۲۱٬۱۷۷
ویرایش
علی‌پناه اشتهاردی: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۳۲: | خط ۳۲: | ||
'''علی‌پناه اصلانی اشتهاردی'''، از شاگردان درس اخلاق و خارج فقه و اصول امام‌خمینی. | '''علی‌پناه اصلانی اشتهاردی'''، از شاگردان درس اخلاق و خارج فقه و اصول امام‌خمینی. | ||
== تحصیل == | == تولد و تحصیل == | ||
علی‌پناه اصلانی اشتهاردی معروف به اشتهاردی در سال ۱۲۹۵ش در روستای فارچی‌آباد اشتهارد به دنیا آمد. او خواندن و نوشتن را در زادگاهش و نزد بانویی مکتب‌دار آموخت. از یازده‌سالگی به تحصیل دروس حوزوی روی آورد و مقدمات (ادبیات عرب، مقداری از قوانین‌الاصول و شرح لمعه) را نزد شیخ یحیی تقوی اشتهاردی خواند.<ref>جواهرکلام، «درگذشتگان: آیت‌الله اشتهاردی»، ص۱۷۵.</ref> سپس به یکی از روستاهای اشتهارد رفت و سه سال به تدریس قرآن در آن روستا پرداخت. آنگاه برای ادامه تحصیل به [[قم]] رفت، ولی به این علت که خدمت نظام‌وظیفه را انجام نداده بود، از تحصیل در آن حوزه منع شد. اصلانی اشتهاردی به سبب مخالفت با حکومت | علی‌پناه اصلانی اشتهاردی معروف به اشتهاردی در سال ۱۲۹۵ش در روستای فارچی‌آباد اشتهارد به دنیا آمد. او خواندن و نوشتن را در زادگاهش و نزد بانویی مکتب‌دار آموخت. از یازده‌سالگی به تحصیل دروس حوزوی روی آورد و مقدمات (ادبیات عرب، مقداری از قوانین‌الاصول و شرح لمعه) را نزد شیخ یحیی تقوی اشتهاردی خواند.<ref>جواهرکلام، «درگذشتگان: آیت‌الله اشتهاردی»، ص۱۷۵.</ref> سپس به یکی از روستاهای اشتهارد رفت و سه سال به تدریس [[قرآن]] در آن روستا پرداخت. آنگاه برای ادامه تحصیل به [[قم]] رفت، ولی به این علت که خدمت نظام‌وظیفه را انجام نداده بود، از تحصیل در آن حوزه منع شد. اصلانی اشتهاردی به سبب مخالفت با [[حکومت پهلوی]]، از انجام خدمت سربازی استنکاف ورزید و به همین سبب به تهران رفت و مدت کوتاهی در بازار تهران به کار مشغول شد. سپس به زادگاهش بازگشت و دوباره پای درس شیخ یحیی تقوی اشتهاردی در حوزه علمیه اشتهارد نشست. در سال ۱۳۲۰ ش دوباره راهی قم شد و در بدو ورود به [[حوزه علمیه قم]]، تهذیب‌المنطق را نزد [[امام‌خمینی]] که از ممتحنان حوزه بود، امتحان داد و پس از قبولی در آن آزمون، در حوزه علمیه قم پذیرفته شد و به تکمیل تحصیلات حوزوی پرداخت. او دروس سطح را نزد آیات [[سیدشهاب‌الدین مرعشی نجفی]]، [[مرتضی حائری یزدی|شیخ مرتضی حائری یزدی]]، [[سیدمحمدرضا گلپایگانی|سیدمحمدرضا موسوی گلپایگانی]]، شیخ عبدالرزاق قائنی، سیدمحمدعلی حائری کرمانی، سیداحمد حسینی زنجانی، سیدصادق شریعتمداری و [[سیداحمد خوانساری]] خواند.<ref>سلمانی آرانی، «شیخ علی‌پناه اشتهاردی»، ص۴۶۵-۴۶۷.</ref> | ||
