Image-reviewer، confirmed، templateeditor
۷۲۱
ویرایش
جشن‌های ۲۵۰۰ساله شاهنشاهی ایران: تفاوت میان نسخه‌ها
←اهداف و انگیزه‌ها
(←مقدمه) |
|||
| خط ۵: | خط ۵: | ||
==اهداف و انگیزه‌ها== | ==اهداف و انگیزه‌ها== | ||
یکی از انگیزه‌های پهلوی در برگزاری این جشن‌ها، اثبات مقبولیت و مشروعیت سیاسی نظام سلطنتی پهلوی بود و در نظر داشت با بزرگنمایی نقش [[کوروش]] در بنیاد نظام شاهنشاهی و تأکید و پافشاری بر استمرار و تداوم آن به مدت ۲۵۰۰ سال، در اذهان عمومی چنین القا کند که تنها یک مدل حکومتی ثابت و ماندگار در [[کشور ایران|ایران]] وجود دارد و آن [[حکومت شاهنشاهی]] است و رژیم پهلوی هم ادامه آن سلسله و جانشینی شایسته برای سلسله شاهنشاهی ایران است.<ref>هویدا، سقوط شاه، ۱۲۱.</ref> در این مقطع، پهلوی با پشتیبانی قدرت‌های خارجی به‌ویژه [[ایالات متحده امریکا]] و سرکوب دولت ملی [[محمد مصدق]] و [[قیام پانزده خرداد]]، برای کسب قدرت بیشتر و تحکیم و تثبیت پایه‌های سلطنت تلاش می‌کرد. او همچنین در پی وجهه بین‌المللی برای حکومت خود بود و برگزاری جشن‌های مجلل و دعوت از سران کشورها را شیوه مناسبی برای رسیدن به این هدف می‌پنداشت.<ref>زونیس، شکست شاهانه، ۱۲۳؛ فاروقی و لوروریه، ایران بر ضد شاه، ۴۰.</ref> تبار پهلوی قابل مقایسه با سلسله‌های پیشین در ایران یا دیگر خاندان سلطنتی در جهان معاصر نبود و طبیعی بود که محمدرضا پهلوی رؤیای یک اصل و نسب باعظمت را در ذهن خود بپرورد و حتی به فکر اتصال خود به کوروش باشد.<ref>هویدا، سقوط شاه، ۱۲۱.</ref> | یکی از انگیزه‌های پهلوی در برگزاری این جشن‌ها، اثبات مقبولیت و مشروعیت سیاسی نظام سلطنتی پهلوی بود و در نظر داشت با بزرگنمایی نقش [[کوروش]] در بنیاد نظام شاهنشاهی و تأکید و پافشاری بر استمرار و تداوم آن به مدت ۲۵۰۰ سال، در اذهان عمومی چنین القا کند که تنها یک مدل حکومتی ثابت و ماندگار در [[کشور ایران|ایران]] وجود دارد و آن [[حکومت شاهنشاهی]] است و رژیم پهلوی هم ادامه آن سلسله و جانشینی شایسته برای سلسله شاهنشاهی ایران است.<ref>هویدا، سقوط شاه، ۱۲۱.</ref> در این مقطع، پهلوی با پشتیبانی قدرت‌های خارجی به‌ویژه [[ایالات متحده امریکا]] و سرکوب دولت ملی [[محمد مصدق]] و [[قیام پانزده خرداد]]، برای کسب قدرت بیشتر و تحکیم و تثبیت پایه‌های سلطنت تلاش می‌کرد. او همچنین در پی وجهه بین‌المللی برای حکومت خود بود و برگزاری جشن‌های مجلل و دعوت از سران کشورها را شیوه مناسبی برای رسیدن به این هدف می‌پنداشت.<ref>زونیس، شکست شاهانه، ۱۲۳؛ فاروقی و لوروریه، ایران بر ضد شاه، ۴۰.</ref> تبار پهلوی قابل مقایسه با سلسله‌های پیشین در ایران یا دیگر خاندان سلطنتی در جهان معاصر نبود و طبیعی بود که محمدرضا پهلوی رؤیای یک اصل و نسب باعظمت را در ذهن خود بپرورد و حتی به فکر اتصال خود به کوروش باشد.<ref>هویدا، سقوط شاه، ۱۲۱.</ref><br> | ||
