پرش به محتوا

شاگردان امام‌خمینی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۱۰ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
[[پرونده:شاگردان امام‌خمینی.jpg|بندانگشتی]]
'''شاگردان امام‌خمینی'''، نقش امام‌خمینی در تربیت [[طلاب]] و عالمان دینی در علوم مختلف در طول بیش از پنج دهه و فهرست بخشی از نام‌های آنان.
'''شاگردان امام‌خمینی'''، نقش امام‌خمینی در تربیت [[طلاب]] و عالمان دینی در علوم مختلف در طول بیش از پنج دهه و فهرست بخشی از نام‌های آنان.


== معنی ==
[[امام‌خمینی]] همزمان با تحصیل، [[تدریس امام‌خمینی|تدریس]] می‌کرد و در [[حوزه علمیه قم|حوزه علمیه قم]] و [[حوزه علمیه نجف|نجف]]، شاگردان بسیاری در عرصه‌های گوناگون دانش از جمله [[فقه]]، [[اصول فقه|اصول]]، [[فلسفه]]، [[عرفان]] و [[اخلاق]] و در سطوح مختلف داشته‌است. گفته شده از حوزه درسی امام‌خمینی بیش از پانصد مجتهد و صاحب‌نظر فارغ‌التحصیل شده‌اند که برخی از آنان در زمره [[مرجعیت|مراجع تقلید]] قرار گرفتند.
 
نخستین شاگردان درس خارج اصول ایشان، [[مرتضی مطهری]] و [[حسینعلی منتظری]] بودند که به‌تدریج [[جعفر سبحانی]]، [[ابراهیم امینی]] و [[ابوالقاسم خزعلی]] به آنان پیوستند.
 
رابطه امام‌خمینی با شاگردان خود ممتاز بود. ایشان به شخصیت شاگردان احترام می‌گذاشت، از شاگردان خود تفقد و از بیماران آنان عیادت می‌کرد، روحیه تحقیق را در شاگردان می‌پروراند و شاگردان را به نقد و اشکال بر مطالب استاد تشویق می‌کرد.
 
امام‌خمینی توانست طلاب مستعد و باهوش را به درس خود جلب و بزرگ‌ترین و پرجمعیت‌ترین حوزه فقاهت و [[اجتهاد]] را تشکیل دهد؛ بیشتر شاگردان امام‌خمینی جوان، مستعد و پرتلاش بودند، البته در میان شاگردان افرادی با سن بالا نیز وجود داشتند.
 
امام‌خمینی در آغاز با ثبت و ضبط اسامی شاگردان به دلایلی موافق نبود. نخستین فهرست از بخشی از شاگردان امام‌خمینی که در معقول یا منقول یا هر دو درس ایشان شرکت کرده‌اند، ۱۸۹ نفر ثبت شده. برخی شمار شاگردان ایشان را در قم در درس خارج فقه بین چهارصد تا پانصد تن تخمین زده‌اند، که در اواخر به حدود ۱۲۰۰ تن افزایش یافته‌است. برخی، شمار شاگردان ایشان در نجف را سیصد تا ۳۵۰ تن دانسته‌اند.
 
== شاگردی ==
شاگرد، به معنای آموزنده علم یا هنر یا کمال یا صنعت نزد کسی یا در مدرسه است.<ref>دهخدا، لغتنامه، ۸/۱۲۳۶۹–۱۲۳۷۱.</ref> در عربی، طلاب و طلبه صیغه جمع و برگرفته از «طالب» و به معنای شاگردان است و طالب، از ریشه «طلب» به معنای خواستن و در پی چیزی بودن، از جمله دانش، است؛ از این‌رو جویندگان علم و دانشجویان علوم حوزوی را طلبه و [[طلاب]] گویند.<ref>دهخدا، لغتنامه، ۹/۱۳۶۶۷؛ انوری، فرهنگ بزرگ سخن، ۵/۴۸۹۵.</ref>
شاگرد، به معنای آموزنده علم یا هنر یا کمال یا صنعت نزد کسی یا در مدرسه است.<ref>دهخدا، لغتنامه، ۸/۱۲۳۶۹–۱۲۳۷۱.</ref> در عربی، طلاب و طلبه صیغه جمع و برگرفته از «طالب» و به معنای شاگردان است و طالب، از ریشه «طلب» به معنای خواستن و در پی چیزی بودن، از جمله دانش، است؛ از این‌رو جویندگان علم و دانشجویان علوم حوزوی را طلبه و [[طلاب]] گویند.<ref>دهخدا، لغتنامه، ۹/۱۳۶۶۷؛ انوری، فرهنگ بزرگ سخن، ۵/۴۸۹۵.</ref>


