سیدحسن فاضل
| اطلاعات فردی | |
|---|---|
| نام کامل | سیدحسن فاضل افغانی |
| تاریخ تولد | ۱۳۰۵ شمسی |
| زادگاه | افغانستان (به احتمال) |
| تاریخ وفات | فروردین ۱۳۶۳ شمسی |
| اطلاعات علمی | |
| استادان | امام‌خمینی، سیدابوالقاسم خویی، سیدعبدالاعلی سبزواری |
| محل تحصیل | حوزه علمیه قم و نجف |
سیدحسن فاضل، از شاگردان درس خارج فقه امام‌خمینی.
زادگاه
سیدحسن فاضل فرزند سیدمیرزمان در سال ۱۳۰۵ ش به دنیا آمد.[۱] نقوی در تذکره علمای امامیه پاکستان محل تولد او را قید نکرده است. در میان افرادی که از امام‌خمینی اجازاتی در امور حسبیه و شرعیه گرفته‌اند، نام فردی به نام سیدحسن فاضل با پسوند افغانی دیده می‌شود.[۲] همچنین سیدحمید روحانی و باقری بیدهندی در فهرست شاگردان امام‌خمینی از فردی به نام حسن فاضل افغانی نام می‌برداند.[۳] و با استناد به این دو منبع می‌توان احتمال داد که سیدحسن فاضل مذکور در تذکره علمای امامیه پاکستان همان سیدحسن فاضل افغانی است که پس از اتمام تحصیل و در دوره حیات آیت‌الله سیدمحسن طباطبایی حکیم، از سوی ایشان به پاکستان اعزام شد و در شهر کویته به تبلیغ دین پرداخت.[۴] و به همین علت نقوی زندگینامه او را در فهرست علمای امامیه شیعه در پاکستان آورد.
تحصیل
درباره تحصیلات ابتدایی فاضل گزارشی در دست نیست. او سپس تحصیلات حوزوی خود را در ایران و در حوزه علمیه قم ادامه داد و مدت هشت سال در حوزه علمیه قم مشغول به تحصیل بود و رسایل، مکاسب و کفایه‌الاصول را پیش سیدمحمدباقر سلطانی طباطبایی خواند. سپس در درس‌های سطح آیات سیدشهاب‌الدین مرعشی نجفی، میرزا علی‌اکبر مشکینی و حسینعلی منتظری شرکت کرد. آنگاه راهی عراق شد و مدت دوازده سال در حوزه علمیه نجف تحصیل نمود. از جمله در درس‌های خارج فقه و اصول آیات سیدابوالقاسم موسوی خویی و سیدعبدالاعلی سبزواری و درس خارج فقه امام‌خمینی شرکت می‌کرد.[۵] درباره سال‌های حضور او در درس خارج فقه (بیع مکاسب) امام‌خمینی در مسجد شیخ انصاری گزارشی در دست نیست، ولی او در دوره حیات آیت‌الله حکیم راهی پاکستان شد؛ بنابراین می‌توان احتمال داد که پیش از سال ۱۳۴۹ ش عراق را به مقصد پاکستان ترک کرده بود و احتمالاً تا آن سال در درس امام‌خمینی شرکت می‌کرده است. هم‌زمان در درس صدرا بادکوبه‌ای هم حضور می‌یافت.
خدمات اجتماعی
سیدحسن فاضل در کویته پاکستان جامعه امام جعفر صادق (ع) را بنیان نهاد و در مناطق مختلف پاکستان مجالس سخنرانی برگزار می‌کرد. او همچنین در شهرهای مختلف ایران به سخنرانی می‌پرداخت.[۶]، ولی درباره تاریخ این فعالیت‌ها گزارشی در دست نیست. او همچنین اکثر بخش‌های نهج‌البلاغه را حفظ کرده بود.
درگذشت
سیدحسن فاضل در فروردین ۱۳۶۳ (آوریل ۱۰۸۴ ) در ایران درگذشت.[۷]
پانویس
منابع
- باقری بیدهندی، ناصر (۱۳۶۸)، «نجوم امت ۲۸: بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران حضرت آیت‌الله‌العظمی حاج‌آقا روح‌الله خمینی»، ماهنامه نور علم، دوره سوم، شماره ۳۱، تیر.
- روحانی، سیدحمید (۱۳۵۸)، بررسی و تحلیلی از نهضت امام‌خمینی در ایران، بی‌جا، دارالفکر ـ دارالعلم.
- صحیفه امام (۱۳۷۸)، ج۱، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی.
- نقوی، سیدحسین عارف (۱۳۷۰)، تذکره علمای امامیه پاکستان، ترجمه دکتر محمد هاشم، مشهد، بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی.