التقاط: تفاوت میان نسخه‌ها

التقاط از ریشه «لقط» به معنای پیداکردن چیزی بدون جستجو و طلب است<ref>زمخشری، الفائق فی غریب الحدیث، ۳/۲۰۹؛ ابن‌اثیر، النهایة فی غریب الحدیث و الاثر، ۴/۲۶۴.</ref> و در [[قرآن کریم]] نیز به همین معنا آمده‌است.<ref>قصص، ۸؛ یوسف، ۱۰.</ref>

التقاط دینی به درآمیختن آموزه‌های غیر دینی با اصول دینی گویند که در نتیجه آن، جوهره دین اصیل، تجزیه خواهد شد و معیار سنجش دین تغییر می‌کند.<ref>نوایی، التقاط، ویژگی‌ها و پیامدها، ۳.</ref> درآمیختن اندیشه اسلام با تفکر [[سوسیالیسم]] ـ [[مارکسیسم]]، [[اگزیستانسیالیسم]]، [[لیبرالیسم]]، اندیشه‌های کهن در [[ایران]] پیش از اسلام، اندیشه‌های مرتاضانه و صوفی‌منشانه هندی یا اصول تفکر افلاطونی و ارسطویی همه به نوعی التقاط در اسلام است،<ref>اکبری جدی، تبارشناسی جریان التقاط در مطالعات تفسیری معاصر ایران، ۱۳۳.</ref> چنان‌که [[مرتضی مطهری]] التقاط را محصول اندیشه‌ای شمرده‌است که به استقلال فکری مکتب اسلام باور ندارد و با گرفتن بخش‌هایی از مکاتب گوناگون مانند [[کمونیسم]] و [[کاپیتالیسم]] و آمیختن آن با مطالبی از اسلام، آن را به عنوان مکتب اسلام عرضه می‌کند.<ref>مطهری، مجموعه آثار استاد شهید مطهری، ۲۴/۲۴۳–۲۴۴.</ref><br>

«[[تفسیر به رأی]]» و «[[بدعت]]»، از واژه‌های مرتبط با التقاط هستند. تفسیر به رأی، به معنای بیان و [[تفسیر قرآن]] و موضوعات مختلف، مطابق با میل و سلیقه شخصی و [[هوای نفس]]،<ref>انوری، فرهنگ بزرگ سخن، ۳/۱۸۱۴؛ مطهری، مجموعه آثار استاد شهید مطهری، ۲۰/۴۰.</ref> یکی از مصادیق التقاط است،<ref>جوادی آملی، تسنیم، ۱/۲۲۵..</ref> چنان‌که «بدعت» به معنای رسم تازه و آیین نوپیدا<ref>دهخدا، لغتنامه دهخدا، ۳/۳۸۵۸.</ref> و افزودن چیزی به [[دین]] یا کاستن چیزی از آن<ref>مطهری، مجموعه آثار استاد شهید مطهری، ۱۶/۱۰۱.</ref> و نتیجه اجتهاد به رأی و برداشت‌های التقاطی از منابع دینی<ref>مصباح یزدی، پرسش‌ها و پاسخ‌ها، ۳/۴۵.</ref> است. این سه مفهوم، موجب ورود مفاهیمی به حوزه دین می‌شود که در واقع جزء دین و آموزه‌های دینی نیست. در یک نگاه کلی التقاط، به آشکار و پنهان قابل تقسیم است. در التقاط آشکار (ظاهری)، التقاط‌گران خود به آن آگاهی و تصریح دارند، مانند سوسیالیسم اسلامی؛ ولی در التقاط پنهان (باطنی) بدون اشاره به التقاط، آموزه‌های فرهنگ دیگر با رنگ و لعاب اسلامی و به عنوان آموزه اسلامی ترویج می‌شود.<ref>حسینی اصفهانی، التقاط‌گران و متحجران از دیدگاه آیات و روایات، ۲۱–۲۴.</ref>