تبیین فقهی و حقوقی حقوق مالکیت‌های فکری (کتاب)

تبیین فقهی و حقوقی حقوق مالکیت‌های فکری (کتاب)

اطلاعات کتاب
عنوان	تبیین فقهی و حقوقی حقوق مالکیت‌های فکری
نویسنده	جواد عربیان
تاریخ نگارش	پیش از ۱۳۹۴ش
موضوع	حقوق مالکیت‌های فکری، حقوق معنوی، فقه امام‌خمینی
سبک	پژوهش تحلیلی فقهی و حقوقی
زبان	فارسی
تعداد جلد	۱
تعداد صفحات	۳۵۸
اطلاعات نشر
قطع	وزیری
ناشر	پژوهشکده امام‌خمینی و انقلاب اسلامی
محل نشر	قم
تاریخ نشر	۱۳۹۴ش
نوبت چاپ	۲
نوع رسانه	چاپی
مشخصات نشر	جلد شومیز

تبیین فقهی و حقوقی حقوق مالکیت‌های فکری با تأکید بر دیدگاه فقهی امام‌خمینی به زبان فارسی نوشته‌ جواد عربیان است. این اثر حقوق مالکیت‌های فکری را در ابعاد مختلف، از جمله مالکیت‌های ادبی و هنری و مالکیت‌های صنعتی، از منظر حقوقی و دیدگاه‌های فقهی تبیین می‌کند.

اهمیت کتاب

حقوق مالکیت‌های فکری یا حقوق معنوی از جمله مباحث مستحدثه فقهی و حقوقی است که در سال‌های اخیر مورد توجه محققان و علمای فقه و حقوق قرار گرفته است. از طرفی با توجه به نکاتی که در مورد این موضوع در مباحث فقهی امام‌خمینی مطرح شده است جایگاه بحث از آن را دو چندان کرده است. مؤلف تلاش کرده است به بررسی پیشینه تاریخی حقوق مالکیت‌های فکری بپردازد و ضمن تبیین حقوقی این موضوع، جنبه‌های مختلف فقهی آن را در فقه شیعه و اهل سنت مورد بحث قرار دهد.

نویسنده

جواد عربیان متولد سال ۱۳۵۶ش است. بر اساس اطلاعات اندک در دسترس، او کارشناسی ارشد رشته فقه و مبانی حقوق اسلامی را از پژوهشکده امام‌خمینی و انقلاب اسلامی در سال ۱۳۸۰ش دریافت کرده است.

ساختار

تبیین فقهی و حقوقی حقوق مالکیت‌های فکری (با تأکید بر دیدگاه فقهی امام‌خمینی) در یک جلد منتشر شده است و مباحث آن در سه بخش ارائه شده است: کلیات، تبیین حقوقی «مالکیت‌های فکری»، تبیین فقهی «مالکیت‌های فکری» و حقوق متعلقه. هر بخش نیز دارای دو فصل است.

