پرش به محتوا

مجلس شورای اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۲۷: خط ۲۷:
==شرایط نمایندگان و رأی‌دهندگان==
==شرایط نمایندگان و رأی‌دهندگان==
برای چگونگی شکل‌گیری مجلس شورای اسلامی، [[شورای انقلاب]] در ۱۷/۱۱/۱۳۵۸ آئین‌نامه‌ای در هشت فصل و ۶۱ ماده و شانزده تبصره تصویب کرد. تابعیت ایران، محجورنبودن، حداقل ۲۵ سال سن، شهرت‌نداشتن به فساد، اعتقاد به [[نظام جمهوری اسلامی]] و وفاداری به [[قانون اساسی]] و خواندن و نوشتن به حد کافی از شرایط نامزدشدن برای نمایندگی بود. اقدام‌کنندگان علیه انقلاب و اساس جمهوری اسلامی و اعضای [[ساواک]] و کارگزاران نزدیک به آن رژیم از پانزده خرداد ۱۳۴۲ تا بهمن ۱۳۵۷ نمی‌توانستند نامزد نمایندگی مجلس شوند.<ref>اطلاعات، روزنامه، ۲؛ سائلی، سیر تحول قوانین انتخاباتی مجلس در ایران، ۲۶۵ ـ ۲۶۸.</ref>
برای چگونگی شکل‌گیری مجلس شورای اسلامی، [[شورای انقلاب]] در ۱۷/۱۱/۱۳۵۸ آئین‌نامه‌ای در هشت فصل و ۶۱ ماده و شانزده تبصره تصویب کرد. تابعیت ایران، محجورنبودن، حداقل ۲۵ سال سن، شهرت‌نداشتن به فساد، اعتقاد به [[نظام جمهوری اسلامی]] و وفاداری به [[قانون اساسی]] و خواندن و نوشتن به حد کافی از شرایط نامزدشدن برای نمایندگی بود. اقدام‌کنندگان علیه انقلاب و اساس جمهوری اسلامی و اعضای [[ساواک]] و کارگزاران نزدیک به آن رژیم از پانزده خرداد ۱۳۴۲ تا بهمن ۱۳۵۷ نمی‌توانستند نامزد نمایندگی مجلس شوند.<ref>اطلاعات، روزنامه، ۲؛ سائلی، سیر تحول قوانین انتخاباتی مجلس در ایران، ۲۶۵ ـ ۲۶۸.</ref>
پس از شکل‌گیری مجلس شورای اسلامی، نمایندگان در سال ۱۳۶۲ آئین‌نامه‌ای برای انتخابات مجلس در ۱۰ فصل، ۸۹ ماده و ۵۱ تبصره تصویب کردند تا انتخاب نمایندگان در دوره‌های بعد در چارچوب آن صورت گیرد. برابر این آئین‌نامه انتخاب‌کنندگان باید شانزده سال داشته و تابع ایران و عاقل باشند و انتخاب‌شوندگان در وقت ثبت نام باید اعتقاد و التزام عملی به اسلام، تابعیت کشور [[جمهوری اسلامی ایران]]، اعتقاد و التزام عملی به جمهوری اسلامی ایران، ابراز وفاداری به قانون اساسی، سواد خواندن و نوشتن به حد کافی، سلامت جسمی، حداقل ۲۶ و حداکثر ۷۵ سال تمام داشته باشند و نمایندگان اقلیت‌های دینی نیز باید در دین خود دارای عقیده ثابت باشند.<ref>اداره کل، مجموعه قوانین، اولین دوره مجلس شورای اسلامی (۷ خرداد ۱۳۵۹ تا ۶ خرداد ۱۳۶۳ش)، ص۵۶۳ ـ ۵۶۸.</ref>
