سیدمحمدتقی خوانساری: تفاوت میان نسخه‌ها

سیدمحمدتقی مقدمات علوم اسلامی را در زادگاهش خوانسار فرا گرفت و در سال ۱۲۸۳ برای ادامه تحصیل به [[نجف اشرف]] رفت. وی پس از فراگیری سطوح عالی، در درس [[محمدکاظم آخوند خراسانی]] و [[سیدمحمدکاظم طباطبایی یزدی]] شرکت کرد و پس از درگذشت این دو به درس‌های [[میرزامحمدحسین نایینی]]، [[شیخ‌الشریعه اصفهانی]]، علی قوچانی و [[آقاضیاءالدین عراقی]] راه یافت.<ref>شریف رازی، گنجینه دانشمندان، ۱۴۵/۱.</ref> خوانساری از شاگردان برجسته و مورد توجه عراقی بود و از وی [[اجازه اجتهاد]] و نیز [[اجازه روایت]] دریافت کرد و عراقی در اجازه اجتهادی که برای وی صادر کرد، او را سید محققان، افتخار فقها و تجسم تقوا دانست.<ref>آقابزرگ طهرانی، طبقات اعلام الشیعه، ۲۴۶/۱؛ شمس الفقها، ۶۸.</ref>

==شرکت در جنگ علیه انگلیسی‌ها==

===اسارت و تبعید به سنگاپور===

با پیروزی متفقین و اشغال بغداد در سال ۱۳۳۵ق/ ۱۲۹۵ش انگلیسی‌ها بازداشت‌های گسترده‌ای انجام دادند و گروه زیادی از مبارزان ازجمله سیدمحمدتقی خوانساری که از ناحیه پا مجروح شده بود، بازداشت شدند و به اسارت اشغالگران درآمدند.<ref>اسدی، زندگی سیاسی و اجتماعی آیت‌الله خوانساری، ۴۱؛ شریف رازی، آثار الحجة و دائرةالمعارف حوزه علمیه قم، ۱۴۶/۱.</ref> خوانساری پس از اسارت در دست انگلیسی‌ها و زندانی‌بودن چهار ماه درون کشتی، به جزیره سنگاپور برده شد و در آنجا چهار سال تمام به حالت اسارت و تبعید به سر برد.<ref>ابن‌الرضا، مصاحبه، ۱۲؛ عراقی، مصاحبه، ۳۵ ـ ۳۶.</ref>

==شاگردان==

==اعتراض به موضوع کشف حجاب==

خوانساری در موضوع [[کشف حجاب]] به دست [[رضاشاه پهلوی]] همگام با [[سیدحسین طباطبایی قمی]] رهبر [[قیام مسجد گوهرشاد|قیام گوهرشاد]]، به مبارزه با توطئه [[حکومت پهلوی|پهلوی]] پرداخت و فتوایی روشنگرانه در لزوم مقابله با آن و تأکید بر ضروری‌بودنِ [[حجاب و نگاه|حجاب]] صادر کرد.<ref>اسدی، زندگی سیاسی و اجتماعی آیت‌الله خوانساری، ۱۴۶؛ شریف رازی، آثار الحجة و دائرةالمعارف حوزه علمیه قم، ۱۵۵/۱.</ref>

==نماز باران==

در شهریور ۱۳۲۳ش/ ۱۳۶۳ق که در جریان جنگ جهانی دوم نیروهای اشغالگر متفقین در مناطق مختلف ایران ازجمله قم حضور داشتند، در شهر قم و اطراف آن خشکسالی شدیدی شد و مردم به‌شدت در تنگنا قرار گرفتند. خوانساری به درخواست مردم [[نماز باران]] را اقامه کرد، اندکی بعد هوا ابری شد و در میان شگفتی مردم و نظامیان اشغالگر باران زیادی بارید. این در حالی بود که کارشناسان اروپایی که در ارتش متفقین بودند، با بررسی اوضاع جوی هیچ نشانه‌ای از باران نمی‌دیدند.<ref>شریف رازی، آثار الحجة و دائرةالمعارف حوزه علمیه قم، ۱۴۶/۱ ـ ۱۵۰؛ جواهر کلام، تربت پاکان قم، ۱۴۶۱/۳.</ref> خبر این رویداد مهم به‌سرعت در سراسر [[ایران]] پیچید و گفته شده حتی افسران و فرماندهان نیروهای اشغالگر که خود ناظر آن صحنه بودند، آن را در رسانه‌های اروپایی و امریکایی مطرح ساختند.<ref>رجبی، علمای مجاهد، ۱۹۹؛ اسدی، زندگی سیاسی و اجتماعی آیت‌الله خوانساری، ۱۲۹.</ref>

==مرجعیت==

==برپایی نماز جمعه در قم==

خوانساری در [[مدرسه فیضیه]] نماز جماعت اقامه می‌کرد و از سال ۱۳۲۰ نماز جمعه را نیز در همین مدرسه برگزار می‌کرد و بعدها به سبب اینکه مدرسه فیضیه گنجایش جمعیت را نداشت، محل اقامه نماز جمعه به مسجد امام‌حسن عسکری(ع) انتقال یافت.<ref>استادی، شرح احوال حضرت آیت‌الله العظمی اراکی، ۲۲۱؛ گلی زواره، سیاحت خوشید، ۲۹.</ref>

==حمایت از گروه فداییان اسلام در موضوع فلسطین==

وی از جمعیت فداییان اسلام در مبارزه با [[حکومت پهلوی|رژیم پهلوی]] برای برقراری [[حکومت اسلامی]] نیز حمایت می‌کرد و رهبران آن را در شرایطی که برخی از علما به آنان بی‌مهری و از مدرسه فیضیه بیرونشان کرده بودند، در خانه خویش پناه می‌داد و از آنان حمایت می‌کرد.<ref>استادی، شرح احوال حضرت آیت‌الله العظمی اراکی، ۶۰۷.</ref>

==حمایت از نهضت ملی‌شدن صنعت نفت==

خوانساری در سال ۱۳۲۹ به همراه عده‌ای از علمای قم به [[حج|زیارت خانه خدا]] رفت و در روزهای اقامت در آنجا با علمای مصر و نیز قاضیان [[مکه]] و [[مدینه]] دیدار کرد و درباره مسائل و مشکلات جهان اسلام با آنان به گفتگو پرداخت. وی پس از پایان مراسم حج برای زیارت عتبات به [[عراق]] رفت و در هنگام ورود به [[نجف]]، علما از او استقبال کردند. وی پس از توقفی کوتاه در ۱۳۲۹/۹/۱۹ به قم بازگشت.<ref>رجبی، شریف رازی، آثار الحجة و دائرةالمعارف حوزه علمیه قم، ۱۵۴؛ اسدی، زندگی سیاسی و اجتماعی آیت‌الله خوانساری، ۱۶۸ ـ ۱۷۰.</ref>

==علاقه امام خمینی به خوانساری==

[[امام‌خمینی]] علاقه زیادی به خوانساری داشت و مقید بود در نماز جماعت و جمعه وی در [[مدرسه فیضیه]] شرکت کند و گاهی به جای وی اقامه جماعت می‌کرد.<ref>اسدی، زندگی سیاسی و اجتماعی آیت‌الله خوانساری، ۸۷؛ عراقچی، پرتو آفتاب، ۱۹۷.</ref> ایشان بارها از خوانساری به بزرگی یاد کرده و شجاعت وی را ستوده‌است<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۲۴۳/۳ و ۵۳۷/۹.</ref> و او را مرجع تقلید و مجاهد بزرگی خوانده که با نیروهای انگلیس که عراق را اشغال کرده بودند، جنگید و انگلیسی‌ها وی را بازداشت و اسیر کردند و همراه عده دیگری به منطقه‌ای در خارج از کشور به اسارت بردند و شرایط بسیار دشواری داشتند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۲۴۳/۳؛ {{ببینید|اراکی، شمس الفقها، ۴۲| عراقی، مصاحبه، ۳۵ ـ ۳۶.}}</ref> ایشان با اشاره به خونخواری‌های دشمنِ اشغالگر و سختی‌هایی که خوانساری در دوران اسارت دیده بود، از وی نقل کرده‌است انگلیسی‌ها آنان را در هنگام اسارت می‌شمردند و تحویل مأموران می‌دادند؛ زیرا نگران بودند که افراد آدم‌خوار آنان را بخورند!<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۲۴۳/۳.</ref>

==درگذشت==

==آثار==

خوانساری آثار و تألیفات چندی دارد که ازجمله می‌توان به منتخب الاحکام (رساله عملیّه)، حاشیه بر عروة الوثقی، رساله تقویم الصلوة، حاشیه بر ذخیرة العباد (رساله عملیه) و حاشیه مختصر الاحکام اشاره کرد.<ref>جواهر کلام، تربت پاکان قم، ۱۴۶۲/۳؛ اسدی، زندگی سیاسی و اجتماعی آیت‌الله خوانساری، ۶۰ ـ ۶۱.</ref>

'''سیدمحمدباقر خوانساری''': [[سیدمحمدباقر خوانساری]] فرزند ارشد سیدمحمدتقی خوانساری از شاگردان [[درس اخلاق امام‌خمینی]] {{ببینید|شاگردان امام‌خمینی}} و از علمای مبارزی بود که از حامیان جدی نهضت امام‌خمینی به شمار می‌رفت و اقدامات زیادی را برای پیشبرد اهداف نهضت انجام داد. وی پس از پیروزی انقلاب اسلامی نیز فعالیت‌های اجتماعی، سیاسی و فرهنگی فراوانی داشت.<ref>مدرسی، مصاحبه، ۱۰.</ref> وی به اشاره [[امام‌خمینی]] نامزد [[مجلس خبرگان قانون اساسی]] شد و در دوره‌های اول، دوم و سوم نمایندگی مردم [[تهران]] در [[مجلس خبرگان رهبری]] را بر عهده داشت.<ref>خوانساری، زندگی‌نامه آیت‌الله العظمی سیدمحمدباقر خوانساری، ۲۵.</ref> وی که علاقه شدیدی به امام‌خمینی داشت، معتقد بود ایشان در این روزگار مردی بی‌نظیر است.<ref>دیبایی، مصاحبه، ۲۲.</ref>

==پانویس==

{{پانویس}}