الشیء ما لم‌یجب لم‌یوجد: تفاوت میان نسخه‌ها

الشیء ما لم یجب لم‌یوجد، قاعده

==معنی==

مفاد قاعده فلسفی «الشیء ما لم‌یجب لم‌یوجد» آن است که تا زمانی که شیء به سرحد وجوب نرسد و تا همه راه‌های عدم بر آن بسته نشود، وجود پیدا نمی‌کند <ref>امام‌خمینی، تنقیح الاصول، ۱/۲۲۷؛ طباطبایی، نهایة الحکمه، ۵۸.</ref>. در عرض این قاعده، قاعده دیگری وجود دارد که از نظر معنا و مفاد به این قاعده بسیار نزدیک است و آن «الشیء ما لم‌یوجَد لم‌یوجِد» است. به مقتضای قاعده اول، وجوب شیء شرط موجودشدن است و به مقتضای قاعده دوم، وجود شیء منشأ آفرینش موجودات است. اگر مفهوم وجوب با مفهوم وجود مساوق باشد، مفهوم این دو قاعده نیز مساوق یکدیگرند؛ زیرا وجود مادامی که به سرحدّ وجوب نرسد، ایجاد امکان‌پذیر نیست <ref>دینانی، قواعد کلی فلسفی، ۱/۲۳۸.</ref>.