سه رساله (کتاب)
| اطلاعات کتاب | |
|---|---|
| عنوان | سه رساله |
| نامهای دیگر | سه رساله از تقريرات درس خارج اصول فقه امامخمینی |
| نامکتاببهفارسی | سه رساله |
| نویسنده | امامخمینی |
| موضوع | اصول فقه |
| سبک | تقريرات درسی |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | ۱ |
| تعداد صفحات | ۱۵۵ |
| اطلاعات نشر | |
| ناشر | مؤسسه چاپ و نشر عروج |
| محل نشر | تهران |
| تاریخ نشر | ۱۴۰۱ |
| نوبت چاپ | نخست |
| شمارگان | ۵۰۰ نسخه |
| نوع رسانه | کتاب |
| مشخصات نشر | با همکاری مؤسسه مطالعات اسلامی دانشگاه تهران ـ دانشگاه مکگیل؛ مقدمه فارسی و عربی: جعفر سبحانی؛ تقرير: محمدجواد حجّتی کرمانی؛ تحقیق: محمود محقق |
سه رساله، تقريرات درس خارج اصول فقه امامخمینی به زبان عربی، با مقدمه جعفر سبحانی، تقرير محمدجواد حجتی کرمانی و تحقیق محمود محقق است.
اهمیت کتاب
کتاب سه رساله از تقريرات درس خارج اصول فقه امامخمینی، سه بحث مهم اصولی با عناوین «مقدمه واجب»، «اقسام واجب» و «مبحث ضد» را در قالب تقريرات شاگرد ایشان، محمدجواد حجّتی کرمانی، و با تحقیق محمود محقق عرضه میکند. انتشار کتاب با مقدمه جعفر سبحانی، به زبان فارسی و عربی صورت گرفته و جایگاه علم اصول را در فرآیند اجتهاد و ضرورت آن برای پاسخگویی به مسائل مستحدثه روشن میسازد. افزون بر این، درج نقدها و ضمائم، از جمله نامهنگاریهای علمی و معرفی شخصیتهای اصولی، کتاب را به منبعی برای شناخت شیوه تدریس امامخمینی و تعامل علمی میان استادان و شاگردان حوزه در قرن چهاردهم هجری تبدیل کرده است.[۱]
نویسنده (مقرر)
محمدجواد حجتی کرمانی (۱۳۱۱-۱۳۷۹ش) در کرمان زاده شد و تحصیلات حوزوی را همزمان با تحصیلات مدرسه در کرمان پی گرفت.[۲] حجتی کرمانی از سال ۱۳۳۱ش تحصیلات حوزوی را در قم آغاز کرد و از محضر استادانی چون عبدالکریم حائری یزدی، سیدحسین بروجردی، امامخمینی، محمدعلی اراکی، عباسعلی شاهرودی، حسینعلی منتظری و سیدمحمدحسین طباطبایی بهره برد.[۳] وی افزون بر تحصیل و تدریس، گاه به نگارش نیز میپرداخت و در کرمان به منبر میرفت و امام جماعت بود.[۴]
ساختار و گزارش محتوای کتاب
کتاب سه رساله شامل سه تقرير اصولی از درس خارج امامخمینی است که با مقدمه فارسی و عربی جعفر سبحانی و تحقیق محمود محقق منتشر شده است. متن اصلی رسائل به زبان عربی است و حواشی و توضیحات به صورت ترکیبی عربی ـ فارسی آمدهاند. ساختار کتاب چنین است:
رساله نخست؛ مقدمه واجب: این بخش به بررسی مفهوم مقدمه واجب و محل نزاع اصولی میپردازد و مباحثی چون عقلانی بودن مسئله، تقدم و تأخر مقدمه نسبت به واجب، و نقد دیدگاههای اصولیان برجسته مانند آقاضیاء عراقی و نائینی را بیان میکند. در پایان ثمرات عملی بحث توضیح داده میشود.[۵]
