سیدحسین شجاعی
شجاعی، سید حسین؛ از شاگردان درس خارج امام خمینی. سید حسین شجاعی معروف به شجاع در خانواده‌ای روحانی در سمنان زاده شد. پدرش حاج سید محمد سمنانی از واعظان سمنان بود و به اقامه نماز جماعت و جمعه در مسجد جامع آن شهر می‌پرداخت (آیت‌الله حاج شیخ...، ۶۳). سید حسین شجاعی پس از طی دوره ابتدایی و متوسطه، به شهر قم رفت و در حوزه علمیه آن شهر به تحصیل دروس حوزوی پرداخت. وی پس از طی مقدمات، دروس سطح را نزد شیخ جواد خندق‌آبادی و دیگر مدرسان آن حوزه آموخت. آنگاه به تحصیل دروس خارج فقه و اصول پرداخت و از درس آیات سید حسین طباطبایی بروجردی و امام خمینی و دیگر استادان دروس خارج فقه و اصول بهره‌مند شد (شریف رازی، ج ۲، ۳۷۷). شریف رازی در زندگینامه او صرفاً بر حضور در درس خارج امام خمینی بسنده کرده است و درباره سال‌های حضور او در درس خارج فقه یا اصول یا هر دو درس ایشان سخنی نگفته است. او پس از تکمیل تحصیلات حوزوی، راهی تهران شد و به اقامه نماز جماعت در مسجد امیرالمؤمنین واقع در خیابان عباس‌آباد (شهید بهشتی) پرداخت. شجاعی که از واعظان و سخنرانان معروف تهران بود (همان؛ یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب اول، ۴۲۲؛ آیت‌الله حاج شیخ...، ۶۳)، هم‌زمان با اقامه نماز جماعت و سخنرانی در آن مسجد، در هیئت الغدیر و سایر هیئات و جلسات به ایراد سخنرانی می‌پرداخت و به گفته شریف رازی، در «دفاع از حریم ولایت» «انجام وظیفه» می‌کرد (شریف رازی، ج ۲، ۳۷۷). بر اساس اسناد ساواک، او در ۱۳۴۳ و در آستانه ماه محرم و صفر آن سال ممنوع‌المنبر شد (سلیمی، ۳۱۵). در فروردین ۱۳۴۶ جلسه روحانیان مبارز تهران در خانه او برگزار شد و افرادی چون ابوالقاسم خزعلی، سید محمدرضا سعیدی و... در آن جلسه حضور داشتند. آنان در جلسه فوق به نوار سخنرانی امام خمینی گوش فرادادند (سیر مبارزات یاران...، ج ۵، ۱۷۴-۱۷۵؛ یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب اول، ۴۲۲). سید حسین شجاعی علاوه بر سخنرانی در تهران، با سفر به برخی از شهرها به ایراد سخنرانی‌های انتقادی و مذهبی می‌پرداخت. ازجمله در آذر ۱۳۵۲ به دعوت جمعی از علمای سمنان ازجمله شیخ محمدتقی نصیری به آن شهر رفت و در سخنانی، از مردم خواست فرزندان خود را برای حضور در هیئت‌های مذهبی تشویق کنند. سپس در سخنرانی دیگری، از سیاست‌های فرهنگی ازجمله برنامه‌های رادیو و تلویزیون انتقاد کرد. ساواک با تهیه گزارشی از سخنرانی شجاعی، اعلام کرد که رفتار او تحت مراقبت قرار دارد (آیت‌الله حاج شیخ...، ۶۳-۶۴). او همچنین در جلساتی که با حضور وعاظ برجسته تهران در خانه محمدتقی فلسفی تشکیل می‌شد شرکت می‌کرد (یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب نهم، ۶۵۷). شجاعی در اسفند ۱۳۵۶ در سمنان به سخنرانی می‌پرداخت و به سبب این سخنرانی‌ها، ساواک از او تعهد گرفت تا از ایراد سخنرانی‌های انتقادی خودداری کند، ولی او در سخنانی در مسجد جامع سمنان، از حکومت پهلوی انتقاد کرد. سپس با اشاره به اعلامیه علما در تحریم عید نوروز به سبب اقدامات حکومت پهلوی، اعلام کرد که «ما هنوز به خاطر حادثه قم عزادار هستیم و به همین خاطر در این جلسه خرما می‌دهیم». به علت این سخنرانی‌ها، ساواک خواستار جلوگیری از سخنرانی او شد (همان، ۸۹-۹۰). او پس از پیروزی انقلاب اسلامی به سخنرانی در تهران ادامه داد. منابع: آیت‌الله محمدتقی نصیری به روایت اسناد ساواک (۱۳۹۶)، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات؛ سیر مبارزات یاران امام خمینی در آینه اسناد به روایت اسناد ساواک (۱۳۹۳)، ج ۱۱، تدوین: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی؛ شریف رازی، محمد (۱۳۵۲)، گنجینه دانشمندان، ج ۲، تهران، اسلامیه؛ یاران امام به روایت اسناد ساواک (۱۳۷۶)، کتاب اول: شهید آیت‌الله سید محمدرضا سعیدی، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات؛ یاران امام به روایت اسناد ساواک (۱۳۷۸)، کتاب نهم: زبان گویای اسلام شهید حجت‌الاسلام محمدتقی فلسفی، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات.