سیدحسن نصرالله
 | |
| شناسنامه | |
|---|---|
| نام کامل | سیدحسن نصرالله |
| نسب | سیدعبدالکریم (پدر) |
| زادروز | ۳۱ اوت ۱۹۶۰ (۹ شهریور ۱۳۳۹) |
| شهر تولد | بیروت |
| کشور تولد | لبنان |
| تاریخ درگذشت | ۲۷ سپتامبر ۲۰۲۴ (۶ مهر ۱۴۰۳) |
| شهر درگذشت | ضاحیه، بیروت |
| کشور درگذشت | لبنان |
| آرامگاه | بُرْج البَراجِنَة، ضاحیه بیروت |
| نام همسر | فاطمه یاسین |
| فرزندان | محمدهادی، محمدجواد، محمدعلی، زینب |
| دین | اسلام |
| مذهب | شیعه دوازده‌امامی |
| پیشه | روحانی، سیاستمدار |
| اطلاعات سیاسی | |
| پست‌ها | دبیرکل حزب‌الله لبنان (۱۹۹۲–۲۰۲۴) |
| اطلاعات علمی و مذهبی | |
| اساتید | امام‌موسی صدر، سیدمحمدباقر صدر |
سیدحسن نصرالله، سومین دبیرکل حزب‌الله لبنان، در ۱۹۶۰م در بیروت زاده شد. از نوجوانی تحت تأثیر امام‌موسی صدر بود. پس از پیوستن به جنبش امل لبنان، در حوزه علمیه نجف تحصیل کرد. سال ۱۹۸۲ به دلیل اختلافات سیاسی از جنبش امل جدا شد و با همکاری همفکران لبنانی و ایرانی خود جنبش حزب‌الله را تشکیل دادند. او سرانجام ۲۷ سپتامبر ۲۰۲۴م (۶ مهر ۱۴۰۳ش) در جریان بمباران اسرائیل به همراه تعدادی از یاران خود به شهادت رسید.
نصرالله از علاقه‌مندان به امام‌خمینی بود. چند بار با ایشان دیدار کرده و در سن ۲۱ سالگی حکم اجازه اخذ وجوهات شرعیه گرفته بود.
زندگی
سیدحسن نصرالله در ۳۱ اوت ۱۹۶۰ میلادی (نهم شهریور سال ۱۳۳۹ش) در محله فقیرنشین کرنتینا در بخش شرقی بیروت متولد شد. پدرش سیدعبدالکریم اهل روستای بازوریه از توابع شهر صور در جنوب لبنان بود که به بیروت مهاجرت کرده بود و در این محله مغازه میوه‌فروشی داشت.[۱]
سیدحسن که تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در بیروت می‌گذراند، تحت تاثیر رفتار و سخنان رهبر شیعیان لبنان، امام‌موسی صدر، قرار گرفت.[۲] و برای همین به صفوف جنبش امل به رهبری صدر پیوست. پس مدتی به همراه برادرش با آن‌که جوان بودند، مسئولیت جنبش امل در روستای بازوریه را بر عهده گرفتند.[۳] اثرپذاری نصرالله از صدر به اندازه‌ای بود که نصرالله به تحصیلات دینی گرایش پیدا کرد.[۴] و وارد حوزه علمیه «امام علی(ع)» در شهر بعلبک شد و مقدمات علوم دینی را در آن حوزه فرا گرفت.[۵] سپس برای ادامۀ تحصیل به حوزه علمیه نجف، نزد سیدمحمدباقر صدر رفت. سیدحسن پس از دو سال اقامت در نجف، به دلیل فشارهای حزب بعث عراق به لبنان بازگشت.[۶] و در بعلبک، دروس حوزوی خود را ادامه داد و همزمان به تدریس نیز مشغول شد.[۷]
نصرالله در سال ۱۹۷۸م در ۱۸ سالگی با فاطمه یاسین ازدواج کرد که حاصل آن سه پسر به نام‌های محمدهادی، محمدجواد و محمدعلی و یک دختر به نام زینب بود.[۸]
سرانجام سیدحسن نصرالله، روز جمعه ۶ مهر سال ۱۴۰۳ش/۲۷ سپتامبر ۲۰۲۴م در پی بمباران منطقه شیعه‌نشین ضاحیه در جنوب بیروت توسط رژیم صهیونیستی به شهادت رسید.[۹] جنازه نصرالله پس از حدود ۵ ماه در ۵ اسفند ۱۴۰۳ش در ضاحیه بیروت تشییع و در منطقه بُرْج البَراجِنَة، در ضاحیه بیروت و نزدیک فرودگاه بیروت، به خاک سپرده شد.[۱۰]
فعالیت‌های سیاسی: از جنبش امل تا حزب‌الله
سیدحسن نصرالله از همان سال‌های نوجوانی فعالیت‌های سیاسی خود را با همکاری با جنبش امل شیعیان به رهبری امام‌موسی صدر آغاز کرد. برخی فعالیت‌های سیاسی او عبارتند از:
وی به جهت علاقه به امام موسی صدر، پس از پایان دوره دبیرستان در سال ۱۹۷۵م به جنبش اَمَل پیوست و به همراه برادرش سیدحسین، مسئول آن جنبش در شهرک البازوریه شد.[۱۱] در سال ۱۹۸۲م به عضویت کمیته سیاسی جنبش امل درآمد و مسئولیت سیاسی این جنبش در منطقه بقاع را برعهده گرفت.[۱۲] در همین سال با اشغال لبنان از سوی نیروهای رژیم صهیونیستی و طرح صلح میان اسرائیل و لبنان از سوی برخی رهبران جنبش امل، سیدحسن به‌همراه گروهی از روحانیان مبارز شیعه همچون سید عباس موسوی و صُبْحی طُفَیلی از جنبش امل جدا شدند و هسته اولیه حزب‌الله لبنان را تأسیس کردند.[۱۳]
پایه‌گذاران حزب‌الله، هئیتی پنج نفره را به نام «شورای لبنان» به ریاست سیدعباس موسوی به دیدار امام‌خمینی فرستادند تا کسب تکلیف شرعی نمایند. این هیئت در دیدار با امام اهداف و برنامه‌های خود را شرح داد و سپس با ایشان بیعت کرد. امام‌خمینی به‌عنوان ولی امر مسلمین این شورا را تایید کردند و از اعضای آن خواستند که راهشان را ادامه دهند. در این دیدار شهید سیدعباس موسوی در مورد شرایط وقت لبنان و عزم اسلام‌گرایان برای مقابله با ارتش اسرائیل که بخش عظیمی از لبنان را اشغال کرده بود، صحبت کرد. امام در پاسخ گفت: «مهم عمل است. شما در مرحله کربلایی قرار دارید. توقع نداشته باشید که ثمره عملتان را در دوران حیات خود بچینید.[۱۴]
حسن نصرالله در سال ۱۹۸۵م به‌عنوان مسئول و نماینده حزب‌الله در منطقه بقاع منصوب شد[۱۵] و در سال ۱۹۸۷م رئیس کمیته اجرایی و عضو شورای تصمیم‌گیری حزب‌الله گردید.[۱۶] وی در سال ۱۹۸۹ و ۱۹۹۰م و حضورش در قم، نماینده حزب‌الله در تهران و مسئول پیگیری کارهای حزب‌الله در ایران بود.[۱۷] تااین‌که با ترور سیدعباس موسوی در سال ۱۹۹۲م به‌عنوان دبیرکل حزب‌الله انتخاب شد.[۱۸]
امام‌خمینی، انقلاب اسلامی، نصرالله
سیدحسن نصرالله با جمهوری اسلامی ایران و رهبران و سران آن رابطه نزدیک و دوستانه‌ای داشت[۱۹] و بارها به ایران سفر کرده و با رهبران و مسئولان ایران دیدار داشت. وی نخستین بار در سال ۱۳۶۰ش[۲۰] یا ۱۳۶۱ش[۲۱] در حسینیه جماران با امام‌خمینی دیدار کرد. در سال ۱۳۶۵ش نیز همراه با اعضای حزب‌الله به دیدار امام‌خمینی رفت. ملاقات آخر او با امام‌خمینی مربوط به چند ماه پیش از وفات امام‌خمینی و زمان درگیری میان جنبش امل و حزب‌الله بود.[۲۲]
نصرالله در دیدار ششم آبان ۱۳۶۰ش. با امام‌خمینی که همراه با جمعی از اعضای برجستۀ جنبش امل بود، حکم اجازه اخذ وجوهات شرعیه را در ۲۱ سالگی از امام دریافت نمود. این در حالی بود که امام‌خمینی به ندرت چنین شرایطی را برای کسی ایجاد کرده بود. شیخ صبحی طفیلی از سران مقاومت، هفت سال بعد (۱۴ آبان ۱۳۶۷) و شهید سیدعباس موسوی اولین دبیرکل حزب‌الله، نیز در ۲۰ بهمن ۱۳۶۶ اجازه تصرف در امور حسبیه و شرعیه را به امر امام پیدا کردند.[۲۳]
در بخشی از متن حکم امام‌خمینی آمده است: «جناب حجت الاسلام آقای حاج سید حسن نصرالله (دامت افاضاته) از طرف اینجانب مجازند در تصدی امور حسبیه و اخذ وجوه شرعیه و مصرف مظالم عباد و زکوات و کفارات در مصارف مقرره شرعیه و در مورد سهمین مبارکین نیز مجازند در اخذ و صرف آن در مخارج خودشان به نحو اقتصاد و در مورد مازاد بر مخارج نیز مجازند نصف آن را در خارج سادات عظام ـ کثرالله امثالهم ـ و ترویج شریعت مقدسه صرف نموده و نصف دیگر را ارسال دارند. واوصیه - ایده الله تعالی ـ بما اوصی به السلف الصالح من ملازمه التقوی و التجنب عن الهوی و التمسک بعروة الاحتیاط فی امور الدین و الدنیا و ان لانیسانی من صالح دعواته و السلام علیه و علی اخواننا المؤمنین و رحمة الله و برکاته.».[۲۴]
نصرالله ایران را دوست خود و حامی حزب‌الله می‌دانست و در مقابل نیز از ایران و رهبران ایران، به‌ویژه امام‌خمینی دفاع می‌کرد.[۲۵] حسن نصرالله در نوامبر ۲۰۰۹م سند سیاسی جدید حزب‌الله را اعلام و ارائه کرد که تعهد و التزام حزب‌الله به ولایت فقیه در ایران یکی از خط‌مشی‌های آن گروه شمرده شده بود.[۲۶] به گزارش شبکه الجزیرة[۲۷] و یورونیوز،[۲۸] برخی از کارشناسان و مخالفان حزب‌الله، نصرالله و حزبش را عامل و نماینده ایران در لبنان می‌دانند.
پانویس
- ↑ نشریه شاهد یاران، ش۱۱، ص۸.
- ↑ نشریه شاهد یاران، ش۱۱، ص۹.
- ↑ الیاسی، مسیح لبنان، زندگینامه سیدحسن نصرالله، ص۹.
- ↑ رفعت، سیدحسن نصرالله: انقلابی جنوبی ص۲۳.
- ↑ کمالیان، عزت شیعه، ج۲، ص۵۸۴.
- ↑ الیاسی، مسیح لبنان، زندگینامه سیدحسن نصرالله، ص۹-۱۱.
- ↑ گلشن ابرار، ج۵، ص۴۹۴.
- ↑ داودآبادی، سیدعزیز، ص۳۰؛ «سیدحسن نصرالله»، وبگاه فرهیختگان تمدن شیعه.
- ↑ «حسن نصرالله.. قائد جعل من حزب‌الله قوة إقلیمیة»، شبکه الجزیرة.
- ↑ «لحظه به لحظه مراسم تشییع شهید سیدحسن نصرالله و شهید هاشم صفی‌الدین»، شبکه العالم؛ «شرکت نمایندگان ۷۹ کشور در مراسم تشییع شهیدان سیدحسن نصرالله و هاشم صفی‌الدین»، خبرگزاری جمهوری اسلامی.
- ↑ خامه‌یار، «حزب‌الله و سیدحسن از جنگ‌های داخلی تا جنگ ۳۳ روزه»، مؤسسه فرهنگی تحقیقاتی امام موسی صدر؛ «سیدحسن نصرالله»، وبگاه فرهیختگان تمدن شیعه.
- ↑ «سیدحسن نصرالله»، وبگاه فرهیختگان تمدن شیعه.
- ↑ خامه‌یار، «حزب‌الله و سیدحسن از جنگ‌های داخلی تا جنگ ۳۳ روزه»، مؤسسه فرهنگی تحقیقاتی امام موسی صدر.
- ↑ اسداللهی، جنبش حزب‌الله لبنان گذشته و حال، ص۱۸۱.
- ↑ خامه‌یار، «حزب‌الله و سیدحسن از جنگ‌های داخلی تا جنگ ۳۳ روزه»، مؤسسه فرهنگی تحقیقاتی امام موسی صدر.
- ↑ «سیدحسن نصرالله رهبر و الگوی جهان عرب»، خبرگزاری جمهوری اسلامی.
- ↑ داودآبادی، سیدعزیز، ص۳۴.
- ↑ «سیدحسن نصرالله رهبر و الگوی جهان عرب»، خبرگزاری جمهوری اسلامی.
- ↑ «حسن نصرالله نزدیک‌ترین متحد ایران و دشمن سرسخت اسرائیل که بود؟»، یورونیوز.