هم‌زمان در درس اخلاق امام‌خمینی که در غروب روزهای پنجشنبه و جمعه در [[مدرس زیر کتابخانه مدرسه فیضیه]] تشکیل می‌شد، شرکت می‌کرد.<ref>جواهرکلام، «درگذشتگان: آیت‌الله اشتهاردی»، ص۱۷۵؛ صحیفه دل، ج۲، ص۴۸؛ فراهانی، سلسله موی دوست، ص۱۳۶.</ref> وی در سال‌های ۱۳۲۰-۱۳۲۴ که جلسات درس اخلاق امام‌خمینی دایر بود، در آن درس‌ها حضور می‌یافت. در کنار تحصیل دروس اخلاق، در درس فلسفه و حکمت اسلامی | هم‌زمان در [[درس اخلاق امام‌خمینی]] که در غروب روزهای پنجشنبه و جمعه در [[مدرس زیر کتابخانه مدرسه فیضیه]] تشکیل می‌شد، شرکت می‌کرد.<ref>جواهرکلام، «درگذشتگان: آیت‌الله اشتهاردی»، ص۱۷۵؛ صحیفه دل، ج۲، ص۴۸؛ فراهانی، سلسله موی دوست، ص۱۳۶.</ref> وی در سال‌های ۱۳۲۰-۱۳۲۴ که جلسات درس اخلاق امام‌خمینی دایر بود، در آن درس‌ها حضور می‌یافت. در کنار تحصیل دروس اخلاق، در درس فلسفه و حکمت اسلامی آیت‌الله سیداحمد خوانساری هم شرکت می‌کرد. علاوه بر آن، از درس فلسفه و همچنین تفسیر قرآن [[سیدمحمدحسین طباطبایی|علامه سیدمحمدحسین طباطبایی تبریزی]] بهره‌مند می‌شد.<ref>جواهرکلام، «درگذشتگان: آیت‌الله اشتهاردی»، ص۱۷۵.</ref> | ||
اصلانی اشتهاردی سپس در درس آیات سیدصدرالدین صدر، سیدمحمد حجت کوه‌کمری، [[سیدمحمدتقی خوانساری|سیدمحمدتقی موسوی خوانساری]]، سیدحسین طباطبایی | اصلانی اشتهاردی سپس در درس آیات سیدصدرالدین صدر، سیدمحمد حجت کوه‌کمری، [[سیدمحمدتقی خوانساری|سیدمحمدتقی موسوی خوانساری]]، [[سیدحسین بروجردی|سیدحسین طباطبایی بروجردی]]، امام‌خمینی و [[محمدعلی اراکی|شیخ محمدعلی اراکی]] شرکت کرد.<ref>سلمانی آرانی، «شیخ علی‌پناه اشتهاردی»، ص۴۶۷-۴۶۸.</ref> وی به احتمال زیاد از شاگردان دوره اول درس خارج اصول ایشان بود که در سال‌های ۱۳۳۷-۱۳۳۰ ش در [[مسجد سلماسی]] تشکیل می‌شد. وی این درس را که به ترتیب از مباحث کتاب کفایه‌الاصول بود، تقریر کرد و این تقریر منتشر نشده است.<ref>سلمانی آرانی، «شیخ علی‌پناه اشتهاردی»، ص۴۷۲</ref> او مورد توجه [[امام‌خمینی]] بود و از طرف استادش، لقب «فقیه سیار» را دریافت کرده بود.<ref>اشتهاردی، حقیقت معجزه از انبیا و ائمه، ص۲۰.</ref> | ||
اصلانی اشتهاردی همچنین از طلاب مورد توجه آیت‌الله بروجردی بود و در تدوین کتاب وسایل الشیعه با آن مرجع همکاری داشت. اصلاح این کتاب توسط جمعی ۱۵-۱۶ نفره صورت می‌گرفت که از اعضای آن جمع علاوه بر اصلانی اشتهاردی، می‌توان به سیدابوالقاسم موسوی کرمانی، میرزا علی ثابتی همدانی، عبدالرحیم بروجردی و... اشاره کرد.<ref>خاطرات آیت‌الله سیدابوالقاسم موسوی کرمانی، ص۵۰-۵۱.</ref> از آن گذشته، او یکی از پیشگامان تحقیق و احیای کتب دینی بود و نخستین بار با همکاری برخی از بزرگان ازجمله سیدابوالقاسم موسوی کرمانی، کتاب‌های روضه المتقین فی شرح من لایحضره الفقیه اثر علامه محمدتقی مجلسی و ایضاح الفوائد و مجمع الفائده فخرالمحققین را تصحیح کرد و به چاپ رساند.<ref>خاطرات آیت‌الله سیدابوالقاسم موسوی کرمانی، ص۵۳-۵۴.