علیت: تفاوت میان نسخه‌ها

==معنی==

علیت از ریشه «عَلل» به معنای پی‌در‌پی <ref>ابن‌منظور، لسان العرب، ۱۱/۴۶۷؛ زبیدی، تاج العروس، ۱۵/۵۱۶.</ref> و مرض <ref>ابن‌منظور، لسان العرب، ۱۱/۴۷۱؛ فیومی، المصباح المنیر، ۴۲۶.</ref> است؛ از آن جهت که مرض، سبب و علت ضعف می‌شود <ref>ابن‌فارس، مقاییس اللغه، ۴/۱۴؛ زبیدی، تاج العروس، ۱۵/۵۱۷.</ref>. واژه علت در اصطلاح فلسفی به صورت عام و خاص به ‌کار می‌رود. مفهوم عام علیت عبارت است از موجودی که تحقق موجود دیگر متوقف بر آن است؛ هرچند برای تحقق آن کافی نیست <ref>مصباح یزدی، آموزش فلسفه، ۱۴ ـ ۱۵.</ref> و مفهوم خاص آن عبارت است از موجودی که برای تحقق موجود دیگری کفایت کند و به عبارت دیگر، چیزی است که از وجود آن وجود معلول و از عدم آن عدم معلول حاصل می‌شود <ref>ملاصدرا، شرح الهدایه، ۲۸۰ ـ ۲۸۱.</ref> و یا چیزی است که وجود شی‌ء (معلول) بر آن توقف دارد <ref>ابن‌سینا، الهیات دانشنامه، ۵۳، شیخ اشراق، مجموعه مصنفات، ۳/۳۲؛ ملاصدرا، شرح الهدایه، ۲۸۰ ـ ۲۸۱؛ ملاصدرا، الحکمة‌ المتعالیه، ۲/۱۲۷.</ref>. امام‌خمینی نیز علیت را توقف معلول بر علت در وجود می‌داند <ref>امام‌خمینی، تقریرات، ۱/۳۰ و ۲/۱۹۶ ـ ۱۹۸؛ امام‌خمینی، جواهر الاصول، ۳/۱۹۰.</ref>. بنابراین اصل علیت ناظر به علت تامه است.