خط ۵۴: خط ۶۵:
شمار شاگردان امام‌خمینی بسیار است. ایشان در آغاز با ثبت و ضبط اسامی شاگردان به دلایلی، از جمله احتمال تمایل نداشتن برخی به ذکر نام آنان و مشکل تقدیم و تأخیر و چگونگی القاب افراد و نیز ذکر اشخاص محقق و فاضل با افراد عادی و نگرانی از نام‌نبردن برخی افراد، چندان موافق نبود و اصلح می‌دانست که فهرستی آورده نشود، ولی پس از گفت‌وگو با ایشان به‌ویژه گفتگوی [[سیدمصطفی خمینی]]، با آن موافقت کرد.<ref>روحانی، نهضت امام‌خمینی، ۱/۵۹.</ref> ثبت اسامی همه شاگردان استادی که در حوزه‌های گوناگون دانش که از جمله به مدت سی سال، بزرگ‌ترین کرسی تدریس را در اختیار داشته‌است، امکان‌پذیر نمی‌باشد و تعیین اینکه هر یک از شاگردان در کدام درس شرکت داشته‌اند، بسیار دشوار است.<ref>روحانی، نهضت امام‌خمینی، ۱/۵۹.</ref>
شمار شاگردان امام‌خمینی بسیار است. ایشان در آغاز با ثبت و ضبط اسامی شاگردان به دلایلی، از جمله احتمال تمایل نداشتن برخی به ذکر نام آنان و مشکل تقدیم و تأخیر و چگونگی القاب افراد و نیز ذکر اشخاص محقق و فاضل با افراد عادی و نگرانی از نام‌نبردن برخی افراد، چندان موافق نبود و اصلح می‌دانست که فهرستی آورده نشود، ولی پس از گفت‌وگو با ایشان به‌ویژه گفتگوی [[سیدمصطفی خمینی]]، با آن موافقت کرد.<ref>روحانی، نهضت امام‌خمینی، ۱/۵۹.</ref> ثبت اسامی همه شاگردان استادی که در حوزه‌های گوناگون دانش که از جمله به مدت سی سال، بزرگ‌ترین کرسی تدریس را در اختیار داشته‌است، امکان‌پذیر نمی‌باشد و تعیین اینکه هر یک از شاگردان در کدام درس شرکت داشته‌اند، بسیار دشوار است.<ref>روحانی، نهضت امام‌خمینی، ۱/۵۹.</ref>


نخستین فهرست از بخشی از شاگردان امام‌خمینی که در علوم معقول یا منقول یا هر دو درس ایشان شرکت کرده‌اند و شامل ۱۸۹ نفر می‌شد را [[سیدحمید روحانی|سیدحمید روحانی (زیارتی)]] در سال ۱۳۵۶ در چاپ نخست بررسی و تحلیلی از نهضت امام‌خمینی منتشر کرد (چاپ نخست، ۴۳–۵۰) و در ویرایش دوم کتاب با افزودن اسامی دیگر، آن را به ۲۷۲ نفر افزایش داد؛ با این تأکید دوباره که این فهرست تنها شامل بخشی از شاگران است (چاپ نخست، ۵۹–۶۷)؛ البته برخی از این اسامی دارای کاستی و ابهام است؛ چنان‌که آنچه امام‌خمینی خود دیده و اصلاح کرده، برخلاف آنچه گفته شده،<ref>مقدمی شهیدانی و عبداللهی چیرانی، نقدی بر مدخل «خمینی، روح‌الله»، ۳۵.</ref> فهرست ویرایش نخست است و فهرست دوم (۲۷۲ نفر) مربوط به ویرایش دوم است که پس از [[رحلت امام‌خمینی]] منتشر شده‌است.
نخستین فهرست از بخشی از شاگردان امام‌خمینی که در علوم معقول یا منقول یا هر دو درس ایشان شرکت کرده‌اند و شامل ۱۸۹ نفر می‌شد را [[سیدحمید روحانی|سیدحمید روحانی (زیارتی)]] در سال ۱۳۵۶ در چاپ نخست بررسی و تحلیلی از نهضت امام‌خمینی منتشر کرد<ref>روحانی، بررسی و تحلیلی از نهضت امام‌خمینی، چاپ نخست، ۴۳–۵۰.</ref> و در ویرایش دوم کتاب با افزودن اسامی دیگر، آن را به ۲۷۲ نفر افزایش داد؛ با این تأکید دوباره که این فهرست تنها شامل بخشی از شاگران است<ref>روحانی، بررسی و تحلیلی از نهضت امام‌خمینی، چاپ نخست، ۵۹–۶۷.</ref>؛ البته برخی از این اسامی دارای کاستی و ابهام است؛ چنان‌که آنچه امام‌خمینی خود دیده و اصلاح کرده، برخلاف آنچه گفته شده،<ref>مقدمی شهیدانی و عبداللهی چیرانی، نقدی بر مدخل «خمینی، روح‌الله»، ۳۵.</ref> فهرست ویرایش نخست است و فهرست دوم (۲۷۲ نفر) مربوط به ویرایش دوم است که پس از [[رحلت امام‌خمینی]] منتشر شده‌است.