</ref> از دیگر تقریرات او می‌توان به درس خارج فقه آیت‌الله بروجردی (کتاب الصلوه، صلوه الجمعه، کتاب الضمان، کتاب الغصب، ارث الزوجه، منجّزات المریض، مشتقات، حجیت و اجماع) و خارج فقه آیت‌الله سیدمحمدرضا گلپایگانی (از مباحث صلاه الجمعه و مقداری از کتاب صوم) اشاره کرد. | اصلانی اشتهاردی همچنین از طلاب مورد توجه آیت‌الله بروجردی بود و در تدوین کتاب وسایل الشیعه با آن مرجع همکاری داشت. اصلاح این کتاب توسط جمعی ۱۵-۱۶ نفره صورت می‌گرفت که از اعضای آن جمع علاوه بر اصلانی اشتهاردی، می‌توان به سیدابوالقاسم موسوی کرمانی، میرزا علی ثابتی همدانی، عبدالرحیم بروجردی و... اشاره کرد.<ref>خاطرات آیت‌الله سیدابوالقاسم موسوی کرمانی، ص۵۰-۵۱.</ref> از آن گذشته، او یکی از پیشگامان تحقیق و احیای کتب دینی بود و نخستین بار با همکاری برخی از بزرگان ازجمله سیدابوالقاسم موسوی کرمانی، کتاب‌های روضه المتقین فی شرح من لایحضره الفقیه اثر علامه محمدتقی مجلسی و ایضاح الفوائد و مجمع الفائده فخرالمحققین را تصحیح کرد و به چاپ رساند.<ref>خاطرات آیت‌الله سیدابوالقاسم موسوی کرمانی، ص۵۳-۵۴.</ref> از دیگر تقریرات او می‌توان به درس خارج فقه آیت‌الله بروجردی (کتاب الصلوه، صلوه الجمعه، کتاب الضمان، کتاب الغصب، ارث الزوجه، منجّزات المریض، مشتقات، حجیت و اجماع) و خارج فقه [[سیدمحمدرضا گلپایگانی|آیت‌الله سیدمحمدرضا گلپایگانی]] (از مباحث صلاه الجمعه و مقداری از کتاب صوم) اشاره کرد. | ||
اشتهاردی با تأسیس حوزه علمیه کمالیه توسط [[روح‌الله کمالوند]]، با دعوت کمالوند به خرم‌آباد رفت و به تدریس در آن حوزه پرداخت. در مدت حضور در آن شهر، مدارک العروه را در سی جلد نوشت. پس از چند سال حضور در آن شهر به قم بازگشت<ref>«پرونده‌ای در بزرگداشت...»، ص۷-۸.</ref> و به تدریس در [[حوزه علمیه قم]] پرداخت و چند دوره دروس سطح را تدریس کرد. مدتی هم به تدریس درس خارج فقه پرداخت. هم‌زمان از سوی | اشتهاردی با تأسیس حوزه علمیه کمالیه توسط [[روح‌الله کمالوند]]، با دعوت کمالوند به خرم‌آباد رفت و به تدریس در آن حوزه پرداخت. در مدت حضور در آن شهر، مدارک العروه را در سی جلد نوشت. پس از چند سال حضور در آن شهر به قم بازگشت<ref>«پرونده‌ای در بزرگداشت...»، ص۷-۸.</ref> و به تدریس در [[حوزه علمیه قم]] پرداخت و چند دوره دروس سطح را تدریس کرد. مدتی هم به تدریس درس خارج فقه پرداخت. هم‌زمان از سوی آیت‌الله گلپایگانی به‌عنوان یکی از ممتحنان طلاب در دوره سطح انتخاب شد. | ||
== حمایت از نهضت امام‌خمینی == | == حمایت از نهضت امام‌خمینی == | ||
علی‌پناه اشتهاردی در سال‌های ۱۳۴۱ و ۱۳۴۲ ش با حضور در بیت امام‌خمینی، از [[انقلاب اسلامی ایران|نهضت اسلامی]] حمایت می‌کرد. در جریان [[قیام پانزده خرداد ۱۳۴۲|قیام ۱۵ خرداد ۱۳۴۲]]، طلابی را که در آن واقعه آسیب‌دیده بودند، مورد حمایت قرار داد.<ref>سلمانی آرانی، «شیخ علی‌پناه اشتهاردی»، ص۴۶۹.</ref> همچنین پس از انتقال امام‌خمینی از ترکیه به نجف اشرف، همراه با جمعی از طلاب حوزه علمیه قم با ارسال تلگرافی ورود ایشان را به نجف اشرف تبریک گفت.<ref>اسناد انقلاب اسلامی، ج۳، ص۱۷۲؛ دوانی، نهضت روحانیون ایران، ج۵، ص۱۶۳-۱۶۴؛ یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب ص۴۸، ۲۲؛ روحانی، ج۱، ص۸۷۸.</ref> سپس همراه با دیگر مدرسان [[حوزه علمیه قم]] در نامه‌ای به امام‌خمینی، ضمن ابراز خوشوقتی از حضور آن مرجع در نجف اشرف، «افسردگی شدید عموم» مردم ایران را به سبب محروم شدن از حضور ایشان در کشور به ایشان یادآور شدند.<ref>خسروشاهی، اسناد نهضت اسلامی، ج۳، ص۹۳؛ آیت‌الله‌العظمی حسین نوری همدانی به روایت اسناد ساواک، ص۶۳-۶۴.</ref> در سال ۱۳۴۴ ش و پس از سخت‌گیری حکومت پهلوی علیه [[سیدحسن قمی|آیت‌الله سیدحسن طباطبایی قمی]] و دستگیری یکی از فرزندان آن عالم مبارز، همراه با برخی از روحانیان و مدرسان حوزه علمیه قم نامه‌ای به ایشان نوشتند و ضمن تجلیل از مجاهدت‌های آیت‌الله قمی، تأثرات خود را از پیشامدها علیه ایشان ازجمله دستگیری فرزندشان اعلام کردند.<ref>مدرسه فیضیه به روایت اسناد ساواک، ص۱۷۲.</ref> او در سال‌های ۱۳۴۲ تا ۱۳۵۷ ش، ضمن تدریس در قم، از سوی [[آیت‌الله اراکی]]، به جای ایشان در مسجد امام حسن عسکری نماز جماعت را اقامه می‌کرد و هم‌زمان به تبلیغ دین می‌پرداخت و در موسم تبلیغ، به اشتهارد، تهران، زرین‌شهر، تویسرکان و... سفر می‌کرد.<ref>سلمانی آرانی، «شیخ علی‌پناه اشتهاردی»، ص۴۶۸-۴۶۹.</ref> | |||
== پس از پیروزی انقلاب اسلامی == | == پس از پیروزی انقلاب اسلامی == | ||
اشتهاردی پس از پیروزی انقلاب اسلامی به فعالیت‌های علمی ـ تبلیغی در قم ادامه داد. در طول جنگ تحمیلی بارها با حضور در جبهه‌های جنگ، به تشویق رزمندگان پرداخت<ref>سلمانی آرانی، «شیخ علی‌پناه اشتهاردی»، ص۴۶۸-۴۶۹.</ref> و از سال ۱۳۶۸ ش، پاسخگوی مسائل شرعی در بیت امام‌خمینی بود و هم‌زمان به اقامه نماز جماعت ظهر و عصر در حرم حضرت معصومه و نماز مغرب و عشا در مدرسه فیضیه می‌پرداخت. اشتهاردی تدریس درس لمعه را در حوزه علمیه قم ادامه داد و سال‌ها کتاب لمعه را تدریس می‌کرد و تا پایان عمر تدریس آن را ترک نکرد.<ref>سلمانی آرانی، «شیخ علی‌پناه اشتهاردی»، ص۴۶۷-۴۶۸؛ فتحی، «فقیه سیار»، ص۱۴.</ref> درس‌های او آمیخته با مباحث اخلاقی بود و به همین سبب، طلاب از آن بحث‌ها بهره‌مند می‌شدند.<ref>جواهرکلام، «درگذشتگان: آیت‌الله اشتهاردی»، ص۱۷۵.</ref> علاوه بر آن، به مدت چهل سال به‌صورت متمادی در روزهای پنجشنبه و پس از اقامه نماز مغرب و عشا، در مدرسه فیضیه به بحث‌های اخلاق می‌پرداخت. در روزهای جمعه نیز جلسات تدریس درس اخلاق را در دفتر مقام معظم رهبری در قم برگزار می‌کرد و مدتی هم در بیت امام‌خمینی به تدریس همان درس می‌پرداخت.<ref>اشتهاردی، حقیقت معجزه از انبیا و ائمه، ص۱۸.</ref> | اشتهاردی پس از [[انقلاب اسلامی ایران|پیروزی انقلاب اسلامی]] به فعالیت‌های علمی ـ تبلیغی در قم ادامه داد. در طول [[جنگ عراق علیه ایران|جنگ تحمیلی]] بارها با حضور در جبهه‌های جنگ، به تشویق [[رزمندگان اسلام|رزمندگان]] پرداخت<ref>سلمانی آرانی، «شیخ علی‌پناه اشتهاردی»، ص۴۶۸-۴۶۹.