گزارش محتوا

کتاب تبیین فقهی و حقوقی حقوق مالکیت‌های فکری (با تأکید بر دیدگاه فقهی امام‌خمینی) در یک جلد منتشر شده است. پس از شناسنامه کتاب، فهرست مطالب آمده است. پیشگفتار نویسنده و مقدمه دو قسمت بعد کتاب است. محتوای کتاب در سه بخش سامان یافته است: کلیات، تبیین حقوقی «مالکیت‌های فکری»، تبیین فقهی «مالکیت‌های فکری» و حقوق متعلقه. بخش کلیات دارای دو فصل است: واژگان و اصطلاحات، پیشینه تاریخی حقوق مالکیت‌های فکری. در فصل «پیشینه تاریخی حقوق مالکیت‌های فکری» این مباحث مطرح شده است: پیشینه تاریخی حقوق مالکیت‌های فکری در جهان، در فرهنگ و تمدن اسلامی، کنوانسیون‌ها و سازمان‌های بین‌المللی، و پیشینه تاریخی در ایران. بخش دوم با عنوان «تبیین حقوقی «مالکیت‌های فکری»» در قالب دو فصل ارائه شده است: مالکیت‌های ادبی و هنری، مالکیت‌های صنعتی و تجارتی. فصل «مالکیت‌های ادبی و هنری» شامل این موضوعات است: ماهیت حقوقی «مالکیت‌های ادبی و هنری»، شرایط حمایت از اثر و انواع آثار مورد حمایت، حقوق مادی و معنوی پدیدآورندگان، استفاده منصفانه یا رایگان، ضمانت اجرای حقوق مادی و معنوی پدیدآورندگان. فصل «مالکیت‌های صنعتی و تجارتی» حاوی این مباحث است: کلیات (پیشینه تاریخی در جهان و ایران)، مفاهیم کلی مالکیت‌های صنعتی و تجارتی، وجوه عمده‌ی کنوانسیون بین‌المللی پاریس و موافقت‌نامه TRIPS. بخش سوم با عنوان «تبیین فقهی «مالکیت‌های فکری» و حقوق متعلقه» نیز در دو فصل ارائه شده است. فصل اول با عنوان «حقوق مالکیت‌های فکری در فقه امامیه» شامل این مباحث است: ماهیت فقهی «حق مالکیت فکری»، دیدگاه‌هایی در مشروعیت حق مالکیت فکری، مستندات فقهی مشروعیت حق مالکیت فکری، مؤیداتی بر مشروعیت حق مالکیت فکری، تبیین دیدگاه حضرت امام‌خمینی فصل دوم با موضوع «حقوق مالکیت‌های کفری در فقه عامه» به این موضوعات پرداخته است: بررسی «حقوق مالکیت‌های فکری» از دیدگاه فقه عامه، مالکیت‌های فکری در پرتو مفهوم مال از دیدگاه مذاهب اربعه، معیار مالیت اشیاء در فقه حنفی، دیدگاه چند تن از فقهای اهل سنت. بخش‌های نتیجه‌گیری، کتاب‌نامه، ضمائم و استفتائات، پایان‌بخش کتاب است.

وضعیت نشر

تبیین فقهی و حقوقی حقوق مالکیت‌های فکری (با تأکید بر دیدگاه فقهی امام‌خمینی) نوشته جواد عربیان به زبان فارسی در یک جلد، ۳۵۸ صفحه، در قطع وزیری و با جلد شومیز در سال ۱۳۹۴ توسط معاونت پژوهشی پژوهشکده امام‌خمینی و انقلاب اسلامی منتشر شده است. این کتاب دومین ویرایش از نوشته نویسنده است. اولین ویرایش کتاب، با عنوان چشم‌انداز فقهی و حقوقی مالکیت‌های فکری (با تأکید بر دیدگاه فقهی امام‌خمینی) در ۲۷۴ صفحه، با قطع وزیری و جلد شومیز در سال ۱۳۸۲ توسط همین ناشر منتشر شده است. این نوشته در سال ۱۳۹۱ در همایش مالکیت ادبی و هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، برگزیده شد و از آن تقدیر به عمل آمد.

نویسنده پیش از این، پایان‌نامه کارشناسی ارشد خود را با عنوان «حقوق مالکیت‌های فکری در فقه با تبیین دیدگاه حضرت امام‌خمینی»، دفاع کرده است.

به نظر می‌آید در ویراست دوم کتاب اشتباهی رخ داده و نام نویسنده به جای «جواد عربیان» به صورت «محمدجواد عربیان» ثبت شده است. این در حالی است که در فیپای کتاب نام اول آمده است. نام دوم متعلق به فرد دیگری است که با نویسنده کتاب دارای تشابه اسمی است.

منابع

• جواد عربیان، پایگاه اینترنتی ایرانداک، تاریخ بازدید: ۲۶ آبان ۱۴۰۴.
• عربیان، جواد، تبیین فقهی و حقوقی حقوق مالکیت‌های فکری (با تأکید بر دیدگاه فقهی امام‌خمینی)، تهران، معاونت پژوهشی انتشارات پژوهشکده امام‌خمینی و انقلاب اسلامی، ۱۳۹۴.