محمدجواد حجتی کرمانی: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۶۳: خط ۶۳:


==حزب ملل اسلامی==
==حزب ملل اسلامی==
حزب ملل اسلامی که محمدجواد حجتی کرمانی از اعضای آن بود، در سال 1340، به دست سیدکاظم موسوی بجنوردی، در حالی‌که نوزده سال بیشتر نداشت، تأسیس شد <ref>امیری، تاریخ شفاهی هیئت‌های مؤتلفه اسلامی، 180</ref>. موسوی بجنوردی، فرزند میرزاحسن موسوی بجنوردی است که از مراجع تقلید شیعه در [[عراق]] و دوست نزدیک امام‌خمینی بود و کتاب القواعد الفقهیه در هفت جلد، ازجمله آثار وی می‌باشد <ref>امیری، تاریخ شفاهی هیئت‌های مؤتلفه اسلامی، 180</ref>. سیدکاظم موسوی بجنوردی همچنین برادر سیدمحمد موسوی بجنوردی است که پس از پیروزی انقلاب اسلامی از اعضای شورای عالی قضایی کشور <ref>← امام‌خمینی، صحیفه، 19/121</ref> و هیئت عفو <ref>امام‌خمینی، صحیفه، 21/378</ref> بوده است.
حزب ملل اسلامی که محمدجواد حجتی کرمانی از اعضای آن بود، در سال ۱۳۴۰، به دست سیدکاظم موسوی بجنوردی، در حالی‌که نوزده سال بیشتر نداشت، تأسیس شد <ref>امیری، تاریخ شفاهی هیئت‌های مؤتلفه اسلامی، ۱۸۰</ref>. موسوی بجنوردی، فرزند میرزاحسن موسوی بجنوردی است که از مراجع تقلید شیعه در [[عراق]] و دوست نزدیک امام‌خمینی بود و کتاب القواعد الفقهیه در هفت جلد، ازجمله آثار وی می‌باشد <ref>امیری، تاریخ شفاهی هیئت‌های مؤتلفه اسلامی، ۱۸۰</ref>. سیدکاظم موسوی بجنوردی همچنین برادر سیدمحمد موسوی بجنوردی است که پس از پیروزی انقلاب اسلامی از اعضای شورای عالی قضایی کشور <ref>← امام‌خمینی، صحیفه، ۱۹/۱۲۱</ref> و هیئت عفو <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۳۷۸</ref> بوده است.
فعالیت حزب ملل اسلامی مخفی بود و با مشی مسلحانه، اهدافی چون براندازی رژیم پهلوی، تشکیل حکومت جدید و اتحاد همه کشورهای اسلامی را دنبال می‌کرد و برنامه و شیوه تشکیل حکومت آینده را در اساسنامه، پیش‌بینی کرده بود. اعضای این حزب با نام مستعار و در تیم‌های سه‌نفره مستقل با محوریت کمیته مرکزی فعال بودند <ref>حجتی کرمانی، عشق و تلاش، 168 ـ 173</ref>. با افشای فعالیت حزب در سال 1344 و احتمال دستگیری اعضا، موسوی بجنوردی و برخی دیگر از اعضای حزب در کوه‌های شاه‌آباد تهران پنهان شدند. این گروه پس از کشف مخفیگاه آنان، با نیروهای رژیم درگیر شدند و سرانجام همه اعضا به جز یکی یا دو تن که موفق به فرار شدند، دستگیر شدند <ref>حجتی کرمانی، عشق و تلاش، 175 ـ 177</ref>. از میان افراد دستگیرشده، ازجمله محمدجواد حجتی کرمانی، تنها موسوی بجنوردی، مؤسس حزب، به [[اعدام]] محکوم شد؛ اما این حکم با درخواست برخی مراجع و علما مانند [[سیدمحسن حکیم]]، در دادگاه تجدید نظر به حبس ابد تغییر یافت <ref>حجتی کرمانی، عشق و تلاش، 200 ـ 202</ref>. حزب ملل اسلامی نیز پس از آن متلاشی شد و موسوی بجنوردی پس از سیزده سال در آبان 1357 به همراه دیگر زندانیان سیاسی آزاد شد <ref>موسوی بجنوردی، مسی به رنگ شفق، 195</ref>.
