confirmed، emailconfirmed، templateeditor
۱٬۵۵۴
ویرایش
مفاسد اجتماعی: تفاوت میان نسخه‌ها
←مفهوم‌شناسی
(صفحه‌ای تازه حاوی «'''مفاسد اجتماعی''' ناهنجاری‌ها و آسیب‌های اجتماعی. ==مفهوم‌شناسی== مفاسد جمع مَفسده، به معنای بدی، تباهی، فساد، هر چیز زیان‌آور و خلاف مصلحت است<ref>دهخدا، فرهنگ‌لغت دهخدا، ۱۳/۱۸۷۶۴ و ۱۸۷۸۱.</ref> و مفاسد اجتماعی در اصطلاح به ناهنجاری‌ها و آسی...» ایجاد کرد) |
|||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''مفاسد اجتماعی''' ناهنجاری‌ها و آسیب‌های اجتماعی. | '''مفاسد اجتماعی''' ناهنجاری‌ها و آسیب‌های اجتماعی. | ||
==مفهوم‌شناسی== | ==مفهوم‌شناسی== | ||
مفاسد جمع مَفسده، به معنای بدی، تباهی، فساد، هر چیز زیان‌آور و خلاف [[مصلحت]] است<ref>دهخدا، فرهنگ‌لغت دهخدا، ۱۳/۱۸۷۶۴ و ۱۸۷۸۱.</ref> و مفاسد اجتماعی در اصطلاح به ناهنجاری‌ها و آسیب‌هایی گفته می‌شود که در روابط هر فرد یا گروه با محیط اجتماعی خود یا ساخت و کارکرد جامعه پدید می‌آید.<ref>ساروخانی، دائرةالمعارف علوم اجتماعی، ۲/۷۴۲.</ref> مفاسد اجتماعی ذیل مفهوم عام مسائل اجتماعی قرار می‌گیرد. مسئله اجتماعی شرایط پیچیده‌ای است که در اندازه‌های مختلف بروز می‌کند، تنگناهایی را ایجاد می‌کند و جامعه آن را تهدیدی برای وضع و موقعیت حیات مطلوب خود می‌شمارد؛<ref>آراسته‌خو، نقد و نگرش بر فرهنگ اصطلاحات علمی ـ اجتماعی، ۸۳۶.</ref> چنان‌که مفاسد اجتماعی را آن دسته از قانون‌شکنی‌ها و سنت‌گریزی‌هایی گویند که به [[امنیت]] و سلامت عمومی جامعه لطمه زده، چارچوب فرهنگی و اخلاقی جامعه را در هم می‌ریزند.<ref>پرور، اصلاحات، مبارزه با فقر، فساد و تبعیض، ۷۶.</ref> اگرچه برخی میان مفاسد و آسیب‌های اجتماعی تفاوت گذاشته‌اند، اما مفاسد از نظر مصادیق با آسیب‌های اجتماعی ازجمله | مفاسد جمع مَفسده، به معنای بدی، تباهی، فساد، هر چیز زیان‌آور و خلاف [[مصلحت]] است<ref>دهخدا، فرهنگ‌لغت دهخدا، ۱۳/۱۸۷۶۴ و ۱۸۷۸۱.</ref> و مفاسد اجتماعی در اصطلاح به ناهنجاری‌ها و آسیب‌هایی گفته می‌شود که در روابط هر فرد یا گروه با محیط اجتماعی خود یا ساخت و کارکرد جامعه پدید می‌آید.<ref>ساروخانی، دائرةالمعارف علوم اجتماعی، ۲/۷۴۲.</ref> مفاسد اجتماعی ذیل مفهوم عام مسائل اجتماعی قرار می‌گیرد. مسئله اجتماعی شرایط پیچیده‌ای است که در اندازه‌های مختلف بروز می‌کند، تنگناهایی را ایجاد می‌کند و جامعه آن را تهدیدی برای وضع و موقعیت حیات مطلوب خود می‌شمارد؛<ref>آراسته‌خو، نقد و نگرش بر فرهنگ اصطلاحات علمی ـ اجتماعی، ۸۳۶.</ref> چنان‌که مفاسد اجتماعی را آن دسته از قانون‌شکنی‌ها و سنت‌گریزی‌هایی گویند که به [[امنیت]] و سلامت عمومی جامعه لطمه زده، چارچوب فرهنگی و اخلاقی جامعه را در هم می‌ریزند.<ref>پرور، اصلاحات، مبارزه با فقر، فساد و تبعیض، ۷۶.</ref> اگرچه برخی میان مفاسد و آسیب‌های اجتماعی تفاوت گذاشته‌اند، اما مفاسد از نظر مصادیق با آسیب‌های اجتماعی ازجمله [[خودکشی]]، [[اعتیاد]] و [[فحشا]] مشترک است.<ref>شایان‌مهر، دائرةالمعارف تطبیقی علوم اجتماعی، ۱/۲۷.</ref> آسیب‌های اجتماعی در واقع به پدیده‌ها و فرایندهایی گفته می‌شود که هر جامعه با توجه به ارزش‌های خود آن را غیر منطقی و برهم‌زننده نظم می‌شمارد.<ref>میری آشتیانی، مقدمه‌ای بر آسیب‌شناسی مسائل اجتماعی در ایران، ۴۱ ـ ۴۲.</ref> پیروی از هنجارها به جامعه، آرامش و امنیت می‌بخشد؛ بنابراین توجه به چگونگی هنجارها در جوامع بسیار اهمیت دارد. جامعه‌شناسان هنجارها را به دو دسته تقسیم کرده‌اند: | ||