محمدرضا پهلوی سال ۱۳۵۰ را سال کوروش کبیر نام گذاشت و در سخنرانی [[پاسارگاد]] خطاب به کوروش، وی را به خوابی آسوده دعوت کرد؛ زیرا خود بیدار است و نگهبان میراث پرافتخار او خواهد بود. وی در این سخنرانی سوگند یاد کرد که پرچم ۲۵۰۰ساله کوروش را همچنان افراشته نگاه خواهد داشت.<ref>پهلوی، محمدرضا، مجموعه تالیفات، نطق‌ها، مصاحبه‌ها و بیانات محمدرضا پهلوی شاه ایران، ۷/۶۲۳۳ـ۶۲۳۴.</ref> برخی به انگیزه‌های روانشناختی وی اشاره کرده‌اند. او از جوانی - همان آغاز سلطنت - مردی بود با عزت نفس اندک که نبود اعتماد به نفس، بی‌ارادگی، انفعال، وابستگی و کم‌رویی را زیر نقاب خودستایی و [[تکبر]] می‌پوشاند. برپایی این جشن و جلوه در زرق و برق اشیا می‌توانست تناقضات حادّ شخصیتی، [[ترس]]، تردید و ضعف را پنهان سازد.<ref>زونیس، شکست شاهانه، ۹۹.</ref> از سوی دیگر، دو رکن اساسی سیاست فرهنگی رژیم پهلوی باستان‌گرایی افراطی و مدرنیزاسیون غرب‌گرایانه بود. برنامه عرفی‌سازی، [[دین‌زدایی]] و اقدام به تضعیف و فروپاشی ساختارها و باورهای دینی، تلاشی برای عینیت‌بخشیدن به این اهداف و سیاست‌ها به شمار می‌رفت و نمود بارز این رویکرد فرهنگی، برگزاری این جشن‌ها بود.<ref>زونیس، شکست شاهانه، ۱۵۰ـ۱۵۵.</ref> | محمدرضا پهلوی سال ۱۳۵۰ را سال کوروش کبیر نام گذاشت و در سخنرانی [[پاسارگاد]] خطاب به کوروش، وی را به خوابی آسوده دعوت کرد؛ زیرا خود بیدار است و نگهبان میراث پرافتخار او خواهد بود. وی در این سخنرانی سوگند یاد کرد که پرچم ۲۵۰۰ساله کوروش را همچنان افراشته نگاه خواهد داشت.<ref>پهلوی، محمدرضا، مجموعه تالیفات، نطق‌ها، مصاحبه‌ها و بیانات محمدرضا پهلوی شاه ایران، ۷/۶۲۳۳ـ۶۲۳۴.</ref> برخی به انگیزه‌های روانشناختی وی اشاره کرده‌اند. او از جوانی - همان آغاز سلطنت - مردی بود با عزت نفس اندک که نبود اعتماد به نفس، بی‌ارادگی، انفعال، وابستگی و کم‌رویی را زیر نقاب خودستایی و [[تکبر]] می‌پوشاند. برپایی این جشن و جلوه در زرق و برق اشیا می‌توانست تناقضات حادّ شخصیتی، [[ترس]]، تردید و ضعف را پنهان سازد.<ref>زونیس، شکست شاهانه، ۹۹.</ref> از سوی دیگر، دو رکن اساسی سیاست فرهنگی رژیم پهلوی باستان‌گرایی افراطی و مدرنیزاسیون غرب‌گرایانه بود. برنامه عرفی‌سازی، [[دین‌زدایی]] و اقدام به تضعیف و فروپاشی ساختارها و باورهای دینی، تلاشی برای عینیت‌بخشیدن به این اهداف و سیاست‌ها به شمار می‌رفت و نمود بارز این رویکرد فرهنگی، برگزاری این جشن‌ها بود.<ref>زونیس، شکست شاهانه، ۱۵۰ـ۱۵۵.</ref> | ||
==مخالفت امام‌خمینی== | ==مخالفت امام‌خمینی== | ||