- ↑ «سیدحسن نصرالله»، وبگاه فرهیختگان تمدن شیعه.
- ↑ داودآبادی، سیدعزیز، ص۴۱.
- ↑ داودآبادی، سیدعزیز، ص۴۱و۴۲.
- ↑ حجازی، یک لبنان مقاومت یک اسرائیل ادعا، ص۹۳.
- ↑ امام‌خمینی، صحیفه امام، ج۱۵، ص۳۳۸.
- ↑ «سیدحسن نصرالله: من سخنگوی ایران نیستم»، خبرگزاری انتخاب.
- ↑ «حسن نصرالله.. قائد جعل من حزب‌الله قوة إقلیمیة»، شبکه الجزیرة.
- ↑ «حسن نصرالله.. قائد جعل من حزب‌الله قوة إقلیمیة»، شبکه الجزیرة.
- ↑ «حسن نصرالله نزدیک‌ترین متحد ایران و دشمن سرسخت اسرائیل که بود؟»، یورونیوز.
منابع
- «حسن نصرالله نزدیک‌ترین متحد ایران و دشمن سرسخت اسرائیل که بود؟»، یورونیوز
- «حسن نصرالله.. قائد جعل من حزب‌الله قوة إقلیمیة»، شبکه الجزیرة
- «سیدحسن نصرالله رهبر و الگوی جهان عرب»، خبرگزاری جمهوری اسلامی
- «سیدحسن نصرالله: من سخنگوی ایران نیستم»، خبرگزاری انتخاب
- «سیدحسن نصرالله»، وبگاه فرهیختگان تمدن شیعه
- «لحظه به لحظه مراسم تشییع شهید سیدحسن نصرالله و شهید هاشم صفی‌الدین»، شبکه العالم؛ «شرکت نمایندگان ۷۹ کشور در مراسم تشییع شهیدان سیدحسن نصرالله و هاشم صفی‌الدین»، خبرگزاری جمهوری اسلامی
- اسداللهی، مسعود، جنبش حزب‌الله لبنان گذشته و حال، تهران، پژوهشکده مطالعات راهبردی، اول، ۱۳۸۲ش.
- امام‌خمینی، صحیفه امام، تهران، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۷۸ش.
- حجازی، حامد، یک لبنان مقاومت یک اسرائیل ادعا؛ بررسی جنگ اسرائیل علیه لبنان و پیامدهای آن، تهران، بقیه العتره، ۱۳۸۵ش.
- خامه‌یار، «حزب‌الله و سیدحسن از جنگ‌های داخلی تا جنگ ۳۳ روزه»، مؤسسه فرهنگی تحقیقاتی امام موسی صدر؛ «سیدحسن نصرالله»، وبگاه فرهیختگان تمدن شیعه
- خامه‌یار، «حزب‌الله و سیدحسن از جنگ‌های داخلی تا جنگ ۳۳ روزه»، مؤسسه فرهنگی تحقیقاتی امام موسی صدر
- داودآبادی، حمید، سیدعزیز؛ زندگینامه خودگفته‌ی حجت‌الاسلام و المسلمین سیدحسن نصرالله دبیرکل حزب‌الله، ترجمه علیرضا موحدی، تهران، یازهرا(س)، اول، ۱۳۹۱ش.
- رفعت، سیداحمد، سیدحسن نصرالله: انقلابی جنوبی، ترجمه اسماء خواجه‌زاده، قم، نشر معارف، ۱۳۹۴ش.
- شاهد یاران، ماهنامه فرهنگی، تاریخی، اجتماعی؛ ویژۀ بزرگداشت حسن نصرالله، بنیاد شهید و امور ایثارگران، تهران، بنیاد شهید و امور ایثارگران، بی‌تا.
- کمالیان، محسن وعلی‌اکبر زنجبر کرمانی، عزت شیعه؛ به مناسبت بیستمین سال ناپدیدشدن آیت‌الله امام سید موسی صدر، قم، ناشر مؤلف، اول، زمستان ۱۳۷۷ش.
- گلشن ابرار؛ خلاصه‌ای از زندگی اسوه‌های علم و عمل، زیر نظر پژوهشکدۀ باقرالعلوم(ع) وابسته به سازمان تبلیغات اسلامی، قم، معروف، ۱۳۷۹ش.
- الیاسی، هادی و جواد محمدزمانی، مسیح لبنان؛ زندگینامه سیدحسن نصرالله دبیرکل حزب‌الله لبنان، تهران، ابتکار دانش، اول، ۱۳۸۵ش.
نویسنده: محمد رجائی‌نژاد