۲۳٬۶۴۳
ویرایش
مصطفی نورانی: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۳۶: | خط ۳۶: | ||
مصطفی نورانی مقدمات را نزد پدرش و همچنین برادرش ملا عیسی نورانی و میرزا عبدالحسین واعظی بخشی از آموخت.<ref>شریف رازی، گنجینه دانشمندان، ج۲، ص۲۹۷.</ref> آنگاه وارد مدرسه دینی ملا ابراهیم اردبیل شد و دروس سطح را در آن حوزه و نزد شیخ محمدصادق نمینی، حاج شیخ غفور، سیدناصر مشکینی،<ref>شرافت، «پژوهشگر پویای علوم اسلامی»، ص۳۳۳.</ref> میرزا ابراهیم کلانتر و شیخ غلامحسین مجتهد غروی اردبیلی آموخت. | مصطفی نورانی مقدمات را نزد پدرش و همچنین برادرش ملا عیسی نورانی و میرزا عبدالحسین واعظی بخشی از آموخت.<ref>شریف رازی، گنجینه دانشمندان، ج۲، ص۲۹۷.</ref> آنگاه وارد مدرسه دینی ملا ابراهیم اردبیل شد و دروس سطح را در آن حوزه و نزد شیخ محمدصادق نمینی، حاج شیخ غفور، سیدناصر مشکینی،<ref>شرافت، «پژوهشگر پویای علوم اسلامی»، ص۳۳۳.</ref> میرزا ابراهیم کلانتر و شیخ غلامحسین مجتهد غروی اردبیلی آموخت. | ||
در سال ۱۳۲۷ش راهی [[قم]] شد.<ref>«درگذشتگان: آیت‌الله نورانی»، ص۱۱۹.</ref> و از درس خارج فقه و اصول آیات سیدمحمد حجت کوه‌کمری، سیدصدرالدین صدر، سیدمحمدتقی خوانساری | در سال ۱۳۲۷ش راهی [[قم]] شد.<ref>«درگذشتگان: آیت‌الله نورانی»، ص۱۱۹.</ref> و از درس خارج فقه و اصول آیات سیدمحمد حجت کوه‌کمری، سیدصدرالدین صدر، [[سیدمحمدتقی خوانساری]]،<ref>«یادمان فقیهی...»، ص۱۲.</ref> [[سیدحسین بروجردی|سیدحسین طباطبایی بروجردی]]، عباسعلی شاهرودی، [[امام‌خمینی]]، [[سیدشهاب‌الدین مرعشی نجفی]]، [[سیدمحمدرضا گلپایگانی|سیدمحمدرضا موسوی گلپایگانی]] و سیدمحمد محقق داماد بهره‌مند شد.<ref>الوانساز خویی، گلشن ابرار آذربایجان، ص۳۹۶؛ «درگذشتگان: آیت‌الله نورانی»، ص۱۱۹؛ شرافت، «پژوهشگر پویای علوم اسلامی»، ص۳۳۴.</ref> وی احتمالاً در خلال سال‌های ۱۳۲۷-۱۳۳۴ و پیش از عزیمت به عراق در درس خارج فقه امام‌خمینی حضور می‌یافته است. | ||
او تقریرات خود را از درس مکاسب محرمه امام‌خمینی تقریر و به ایشان تقدیم کرد و سپس با راهنمایی و تشویق امام‌خمینی، مکاسب را شرح نمود و آن را همراه با آرای دیگر مجتهدان منتشر کرد. او دراین‌باره می‌گوید: «اینجانب شرح مکاسب را به تشویق مرحوم حضرت امام‌خمینی(ره) نوشتم، زیرا حدود چهل و پنج سال قبل که در درس خارج مکاسب آن جناب حاضر می‌شدم، تقریرات درس ایشان را می‌نوشتم و پس از تکمیل مکاسب محرمه، آن را به حضرت امام(ره) ارائه نمودم و عرض کردم ببینید اگر قابل چاپ باشد تقریظی بنویسیدتا آن را چاپ کنم. ایشان نوشته خودش را نیز که در آن زمینه بود به من دادند و فرمود: شما نیز مطالعه کنید، اگر نقصی داشته باشد تکمیل نمایید. من آن را بردم و استفاده نمودم. پس از ۲۵ روز آوردم و عرض کردم حضرتعالی نوشته مرا مطالعه کردید؟ فرمود: آری. گفتم چه طور بود؟ فرمود: خوب است. عرض کردم پس تقریظی بر آن بنویسیدتا چاپ کنم؟ فرمود: نه عرض کردم: چرا؟ در صورتی که می‌فرمایید خوب است؟ فرمود: چون تو اقوال دیگر فقها را نیز در آنجا نوشته‌ای بهتر است شما مکاسب را شرح کنید. عرض کردم من نمی‌توانم! فرمود: تو می‌توانی».<ref>«یادمان فقیهی...»، ص۱۲.</ref> همچنین به سبب انتشار آثاری در حوزه فقه و نیز رد ایدئولوژی‌ها و مذاهب باطله، مورد تشویق آیات بروجردی و گلپایگانی قرار گرفت.<ref>«یادمان فقیهی...»، ص۱۲.</ref> | او تقریرات خود را از درس مکاسب محرمه امام‌خمینی تقریر و به ایشان تقدیم کرد و سپس با راهنمایی و تشویق امام‌خمینی، مکاسب را شرح نمود و آن را همراه با آرای دیگر مجتهدان منتشر کرد. او دراین‌باره می‌گوید: <blockquote>«اینجانب شرح مکاسب را به تشویق مرحوم حضرت امام‌خمینی(ره) نوشتم، زیرا حدود چهل و پنج سال قبل که در درس خارج مکاسب آن جناب حاضر می‌شدم، تقریرات درس ایشان را می‌نوشتم و پس از تکمیل مکاسب محرمه، آن را به حضرت امام(ره) ارائه نمودم و عرض کردم ببینید اگر قابل چاپ باشد تقریظی بنویسیدتا آن را چاپ کنم. ایشان نوشته خودش را نیز که در آن زمینه بود به من دادند و فرمود: شما نیز مطالعه کنید، اگر نقصی داشته باشد تکمیل نمایید. من آن را بردم و استفاده نمودم. پس از ۲۵ روز آوردم و عرض کردم حضرتعالی نوشته مرا مطالعه کردید؟ فرمود: آری. گفتم چه طور بود؟ فرمود: خوب است. عرض کردم پس تقریظی بر آن بنویسیدتا چاپ کنم؟ فرمود: نه عرض کردم: چرا؟ در صورتی که می‌فرمایید خوب است؟ فرمود: چون تو اقوال دیگر فقها را نیز در آنجا نوشته‌ای بهتر است شما مکاسب را شرح کنید. عرض کردم من نمی‌توانم! فرمود: تو می‌توانی».<ref>«یادمان فقیهی...»، ص۱۲.</ref> </blockquote>همچنین به سبب انتشار آثاری در حوزه [[فقه]] و نیز رد ایدئولوژی‌ها و مذاهب باطله، مورد تشویق آیات بروجردی و گلپایگانی قرار گرفت.<ref>«یادمان فقیهی...»، ص۱۲.</ref> | ||
نورانی در | نورانی در ۱۳۳۴ش به [[عراق]] رفت و در [[حوزه علمیه نجف|حوزه علمیه نجف اشرف]] از درس خارج فقه و اصول آیات [[سیدمحسن حکیم|سیدمحسن طباطبایی حکیم]]، [[سیدابوالقاسم خویی|سیدابوالقاسم موسوی خویی]]، سیدمحمود حسینی شاهرودی، سیدعبدالهادی شیرازی،<ref>شریف‌رازی، گنجینه دانشمندان، ج۲، ص۲۹۷؛ «درگذشتگان: آیت‌الله نورانی»، ص۱۱۹.</ref> میرزا آقا اصطهباناتی و سیدحسین حلی بهره‌مند گردید.<ref>الوانساز خویی، گلشن ابرار آذربایجان، ص۳۹۶؛ شرافت، «پژوهشگر پویای علوم اسلامی»، ص۳۳۴.</ref> و تا ۱۳۴۴ش در حوزه علمیه نجف به تحصیل می‌پرداخت. در آن سال به کشور بازگشت و در شهر [[قم]] مقیم شد و از درس خارج فقه و اصول آیات میرزا هاشم آملی و شیخ عبدالنبی عراقی بهره‌مند گردید.<ref>الوانساز خویی، گلشن ابرار آذربایجان، ج۳، ص۳۹۷.</ref> هم‌زمان به تدریس در [[حوزه علمیه قم]] می‌پرداخت. | ||
==فعالیت سیاسی و اجتماعی== | ==فعالیت سیاسی و اجتماعی قبل از پیروزی انقلاب== | ||
نورانی پس از تبعید امام‌خمینی به عراق و حضور ایشان در نجف اشرف، همراه با جمعی از علما و فضلای آذربایجانی حوزه علمیه قم، در نامه‌ای به امام‌خمینی، مسرت خود را از حضور ایشان در جوار حرم علوی(ع) ابراز و در ادامه، نگرانی و اضطراب شدید خود را از تداوم [[تبعید امام‌خمینی|تبعید ایشان]] اعلام کردند و خواستار بازگشت ایشان به کشور شدند.<ref>خسروشاهی، اسناد نهضت اسلامی، ج۳، ص۱۰۲؛ دوانی، نهضت روحانیون ایران، ج۵، ص۲۰۷؛ اسناد انقلاب اسلامی، ج۳، ص۱۶۸ ـ ۱۷۱.</ref> پس از آن با ایراد سخنرانی‌های انتقادی، به مبارزات خود علیه [[حکومت پهلوی]] ادامه داد و به این خاطر بارها در شهرهایی چون بروجن، شهرضا، نجف‌آباد، اصفهان، قم، گنبدکاووس و... دستگیر و زندانی شد. | |||
نورانی اردبیلی پس از پیروزی انقلاب اسلامی به فعالیت‌های تبلیغی و تحقیقی در قم ادامه داد و ضمن اداره مؤسسه اهل‌البیت، به انتشار آثار علمی اهتمام ورزید.<ref>«یادمان فقیهی...»، ص۱۲.</ref> وی در انتخابات سومین دوره مجلس خبرگان رهبری از استان اردبیل نامزد شد و توانست با کسب اکثریت آرا به آن مجلس راه یابد.<ref>خبرگان ملت، ج۱، ص۵۹۶.</ref> | وی سپس مؤسسه «مکتب اهل‌بیت(ع)» را در قم تأسیس کرد. این مؤسسه در سه بخش حوزوی، علوم اسلامی و دایرةالمعارف علمی اسلامی فعالیت می‌کرد؛ در بخش حوزوی به مباحثی چون صرف و نحو، [[منطق]]، بلاغت، درایت، [[علم رجال|رجال]]، فقه، [[فلسفه]] و... می‌پرداخت و در بخش علوم اسلامی، درباره [[اقتصاد]]، روان‌شناسی، جامعه‌شناسی، ریاضیات، طبیعیات و طب با رویکرد اسلامی بحث می‌کرد و دایرةالمعارف طب اسلامی که بر اساس آیات و روایات و منطبق با طب قدیم تألیف شد، از دستاوردهای آن است. بخش سوم آن نیز پژوهش در حوزه دایرةالمعارف اسلامی و شامل عقاید، اخلاق، احکام، تاریخ، فلسفه و ... است.<ref>شرافت، «پژوهشگر پویای علوم اسلامی»، ص۳۳۴-۳۳۵؛ «یادمان فقیهی...»، ص۱۲.</ref> | ||
== فعالیت‌ها پس از پیروزی انقلاب == | |||
نورانی اردبیلی پس از [[انقلاب اسلامی ایران|پیروزی انقلاب اسلامی]] به فعالیت‌های تبلیغی و تحقیقی در قم ادامه داد و ضمن اداره مؤسسه اهل‌البیت، به انتشار آثار علمی اهتمام ورزید.<ref>«یادمان فقیهی...»، ص۱۲.</ref> وی در انتخابات سومین دوره [[مجلس خبرگان رهبری]] از استان اردبیل نامزد شد و توانست با کسب اکثریت آرا به آن مجلس راه یابد.<ref>خبرگان ملت، ج۱، ص۵۹۶.</ref> | |||
==تألیفات== | ==تألیفات== | ||
برخی از تألیفات او عبارت‌اند از: ۱. قواعد الصرف. ۲. قواعد النحو. ۳. قواعد منطق. ۴. قواعدالبلاغه. ۵. قواعد الفقه (۲ جلد). ۶. قواعد الاصول (۳ جلد). ۷. محرمات و کیفر آنها (۵ جلد). ۸. طبقات الفقها (۲ جلد). ۹. چهره‌های فراموش‌شده (۵ جلد). ۱۰. طبقات الرجال (۲ جلد). ۱۱. الفقه الجامع (۱۲ جلد). ۱۲. ایضاح المطالب فی شرح المکاسب (۴ جلد). ۱۳. بررسی عقاید و ادیان. ۱۴. بهداشت اسلامی. ۱۵. جهان‌بینی توحیدی. ۱۶. اصول اولیه فلسفه. ۱۷. اصول نخستین علوم. ۱۸. سیاست در اسلام. ۱۹. طبیعیات در اسلام. ۲۰. قوانین اسلام. ۲۱. پرتوی از قوانین اسلام. ۲۲. مقدمه‌ای بر قوانین اسلام. ۲۳. طب اسلامی. ۲۴. اخلاق پزشکی. ۲۵. زیست‌شناسی. ۲۶. روان‌شناسی. ۲۷. جامعه‌شناسی. ۲۸. جهان‌شناسی. ۲۹. مقدمه بر اقتصاد. ۳۰. قواعد علم الحدیث. ۳۱. قواعد الدرایه. ۳۲. العقد والحل (یا صیغ العقود). ۳۳. وهابیت. ۳۴. خداگرایی. ۳۵. انقلاب علمی. ۳۶. تربیت اخلاقی اسلامی. ۳۷. خمس و زکات. ۳۸. راهنمای حج و اسرار آن. ۳۹. اصول دین. ۴۰. فروع دین (به روسی ترجمه شده است). ۴۱. قصه‌های آموزنده (به انگلیسی ترجمه شده است). ۴۲. مقام علی (ع) (به عربی و اردو ترجمه شده است). ۴۳. مکتب اهل‌بیت (به اردو و انگلیسی ترجمه شده است). ۴۴. سیره اهل‌بیت. ۴۵. منابع الفقه. ۴۶. ولایت الفقیه. ۴۷. القواعد العلیه (شرح اعتقادات مفید). ۴۸. ادبیات. ۴۹. ریاضیات. ۵۰. فلکیات. ۵۱. قوانین زراعت. ۵۲. علم الانساب. ۵۳. شیمی تطبیقی. ۵۴. حقوق بشر. ۵۵. علم جرّ الاثقال. ۵۶. تفسیر موضوعی (۳ جلد). ۵۷. معارف اسلامی. ۵۸. صرف فارسی. ۵۹. طبیعیات در اسلام. ۶۰. ندای شرق. ۶۱. المقایسات. ۶۲. چهل حدیث. ۶۳. پاسخ و پرسش. ۶۴. تفسیر قرآن. ۶۵. تقریرات دروس اساتید. ۶۶. شرح رسایل ابن‌سینا. ۶۷. آیات الاحکام. | برخی از تألیفات او عبارت‌اند از: ۱. قواعد الصرف. ۲. قواعد النحو. ۳. قواعد منطق. ۴. قواعدالبلاغه. ۵. قواعد الفقه (۲ جلد). ۶. قواعد الاصول (۳ جلد). ۷. محرمات و کیفر آنها (۵ جلد). ۸. طبقات الفقها (۲ جلد). ۹. چهره‌های فراموش‌شده (۵ جلد). ۱۰. طبقات الرجال (۲ جلد). ۱۱. الفقه الجامع (۱۲ جلد). ۱۲. ایضاح المطالب فی شرح المکاسب (۴ جلد). ۱۳. بررسی عقاید و ادیان. ۱۴. بهداشت اسلامی. ۱۵. جهان‌بینی توحیدی. ۱۶. اصول اولیه فلسفه. ۱۷. اصول نخستین علوم. ۱۸. سیاست در اسلام. ۱۹. طبیعیات در اسلام. ۲۰. قوانین اسلام. ۲۱. پرتوی از قوانین اسلام. ۲۲. مقدمه‌ای بر قوانین اسلام. ۲۳. طب اسلامی. ۲۴. اخلاق پزشکی. ۲۵. زیست‌شناسی. ۲۶. روان‌شناسی. ۲۷. جامعه‌شناسی. ۲۸. جهان‌شناسی. ۲۹. مقدمه بر اقتصاد. ۳۰. قواعد علم الحدیث. ۳۱. قواعد الدرایه. ۳۲. العقد والحل (یا صیغ العقود). ۳۳. وهابیت. ۳۴. خداگرایی. ۳۵. انقلاب علمی. ۳۶. تربیت اخلاقی اسلامی. ۳۷. خمس و زکات. ۳۸. راهنمای حج و اسرار آن. ۳۹. اصول دین. ۴۰. فروع دین (به روسی ترجمه شده است). ۴۱. قصه‌های آموزنده (به انگلیسی ترجمه شده است). ۴۲. مقام علی (ع) (به عربی و اردو ترجمه شده است). ۴۳. مکتب اهل‌بیت (به اردو و انگلیسی ترجمه شده است). ۴۴. سیره اهل‌بیت. ۴۵. منابع الفقه. ۴۶. ولایت الفقیه. ۴۷. القواعد العلیه (شرح اعتقادات مفید). ۴۸. ادبیات. ۴۹. ریاضیات. ۵۰. فلکیات. ۵۱. قوانین زراعت. ۵۲. علم الانساب. ۵۳. شیمی تطبیقی. ۵۴. حقوق بشر. ۵۵. علم جرّ الاثقال. ۵۶. تفسیر موضوعی (۳ جلد). ۵۷. معارف اسلامی. ۵۸. صرف فارسی. ۵۹. طبیعیات در اسلام. ۶۰. ندای شرق. ۶۱. المقایسات. ۶۲. چهل حدیث. ۶۳. پاسخ و پرسش. ۶۴. تفسیر قرآن. ۶۵. تقریرات دروس اساتید. ۶۶. شرح رسایل ابن‌سینا. ۶۷. آیات الاحکام. | ||
==درگذشت== | ==درگذشت== | ||
او در نهم آذر ۱۳۸۲ ش در قم درگذشت و پیکرش پس از اقامه نماز توسط میرزا علی | او در نهم آذر ۱۳۸۲ ش در قم درگذشت و پیکرش پس از اقامه نماز توسط [[علی‌اکبر مشکینی|میرزا علی مشکینی]]، در قبرستان شیخان آن شهر به خاک سپرده شد.<ref>الوانساز خویی، گلشن ابرار آذربایجان، ج۳، ص۳۹۷-۳۹۸؛ «درگذشتگان: آیت‌الله نورانی»، ص۱۱۹-۱۲۰.</ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||