صهیونیسم
صهیونیسم، جنبشی سیاسی مذهبی است که برای گردآوری مجدد یهودیان در قالب ملتی واحد تلاش می‌کند
مفهوم‌شناسی
واژۀ صهیون در میراث دینی یهود، به کوه صهیون و بیت‌المقدس و به طور اعم به سرزمین مقدس گفته می‌شود.[۱] در بحث صهیونیسم، باید صهیونیسم سیاسی را از صهیونیسم مذهبی و فرهنگی جدا کرد.[۲] صهیونیسم سیاسی، جنبشی سیاسی مذهبی است که آرمان‌های خود را در درکی سیاسی و ایدئولوژیک از مذهب جست‌وجو کرده، برای گردآوری مجدد یهودیان در قالب ملتی واحد تلاش می‌کند. یهودیت در این جنبش از چارچوب‌های مذهبی فاصله گرفت و به ایدئولوژی سیاسی مبدّل شد؛ ایدئولوژی‌‌ای که به کمک آموزه‌هایی چون قوم و سرزمین، توانست نظامی سلطه‌گر تأسیس کند.[۳]
ایدۀ تأسیس کشور مستقل
ایدۀ تأسیس یک کشور مخصوص یهودیان، نخستین‌بار در کتاب دولت یهودی از تئودور هِرْتْسِل مطرح شد. از این رو او را بنیان‌گذار صهیونیسم دانسته‌اند.[۴] در واقع او صهیونیسم را از شکل مذهبی و معنوی خارج کرد و به آن شکل و محتوای سیاسی بخشید.[۵] در سال ۱۹۱۷م آرتور جیمز بالفور، وزیر امور خارجه انگلستان، در نامه‌ای وعدۀ برپایی یک وطن قومی برای یهودیان در فلسطین را اعلام کرد.[۶] در چالش عقیدتی میان صهیونیسم مذهبی، فرهنگی و سیاسی، سرانجام پیروان صهیونیسم سیاسی گوی سبقت را از دیگران ربودند و آرمان غایی خود یعنی ایجاد وطن و دولت ملی یهود را با انواع روش‌های فریب‌کارانه سیاسی به اجرا نهادند. آن‌ها توانستند در سال ۱۹۴۷م طرح تقسیم فلسطین را در سازمان ملل به تصویب رسانند. در سال بعد (۱۹۴۸م/ ۱۳۲۷ش) نیز دولت اسرائیل اعلام موجودیت کرد.[۷]
هشدارهای امام‌خمینی
صهیونیسم، دشمن سرسخت اسلام
امام‌خمینی صهیونیسم را دشمن سرسخت اسلام و انسانیت،[۸] غدۀ سرطانی[۹] و جرثومۀ فساد[۱۰] توصیف می‌کرد که از سوی قدرت‌های بزرگ حمایت می‌شود و تنها راه مبارزه با آن وحدت کشورهای اسلامی است.
