ویکی امام خمینی:نوشتار پیشنهادی/۲۰۲۴/۲۲

عبادت، خضوع و تذلل در برابر پروردگار.

اهل معرفت، حقیقت و سرّ عبادت را خضوع ذاتی، تذلل و سیر از عالم تاریکی به عالم قرب، رحمت و نور معرفی کرده‌اند. امام‌خمینی نیز باور دارد عبادت نوعی ثناخوانی معبود است و هر عبادتی ثنای پروردگار به وصفی از اوصاف و اسمی از اسمای اوست. به اعتقاد امام‌خمینی، تمامی عبادات از جانب پروردگار، متعین و توقیفی هستند و کسی حق ندارد از پیش خود، عبادتی تشریع و ایجاد کند، اگر چه عبادت، منحصر در افعال خاص نیست و کار برای خداوند عبادت است. هدف از عبادت در آیات الهی، رستگاری و تقوا ذکر شده است. امام‌خمینی نیز بر این باور است که عبادات اسراری دارند که نباید از آنها غافل شد؛ ایشان تمام هدف عبادت را به‌فعلیت‌رسیدن کمالات انسان و الهی‌شدن او می‌داند. امام‌خمینی به اعتبارات متعدد، برای عبادت اقسامی قائل است. از جمله ایشان به اعتبار اهداف عبادت‌کنندگان، عبادت را به سه دسته تقسیم می‌کند: عبادت احرار؛ عبادت تجار؛ عبادت عبید. چنان که با توجه به عوالم سه‌گانه (ملک، ملکوت و جبروت) عبادت را به سه دسته عبادات قالبی، قلبی و روحی تقسیم می‌کند. اسلام برای تکلیف انسان، اعم از عبادات و غیر عبادات، شرایط عامی قرار داده است؛ مانند: عقل؛ قدرت بر تکلیف؛ علم مکلف به تکلیف و بلوغ؛ چنان که برای توجه تکلیف در برخی عبادات نیز شرایطی ذکر شده است؛ مانند حرّیت، امکان تصرف در اموال در زکات، استطاعت و بازبودن راه در حج، مسافرنبودن و سلامت از بیماری در روزه. همچنین برای صحت و کمال عبادت، شرایط و آدابی برشمرده‌اند. ازجمله: اخلاص؛ حضور قلب؛ طمأنینه؛ ورع؛ توجه به عز ربوبیت و ذل عبودیت و محافظت از تصرفات شیطان. امام‌خمینی همچنین به برخی از نتایج عبادت اشاره کرده است؛ ازجمله: تقرب انسان به پروردگار و وصول به بارگاه قدس الهی؛ حصول معارف و تذکر معبود. از سوی دیگر، یکی از ابعاد شخصیت امام‌خمینی، توجه ویژه ایشان به مناجات و عبادت بود و اهتمام ایشان به عبادت، منحصر به عبادات واجب نبود، بلکه از مستحبات، مانند اذکار و نوافل غافل نمی‌ماند و ذکر و زیارت می‌خواند و روزانه چندین نوبت قرآن تلاوت می‌کرد.