امدادهای غیبی
امدادهای غیبی به کمکهایی خاص از جانب خداوند به بندگان گفته میشود که تحت شرایطی و به شکلی خاص انجام میگیرد. برای برخورداری از امداد الهی شرایطی مانند ایمان، توکل، پارسایی، یاری دین خدا، جهاد، بردباری، اخلاص و نارسایی اسباب مادی، لازم دانسته شده است. امدادهای غیبی به عنوان یکی از سنتهای مهم در قرآن کریم مطرح است. افزایش نعمات دنیوی، حکومت دادن به صالحان، هدایتبخشی، یاریدادن با فرشتگان، از جمله مصادیق امدادهای غیبی در قرآن شمرده میشود.
امامخمینی با الهام از آیات وحی، به قطعیت و تحقق نصرت الهی و امدادهای غیبی باور داشت. ایشان پیروزی انقلاب اسلامی را نتیجه تأییدات غیبی الهی میدانست. از نظر امام انقلاب اسلامی و قیام مردم یک تحفهٔ الهی و هدیهٔ غیبی بوده که از جانب خداوند بر مردم ایران عنایت شده است. امامخمینی شکست آمریکا در حادثه طبس را نیز کار یک دست غیب و امدادهای غیبی میدانست.
معرفی
امدادهای غیبی به کمکهای ویژهای میگویند که از ناحیه غیب صادر میشود.[۱] با توجه به معنای لغوی واژهٔ مزبور میتوان جهان و نظم، حیات و نشاط و تمام نعمتهای موجود در آن را مدد گرفته از عالم غیب و از مصادیق امدادهای غیبی دانست؛ اما این ترکیب در اصطلاح به معنای کمکهایی ویژه است که در زندگی بشر وجود دارد و به شرایط خاص و زمینههای مساعد نیازمند است.[۲] این سنت الهی بر اساس سلسله علل پنهانی موجود در جهان و به تناسب شرایط و موقعیتها نازل میشود.[۳] امدادهای غیبی مبین آن است که اگر انسان از امدادهای عام الهی درست استفاده کند و قابلیتهای معنوی را در خود تقویت نماید، نظام علی و معلولی جهان نیز به حمایت او برمیخیزد و او را از پشتیبانی خاص خود بهرهمند میسازد.[۴]
کمکهای غیبی گاهی به صورت فراهم شدن شرایط موفقیت است و گاهی به صورت الهامات و هدایتها و روشنیها و روشنبینیها.[۵] برای برخورداری از امداد الهی شرایطی مانند ایمان، توکل، پارسایی، یاری دین خدا، جهاد، بردباری، اخلاص و نارسایی اسباب مادی، لازم دانسته شده است.[۶] گفته شده زندگی انسان اگر در مسیر حقجویی و اخلاص باشد، از راههایی که بر وی مجهول است، دستی غیبی حمایتش میکند. انسان میتواند با پیمودن راه خدمت به خلق مانند کمک به ضعیفان، یا احسان به والدین کموبیش، آثار لطف خدا را دریابد.[۷] همچنین امدادهاى غيبى، نقش بزرگى در دست يافتن به باورهاى علمى، شناخت حقيقت و پالايش عقيده دارند.[۸] شهید مطهری معتقد است در زندگی افراد بشر انواعی از مددهای غیبی وجود دارد؛ مانند تقویت دل و اراده، فراهم شدن اسباب و وسائل مادی کار، هدایت و روشنبینی، الهام افکار علمی. از این جهت مرتضی مطهری معتقد است که بشر به خود واگذاشته نیست و دست و عنایت پروردگار در شرائط خاصی او را دستگیری میکند و از گمراهی و ضعف و ناتوانی نجات میدهد.[۹]
مصادیق