رساله دوم؛ اقسام واجب: در این رساله تقسیم واجب به مطلق و مشروط بررسی شده است. پرسش از فعلیت واجب مشروط پیش از تحقق شرط، تحلیل معنای اراده و حکم، و بحث درباره بازگشت قیود اوامر به ماده یا هیئت از جمله مباحث اصلی است. دیدگاههای شیخ انصاری، نائینی و آقاضیاء نقد شده و همچنین اطلاق شمولی و اطلاق بدلی با آرای اصولیان مقایسه و تحلیل شده است.[۶]
رساله سوم؛ مبحث ضد: این رساله به تبیین محل نزاع در مسئله ضد اختصاص دارد. دیدگاه آخوند خراسانی و نائینی در این زمینه نقل و نقد شده است و سه بیان در وجه عدم مقدّمیّت ترک ضد برای وجود ضد دیگر ارائه شده است.[۷]
در پایان کتاب، بخش ضمائم، شامل اشکالات و پاسخها به برهان تطبیق، نامهنگاریهای علمی میان نگارنده و جعفر سبحانی، و معرفی شخصیتهای اصولی مورد بحث آمده است. این بخش علاوه بر تکمیل مباحث، زمینه شناخت فضای علمی و تعامل استادان و شاگردان حوزه در قرن چهاردهم هجری را فراهم میسازد.[۸]
وضعیت نشر
کتاب سه رساله از تقريرات درس خارج امامخمینی با تقرير محمدجواد حجّتی کرمانی و تحقیق محمود محقق، نخستینبار در سال ۱۴۰۱ توسط مؤسسه چاپ و نشر عروج (وابسته به مؤسسه تنظیم و نشر آثار امامخمینی) در تهران منتشر شد. بر اساس شناسنامه کتاب، انتشار این اثر با همکاری مؤسسه مطالعات اسلامی دانشگاه تهران ـ دانشگاه مکگیل صورت گرفته و مقدمه فارسی و عربی جعفر سبحانی تبریزی بر آن افزوده شده است. کتاب در ۱۵۵ صفحه، با شمارگان ۵۰۰ نسخه چاپ شده است.[۹]
پانویس
- ↑ حجتی کرمانی، سه رساله، ص۷-۱۲.
- ↑ حجتی کرمانی، عشق و تلاش، ص۸؛ خوشزاد، مجلس شورای اسلامی، ص۱۹۳.
- ↑ حجتی کرمانی، عشق و تلاش، ص۱۰، ۶۷-۶۹.
- ↑ خوشزاد، مجلس شورای اسلامی، ص۱۹۳؛ حجتی کرمانی، عشق و تلاش، ص۱۰.
- ↑ حجتی کرمانی، سه رساله، ص۱۹-۴۸.
- ↑ حجتی کرمانی، سه رساله، ص۴۹-۷۶.
- ↑ حجتی کرمانی، سه رساله، ص۷۷-۸۴.
- ↑ حجتی کرمانی، سه رساله، ص۸۵-۱۱۸.
- ↑ حجتی کرمانی، سه رساله، بنگرید به شناسنامه کتاب؛ سه رساله، پایگاه اینترنتی شبکه کتاب.
منابع
- حجتی کرمانی، محمدجواد، عشق و تلاش، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امامخمینی، چاپ اول، ۱۳۹۵.
- حجتی کرمانی، محمدجواد، سه رساله: از تقریرات درس خارج امامخمینی: مقدمه واجب - اقسام واجب - مبحث ضد، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امامخمینی، ۱۴۰۱.
- خوشزاد، اکبر، مجلس شورای اسلامی، دوره اول، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، چاپ اول، ۱۳۸۶.
- سه رساله، پایگاه اینترنتی شبکه کتاب، نمایشگاه بیناللملی کتاب تهران، تاریخ بازدید: ۱۵آذر۱۴۰۴.