</ref> و از سال ۱۳۶۸ ش، پاسخگوی مسائل شرعی در [[بیت امام‌خمینی]] بود و هم‌زمان به اقامه نماز جماعت ظهر و عصر در [[حرم حضرت معصومه]] و نماز مغرب و عشا در [[مدرسه فیضیه]] می‌پرداخت. اشتهاردی تدریس درس لمعه را در [[حوزه علمیه قم]] ادامه داد و سال‌ها کتاب لمعه را تدریس می‌کرد و تا پایان عمر تدریس آن را ترک نکرد.<ref>سلمانی آرانی، «شیخ علی‌پناه اشتهاردی»، ص۴۶۷-۴۶۸؛ فتحی، «فقیه سیار»، ص۱۴.</ref> درس‌های او آمیخته با مباحث اخلاقی بود و به همین سبب، طلاب از آن بحث‌ها بهره‌مند می‌شدند.<ref>جواهرکلام، «درگذشتگان: آیت‌الله اشتهاردی»، ص۱۷۵.</ref> علاوه بر آن، به مدت چهل سال به‌صورت متمادی در روزهای پنجشنبه و پس از اقامه نماز مغرب و عشا، در مدرسه فیضیه به بحث‌های اخلاق می‌پرداخت. در روزهای جمعه نیز جلسات تدریس درس اخلاق را در دفتر مقام معظم رهبری در قم برگزار می‌کرد و مدتی هم در بیت امام‌خمینی به تدریس همان درس می‌پرداخت.<ref>اشتهاردی، حقیقت معجزه از انبیا و ائمه، ص۱۸.</ref> | ||
== تألیفات == | == تألیفات == | ||
علی‌پناه اشتهاردی به تألیف آثار علمی نیز می‌پرداخت و برخی از آثار او، علاوه بر تقریرات درس استادانش عبارت است از: مدارک العروة الوثقی در ۳۰ مجلد، رسالتان مجموعتان، فتاوای ابن جنید، اربعون حدیث (چهل حدیث) از چهارده معصوم، تعلیمات اخلاقی، هفت‌ساله چرا صدا درآورد (در پاسخ شبهات وهابیت علیه تشیع)، لغات القرآن، کشکول، کتاب و رساله‌ای در بیان و اثبات حکومت انبیاء، رساله‌ای در وظایف مجلس خبرگان، رساله‌ای در وظایف مجلس شورای اسلامی، رساله‌ای با عنوان غرب‌گرایی چرا؟، رساله‌ای در بیان و معرفی برخی دستاوردهای انقلاب اسلامی، رسم پارسایی. تعلیقات او نیز عبارت است از: تعلیقه علی العروه الوثقی، تعلیقه علی وسیلة النجاه، تعلیقه، تحقیق و تصحیح ایقاع الفوائد فی حل اشکالات القواعد در چهار مجلد، تعلیقه، تحقیق و تصحیح روضة المتقین فی شرح من لایحضره الفقیه در چهارده جلد، تعلیقه، تحقیق و تصحیح و تفسیر شریف القرآن و العقل اثر حاج‌آقا نورالدین اراکی در سه جلد، تعلیقه، تحقیق و تصحیح کشف الرموز در دو مجلد<ref>سلمانی آرانی، «شیخ علی‌پناه اشتهاردی»، ص۴۷۲-۴۷۳؛ ««نگاهی به زندگی آیت‌الله حاج شیخ علی‌پناه اشتهاردی»»، ص۴.</ref> و کتاب تعلیق و تصحیح مجمع الفائده و البرهان فی شرح ارشاد الاذهان که این اثر در دوره دوم [[کتاب سال جمهوری اسلامی ایران]] از طرف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به‌عنوان کتاب سال برگزیده شد.<ref>یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب ۴۸، ص۲۳.</ref> | |||
== درگذشت == | == درگذشت == | ||
علی‌پناه اصلانی اشتهاردی | علی‌پناه اصلانی اشتهاردی در شامگاه ۱۸ تیر ۱۳۸۷ هنگام اقامه نماز جماعت مغرب و عشا در [[مدرسه فیضیه]] درگذشت و پیکرش پس از اقامه نماز توسط [[جعفر سبحانی|آیت‌الله شیخ جعفر سبحانی]] در [[حرم حضرت معصومه(س)]] به خاک سپرده شد.<ref>جواهرکلام، «درگذشتگان: آیت‌الله اشتهاردی»، ص۱۷۶.</ref> | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||