پس از شکل‌گیری مجلس شورای اسلامی، نمایندگان در سال ۱۳۶۲ آئین‌نامه‌ای برای انتخابات مجلس در ۱۰ فصل، ۸۹ ماده و ۵۱ تبصره تصویب کردند تا انتخاب نمایندگان در دوره‌های بعد در چارچوب آن صورت گیرد. برابر این آئین‌نامه انتخاب‌کنندگان باید شانزده سال داشته و تابع ایران و عاقل باشند و انتخاب‌شوندگان در وقت ثبت نام باید اعتقاد و التزام عملی به اسلام، تابعیت کشور [[جمهوری اسلامی ایران]]، اعتقاد و التزام عملی به جمهوری اسلامی ایران، ابراز وفاداری به قانون اساسی، سواد خواندن و نوشتن به حد کافی، سلامت جسمی، حداقل ۲۶ و حداکثر ۷۵ سال تمام داشته باشند و نمایندگان اقلیت‌های دینی نیز باید در دین خود دارای عقیده ثابت باشند.<ref>اداره کل، مجموعه قوانین، اولین دوره مجلس شورای اسلامی (۷ خرداد ۱۳۵۹ تا ۶ خرداد ۱۳۶۳ش)، ص۵۶۳ ـ ۵۶۸.</ref>
از سوی دیگر، درباره جایگاه و رسالت مجلس شورای اسلامی، امام‌خمینی دلسوزی برای کشور را از وظایف نمایندگی می‌شمرد و تأکید می‌کرد کسانی می‌توانند برای مجلس نامزد شوند که به [[منافع ملی]] احترام بگذارند؛<ref>امام خمینی، صحیفه، ۵/۴۴۶ و ۱۲/۱۵۶.</ref> از این‌رو نمایندگان مجلس در [[رژیم پهلوی]]، که مصالح و مفاسد را تشخیص نمی‌دادند، نه منتخب مردم بودند و نه مطابق قانون عمل می‌کردند، صلاحیت نمایندگی مجلس را نداشتند.<ref>امام خمینی، صحیفه، ۵/۳۱۴ ـ ۳۱۶.</ref> از نگاه ایشان کار مجلس تنظیم برنامه‌ها بر اساس اسلام است؛ از این‌رو علمای [[اسلام‌شناس]] و افراد اسلامی و سیاسیِ دارای صلاحیت باید به صحنه بیایند<ref>امام خمینی، صحیفه، ۱۸/۳۳۵ ـ ۳۳۶.</ref> و افراد برآمده از متن [[مردم]] نامزد نمایندگی شوند.<ref>امام خمینی، صحیفه، ۱۰/۵۲۵ و ۱۲/ ۱۵۶.</ref>
از سوی دیگر، درباره جایگاه و رسالت مجلس شورای اسلامی، امام‌خمینی دلسوزی برای کشور را از وظایف نمایندگی می‌شمرد و تأکید می‌کرد کسانی می‌توانند برای مجلس نامزد شوند که به [[منافع ملی]] احترام بگذارند؛<ref>امام خمینی، صحیفه، ۵/۴۴۶ و ۱۲/۱۵۶.</ref> از این‌رو نمایندگان مجلس در [[رژیم پهلوی]]، که مصالح و مفاسد را تشخیص نمی‌دادند، نه منتخب مردم بودند و نه مطابق قانون عمل می‌کردند، صلاحیت نمایندگی مجلس را نداشتند.<ref>امام خمینی، صحیفه، ۵/۳۱۴ ـ ۳۱۶.</ref> از نگاه ایشان کار مجلس تنظیم برنامه‌ها بر اساس اسلام است؛ از این‌رو علمای [[اسلام‌شناس]] و افراد اسلامی و سیاسیِ دارای صلاحیت باید به صحنه بیایند<ref>امام خمینی، صحیفه، ۱۸/۳۳۵ ـ ۳۳۶.</ref> و افراد برآمده از متن [[مردم]] نامزد نمایندگی شوند.<ref>امام خمینی، صحیفه، ۱۰/۵۲۵ و ۱۲/ ۱۵۶.</ref>
امام‌خمینی ویژگی‌هایی چون دینداری، امانتداری، پارسایی و آگاهی به مصالح کشور را برای نمایندگان مجلس لازم می‌دانست.<ref>امام خمینی، صحیفه، ۱۰/۵۲۵.</ref> ایشان تخصص را نیز از شرایط نمایندگی مجلس می‌دانست و افراد آشنای با اقتصاد و کشاورزی و امور نظامی، سیاست‌مدار و مطلع از مسائل جهانی را برای نمایندگی مجلس توصیه می‌کرد<ref>امام خمینی، صحیفه، ۱۸/۲۸۴.</ref> و با اشاره به مجالس پیش از [[انقلاب اسلامی]] یادآور شد اگر در گذشته افراد مؤثری مانند [[سیدحسن مدرس]] در مجلس بودند،<ref>مقاله سیدحسن مدرس.</ref> مشروطه به طور صحیح پیش می‌رفت و دستخوش افکار غربی و تصرفات نابجا نمی‌شد.<ref>امام خمینی، صحیفه، ۱۸/۳۳۵.</ref>
 
[[امام‌خمینی]] ویژگی‌هایی چون دینداری، [[امانتداری]]، پارسایی و آگاهی به مصالح کشور را برای نمایندگان مجلس لازم می‌دانست.<ref>امام خمینی، صحیفه، ۱۰/۵۲۵.</ref> ایشان تخصص را نیز از شرایط نمایندگی مجلس می‌دانست و افراد آشنای با اقتصاد و کشاورزی و امور نظامی، سیاست‌مدار و مطلع از مسائل جهانی را برای نمایندگی مجلس توصیه می‌کرد<ref>امام خمینی، صحیفه، ۱۸/۲۸۴.</ref> و با اشاره به مجالس پیش از [[انقلاب اسلامی]] یادآور شد اگر در گذشته افراد مؤثری مانند [[سیدحسن مدرس]] در مجلس بودند،<ref>مقاله سیدحسن مدرس.</ref> مشروطه به طور صحیح پیش می‌رفت و دستخوش افکار غربی و تصرفات نابجا نمی‌شد.<ref>امام خمینی، صحیفه، ۱۸/۳۳۵.</ref>
 
در نخستین دوره انتخابات پس از [[پیروزی انقلاب اسلامی]] افرادی ناصالح برای تصرف کرسی‌های مجلس فعالیت‌های شدیدی می‌کردند.<ref>ازغندی، درآمدی بر جامعه‌شناسی سیاسی ایران ۱۹۱؛ حسینی‌زاده، اسلام سیاسی در ایران، ۳۲۸ ـ ۳۲۹.</ref> دغدغه اسلامیتِ مجلس و پیشگیری از نفوذ این‌گونه افراد امام‌خمینی را واداشت تا در ۲۳/۱۱/۱۳۵۸ در حالی‌که در بیمارستان قلب تهران بستری بود، در پیامی از مردم بخواهد رشد انسانی و اسلامی خود را در انتخابات مجلس نشان دهند و مصالح اسلام و کشور را فدای مصالح شخصی و گروهی نکنند؛ وحدت کلمه را حفظ و اشخاص اسلامی، متعهد و غیر منحرف را انتخاب کنند و سرنوشت کشور را به دست افراد معتقد به اسلام، جمهوری اسلامی و قانون اساسی بسپارند؛<ref>امام خمینی، صحیفه، ۱۲/۱۴۹.</ref> همچنین در همین روز در سخنانی به آنان توصیه کرد [[انتخابات]]، سالم و با آرامش برگزار شود.<ref>امام خمینی، صحیفه، ۱۲/۱۵۲.</ref> چند روز بعد نیز تأکید کرد از اختلاف و تفرقه و از رفتارهای خلاف موازین شرعی و اخلاقی بپرهیزند و در مخالفت‌های سیاسی و غیر سیاسی از حدود اخلاق اسلامی تجاوز نکنند.<ref>امام خمینی، صحیفه، ۱۲/۱۵۶.</ref>