جدایی صهیونیسم از یهود
در نظر امام‌خمینی دو گروه یهود و صهیونیسم جدا از یکدیگرند و صهیونیسم ربطی به یهود ندارد.[۱۱] صهیونیسم گروهی سیاسی است که با همۀ ادیان مخالف است و یهودیان نیز آن را نمی‌پذیرند.[۱۲]
خطر صهیونیسم و ضرورت مبارزه با آن
امام‌خمینی از سال ۱۳۴۲ و ابتدای نهضت اسلامی، در کنار مبارزه با اقدامات رژیم پهلوی، همواره خطر صهیونیسم جهانی را گوشزد می‌کرد و بر مبارزه با آن تأکید داشت.[۱۳] در نظر ایشان، خطر صهیونیسم که عامل دست قدرت‌های بزرگ به‌خصوص آمریکا است،[۱۴] متوجه همۀ خاورمیانه و سرزمین‌های زرخیز کشورهای اسلامی است و به فلسطین و کشورهای عرب منحصر نمی‌شود.[۱۵]
ایشان در دوران مبارزه، با وجود همکاری رژیم پهلوی با اسرائیل، راه اساسی مبارزۀ مردم ایران با صهیونیسم را قطع روابط اقتصادی و دادوستد مردم مسلمان ایران با ايادى صهيونيسم در همۀ زمینه‌ها دانست.[۱۶]
اعلام برائت از تهمت ارتباط با اسرائیل
در دوران جنگ تحمیلی عراق علیه ایران و در پی تهمت‌های برخی از کشورها مبنی بر ارتباط ایران با اسرائیل و خرید اسلحه از این رژیم، امام‌خمینی ضمن بیان مخالفت جدی و همیشگی خود با طایفۀ صهیونیسم ملعون، تأکید کرد ما این رژیم را اصلاً قابل آدم نمی‌دانیم تا با او ربطی داشته باشیم. ایشان همچنین به صحبت‌های بیش از بیست‌سالۀ خود علیه رژیم اسرائیل اشاره کرد و يكى از امورى را كه همواره در رأس مسائل ایران بوده است اسرائيل و ستمگرى این رژیم دانست.[۱۷]
پانویس
- ↑ مسیری، صهیونیسم، ص۷-۸.
- ↑ اسدی، «نقد و بررسی دانشنامه جدید صهیونیسم و اسرائیل»، ص۲۳۳.
- ↑ پلامناتس، ایدئولوژی، ص۱۶۴.
- ↑ سویدان، دایره‌المعارف مصور تاریخ یهودیت و صهیونیسم، ص۴۵-۴۶.
- ↑ اسدی، «نقد و بررسی دانشنامه جدید صهیونیسم و اسرائیل»، ص۲۳۳.
- ↑ سویدان، دایره‌المعارف مصور تاریخ یهودیت و صهیونیسم، ص۲۵۸.
- ↑ اسدی، «نقد و بررسی دانشنامه جدید صهیونیسم و اسرائیل»، ص۲۳۴.
- ↑ امام‌خمینی، ج۲، ص۳۲۳؛ ج۱۵، ص۵۱۸.
- ↑ امام‌خمینی، ج۲۰، ص۳۲۲.
- ↑ امام‌خمینی، صحیفه، ج۳، ص۲.
- ↑ امام‌خمینی، صحیفه، ج۷، ص۲۸۹ و ج۱۱، ص۴.
- ↑ امام‌خمینی، صحیفه، ج۷، ص۲۹۰.
- ↑ امام‌خمینی، ج۱، ص۲۱۶ و ۳۸۹؛ ج۳، ص۲و ۴؛ ج۹، ص۲۳۷.
- ↑ امام‌خمینی، ج۱۳، ص۲۱۲.
- ↑ امام‌خمینی، صحیفه، ج۳، ص۲؛ ج۹، ص۲۳۷.
- ↑ امام‌خمینی، صحیفه، ج۲، ص۲۰۱).
- ↑ امام‌خمینی، صحیفه، ج۱۵، ص ۱۲۹.
منابع
- اسدی، بیژن (بهار ۱۳۸۰). «نقد و بررسی: دانشنامه جدید صهیونیسم و اسرائیل». مجله مطالعات منطقه‌ای. شماره۶: ص۲۳۳-۲۴۱.
- امام‌خمینی، سیدروح‌الله (۱۳۸۹). صحیفه امام. تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی.
- پلامناتس، جان (۱۳۷۳). ایدئولوژی. ترجمۀ عزت‌الله فولادوند. تهران: انتشارات علمی فرهنگی.
- سویدان، طارق (۱۳۹۱). دایره‌المعارف مصور تاریخ یهودیت و صهیونیسم. تهران: نشر سایان.
- مسیری، عبدالوهاب (۱۳۷۴). صهیونیسم. تهران: دفتر مطالعات وزارت امور خارجه.