نعیمه اشراقی

نعیمه اشراقی محمد رجائی نژاد نعیمه اشراقی (زادۀ ۱۳۴۳ش) یکی از نوادگان دختری امام‌خمینی است. کنشگر پهنۀ فرهنگی، سیاسی و اجتماعی که گاه با دیدگاه‌ها و گفته‌هایش نگاهِ رسانه‌ها را به خود جلب کرده است. وی به‌عنوان چهره‌ای که در حوزۀ حقوق زنان و اصلاحات اجتماعی سخن گفته، شناخته می‌شود. زندگی نعیمه اشراقی دوم بهمن سال ۱۳۴۳ش. درست چند ماه پس از تبعید پدربزرگ و دائی‌اش به ترکیه، در قم زاده شد. (حنیف، زندگی‌نامۀ آیت‌الله شهاب‌الدین اشراقی، ج۱، ص۶۷). وی سومین فرزند و سومین دختر شهاب‌الدین اشراقی(۱۳۰۴ ـ ۱۳۶۰ش) و خانم صدیقه خمینی است. شهاب‌الدین از فضلای حوزه علمیه قم، شاگرد، معتمد، نماینده و وکیل تام‌الاختیار امام‌خمینی پس از تبعید به عراق (حنیف، زندگی‌نامه آیت‌الله شهاب‌الدین اشراقی، ج۱، ص۴۷، ۵۱، و ۶۹؛ ربانی املشی، یاران امام به روایت اسناد ساواک آیت‌الله حاج‌شیخ‌مهدی ربانی املشی، ص۱۰۹؛ امام‌خمینی، صحیفه امام، ج۳، ص۴۲۸) و از همراهان و مبارزان پیش از انقلاب اسلامی به‌شمار می‌آمد. (شریف رازی، گنجینه دانشمندان، ج۲، ص۶۶). مادر نعیمه اشراقی، خانم صدیقه مصطفوی (زادۀ ۱۳۱۵ش)، فرزند سوم و دختر اول امام‌خمینی است که سال ۱۳۳۱ با شهاب‌الدین اشراقی ازدواج کرد. (حنیف، زندگی‌نامه آیت‌الله شهاب‌الدین اشراقی، ج۱، صص۴۵ ـ ۵۱) شهاب‌الدین که داماد اول امام‌خمینی است، شهریور ۱۳۶۰ در سن ۵۶ سالگی در تهران درگذشت و در جوار حرم فاطمه معصومه(س) به خاک سپرده شد. (حنیف، زندگی‌نامه آیت‌الله شهاب‌الدین اشراقی، ج۱، ص۳۴۴؛ امام‌خمینی، صحیفه امام، ج۱۵، ص۲۲۵پاورقی). صدیقه مصطفوی و شهاب‌الدین اشراقی دارای هفت فرزند، چهار دختر و سه پسر هستند: نفیسه، زهرا، نعیمه، علی، عاطفه، محمدتقی و مرتضی. (حنیف، زندگی‌نامه آیت‌الله شهاب‌الدین اشراقی، ج۱، ص۴۲۶). صدیقه خمینی دربارۀ نام‌گذاری دخترش نعیمه می‌گوید: «وقتی نعیمه به دنیا آمد، من داشتم رُمانی می‌خواندم که اسم شخصیت اصلی‌اش نعیمه بود. به آقای اشراقی گفتم که خدا بر ما نعمت را تمام کرده است. ایشان هم قبول کردند اسم فرزندمان نعیمه باشد.» (حنیف، زندگی‌نامه آیت‌الله شهاب‌الدین اشراقی، ج۱، ص۴۳۰). نعیمه اشراقی دبستان و دورۀ راهنمایی را پیش از پیروزی انقلاب در مدرسۀ مهرگان قم گذراند. با پیروزی انقلاب و جابجایی خانه، دبیرستان را در تهران به پایان رساند و دیپلم گرفت. با شرکت در کنکور سراسری، در رشتۀ مهندسی پتروشیمی در دانشگاه صنعتی امیرکبیر پذیرفته شد. (ثقفی، بانوی انقلاب خدیجه‌ای دیگر، ص۴۸۸). سپس در رشتۀ مهندسی صنایع کارشناسی ارشد گرفت. (ثقفی، بانوی انقلاب خدیجه‌ای دیگر، ص۶۴۴). نعیمه اشراقی پس از پیروزی انقلاب با سیدمحمدحسین طاهری، فرزند سیدجلال‌الدین طاهری اصفهانی ازدواج کرد و هم‌اکنون دارای سه فرزند است. (ثقفی، بانوی انقلاب خدیجه‌ای دیگر، ص۶۴۴). وی تا کنون پست سیاسی نداشته و هم‌اکنون معاون مدیرعامل و عضو هیئت مدیرۀ شرکت مهندسی نفت کیش است. («بیوگرافی نعیمه اشراقی و همسرش»، فتوکده: مجلۀ رویدادهای تصویری هنرمندان و سبک زندگی). خاطراتی از امام‌خمینی نعیمه اشراقی پس از تبعیدِ پدربزرگ و