محمدصادق صدرالشریعه
| اطلاعات فردی | |
|---|---|
| نام کامل | محمدصادق صدرالشریعه |
| لقب | علامه شهریاری |
| تاریخ تولد | ششم رمضان ۱۳۱۵ ق (۹ بهمن ۱۲۷۶) |
| زادگاه | سلیمانآباد تنکابن |
| تاریخ وفات | ۱۳۵۹ش (۱۴۰۰ق) |
| محل دفن | قبرستان امامزاده اسماعیل، شهریار |
| شهر وفات | شهریار |
| اطلاعات علمی | |
| استادان | امامخمینی، محمدعلی شاهآبادی، مهدی پائینشهری، میرزا خلیل کمرهای، عباس قمی |
| محل تحصیل | تنکابن، تهران، قم |
| تألیفات | دیوان شعر، ترجمه و شرح منظومه حدیث قدسی، مولوی نامه، تفسیر قرآن، کتاب مراثی و سایر رسالهها |
| سایر | فعالیتهای تبلیغی در شهریار، سردفتر ازدواج و طلاق، سرودن اشعار در موضوعات مختلف |
| فعالیتهای اجتماعی-سیاسی | |
| اجتماعی | تدریس، فعالیتهای علمی و فرهنگی |
محمدصادق صدرالشریعه، از شاگردان درس فلسفه امامخمینی.
زادگاه و خاندان
محمدصادق صدرالشریعه معروف به علامه شهریاری، در سلیمانآباد تنکابن دیده به جهان گشود.[۱] شریفرازی در جلد چهارم گنجینه دانشمندان، تاریخ تولد او را ۱۳۲۵ق قید کرده است.[۲] و همین تاریخ توسط مؤلف اثرآفرینان نیز تأیید شده است.[۳] با وجود این، شریفرازی در جلد هفتم همان اثر، تاریخ دقیق تولد او را ششم رمضان ۱۳۱۵ق (۹ بهمن ۱۲۷۶) آورده است.[۴] سمامی هم در بزرگان تنکابن این تاریخ را بهعنوان تاریخ تولد صدرالشریعه پذیرفته است..[۵] با توجه به تأخر جلد هفتم گنجینه دانشمندان و همچنین استناد سمامی حائری به «نسبنامه خاندان علامه تنکابنی»، میتوان تاریخ اخیر را دقیقتر دانست.
پدر محمدصادق صدرالشریعه، شیخ عبدالعلی صدرالعلمای طالقانی از مجتهدان و زهاد زمانه خویش و صاحب حواشی بسیار بر کتابهای ادبی، فقهی و اصولی و شاگرد مبرز و داماد علامه میرزا محمد تنکابنی صاحب قصص العلماء بود. مادر شیخ محمدصادق نیز دختر علامه تنکابنی و از زنان دانشمند و صاحب حواشی بر کتب ادبی و فقهی ازجمله شرح لمعه بود.[۶]
تحصیل
او تحصیلات حوزوی را تا شرح لمعه و قوانین در تنکابن فراگرفت. مدتی هم در مدارس دینی تهران مشغول به تحصیل بود و در سالهای آغازین تأسیس حوزه علمیه قم، رهسپار آن شهر شد و دروس سطح را نزد استادان آن حوزه تکمیل کرد. آنگاه به تحصیل دروس خارج فقه و اصول پرداخت و از درس آیات حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی، سیدمحمد حجت کوهکمری[۷] و سیدمحمدتقی خوانساری استفاده کرد.[۸]
او همزمان به تحصیل دروس عقلی نیز میپرداخت و از درس آیات شیخ محمدعلی شاهآبادی، امامخمینی، مهدی پائینشهری[۹] و میرزا خلیل کمرهای بهرهمند شد و در حدیث و درایه و علوم روایی، از درس شیخ عباس قمی، حاج ابوالقاسم قمی و شیخ مهدی پایینشهری استفاده کرد.[۱۰] شریفرازی در گنجینه دانشمندان (جلد چهارم) از حضور او در درس منظومه امامخمینی سخن گفته است.[۱۱] و با استناد به آن گزارش، میتوان او را از نخستین شاگردان درس منظومه امامخمینی به شمار آورد.
فعالیت سیاسی و اجتماعی
علامه شهریاری که دارای اجازاتی از برخی از مراجع ازجمله ثقهالمحدثین محدث قمی بود، پس از تکمیل تحصیلات حوزوی به شهریار رفت و به فعالیتهای تبلیغی در آن شهر مشغول شد.[۱۲] و در ۱۳۱۱ش به سردفتری ازدواج و طلاق و اسناد رسمی منصوب شد .[۱۳] او در سرودن اشعار دستی توانا داشت و در هر مقوله اشعاری سروده است.
