پرش به محتوا

کاربر:Shams/صفحه تمرین: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
برچسب: برگردانده‌شده
خط ۱: خط ۱:
'''شرح رساله طلب و اراده امام‌خمینی'''، (پژوهشی در توحید صفاتی، کلام الهی، اراده الهی، جبر و اختیار، سعادت و شقاوت و سرشت انسان) کتابی به قلم محمدعلی اسماعیلی است که به تبیین مطالب [[الطلب و الاراده (کتاب)|رساله طلب و اراده]] می‌پردازد. این کتاب در سال ۱۳۹۶ توسط مرکز بین‌المللی ترجمه و نشر المصطفی(ص)، منتشر شده‌است.
حکمت معنوی (کتاب)
 
شناسه: «حکمت معنوی (درآمدی بر اندیشه فلسفی امام خمینی)» کتابی به قلم حجت الاسلام والمسلمین باقر صاحبی است که به تبیین جامع فلسفه امام خمینی پرداخته است. این کتاب در سال ۱۴۰۱ توسط مؤسسه چاپ و نشر عروج وابسته به مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)، منتشر شده است.
== مؤلف ==
مؤلف:
محمدعلی اسماعیلی، متولد ۱۳۶۸ش، طلبه و پژوهشگر سطح چهار جامعة المصطفی العالمیة می‌باشد. کتب و مقالات زیادی به قلم او منتشر شده است.
باقر صاحبی، متولد ۱۳۵۶ش، استاد سطوح عالیه قم، متخصص فلسفه و عرفان، دارای آثار فراوان از جمله کتاب اوج معرفت، الهادیه و قریب ۶۸ مقاله علمی پژوهشی و تخصصی می‌باشد. کتاب حاضر «حکمت معنوی» به قلم ایشان می‌باشد.
 
محتوا و ساختار:
== محتوا و ساختار ==
این کتاب حاضر جامع‌ترین و کامل‌ترین کتاب در زمینه معرفی فلسفه امام خمینی می‌باشد. در این پژوهش آمده؛ امام خمینی پس از بهره بردن از محضر اساتید بزرگ فلسفه، با استفاده از میراث فلاسفه پیشین و با بهره‌گیری از مبانی خاص فلسفی خود، دست به اقدامات علمی و عملی گسترده زد تا شریعت و دین را با ابعاد معرفتی آن در سطح مختلف فردی و اجتماعی معرفی کند. ایشان به شرح حکمت متعالیه پرداخت و بنا داشت با آمیختن دین، فلسفه و عرفان، بسیاری از مشکلات مطرح در عرصه فلسفه را حلّ کند (باقر صاحبی، حکمت معنوی، مقدمه). بدین جهت جست‌وجوی بنیان‌های فلسفی و معرفتی در آثار امام و کشف نظام هستی‌شناسی و معرفت شناسی وی از ضروریات شناخت هرچه بهتر دقایق فلسفه است.
از آنجا که مشرب فلسفی امام صدرایی و عرفانی بوده و در این رساله امام دارای مسائل نو و جدیدی است، از اهمیت بالایی برخوردار است. این پژوهش حاضر با رویکرد کلامی-فلسفی با محور قرار دادن مسائل مطرح در رساله طلب و اراده به شرح آن پرداخته‌است. در این کتاب سعی بر استفاده از منابع دست اول بوده، به ویژه در نقل دیدگاه‌های متکلمان اشعری و معتزلی می‌باشد و نخست قسمتی از متن عربی رساله طلب و اراده آورده شده، سپس به شرح آن پرداخته شده‌است.<ref>امام‌خمینی، شرح رساله طلب و اراده، ص۱۸.</ref> امام‌خمینی به مناسبت بحث از معنای ماده امر در بحث خارج و علم اصول، به تبیین این مسئله پرداخته‌است و آن را به عنوان یک رساله مستقل ارائه نموده‌است <ref>امام‌خمینی، شرح رساله طلب و اراده، ص۲۲.</ref> ایشان در این رساله، رابطه مسئله طلب و اراده با مسئله کلام نفسی و صفات الهی را ذکر نموده و در ادامه به تبیین مسئله رابطه صفات با ذات الهی می‌پردازد و ضمن نقد دیدگاه زیادت و نیابت، دیدگاه عینیت صفات با ذات الهی را ثابت می‌نماید <ref>امام‌خمینی، شرح رساله طلب و اراده، ص۳۸.</ref> همچنین در کتاب حاضر آمده که امام به مناسبت نقد دیدگاه عدلیّه به تفسیر حقیقت وحی اشاره می‌کند <ref>امام‌خمینی، شرح رساله طلب و اراده، ص۷۷.</ref>
در پژوهش حاضر برای نشان دادن ابعاد و زوایای فلسفه امام خمینی به جای آنکه از بیرون به فلسفه او نگریسته و با فلسفه پیشینیان مقایسه و درباره آن داوری شود، وارد متن فلسفه وی شده و با بررسی دقیق محتوای آن مجموعه مباحث فلسفی امام را در موضوعات گوناگون طبقه‌بندی کرده و درباره هر موضوع و مسئله فلسفی، دیدگاه‌های ایشان و نیز دیدگاه‌های دیگر حکما به دقت بررسی و تحلیل می‌کند (باقر صاحبی، حکمت معنوی، مقدمه).
 
پژوهش حاضر از چند جهت مهم و ضروری به نظر می‌رسد:
این کتاب شامل یک پیشگفتار و پنج فصل، به بررسی مباحث طلب و اراده پرداخته‌است.
1. امام خمینی اشکالاتی را که گاهی در فلسفه اسلامی مطرح می‌شود، با توجه به مبانی حکمت متعالیه و رویکرد ناب عرفانی پاسخ داده است.
 
2. ایشان فلسفه ملاصدرا را با رویکرد عرفانی تفسیر کرده است که در نتیجه فلسفه امام را می‌توان تلفیقی هماهنگ میان حکمت متعالیه و عرفان به شمار آورد.
فصل اول؛ کلیات مباحث طلب و اراده است که شامل سیر تاریخی مسئله کلام الهی و مسئله طلب و اراده در علم اصول و تفسیر کلامی نفسی و حقیقت در وحی قرآن است.
3. در این پژوهش تلاش شده مبانی، مقدمات و مؤلفه‌های مؤثر در فهم مبانی فلسفه امام به نحو روشن تبیین شود.
فصل دوم دربارهٔ کلام نفسی و اوامر امتحانی و دلایل آن و پاسخ و دیدگاه امام‌خمینی و دیدگاه محقق خراسانی و نقد و بررسی آن است.
4. این تحقیق حاضر، برای استادان متخصص و صاحب نظر در فلسفه و همچنین برای راهنمایی کسانی که می‌خواهند به مبانی فلسفی امام خمینی آشنایی داشته باشند فوق العاده اهمیت دارد.
 
در این کتاب به ویژگی‌های روش امام در دانش فلسفه اشاره شده است؛ از جمله این ویژگی‌ها عبارتند از:
فصل سوم دربارهٔ کلام نفسی و مسئله جبر و اختیار و نظریه عادت و ارکان عادت، ضرورت سابق و ضرورت لاحق، تحلیل و ارزیابی ناسازگاری علم ذاتی الهی با اختیار انسان است.
1. پرهیز از تقلید و تلاش در جهت فلسفه‌ورزی (رضا لک‌زایی، روش‌شناسی شارحان حکمت متعالیه، ص ۵۶)
 