برخی شاگردان، شرکت‌کنندگان شمار شاگردان ایشان را در [[قم]] در درس خارج فقه بین چهارصد تا پانصد تن تخمین زده‌اند<ref>هاشمی رفسنجانی، امام‌خمینی به روایت هاشمی رفسنجانی، ۲۵۵.</ref> که در اواخر به حدود هزار تن افزایش یافته‌است.<ref>بنی‌فضل، خاطرات، ۲/۴۳.</ref> در گزارشی از سازمان اطلاعات و امنیت کشور ([[ساواک]]) مربوط به ۲۲/۱۲/۱۳۳۵ در دوره مرجعیت [[بروجردی]] و نخستین سند ساواک در پرونده امام‌خمینی، جدولی از تعداد شاگردان شخصیت‌های تراز اول حوزه آمده‌است که در آن، از جمله شاگردان هر یک از [[سیدمحمدرضا گلپایگانی]] و [[سیدکاظم شریعتمداری]] را حدود سیصد تن، [[سیدمحمدحسین طباطبایی]] حدود دویست تن، برخی دیگر کمتر از این و امام‌خمینی حدود پانصد تن گزارش کرده‌است.<ref>مؤسسه تنظیم، سیر مبارزات، ۱/۳۸ و۴۷.</ref>
برخی شاگردان، شرکت‌کنندگان شمار شاگردان ایشان را در [[قم]] در درس خارج فقه بین چهارصد تا پانصد تن تخمین زده‌اند<ref>هاشمی رفسنجانی، امام‌خمینی به روایت هاشمی رفسنجانی، ۲۵۵.</ref> که در اواخر به حدود هزار تن افزایش یافته‌است.<ref>بنی‌فضل، خاطرات، ۲/۴۳.</ref> در گزارشی از سازمان اطلاعات و امنیت کشور ([[ساواک]]) مربوط به ۲۲/۱۲/۱۳۳۵ در دوره مرجعیت [[بروجردی]] و نخستین سند ساواک در پرونده امام‌خمینی، جدولی از تعداد شاگردان شخصیت‌های تراز اول حوزه آمده‌است که در آن، از جمله شاگردان هر یک از [[سیدمحمدرضا گلپایگانی]] و [[سیدکاظم شریعتمداری]] را حدود سیصد تن، [[سیدمحمدحسین طباطبایی]] حدود دویست تن، برخی دیگر کمتر از این و امام‌خمینی حدود پانصد تن گزارش کرده‌است.<ref>مؤسسه تنظیم، سیر مبارزات، ۱/۳۸ و۴۷.</ref>
خط ۱٬۱۳۶: خط ۱٬۱۴۷:
[[رده:مقاله‌های بی‌نیاز از جعبه اطلاعات]]
[[رده:مقاله‌های بی‌نیاز از جعبه اطلاعات]]
[[رده:مقاله‌های دارای لینک دانشنامه]]
[[رده:مقاله‌های دارای لینک دانشنامه]]
[[رده:مقاله‌های نیازمند تصویر]]
[[رده:مقاله‌های دارای تصویر]]
[[رده:شاگردان امام خمینی]]
[[رده:شاگردان امام‌خمینی]]
{{شاگردان امام‌خمینی}}
[[رده:مقاله‌های دارای شناسه]]
۲۱٬۱۴۹

ویرایش