فعالیت حزب ملل اسلامی مخفی بود و با مشی مسلحانه، اهدافی چون براندازی رژیم پهلوی، تشکیل حکومت جدید و اتحاد همه کشورهای اسلامی را دنبال می‌کرد و برنامه و شیوه تشکیل حکومت آینده را در اساسنامه، پیش‌بینی کرده بود. اعضای این حزب با نام مستعار و در تیم‌های سه‌نفره مستقل با محوریت کمیته مرکزی فعال بودند <ref>حجتی کرمانی، عشق و تلاش، ۱۶۸ ـ ۱۷۳</ref>. با افشای فعالیت حزب در سال ۱۳۴۴ و احتمال دستگیری اعضا، موسوی بجنوردی و برخی دیگر از اعضای حزب در کوه‌های شاه‌آباد تهران پنهان شدند. این گروه پس از کشف مخفیگاه آنان، با نیروهای رژیم درگیر شدند و سرانجام همه اعضا به جز یکی یا دو تن که موفق به فرار شدند، دستگیر شدند <ref>حجتی کرمانی، عشق و تلاش، ۱۷۵ ـ ۱۷۷</ref>. از میان افراد دستگیرشده، ازجمله محمدجواد حجتی کرمانی، تنها موسوی بجنوردی، مؤسس حزب، به [[اعدام]] محکوم شد؛ اما این حکم با درخواست برخی مراجع و علما مانند [[سیدمحسن حکیم]]، در دادگاه تجدید نظر به حبس ابد تغییر یافت <ref>حجتی کرمانی، عشق و تلاش، ۲۰۰ ـ ۲۰۲</ref>. حزب ملل اسلامی نیز پس از آن متلاشی شد و موسوی بجنوردی پس از سیزده سال در آبان ۱۳۵۷ به همراه دیگر زندانیان سیاسی آزاد شد <ref>موسوی بجنوردی، مسی به رنگ شفق، ۱۹۵</ref>.
موسوی بجنوردی پس از [[پیروزی انقلاب اسلامی]] عضو شورای مرکزی حزب جمهوری اسلامی و نیز استاندار اصفهان شد <ref>موسوی بجنوردی، مسی به رنگ شفق، 207 ـ 210</ref>؛ سپس به نمایندگی در نخستین دوره مجلس شورای اسلامی از تهران برگزیده شد <ref>موسوی بجنوردی، مسی به رنگ شفق، 251</ref>، اما پس از آن از سال 1362 فعالیت اصلی او محدود به راه‌اندازی و مدیریت مؤسسه دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی شده است <ref>موسوی بجنوردی، مسی به رنگ شفق، 294 ـ 320</ref>؛ مؤسسه‌ای که تاکنون افزون بر تهیه و انتشار 24 جلد دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی، آثار زیادی مانند 20 جلد تاریخ جامع ایران منتشر کرده است. دو مجموعه خاطره به نام‌های مسی به رنگ شفق و خاطرات سیدمحمدکاظم بجنوردی، درباره فعالیت‌های وی پیش و پس از پیروزی انقلاب اسلامی منتشر شده است.
موسوی بجنوردی پس از [[پیروزی انقلاب اسلامی]] عضو شورای مرکزی حزب جمهوری اسلامی و نیز استاندار اصفهان شد <ref>موسوی بجنوردی، مسی به رنگ شفق، ۲۰۷ ـ ۲۱۰</ref>؛ سپس به نمایندگی در نخستین دوره مجلس شورای اسلامی از تهران برگزیده شد <ref>موسوی بجنوردی، مسی به رنگ شفق، ۲۵۱</ref>، اما پس از آن از سال ۱۳۶۲ فعالیت اصلی او محدود به راه‌اندازی و مدیریت مؤسسه دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی شده است <ref>موسوی بجنوردی، مسی به رنگ شفق، ۲۹۴ ـ ۳۲۰</ref>؛ مؤسسه‌ای که تاکنون افزون بر تهیه و انتشار ۲۴ جلد دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی، آثار زیادی مانند ۲۰ جلد تاریخ جامع ایران منتشر کرده است. دو مجموعه خاطره به نام‌های مسی به رنگ شفق و خاطرات سیدمحمدکاظم بجنوردی، درباره فعالیت‌های وی پیش و پس از پیروزی انقلاب اسلامی منتشر شده است.
 
== پانویس ==
== پانویس ==
{{پانویس}}
{{پانویس}}
۳۹۲

ویرایش