دائی‌اش سیدمصطفی به دنیا آمد؛ اما در دوران کودکی و نوجوانی در نجف و پاریس آنها را ملاقات کرد. پس از تبعید امام‌خمینی به نجف، وی همراه با خانواده به نجف رفتند. (بهبودی، الف لام خمینی، ص ۵۲۳؛ ثقفی، بانوی انقلاب خدیجه‌ای دیگر، ص ۲۸۴ـ۲۹۰). در آذرماه سال ۱۳۵۷ نیز برای دیدار امام‌خمینی با همراه خانواده به پاریس رفتند و تا پایان حضور پدربزرگ در آنجا ماندند و سرانجام ۱۴ بهمن به ایران بازگشتند. (قدس ایران، ص۱۶۰ـ۱۶۱). نعیمه اشراقی بااین‌که از خانوادۀ مادری دور بود؛ ولی پیوند نامه‌ای داشت و با نامه‌های پیاپی با پدربزرگش، امام‌خمینی در ارتباط بود. (حنیف، زندگی‌نامه آیت‌الله شهاب‌الدین اشراقی، ج۱، ص۴۴۶، ۴۴۷، ۴۴۸، ۴۵۰، ۴۵۲، ۴۵۴ و ۴۵۵) نعیمه اشراقی خاطرات جالب و آموزنده‌ای از پدربزرگ به یاد دارد. وی می‌گوید امام‌خمینی به تمیزی و نظم بسیار اهمیت می‌داد و ما وقتی می‌خواستیم پیش ایشان برویم، بهترین لباس‌هایمان را می‌پوشیدیم. («تازه‌ترین گفتگو با نوه دختری امام خمینی»، پایگاه خبری تحلیلی بهار). اگر یک‌بار نامرتب می‌رفتیم، اعتراض می‌کرد و تذکر می‌داد که یک دختر جوان همیشه باید مرتب باشد. («تازه‌ترین گفتگو با نوه دختری امام خمینی»، پایگاه خبری تحلیلی بهار). امام مخالف آراستگی نبود. خودشان هم بسیار تمیز بود و همیشه از عطر استفاده می‌کرد. («تازه‌ترین گفتگو با نوه دختری امام خمینی»، پایگاه خبری تحلیلی بهار). منابع ۱. امام‌خمینی، صحیفه امام، موسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی(س)، تهران، اول، ۱۳۸۷ش. ۲. بهبودی، هدایت‌الله، الف لام خمینی، تهران، مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی، زمستان ۱۳۹۶ش. ۳. ثقفی، علی، بانوی انقلاب؛ خدیجه‌ای دیگر، تهران، اول، موسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، ۱۳۹۳ش. ۴. حنیف، زندگی‌نامه آیت‌الله شهاب‌الدین اشراقی، تهران، موسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی(س)، اول، عروج، ۱۳۹۲ش. ۵. ربانی املشی، شرح مبارزات آیت‌الله محمدمهدی ربانی املشی، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی، ۱۳۸۰ش. ۶. شریف رازی، محمد، مستدرک گنجینه دانشمندان؛ کتاب انقلاب و شهادت، قم، پیروز، بی‌تا. ۷. قدس ایران؛ بانوی بزرگ انقلاب، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، تهران، چاپ و نشر عروج، اول، ۱۳۸۸ش. ۸. فتوکده: مجلۀ رویدادهای تصویری هنرمندان و سبک زندگی؛ https://photokade.com/%D8%A8%DB%8C%D9%88%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C-%D9%86%D8%B9%DB%8C%D9%85%D9%87-%D8%A7%D8%B4%D8%B1%D8%A7%D9%82%DB%8C-%D9%88-%D9%87%D9%85%D8%B3%D8%B1%D8%B4/ ۹. «تازه‌ترین گفتگو با نوه دختری امام خمینی»، پایگاه خبری تحلیلی بهار، https://www.baharnews.ir/news/46899/%D8%AA%D8%A7%D8%B2%D9%87-%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86-%DA%AF%D9%81%D8%AA%DA%AF%D9%88-%D9%86%D9%88%D9%87-%D8%AF%D8%AE%D8%AA%D8%B1%D9%8A-%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85-%D8%AE%D9%85%DB%8C%D9%86%DB%8C