۱٬۷۶۵
ویرایش
مطلق و مقید: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (انتقال از رده:مقاله‌های جلد نهم دانشنامه به رده:مقاله‌های جلد نهم دانشنامه امام‌خمینی ردهانبوه) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''مُطلق و مُقید''' لفظ یا [[ماهیت]] رها از قید و دارای قید در [[اصول فقه|دانش اصول فقه]]. | '''مُطلق و مُقید''' لفظ یا [[ماهیت]] رها از قید و دارای قید در [[اصول فقه|دانش اصول فقه]]. | ||
[[امام‌خمینی]]، اطلاق و تقیید را از صفات معنا و ماهیت می‌داند؛ ایشان مطلق را به معنا و ماهیتی که رهاشده و بدون قید باشد، در مقابل مقید یعنی ماهیت و معنای با قید، تعریف کرده و اطلاق و تقیید را امری نسبی می‌داند که هر چیزی در مقایسه با چیز دیگر یا مطلق است یا مقید و همان مطلق در مقایسه با امر سومی، می‌تواند مقید باشد. | |||
بنابر مسلک برخی باید اطلاق از راه قراین عقلی اثبات شود. که به آن «مقدمات حکمت» می‌گویند و شامل سه امر است: در مقام بیان بودن، عدم ذکر قید و انتفای قدر متیقن. امام‌خمینی تنها مقدمه اول را پذیرفته و احراز آن را لازم می‌داند. و همچنین تقابل میان اطلاق و تقیید را شبیه تقابل عدم و ملکه می‌داند. | |||
برای اطلاق اقسامی ذکر شده‌است، چون: اطلاق شمولی ـ بدلی، اطلاق افرادی ـ احوالی و اطلاق لفظی ـ مقامی. امام‌خمینی، اطلاق شمولی و بدلی و اطلاق افرادی و احوالی و ازمانی را مردود می‌شمارد. | |||
برای مطلق الفاظی ذکر شده‌است چون: اسم جنس، علم جنس، نکره و مفرد با «ال». | |||
امام‌خمینی، وجه پیشی‌گرفتن مقیّد بر مطلق را، نه از باب جلوافتادن قرینه بر صاحب قرینه، بلکه از باب اقوی‌بودنِ ظهور قید در قیدبودن از ظهور مطلق در اطلاق دانسته و تأکید می‌کند محل بحث، در مطلق و مقیدی است که منفصل از یکدیگر باشند؛ اما در قیدهای متصل به کلام، بدون اشکال، قید مانع از تحقق اطلاق می‌شود و دیگر نوبت به تعارض و حمل مطلق بر مقید نمی‌رسد. | |||
امام‌خمینی، اصل ظهور اطلاق و حمل مطلق بر مقید را در مواردی می‌داند که مولا در مقام بیان [[حکم]] قانونی و شرعی باشد؛ اما اگر در موردی خاص مانند فرستادن والی به سوی قومی باشد و به او امر کند که آنان را از انجام معامله‌ای نهی کند، گرچه این قضیه به صورت مطلق بیان شده باشد، از موارد مطلق اصطلاحی نیست تا با کلام دیگری تقیید زده شود و حمل بر آن گردد. | |||
== مفهوم‌شناسی == | == مفهوم‌شناسی == | ||
| خط ۱۳۳: | خط ۱۴۶: | ||
[[رده:مقاله‌های بی‌نیاز از جعبه اطلاعات]] | [[رده:مقاله‌های بی‌نیاز از جعبه اطلاعات]] | ||
[[رده:مقاله‌های دارای لینک دانشنامه]] | [[رده:مقاله‌های دارای لینک دانشنامه]] | ||
[[رده:مقاله های نیازمند ارزیابی]] | |||