2. توجه به قرآن و حدیث
فصل چهارم دربارهٔ سعادت و شقاوت است و شامل بررسی قاعده‌ای الذاتی لایعلل و مسئله ذاتی بودن شقاوت و سعادت انسان است. همچنین دربارهٔ فقر وجودی ممکنات و عوارض و لوازم آنها، استناد کمالات به وجود، تحلیل احادیث سعادت و شقاوت می‌باشد.
3. عدم تعبد مقلدانه در مسائل فلسفی و اعتقادی (امام خمینی، تقریرات فلسفه، ج ۱، ص ۱۱۵)
 
4. حفظ حدود علوم (امام خمینی، تقریرات فلسفه، ج ۲، ص ۳۰۰)
فصل پنجم دربارهٔ سرشت انسان است و شبهه ناسازگاری روایت طینت با اختیار انسان است، فطرت اصلی و تبعی. همچنین دربارهٔ ویژگی‌های فطری و تبیین ملاک ثواب و عقاب، منشأ اختلاف قابلیت قابل، بقای اختیار و اراده در انسان، اختلاف اصلاب و ارحام، مراعات آداب شرعی و عشق به راحتی و عشق به بقای ابدی می‌باشد.
5. توصیف و گزارش همراه با نقد و داوری آراء فلسفی
 
در این اثر مبانی و اصول فلسفی امام خمینی و نقش و مسائل آن در روش‌شناسی و مباحث کلان هستی‌شناسی، خداشناسی، انسان‌شناسی و معادشناسی تحلیل و بررسی شده است.
== وضعیت نشر ==
مطالب این کتاب به طور کلی از یک مقدمه و هفت بخش و چندین فصل تنظیم شده است:
چاپ اول این کتاب در سال ۱۳۹۶ توسط مرکز بین‌المللی ترجمه و نشر المصطفی (ص)، منتشر شده‌است.
بخش اول این نوشتار درباره کلیات است که دارای سه فصل می‌باشد.
 
بخش دوم این پژوهش به هستی‌شناسی اختصاص دارد که دارای پنج فصل می‌باشد و به مسائلی چون وجود، ماهیت، اصالت وجود، تشکیک در وجود و وجود رابط پرداخته است.
== منابع ==
بخش سوم، به جهان‌شناسی اختصاص دارد و دارای پنج فصل است.
 
بخش چهارم به معرفت‌شناسی پرداخته که دارای سه فصل است و درباره حقیقت علم، مراتب ادراک و بحث اتحاد عاقل و معقول می‌باشد.
* اسماعیلی، محمدعلی، شرح رساله طلب و اراده امام‌خمینی، تهران، مرکز بین‌المللی ترجمه و نشر المصطفی، چاپ اول، ۱۳۹۶ش.
بخش پنجم به مبحث خداشناسی و براهین آن پرداخته و دارای چهار فصل است.
* امام‌خمینی، سید روح‌الله، الطب و الاراده، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، چاپ اول، ۱۳۷۹ش.
بخش ششم، بحث نفس‌شناسی است که دارای پنج فصل است
و بخش هفتم به معادشناسی اختصاص دارد و شامل مباحثی چون تناسخ، مرگ، برزخ، حشر، تجسم اعمال و بهشت و جهنم می‌باشد. این بخش دارای هشت فصل است.
وضعیت نشر:
چاپ اول این کتاب در سال ۱۴۰۱ توسط مؤسسه چاپ و نشر عروج (وابسته به مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س))، منتشر شده است.
منابع:
1. صاحبی، باقر، حکمت معنوی (درآمدی بر اندیشه فلسفی امام خمینی)، تهران، مؤسسه چاپ و نشر عروج وابسته به مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، چاپ اول، ۱۴۰۱ش.
2. لک‌زایی، رضا، روش‌شناسی شارحان حکمت متعالیه، تهران، مؤسسه چاپ و نشر عروج (وابسته به مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س))، چاپ اول، ۱۳۹۰ش.
3. امام خمینی، سید روح‌الله، تقریرات فلسفه امام خمینی، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، چاپ اول، ۱۳۸۵ش.
۲۱٬۱۴۹

ویرایش