آثار علمی
آثار علمی او عبارت است از: ۱- دیوان شعر، با نزدیک به پنجاه هزار بیت شامل مثنویات، رباعیات و قصاید.[۱۴] و با تقریظی از آیتالله سیدشهابالدین مرعشی نجفی .[۱۵] ۲- ترجمه شرح منظومه حدیث قدسی (که تا سوره بیستم قرآن سروده شده و شامل ده هزار بیت مشتمل بر نصایح، مناجات، اخلاق، اصول و فروع دین و در قالب مثنوی است). ۳- ترجمه و شرح منظوم مناجات الهیات موسوم به افاضات النجفیه و مناجات العلویه در ۵ هزار بیت در قالب مثنوی. ۴- مولوی نامه در دو هزار بیت در رد مثنوی معنوی مولانا جلالالدین بلخی متخلص به مولوی. ۵- رساله منظوم در «جبر و تفویض» در رد فردی به نام بهمنی. ۶- کتاب «مراثی» که شامل حدود صد مرثیه است. ۷- قصایدی در جواب بعضی از سائلین در علم ائمه طاهرین. ۸- صدر الوقایع، در واقعات هر روزی از روزهای ماه. ۹- نسبنامه منظوم آیتالله سیدشهابالدین مرعشی نجفی با ضمیمه افاضات النجفیه. ۱۰- شرح احوال. ۱۱- رسالههایی منظوم و منثور دیگر. ۱۲- تفسیر منثور قرآن.[۱۶] ۱۳- تفسیر قرآن منظوم (به فارسی).[۱۷]
درگذشت
او در نهایت در ۱۳۵۹ش (۱۴۰۰ق) در شهریار درگذشت و در قبرستان امامزاده اسماعیل آن شهر به خاک سپرده شد.[۱۸]
پانویس
- ↑ شریفرازی، گنجینه دانشمندان، ج۴، ص۶۷۴؛ اثرآفرینان، ج ۴، ص۳۵.
- ↑ شریفرازی، گنجینه دانشمندان، ج۴، ص۶۷۴.
- ↑ اثرآفرینان، ج۴، ص۳۵.
- ↑ شریفرازی، گنجینه دانشمندان، ج۷، ص۴۸۵.
- ↑ سمامی حائری، بزرگان تنکابن، ص۲۳۱.
- ↑ شریفرازی، گنجینه دانشمندان، ج۷، ص۴۸۷.
- ↑ سمامی حائری، بزرگان تنکابن، ص۲۳۱؛ شریفرازی، گنجینه دانشمندان، ج۴، ص۶۷۴، ج۷، ص۴۸۵؛ اثرآفرینان، ج۴، ص۳۵.
- ↑ اثرآفرینان، ج۴، ص۳۵؛ انصاریان خوانساری، مرزبان ایمان و یقین آیتاللهالعظمی حاج سیدمحمدتقی خوانساری، ص۴۱۵.
- ↑ شریفرازی، گنجینه دانشمندان، ج۴، ص۶۷۴.
- ↑ شریفرازی، گنجینه دانشمندان، ج۷، ص۴۸۶؛ سمامی حائری، بزرگان تنکابن، ص۲۳۱.
- ↑ شریفرازی، گنجینه دانشمندان، ج۴، ص۶۷۴.
- ↑ شریفرازی، گنجینه دانشمندان، ج۷، ص۴۸۶.
- ↑ سمامی حائری، بزرگان تنکابن، ص۲۳۱.
- ↑ شریفرازی، گنجینه دانشمندان، ج۷، ص۴۸۶.
- ↑ شریفرازی، گنجینه دانشمندان، ج۴، ۶۷۴.
- ↑ شریفرازی، گنجینه دانشمندان، ج۷، ص۴۷۶-۴۸۷.
- ↑ فعال عراقی، دانشنامه قرآن و قرآنپژوهان، ص۱۳۷۰.
- ↑ سمامی حائری، بزرگان تنکابن، ص۲۳۲.
منابع
- انصاریان خوانساری، محمدتقی (۱۳۹۵)، مرزبان ایمان و یقین آیتاللهالعظمی حاج سیدمحمدتقی خوانساری، قم، انصاریان.
- سمامی حائری، محمد (۱۳۷۲)، بزرگان تنکابن، قم، کتابخانه عمومی آیتاللهالعظمی مرعشی نجفی.
- شریفرازی، محمد (۱۳۵۲)، گنجینه دانشمندان، ج۴، تهران، اسلامیه.
- شریفرازی، محمد (۱۳۵۲)، گنجینه دانشمندان، ج۷، تهران، اسلامیه.
- فعال عراقی، حسین (۱۳۷۷)، دانشنامه قرآن و قرآنپژوهان، جلد دوم س ـ ی، به کوشش بهاءالدین خرمشاهی، تهران، ناهید ـ دوستان.