سیدصادق شمس‌الدین
| اطلاعات فردی | |
|---|---|
| نام کامل | سیدصادق شمس‌الدین |
| نسب | سید |
| تاریخ تولد | ۱۳۱۵ شمسی |
| زادگاه | قم |
| اطلاعات علمی | |
| استادان | امام‌خمینی (درس خارج فقه و اصول) |
| محل تحصیل | حوزه علمیه قم |
| سایر | از مبلغان فعال پیش از انقلاب |
| فعالیت‌های اجتماعی-سیاسی | |
| سیاسی | از مخالفان رژیم پهلوی، تحت تعقیب ساواک |
| اجتماعی | فعالیت‌های تبلیغی در کرمانشاه و یزد |
سیدصادق شمس‌الدین، از شاگردان درس خارج فقه و اصول امام‌خمینی.
زادگاه و تحصیل
سیدصادق شمس‌الدین در سال ۱۳۱۵ ش در قم به دنیا آمد[۱] او در سال ۱۳۳۱ ش وارد حوزه علمیه قم شد و به تحصیل دروس حوزوی پرداخت.[۲] درباره استادان دوره مقدمات و همچنین سطح او اطلاعاتی در دست نیست. وی در همان زمان در درس خارج فقه و اصول امام‌خمینی در مسجد سلماسی قم شرکت می‌کرد. شمس‌الدین در این باره می‌گوید: «من به درس امام در مسجد سلماسی می‌رفتم. معلومات من از سطح، بالاتر نبود و خارج نمی‌خواندم؛ اما به خاطر اینکه در میان انبوه جمعیت و بدون بلندگو، صدای رسای امام و طرز نشستن و حرکات و سکنات امام تماماً اخلاقی و آموزنده بود شرکت می‌کردم».[۳] او در خاطره‌ای دیگر از حضور در درس امام‌خمینی می‌گوید: «خاطره‌ای که در درس فراموش نمی‌کنم این است که دو نفر از علما، مرحوم حاج شیخ محمدعلی شیخ‌زاده قمی و حجت‌الاسلام حاج سیدابراهیم خسروشاهی کرمانشاهی، مرتباً تقاضا می‌کردند قبل از درس حدیثی بخوانند. یک روز طلاب با نگاه کردن به یکی از طلاب کنی که مرد شوخی بود یک نوع تحقیر و اهانتی از نگاه‌ها نسبت به او حاصل شد. امام عصبانی شد و گفت: «آقای شیخ‌زاده مگر اخلاق افراد با یک یا چند حدیث عوض می‌شود».[۴]درباره حضور او در درس خارج فقه و اصول امام‌خمینی اطلاعات دیگری در دست نیست، ولی می‌توان احتمال داد که در دهه ۱۳۴۰ ش و پیش از تبعید امام‌خمینی در آن درس‌ها شرکت کرده باشد. وی همچنین خاطراتی از درس‌های اخلاق امام‌خمینی نقل کرده است[۵] که به نظر می‌رسد با واسطه این خاطرات را از شاگردان درس اخلاق امام‌خمینی شنیده است؛ چرا که با استناد به سال تولد او، احتمال حضور او در درس اخلاق امام‌خمینی (که تا سال ۱۳۲۴ ش برقرار بود) کم است. وی همچنین در سال ۱۳۵۶ ش در سفری به عراق، اجازه‌ای در امور حسبیه و وجوهات به‌صورت شفاهی از امام‌خمینی دریافت کرد. او در این باره می‌گوید: «چون من از مصرف سهم امام پرهیز داشتم و شهریه هم نمی‌گرفتم؛ ولی به خاطر مردم که دست‌گردان می‌کردند، به‌خصوص در حج این اجازه را گرفتم».[۶]
فعالیت سیاسی و اجتماعی
صادق شمس‌الدین به فعالیت‌های سیاسی نیز می‌پرداخت. او که از واعظان برجسته قم بود، هر سال برای تبلیغ دین به کرمانشاه عزیمت می‌کرد و در مسجد شهبازخان آن شهر به سخنرانی می‌پرداخت. در آن سخنرانی‌ها از حکومت پهلوی انتقاد می‌کرد و به همین علت همواره تحت نظر مأموران ساواک قرار داشت. او در سال ۱۳۵۲ ش برای سخنرانی به یزد دعوت شد.[۷] و ساواک گزارشی درباره سخنرانی او تهیه نمود. بر اساس این گزارش، او در سخنرانی خود از وضعیت بی‌حجابی انتقاد کرد و به همین علت به ساواک احضار شد و ساواک به وی تذکر داد جز در امور مذهبی، مطالب دیگری بیان نکند.[۸] اداره کل سوم ساواک سپس در دستوری به ساواک یزد تأکید کرد که در صورت ادامه سخنرانی‌های انتقادی، از سخنرانی منع شود.[۹] بر اساس گزارش‌های ساواک، وی در سال ۱۳۵۴ ش هم به یزد رفت و در حسینیه نظرکرده در آن شهر سخنرانی کرد.[۱۰] همچنین پس از درگذشت مشکوک سیدمصطفی خمینی، در مجلس ترحیمی که توسط آیت‌الله ابوالفضل زاهدی در مسجد امام قم تشکیل شده بود سخنرانی کرد.[۱۱] مدتی هم در کرمانشاه به سخنرانی می‌پرداخت و تداوم سخنرانی‌های انتقادی او به‌خصوص در مسجد شهبازخان کرمانشاه باعث شد تا ساواک در خرداد ۱۳۵۷ دستور دستگیری او را به جرم ایراد سخنرانی‌های انتقادی صادر کند، ولی چون او شهر را ترک کرده بود، این دستور عملی نشد.[۱۲]
پانویس
- ↑ انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، استان یزد، کتاب اول، ۲۲۴.
- ↑ صحیفه دل، ج ۲، ۹۷.
- ↑ سلسله موی دوست، ۱۳۶-۱۳۷.
- ↑ صحیفه دل، ج ۲، ۹۹).
- ↑ همان.
- ↑ همان، ۱۰۰).
- ↑ انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، استان یزد، کتاب اول، ۲۲۴.
- ↑ همان، ۲۳۶.
- ↑ همان، ۲۴۳.
- ↑ همان، ۳۶۲.
- ↑ شهید آیت‌الله حاج سیدمصطفی خمینی به روایت اسناد ساواک، ۳۷۴.
- ↑ همان، ۲۲۴).
منابع
- انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، استان یزد، کتاب اول (۱۳۹۳)، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات.
- سلسله موی دوست: خاطرات دوران تدریس امام‌خمینی (س) به نقل از شاگردان، دوستان و منسوبین (۱۳۸۳)، به کوشش مجتبی فراهانی، با مقدمه عباسعلی عمید زنجانی، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی (س).
- شهید آیت‌الله حاج سیدمصطفی خمینی به روایت اسناد ساواک (امید اسلام)(۱۳۸۸)، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات.
- صحیفه دل: خاطرات مکتوب از شاگردان امام‌خمینی (۱۳۷۹)، ج۲، به کوشش حمید بصیرت‌منش، احمد میریان، تهران، مؤسسه تنظیم و نشرآثار امام‌خمینی.