر امام‌جمارانی محل اقامت امام‌خمینی شد و در جوار خانه، حسینیه‌ای قرار دارد که دیدارها و ملاقات‌های عمومی در آن صورت می‌گرفت. خانه مختص امام‌خمینی دو اتاق یکی برای دیدار با شخصیت‌ها و دیگری برای استراحت و خواب داشت. ایشان در ۲۸ اردیبهشت ۱۳۵۹ به این خانه منتقل شد و تا زمان رحلت ۱۳۶۸/۳/۱۳ در همین‌جا اقامت داشت.[۱۸] (ببینید: جماران)
- ↑ ندا، مجله، ۱۸.
- ↑ امام‌خمینی، انوار الهدایه، ۲/۴۴۳.
- ↑ محلاتی، مصاحبه، ۶/۹.
- ↑ قادری، یک قرن زندگی، ۱/۵۱۹.
- ↑ امام‌خمینی، صحیفه، ۱/۴۴.
- ↑ صانعی، مصاحبه، ۴/۲۸۰.
- ↑ روحانی، نهضت امام‌خمینی، ۱/۵۱۳.
- ↑ روحانی، نهضت امام‌خمینی، ۱/۶۸۰.
- ↑ روحانی، نهضت امام‌خمینی، ۱/۶۹۹–۷۰۰.
- ↑ روحانی، نهضت امام‌خمینی، ۱/۷۱۸.
- ↑ پسندیده، خاطرات آیت‌الله پسندیده، گفته‌ها و نوشته‌ها، ۲۳۲.
- ↑ ناطق نوری، مصاحبه، ۶/۷۵؛ عارفی، مصاحبه، ۶/۲۶۹.
- ↑ مؤسسه تنظیم، خاطرات خادمان، ۱۲۶.
- ↑ عارفی، مصاحبه، ۶/۲۷۲–۲۷۶.
- ↑ انصاری، مصاحبه، ۲/۶۸.
- ↑ مؤسسه تنظیم، خاطرات خادمان، ۱۲۶.
- ↑ امام‌جمارانی، چهل پرده اشک، ۱۲؛ عارفی، مصاحبه، ۶/۲۷۵–۲۷۶.
- ↑ امام‌جمارانی، پابه‌پای آفتاب، ۲/۴۶–۵۱؛ انصاری، مصاحبه، ۲/۶۸.