پیش از برگزاری جشن‌های ۲۵۰۰ساله، امام‌خمینی به مناسبت‌های مختلف، برگزاری جشن‌های غیر ملی هر ساله و نامیمون و نیز خرج‌های گزاف خاندان سلطنتی را در حالی‌که مردم ایران در فقر به سر می‌برند، مصیبتی برای اسلام و مسلمانان می‌خواند و به آن هشدار می‌داد. یکی از این هشدارها نامه ایشان به [[امیرعباس هویدا]] [[نخست‌وزیر]] وقت در ۲۶/۱/۱۳۴۶ بود. ایشان در این نامه برگزاری هر نوع جشن، همراه با هتک نوامیس و [[اسلام]] را مایه نکبت و بدبختی ملت دانست و رژیم را به ترک تعرض به اموال مردم و غارتگری [[بیت‌المال]] فرا خواند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۲/۱۲۴ـ۱۲۵ و ۱۲۷.</ref>{{ببینید|متن=ببینید| امیرعباس هویدا}} ایشان همچنین در بهمن ۱۳۴۹، در حالی‌که رژیم پهلوی خود را برای برگزاری جشن‌ها آماده می‌کرد، در ضمن پیامی به زائران [[بیت‌الله الحرام]]، به این مسئله پرداخت و ضمن گزارش وضعیت نابسامان اقتصادی و معیشتی مردم، تلف‌کردن بودجه‌های هنگفت از سرمایه ملی را نکوهش کرد و این‌گونه جشن‌ها را «مصیبت و سیه‌روزی برای مردم» و «وسیله اخاذی و غارتگری عمال [[استعمار]]» خواند. همچنین بر این مطلب تأکید کرد که دایرکننده و شرکت‌کننده در این جشن‌ها، خائن به اسلام و به ملت ایران است<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۲/۳۲۵ـ۳۲۶.</ref> | پیش از برگزاری جشن‌های ۲۵۰۰ساله، امام‌خمینی به مناسبت‌های مختلف، برگزاری جشن‌های غیر ملی هر ساله و نامیمون و نیز خرج‌های گزاف خاندان سلطنتی را در حالی‌که مردم ایران در فقر به سر می‌برند، مصیبتی برای اسلام و مسلمانان می‌خواند و به آن هشدار می‌داد. یکی از این هشدارها نامه ایشان به [[امیرعباس هویدا]] [[نخست‌وزیر]] وقت در ۲۶/۱/۱۳۴۶ بود. ایشان در این نامه برگزاری هر نوع جشن، همراه با هتک نوامیس و [[اسلام]] را مایه نکبت و بدبختی ملت دانست و رژیم را به ترک تعرض به اموال مردم و غارتگری [[بیت‌المال]] فرا خواند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۲/۱۲۴ـ۱۲۵ و ۱۲۷.</ref>{{ببینید|متن=ببینید| امیرعباس هویدا}} ایشان همچنین در بهمن ۱۳۴۹، در حالی‌که رژیم پهلوی خود را برای برگزاری جشن‌ها آماده می‌کرد، در ضمن پیامی به زائران [[بیت‌الله الحرام]]، به این مسئله پرداخت و ضمن گزارش وضعیت نابسامان اقتصادی و معیشتی مردم، تلف‌کردن بودجه‌های هنگفت از سرمایه ملی را نکوهش کرد و این‌گونه جشن‌ها را «مصیبت و سیه‌روزی برای مردم» و «وسیله اخاذی و غارتگری عمال [[استعمار]]» خواند. همچنین بر این مطلب تأکید کرد که دایرکننده و شرکت‌کننده در این جشن‌ها، خائن به اسلام و به ملت ایران است<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۲/۳۲۵ـ۳۲۶.</ref> | ||