علی عطایی
| اطلاعات فردی | |
|---|---|
| نام کامل | علی عطایی |
| نسب | فرزند عطاءالله |
| تاریخ تولد | ۱۳۱۷ ش |
| زادگاه | سده (خمینی‌شهر امروزی) |
| اطلاعات علمی | |
| استادان | امام‌خمینی، سیدمحمد محقق داماد، شیخ محمدعلی اراکی، سیدمحمدرضا موسوی گلپایگانی، شیخ مرتضی حائری یزدی |
| محل تحصیل | حوزه علمیه قم، حوزه علمیه اصفهان |
| تألیفات | سخنان نجبه در شرح دعای ندبه، اسرار حج، ولایت فقیه از دیدگاه فقها، جامع المسائل، مسائل مستحدثه امام‌خمینی، رساله‌های فقهی و عقیدتی |
| سایر | فعال سیاسی، مبارز ضد رژیم پهلوی، نویسنده و مفسر |
| فعالیت‌های اجتماعی-سیاسی | |
| سیاسی | فعال در مبارزه با رژیم پهلوی، دستگیری و زندانی شدن در سال ۱۳۵۴ |
| اجتماعی | تدریس فقه و اصول، تألیف کتاب‌ها و جزوه‌های علمی |
علی عطایی، از شاگردان درس خارج فقه و اصول امام‌خمینی.
علی عطایی در ۱۳۱۷ ش در سده (خمینی‌شهر امروزی) و در خانواده‌ای روحانی به‌به دنیا آمد. پدرش عطاءالله از روحانیان خمینی‌شهر بود. عطایی دوران ابتدایی و متوسطه را در خمینی‌شهر به پایان رساند. هم‌زمان به تحصیل دروس حوزوی می‌پرداخت و مقدمات و سطح را در حوزه علمیه اصفهان نزد عالمانی چون شیخ محمدحسن نجف‌آبادی و عباسعلی ادیب اصفهانی خواند. سپس به قم رفت و در حوزه علمیه آنجا در دروس خارج فقه و اصول امام‌خمینی و آیات سیدمحمد محقق داماد، شیخ محمدعلی اراکی، سیدمحمدرضا موسوی گلپایگانی و شیخ مرتضی حائری یزدی شرکت کرد. او در زندگینامه خودنوشت که برای مرکز اسناد انقلاب اسلامی ارسال کرده است، از حضور در درس‌های خارج فقه و اصول امام‌خمینی از سال ۱۳۴۱ سخن گفته است، بنابراین در مسجد اعظم از درس‌های ایشان بهره می‌برد. عطایی مسائل مستحدثه امام‌خمینی را نوشته است و با استناد به همین نوشته می‌توان گفت در تابستان سال ۱۳۴۳ که امام‌خمینی درس مسائل مستحدثه را منزل خودشان ایراد می‌کردند، حضور می‌یافت (عطایی، ۱ـ۵). تعریف، حکم و شرایط بیمه، حکم بهره‌های دفترچه پس‌انداز و حکم جوایز آن‌ها، اقسام پول، مالیات اشیاء انواع پشتوانه‌ها، حکم اوراق نقدی و بهادار از حیث ربا، تعریف، خریدوفروش چک، چکهای بی‌محل، تعریف و اقسام سفته، سفته حقیقی، سفته دوستانه، بلیت‌های بخت‌آزمایی، احکام مربوط به سرقفلی، حقوق مستحدثه مانند حق طبع، حق امتیاز، حق تقدم، تلقیح مصنوعی، کالبدشکافی و تشریح اعضای میت، پیوند اعضاء از جمله مسائل مطرح شده در آن درس بود (داستانی بیرکی، ۲۴ـ۲۶).
از همان دوران به مبارزه با حکومت پهلوی می‌پرداخت و در تهیه و تکثیر و همچنین توزیع اعلامیه‌های فعالان و مبارزان انقلابی نقش داشت. همچنین در سخنرانی‌هایی، به انتقاد از حکومت پهلوی و حمایت از امام‌خمینی می‌پرداخت. به سبب همین مبارزات بود که در سال ۱۳۵۴ به دست حکومت پهلوی دستگیر و مدتی زندانی شد.
او پس از پیروزی انقلاب اسلامی به فعالیت‌های علمی ادامه داد و کتاب‌هایی چون سخنان نجبه در شرح دعای ندبه، اسرار حج، ولایت فقیه از دیدگاه فقها و جامع المسائل را منتشر کرده است. جزوه‌هایی در اصول و فقه و عقاید، رساله تأدیب الصبیانی، مسائل پزشکی، رساله فی الشهاده بالولایه، مسائل متفرقه فقهی، رساله فی وجوب اطاعه الوالدین، رساله فی جواز تمکین اهل الکتاب فی المسجد، تحقیق بعض المسائل الاجتهاد و التقلید، تقریر دروس آیت‌الله‌العظمی گلپایگانی، مسائل مستحدثه امام‌خمینی، رساله فیما تحرم منه الزوجه من المواریث، تلخیص الاصول، نقدی بر ولایت فقیه آیت‌الله منتظری، مسائل مورد ابتلا و استفتائات دفتر آیت‌الله‌العظمی فاضل لنکرانی از دیگر تألیفات اوست (عطایی، ۲ـ۱۱). منابع: داستانی بیرکی، علی (۱۳۹۵)، حکومتی بر اساس اخلاق: خاطرات حجت‌الاسلام‌والمسلمین دکتر عبدالکریم بی‌آزار شیرازی، تهران، عروج (مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی (ره))؛ عطایی، علی (۱۳۷۹)، زندگینامه خودنوشت،آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی.