۲۱٬۱۴۹
ویرایش
شمس آل‌احمد: تفاوت میان نسخه‌ها
ابرابزار
بدون خلاصۀ ویرایش |
(ابرابزار) |
||
| خط ۲: | خط ۲: | ||
| عنوان = شمس آل‌احمد | | عنوان = شمس آل‌احمد | ||
| تصویر = شمس_آل_احمد.jpg | | تصویر = شمس_آل_احمد.jpg | ||
| اندازه تصویر = | | اندازه تصویر = | ||
| توضیح تصویر = | | توضیح تصویر = | ||
|سرشناسی = | |سرشناسی = | ||
|نام کامل = | |نام کامل = | ||
|لقب = آقاشمس | |لقب = آقاشمس | ||
|نسب = | |نسب = | ||
|زادروز = ۱۳۰۸ش | |زادروز = ۱۳۰۸ش | ||
|شهر تولد = [[تهران]] | |شهر تولد = [[تهران]] | ||
| خط ۱۴: | خط ۱۴: | ||
|شهر درگذشت = تهران | |شهر درگذشت = تهران | ||
|کشور درگذشت = ایران | |کشور درگذشت = ایران | ||
|آرامگاه = بهشت زهرا(س) | |آرامگاه = بهشت زهرا (س) | ||
|نام همسر = | |نام همسر = | ||
|فرزندان = | |فرزندان = | ||
|خویشاوند سرشناس= | |خویشاوند سرشناس= | ||
|دین = [[اسلام]] | |دین = [[اسلام]] | ||
|مذهب = [[شیعه]] | |مذهب = [[شیعه]] | ||
|پیشه = روزنامه‌نگار؛ نویسنده | |پیشه = روزنامه‌نگار؛ نویسنده | ||
|مناصب = | |مناصب = | ||
|پس از = | |پس از = | ||
|پیش از = | |پیش از = | ||
|اساتید = | |اساتید = | ||
|شاگردان = | |شاگردان = | ||
|تالیفات = | |تالیفات = تصحیح کتاب طوطی‌نامه؛ عقیقه؛ گاهواره سیر و سلوک؛ از چشم برادر و حدیث انقلاب | ||
|وبگاه رسمی = | |وبگاه رسمی = | ||
|امضا = | |امضا = | ||
}} | }} | ||
'''شمس آل‌احمد'''، روشنفکر مبارز و علاقه‌مند به [[امام‌خمینی]]. | '''شمس آل‌احمد'''، روشنفکر مبارز و علاقه‌مند به [[امام‌خمینی]]. | ||
==معرفی اجمالی== | == معرفی اجمالی == | ||
شمس یا آقاشمس<ref>دانایی، خاطرات محمدحسین دانایی، ۴۱۹.</ref> آل‌احمد فرزند [[سیداحمد حسینی طالقانی]] از روحانیان با نفوذ [[تهران]] و مرتبط با امام‌خمینی و برادر کوچک‌تر جلال آل‌احمد است.{{ببینید|متن=ببینید|جلال آل‌احمد}} وی در سال ۱۳۰۸ در محله پاچنار تهران به دنیا آمد<ref>آل‌احمد، کیهان فرهنگی، ۶.</ref> و دوره دبستان را در | شمس یا آقاشمس<ref>دانایی، خاطرات محمدحسین دانایی، ۴۱۹.</ref> آل‌احمد فرزند [[سیداحمد حسینی طالقانی]] از روحانیان با نفوذ [[تهران]] و مرتبط با امام‌خمینی و برادر کوچک‌تر جلال آل‌احمد است.{{ببینید|متن=ببینید|جلال آل‌احمد}} وی در سال ۱۳۰۸ در محله پاچنار تهران به دنیا آمد<ref>آل‌احمد، کیهان فرهنگی، ۶.</ref> و دوره دبستان را در مدرسه ثریا و مقطع متوسطه را در دبیرستان مروی و دارالفنون به پایان برد و یک سال پس از عضویت برادرش جلال در [[حزب توده]] (۱۳۲۳)، وی نیز در سال ۱۳۲۴ به عضویت سازمان جوانان حزب توده درآمد و با انشعاب جلال از حزب توده، او نیز از آن فاصله گرفت و بیشتر به تحصیل و امور فرهنگی ـ آموزشی پرداخت.<ref>پروین‌زاد، مقدمه گفت و گو با شمس آل‌احمد، ۶؛ دانایی، خاطرات محمدحسین دانایی، ۴۹۵.</ref> شمس آل‌احمد، فارغ‌التحصیل دو رشته [[ادبیات فارسی]] و علوم تربیتی از [[دانشگاه تهران]] بود و مدتی به قصد ادامه تحصیل در مقطع دکترای فلسفه به آلمان رفت؛ اما به دلایلی ادامه نداد و پس از بازگشت از سال ۱۳۳۶ به استخدام وزارت فرهنگ درآمد و دبیر آموزش و پرورش شد و به تدریس ادبیات، [[فلسفه]] و [[علوم تربیتی]] در مدارس و دانشگاه‌ها پرداخت.<ref>پروین‌زاد، مقدمه گفت و گو با شمس آل‌احمد، ۶.</ref> | ||
==فعالیت‌های سیاسی و مبارزاتی== | == فعالیت‌های سیاسی و مبارزاتی == | ||
فعالیت‌های سیاسی و مبارزاتی شمس آل‌احمد در دوران اختناق [[رژیم پهلوی]] موجب شد که چهار بار بازداشت و زندانی شود.<ref>پروین‌زاد، مقدمه گفت و گو با شمس آل‌احمد، ۶.</ref> وی از سال ۱۳۲۵ در هفده‌سالگی در کنار برادر خود، در روزنامه «بشر» و مجله «مردم» وابسته به حزب توده، به روزنامه‌نگاری مشغول شد؛ سپس این فعالیت را تا سال ۱۳۴۳ در روزنامه‌های «شرق میانه»، «شاهد»، «نیروی سوم»، «کیهان» و مجله «بامشاد»، «کتاب ماه» و «آرش» ادامه داد.<ref>آل‌احمد، حدیث انقلاب، ۱/۹.</ref> او کار نگارش را از سال ۱۳۲۹ با | فعالیت‌های سیاسی و مبارزاتی شمس آل‌احمد در دوران اختناق [[رژیم پهلوی]] موجب شد که چهار بار بازداشت و زندانی شود.<ref>پروین‌زاد، مقدمه گفت و گو با شمس آل‌احمد، ۶.</ref> وی از سال ۱۳۲۵ در هفده‌سالگی در کنار برادر خود، در روزنامه «بشر» و مجله «مردم» وابسته به حزب توده، به روزنامه‌نگاری مشغول شد؛ سپس این فعالیت را تا سال ۱۳۴۳ در روزنامه‌های «شرق میانه»، «شاهد»، «نیروی سوم»، «کیهان» و مجله «بامشاد»، «کتاب ماه» و «آرش» ادامه داد.<ref>آل‌احمد، حدیث انقلاب، ۱/۹.</ref> او کار نگارش را از سال ۱۳۲۹ با تصحیح کتاب طوطی‌نامه اثری از قرن هشتم و دو مجموعه داستان به نام‌های عقیقه و گاهواره آغاز کرد.<ref>آل‌احمد، حدیث انقلاب، ۱/۱۰؛ پروین‌زاد، مقدمه گفت و گو با شمس آل‌احمد، ۶.</ref> | ||
شمس آل‌احمد پس از پیروزی انقلاب، سخنرانی‌های متعدد و مصاحبه‌های گوناگون | شمس آل‌احمد پس از پیروزی انقلاب، سخنرانی‌های متعدد و مصاحبه‌های گوناگون دربارهٔ [[فرهنگ]] و [[جامعه]] داشت. در سال ۱۳۵۹ به خواست [[امام‌خمینی]] به همکاری با دو [[روزنامه اطلاعات]] و [[روزنامه کیهان|کیهان]] پرداخت<ref>دانایی، خاطرات محمدحسین دانایی، ۵۰۵–۵۰۶.</ref> و مدتی سردبیری روزنامه اطلاعات را بر عهده داشت.<ref>دانایی، خاطرات محمدحسین دانایی، ۵۰۵–۵۰؛ پروین‌زاد، مقدمه گفت و گو با شمس آل‌احمد، ۶.</ref> وی در مجلس ختم پدر خود که امام‌خمینی و علمای قم در سال ۱۳۴۱ برگزار کرده بودند، با ایشان آشنا شده بود<ref>← امام‌خمینی، صحیفه امام، ۱۲/۲۹۸؛ دانایی، خاطرات محمدحسین دانایی، ۵۳.</ref> و پیش‌بینی کرده بود که با توجه به اینکه امام‌خمینی توانسته جوانان با افکار و اعتقادات مختلف را جذب کند، موفق خواهد شد.<ref>← دانایی، خاطرات محمدحسین دانایی، ۸۲۰.</ref> | ||
وی بار دیگر در [[اردیبهشت]] ۱۳۵۹ که سردبیر روزنامه اطلاعات بود با ایشان دیدار کرد. امام‌خمینی در این دیدار با اشاره به اینکه او را گاه در تلویزیون می‌بیند، خاطرنشان کرد جامعه با طیفی از روشنفکران غرب‌زده روبه‌رو است که به بهانه آزادی بیان، مانع اصلاحات کشور می‌شوند و موازین آزادی را در نظر نمی‌گیرند و توجه ندارند که روزنامه‌های زیادی پس از انقلاب آغاز به فعالیت کرده‌اند. از این‌رو ایشان از شمس آل‌احمد خواست اشخاصی مانند وی که بر اساس میزان حرف می‌زنند، با کمال قدرت و پشتکار وارد شوند و میزان آزادی را تعیین کنند و عناصری را که بر ضد نهضت و ملت و مصالح کشورند از مراکز مهم مانند مؤسسه اطلاعات تصفیه کنند و نشریات را در خدمت ملت قرار دهند و کسی نیز نمی‌تواند شمس آل‌احمد را مرتجع بشمارد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۱۲/۲۹۸ ۲۹۹؛ دانایی، خاطرات محمدحسین دانایی، | وی بار دیگر در [[اردیبهشت]] ۱۳۵۹ که سردبیر روزنامه اطلاعات بود با ایشان دیدار کرد. امام‌خمینی در این دیدار با اشاره به اینکه او را گاه در تلویزیون می‌بیند، خاطرنشان کرد جامعه با طیفی از روشنفکران غرب‌زده روبه‌رو است که به بهانه آزادی بیان، مانع اصلاحات کشور می‌شوند و موازین آزادی را در نظر نمی‌گیرند و توجه ندارند که روزنامه‌های زیادی پس از انقلاب آغاز به فعالیت کرده‌اند. از این‌رو ایشان از شمس آل‌احمد خواست اشخاصی مانند وی که بر اساس میزان حرف می‌زنند، با کمال قدرت و پشتکار وارد شوند و میزان آزادی را تعیین کنند و عناصری را که بر ضد نهضت و ملت و مصالح کشورند از مراکز مهم مانند مؤسسه اطلاعات تصفیه کنند و نشریات را در خدمت ملت قرار دهند و کسی نیز نمی‌تواند شمس آل‌احمد را مرتجع بشمارد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۱۲/۲۹۸ ۲۹۹؛ دانایی، خاطرات محمدحسین دانایی، ۵۰۵–۵۰۶.</ref> | ||
از سوی دیگر، امام‌خمینی در [[خرداد]] ۱۳۵۹ شمس آل‌احمد را همراه [[محمدجواد باهنر]]، [[مهدی ربانی املشی]]، [[حسن حبیبی]]، [[جلال‌الدین فارسی]]، [[عبدالکریم سروش]] و [[علی شریعتمداری]] به عضویت [[ستاد انقلاب فرهنگی]] منصوب ساخت تا آنان افراد صاحب‌نظر را از میان استادان، کارکنان و دانشجویان متعهد انتخاب کنند و با تشکیل شورایی، برنامه‌ریزی رشته‌های مختلف آموزشی و خط مشی فرهنگی دانشگاه‌ها را بر اساس [[فرهنگ اسلامی]] تبیین کنند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۱۲/ | از سوی دیگر، امام‌خمینی در [[خرداد]] ۱۳۵۹ شمس آل‌احمد را همراه [[محمدجواد باهنر]]، [[مهدی ربانی املشی]]، [[حسن حبیبی]]، [[جلال‌الدین فارسی]]، [[عبدالکریم سروش]] و [[علی شریعتمداری]] به عضویت [[ستاد انقلاب فرهنگی]] منصوب ساخت تا آنان افراد صاحب‌نظر را از میان استادان، کارکنان و دانشجویان متعهد انتخاب کنند و با تشکیل شورایی، برنامه‌ریزی رشته‌های مختلف آموزشی و خط مشی فرهنگی دانشگاه‌ها را بر اساس [[فرهنگ اسلامی]] تبیین کنند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۱۲/۴۳۱–۴۳۲.</ref> {{ببینید|متن=ببینید|شورای عالی انقلاب فرهنگی}} | ||
==وفات== | == وفات == | ||
شمس آل‌احمد در سال‌های آخر عمر، پس از برخی سرخوردگی‌های اجتماعی و یک بیماری طولانی و شکستگی هر دو پا خانه‌نشین شد.<ref>دانایی، خاطرات محمدحسین دانایی، | شمس آل‌احمد در سال‌های آخر عمر، پس از برخی سرخوردگی‌های اجتماعی و یک بیماری طولانی و شکستگی هر دو پا خانه‌نشین شد.<ref>دانایی، خاطرات محمدحسین دانایی، ۵۸۴–۵۹۱.</ref> او در آن روزها بیشتر وقتش را به مطالعه و نوشتن یادداشت می‌گذراند.<ref>مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران، پایگاه اطلاع‌رسانی، ۲۳/۱۱/۱۳۹۵ش.</ref> وی سرانجام در ۱۴ [[آذر]] ۱۳۸۹، در سن ۸۱سالگی درگذشت و در قطعه هنرمندان بهشت زهرا (س) به خاک سپرده شد.<ref>عصر ایران، پایگاه اطلاع‌رسانی، ۱۱/۱۱/۱۳۹۵ش.</ref> از وی افزون بر کتاب‌های پیش، کتاب‌های سیر و سلوک،<ref>سفرنامه او به آلمان و اسپانیا.</ref> از چشم برادر و حدیث انقلاب شامل دو کتاب، یکی در موضوع آزادی و مرزهایش و دیگری در موضوع استقلال فرهنگی منتشر شده‌است.<ref>آل‌احمد، کیهان فرهنگی، ۶.</ref> | ||
==پانویس == | |||
{{پانویس}} | == پانویس == | ||
==منابع== | {{پانویس|۲}} | ||
== منابع == | |||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
* آل‌احمد، شمس، حدیث انقلاب، تهران، سوره مهر، چاپ اول، ۱۳۹۰. | * آل‌احمد، شمس، حدیث انقلاب، تهران، سوره مهر، چاپ اول، ۱۳۹۰. | ||
| خط ۵۷: | خط ۵۹: | ||
* مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران، پایگاه اطلاع‌رسانی، ۲۳/۱۱/۱۳۹۵ش. | * مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران، پایگاه اطلاع‌رسانی، ۲۳/۱۱/۱۳۹۵ش. | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
==پیوند به بیرون== | |||
نسرین آقابیک، دانشنامه امام‌خمینی(ره)، ج۱، | == پیوند به بیرون == | ||
[[رده: مقاله‌های آماده ارزیابی]] | نسرین آقابیک، دانشنامه امام‌خمینی (ره)، ج۱، ص… | ||
[[رده: مقاله‌های بدون لینک دانشنامه]] | [[رده:مقاله‌های آماده ارزیابی]] | ||
[[رده:مقاله‌های بدون لینک دانشنامه]] | |||