در نخستین دوره انتخابات پس از [[پیروزی انقلاب اسلامی]] افرادی ناصالح برای تصرف کرسی‌های مجلس فعالیت‌های شدیدی می‌کردند.<ref>ازغندی، درآمدی بر جامعه‌شناسی سیاسی ایران ۱۹۱؛ حسینی‌زاده، اسلام سیاسی در ایران، ۳۲۸ ـ ۳۲۹.</ref> دغدغه اسلامیتِ مجلس و پیشگیری از نفوذ این‌گونه افراد امام‌خمینی را واداشت تا در ۲۳/۱۱/۱۳۵۸ در حالی‌که در بیمارستان قلب تهران بستری بود، در پیامی از مردم بخواهد رشد انسانی و اسلامی خود را در انتخابات مجلس نشان دهند و مصالح اسلام و کشور را فدای مصالح شخصی و گروهی نکنند؛ وحدت کلمه را حفظ و اشخاص اسلامی، متعهد و غیر منحرف را انتخاب کنند و سرنوشت کشور را به دست افراد معتقد به اسلام، جمهوری اسلامی و قانون اساسی بسپارند؛<ref>امام خمینی، صحیفه، ۱۲/۱۴۹.</ref> همچنین در همین روز در سخنانی به آنان توصیه کرد [[انتخابات]]، سالم و با آرامش برگزار شود.<ref>امام خمینی، صحیفه، ۱۲/۱۵۲.</ref> چند روز بعد نیز تأکید کرد از اختلاف و تفرقه و از رفتارهای خلاف موازین شرعی و اخلاقی بپرهیزند و در مخالفت‌های سیاسی و غیر سیاسی از حدود اخلاق اسلامی تجاوز نکنند.<ref>امام خمینی، صحیفه، ۱۲/۱۵۶.</ref>
امام‌خمینی در آستانه انتخابات سومین مجلس شورای اسلامی در پیامی، با توجه به جریان‌های سیاسی و فکری موجود ازجمله یادآورشد مردم به نمایندگانی رأی دهند که طعم تلخ فقر را چشیده و در گفتار و رفتار مدافع اسلام [[مستضعفان]]، اسلام رنجدیدگان، اسلام عارفان مبارزه‌جو، اسلام پاک‌طینتان عارف و در یک کلمه، مدافع [[اسلام ناب محمدى]] باشند و طرفداران اسلام [[سرمایه‌دارى]]، اسلام مستکبران، اسلام مرفهان بى‏درد، اسلام منافقان، اسلام راحت‌طلبان، اسلام فرصت‌طلبان و اسلام امریکایی را طرد و آنان را به مردم معرفى نمایند.<ref>امام خمینی، صحیفه، ۲۱/۱۱.</ref> ایشان در همین پیام، هدف از انتخابات را در نهایت حفظ اسلام دانست و به تمام نامزدهای مجلس شورای اسلامی نصیحت کرد که در هر حال در رفتار و تبلیغات انتخاباتی خود، اخلاق و تعالیم اسلامی را رعایت کنند.<ref>امام خمینی، صحیفه، ۲۱/۱۱.</ref>
امام‌خمینی در آستانه انتخابات سومین مجلس شورای اسلامی در پیامی، با توجه به جریان‌های سیاسی و فکری موجود ازجمله یادآورشد مردم به نمایندگانی رأی دهند که طعم تلخ فقر را چشیده و در گفتار و رفتار مدافع اسلام [[مستضعفان]]، اسلام رنجدیدگان، اسلام عارفان مبارزه‌جو، اسلام پاک‌طینتان عارف و در یک کلمه، مدافع [[اسلام ناب محمدى]] باشند و طرفداران اسلام [[سرمایه‌دارى]]، اسلام مستکبران، اسلام مرفهان بى‏درد، اسلام منافقان، اسلام راحت‌طلبان، اسلام فرصت‌طلبان و اسلام امریکایی را طرد و آنان را به مردم معرفى نمایند.<ref>امام خمینی، صحیفه، ۲۱/۱۱.</ref> ایشان در همین پیام، هدف از انتخابات را در نهایت حفظ اسلام دانست و به تمام نامزدهای مجلس شورای اسلامی نصیحت کرد که در هر حال در رفتار و تبلیغات انتخاباتی خود، اخلاق و تعالیم اسلامی را رعایت کنند.<ref>امام خمینی، صحیفه، ۲۱/۱۱.</ref>


confirmed، emailconfirmed، templateeditor
۱٬۵۵۴

ویرایش