#هنجارهایی که حتماً باید در جامعه اجرا شوند و به مرحله عمل درآیند؛ | #هنجارهایی که حتماً باید در جامعه اجرا شوند و به مرحله عمل درآیند؛ | ||
#هنجارهایی که جنبه اختیاری دارند و افراد در پذیرش آنها مختارند.<ref>فرجاد، آسیب‌شناسی اجتماعی کودکان خیابانی، دختران فراری، زنان روسپی، ۱۷ ـ ۱۸.</ref> | #هنجارهایی که جنبه اختیاری دارند و افراد در پذیرش آنها مختارند.<ref>فرجاد، آسیب‌شناسی اجتماعی کودکان خیابانی، دختران فراری، زنان روسپی، ۱۷ ـ ۱۸.</ref> | ||
==گستره و اقسام فساد== | ==گستره و اقسام فساد== | ||
مفاسد اجتماعی گستره زیادی دارد و تقریباً همه عرصه‌های زندگی بشر اعم از [[اقتصادی]]،<ref>فاضل و میری آشتیانی، آسیب‌های اجتماعی ایران؛ نگاهی به آینده،۷۱.</ref> اجتماعی،<ref>محمدی، بررسی آسیب‌های اجتماعی زنان در دهه(۱۳۸۰ ـ ۱۳۷۰)، ۲۱.</ref> و سیاسی را دربر می‌گیرد. [[امام‌خمینی]] مفاسد اقتصادی را در مصادیقی چون [[ربا]]<ref>امام خمینی، صحیفه، ۱۱/۱۸۲.</ref> [[اختلاس]]<ref>امام خمینی، صحیفه، ۶/۲۶۷.</ref> و دزدی <ref>امام خمینی، صحیفه، ۱/۲۷۰.</ref> برشمرده و خودکامگی، [[دیکتاتوری]]،<ref>امام خمینی، صحیفه، ۳/۳۶۸.</ref> قانون‌شکنی،<ref>امام خمینی، صحیفه، ۱/۲۰۰.</ref> و فساد و کارشکنی گروه‌های مخالف<ref>امام خمینی، صحیفه، ۷/۴۲۰.</ref> را نیز در شمار مفاسد سیاسی، آورده‌است؛ همچنین ایشان [[رشوه‌خواری]] و کم‌کاری<ref>امام خمینی، صحیفه، ۱۱/۱۸۲ و ۱۲/۱.</ref> را مصداق فساد اداری<ref>فاضل و میری آشتیانی، آسیب‌های اجتماعی ایران؛ نگاهی به آینده، ۴۱.</ref> دانسته و از [[غیبت]]،<ref>امام خمینی، چهل حدیث، ۳۰۳.</ref> مصرف [[مواد مخدر]] و مشروبات الکلی،<ref>امام خمینی، صحیفه، ۴/۵۴.</ref> [[خیانت]]،<ref>امام خمینی، صحیفه، ۷/۴۴۵ و ۸/۳۵۵.</ref> [[قتل]] و جنایت<ref>امام خمینی، صحیفه، ۹/۱۳۶.</ref> و فحشا<ref>امام خمینی، صحیفه، ۱/۲۷۰.</ref> نیز با عنوان مفاسد اخلاقی ـ اجتماعی نام برده‌است. | مفاسد اجتماعی گستره زیادی دارد و تقریباً همه عرصه‌های زندگی بشر اعم از [[اقتصادی]]،<ref>فاضل و میری آشتیانی، آسیب‌های اجتماعی ایران؛ نگاهی به آینده،۷۱.</ref> اجتماعی،<ref>محمدی، بررسی آسیب‌های اجتماعی زنان در دهه(۱۳۸۰ ـ ۱۳۷۰)، ۲۱.</ref> و سیاسی را دربر می‌گیرد. [[امام‌خمینی]] مفاسد اقتصادی را در مصادیقی چون [[ربا]]<ref>امام خمینی، صحیفه، ۱۱/۱۸۲.</ref> [[اختلاس]]<ref>امام خمینی، صحیفه، ۶/۲۶۷.</ref> و دزدی <ref>امام خمینی، صحیفه، ۱/۲۷۰.</ref> برشمرده و خودکامگی، [[دیکتاتوری]]،<ref>امام خمینی، صحیفه، ۳/۳۶۸.</ref> قانون‌شکنی،<ref>امام خمینی، صحیفه، ۱/۲۰۰.</ref> و فساد و کارشکنی گروه‌های مخالف<ref>امام خمینی، صحیفه، ۷/۴۲۰.</ref> را نیز در شمار مفاسد سیاسی، آورده‌است؛ همچنین ایشان [[رشوه‌خواری]] و کم‌کاری<ref>امام خمینی، صحیفه، ۱۱/۱۸۲ و ۱۲/۱.</ref> را مصداق فساد اداری<ref>فاضل و میری آشتیانی، آسیب‌های اجتماعی ایران؛ نگاهی به آینده، ۴۱.</ref> دانسته و از [[غیبت]]،<ref>امام خمینی، چهل حدیث، ۳۰۳.</ref> مصرف [[مواد مخدر]] و مشروبات الکلی،<ref>امام خمینی، صحیفه، ۴/۵۴.</ref> [[خیانت]]،<ref>امام خمینی، صحیفه، ۷/۴۴۵ و ۸/۳۵۵.</ref> [[قتل]] و جنایت<ref>امام خمینی، صحیفه، ۹/۱۳۶.</ref> و فحشا<ref>امام خمینی، صحیفه، ۱/۲۷۰.</ref> نیز با عنوان مفاسد اخلاقی ـ اجتماعی نام برده‌است. | ||