امدادهای غیبی به عنوان یکی از سنتهای مهم در قرآن کریم مطرح است.[۱۰] هرچند در هیچ آیهای، تعبیر امداد غیبی نیامده است، ولی آیات متعددی به امدادهای غیبی الهی اشاره دارد؛ مانند «فرستادن سپاه نامرئی»، «یاری با فرشتگان»، «ایجاد آرامش در قلبهای مؤمنان»، «ایجاد ترس در دلهای دشمنان»، «فرستادن بادهای ویرانگر»، «کم جلوهدادن لشکر دشمن، «فرستادن لشکر پرندگان» و «برهم زدن نقشههای دشمنان».[۱۱] همچنین حفظ و صیانت مؤمنین، افزایش نعمات دنیوی و حکومتدادن به صالحان و هدایتبخشی و آرامش قلبی از جمله مصادیق امدادهای غیبی محسوب میشوند[۱۲]
کمکهای ویژهٔ پنهانی که از سوی خدا در جنگهای صدر اسلام به پیامبر اکرم(ص) و مؤمنان رسید، از مهمترین مصداقهای «امدادهای غیبی» است؛ به طوری که چهل آیه از قرآن بدان اختصاص یافته است.[۱۳] اهمیت جنگهای مسلمانان در تحکیم پایههای حکومت اسلامی پیامبر اکرم(ص) باعث شد تا شگفتانگیزترین «امدادهای غیبی»، همچون فرودآمدن فرشتگان در این جنگها تحقق یابد.[۱۴]
امدادهای غیبی از نگاه امامخمینی
با مروری به سیره و سخن امامخمینی روشن میشود که ایشان با الهام از آیات وحی، به قطعیت و تحقق نصرت الهی و امدادهای غیبی باور داشت. امامخمینی پیروزی انقلاب اسلامی را نتیجه تأییدات غیبی الهی می دانست. امام معتقد بود این خداوند بود که ملت ایران را با وجود تبلیغات ضداسلامی و ضدروحانی بهخصوص در صد سال اخیر و با تفرقهافکنیهای بیحساب و مجالس ضداسلامی و ضدملی، بر یک حکومت مستبد پیروز گردانید. از نظر ایشان انقلاب اسلامی و همگرایی و وحدت مردم یک تحفهٔ الهی و هدیهٔ غیبی بوده که از جانب خداوند بر مردم ایران عنایت شده است.[۱۵]
ایشان معتقد بود در جریان انقلاب خداوند مانعی غیبی به وجود آورد که دشمنان ملت نتوانستند دست به کشتار بزنند و چنان خوفی در دلشان پدید آورد که نتوانستند به مقابله با مردم برخیزند.[۱۶] امام از وجود یک دست غیب در مبارزات انقلاب صحبت میکرد که چگونه به مردم کمک کرده است تا توانستند به پیروزی برسند و همین موضوعات او را از پیروزی انقلاب مطمئن کرده بود.[۱۷]
امامخمینی با الهام از آیه ۲۴۹ سوره بقره[۱۸] در مورد نقش امدادهای غیبی در انقلاب اسلامی و پیروزی با دست خالی میفرماید از اول انقلاب و پس از آن، معجزات و کمکهای الهی فراوان بوده است. از نظر ایشان در نهضت اسلامی در مقابل رژیم شاهنشاهی که پشتیبانی قدرتهای جهانی را داشتند و همچنین جبهههای جنگ، کمکهای الهی و امدادهای غیبی بود که به مردم ایران کمک کرد تا به پیروزی دست یابند.[۱۹] امامخمینی در مدت دفاع مقدس همواره از نصرت الهی و امدادهای غیبی سخن گفتند و پیروزیهای رزمندگان در جبهه مانند آزادسازی خرمشهر را از مصادیق نصرت خداوند و امدادهای غیبی دانستهاند.[۲۰]
امامخمینی شکست آمریکا در حادثه طبس را نیز کار یک دست غیب و امدادهای غیبی میدانست. ایشان شنها و بادها که سبب سقوط هلیکوپترها شدند را مأمور خداوند توصیف میکردند و به این موضوع توجه میدادند که آنهایی که توجه به معنویات ندارند چرا به این غیب ایمان نمیآورند.[۲۱]
پانویس
- ↑ ناصحی، امدادهای غیبی از نگاه قرآن، ص۱۷؛ ابراهیمیان، و دیگران، «شیوههای نزول امدادهای غیبی بر مؤمنین از منظر آیات قرآن»، ص۱۵۹.
- ↑ ناصحی، امدادهای غیبی از نگاه قرآن، ص۱۷.
- ↑ ابراهیمیان، سید حسین؛ ربیعی، زهره؛ بسمل، محبوبه، «شیوههای نزول امدادهای غیبی بر مؤمنین از منظر آیات قرآن»، مطالعات تفسیری، شماره۲۴، زمستان ۱۳۹۴ش، ص۱۵۹.
- ↑ ابراهیمیان، و دیگران، «شیوههای نزول امدادهای غیبی بر مؤمنین از منظر آیات قرآن»، ص۱۵۷.
- ↑ مطهری، امدادهای غیبی در زندگی بشر، ص۷۶.
- ↑ ناصحی، امدادهای غیبی از نگاه قرآن، ص۱۰۴ تا ص۱۱۳.
- ↑ ناصحی، امدادهای غیبی از نگاه قرآن، ص۱۰۳.
- ↑ محمدی ریشهری، دانشنامه عقايد اسلامی، ج۱، ص۹۸.
- ↑ مطهری، امدادهای غیبی در زندگی بشر، ص۸۹.
- ↑ ابراهیمیان، و دیگران، «شیوههای نزول امدادهای غیبی بر مؤمنین از منظر آیات قرآن»، ص۱۵۷.
- ↑ ناصحی، امدادهای غیبی از نگاه قرآن، ص۱۸؛ ابراهیمیان، و دیگران، «شیوههای نزول امدادهای غیبی بر مؤمنین از منظر آیات قرآن»، ص۱۵۷.
- ↑ ابراهیمیان، و دیگران، «شیوههای نزول امدادهای غیبی بر مؤمنین از منظر آیات قرآن»، ص۱۵۷.
- ↑ ناصحی، امدادهای غیبی از نگاه قرآن، ص۱۹.
- ↑ ناصحی، امدادهای غیبی از نگاه قرآن، ص۱۹؛ سبحانى، منشور جاويد، ج۳، ص۵۱۲.
- ↑ خمینی، صحیفه امام، ج۲۱، ص ۴۰۱–۴۰۲.
- ↑ خمینی، صحیفه امام ج. ۱۱، ص. ۳۴۹.
- ↑ خمینی، صحیفه امام؛ ج. ۶، ص. ۴۸۹–۴۹۰.
- ↑ «بسا گروهی اندک که بر گروهی بسیار به اذن خدا پیروز شدند.»
- ↑ صحیفه امام، ج. ۱۶، ص. ۲۷۵.
- ↑ «مژده امامخمینی به امدادهای غیبی الهی و تحقق آن در هشت سال دفاع مقدس»، خبرگزاری رسا.
- ↑ خمینی، صحیفه امام، ج۱۲.، ص۳۸۰.
منابع
- ابراهیمیان، سید حسین؛ ربیعی، زهره؛ بسمل، محبوبه، «شیوههای نزول امدادهای غیبی بر مؤمنین از منظر آیات قرآن»، مطالعات تفسیری، شماره۲۴، زمستان ۱۳۹۴ش.
- خمینی، سید روحالله، صحیفه امام، تهران، موسسه تنظيم و نشر آثار امام خمينى، ۱۳۸۹ش.
- سبحانى، جعفر، منشور جاويد، قم، مؤسسه امام صادق(ع) قم، بیتا.
- محمدی ریشهری، محمد، دانشنامه عقايد اسلامی، قم، مؤسسه علمی فرهنگی دار الحديث، بیتا.
- «مژده امامخمینی به امدادهای غیبی الهی و تحقق آن در هشت سال دفاع مقدس»، خبرگزاری رسا، انتشار: ۳ خرداد ۱۴۰۱ش، بازدید: ۲۲ مهر ۱۴۰۴ش.
- مطهری، مرتضی، امدادهای غیبی در زندگی بشر، تهران، صدرا، ۱۴۰۲ش.
- ناصحی، محمدحسن، امدادهای غیبی از نگاه قرآن، قم، مؤسسه بوستان کتاب، ۱۳۸۷ش.