پرش به محتوا

کتابخانه تخصصی امام‌خمینی

از ویکی امام خمینی
کتابخانه تخصصی امام‌خمینی
اطلاعات کلی
تأسیسنیمه شهریور ۱۳۷۹
وابسته بهمؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی
رویکردتخصصی در حوزه امام‌خمینی و انقلاب اسلامی
نوع فعالیتکتابخانه تخصصی
گستره فعالیتملی و بین‌المللی
اهدافگسترش اندیشه امام‌خمینی، گردآوری و نگهداری آثار و اسناد مربوط به ایشان، زمینه‌سازی برای دسترسی پژوهشگران
فعالیت‌هاگردآوری منابع، خدمات مرجع، مشاوره پژوهشی، آموزش نرم‌افزارهای پژوهشی
وظایفخرید، گردآوری، نگهداری و ساماندهی آثار امام‌خمینی و منابع درباره ایشان
مکانقم، ایران
سایر
ساختاردارای بخش‌های مختلف شامل آثار مرجع، عمومی، زبان‌های گوناگون، پایان‌نامه‌ها، نشریات، منابع غیرنوشتاری و منابع ویژه
وضعیتفعال
فعالیت به زبانفارسی، عربی، انگلیسی و...
آثاربیش از ۲۸٬۰۰۰ جلد کتاب و منابع دیگر


کتابخانه تخصصی امام‌خمینی یکی از کتابخانه‌های تخصصی استان قم، وابسته به مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی است. موضوع آن، امام‌خمینی و انقلاب اسلامی و هدف پایه‌ای آن گسترش اندیشه ایشان است. این کتابخانه بیش از ۲۸ هزار جلد از آثار امام‌خمینی و دیگر منابع گوناگون دربارۀ ایشان را به زبان‌های ناهمگون و از کشورهای گوناگون در خود جای داده است.

گشایش کتابخانه

کتابخانه تخصصی امام‌خمینی نیمۀ شهریور سال ۱۳۷۹ش در موسسۀ تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی(س) قم پایه‌گذاری گردید. کتابخانه‌ای شخص‌محور که هرآنچه از آثار امام‌خمینی و دربارۀ ایشان است، در آن گردآوری شده است. این کتابخانه در ۲۲ آبان ۱۳۷۹ش (نیمۀ شعبان سال ۱۴۲۱ق) به‌گونۀ رسمی گشایش یافت.[۱] کتابخانه تخصصی امام‌خمینی پس از چند بار جابجابی، هم‌اکنون در طبقۀ هم‌کف ساختمان موسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س) قم فعالیت دارد.[۲]

موضوع کتابخانه

در این کتابخانه بنابر گسترۀ اندیشۀ اخلاقی، فقهی، سیاسی، فلسفی، عرفانی و قرآنی امام‌خمینی، و کنشگری و کارسازی بی‌همتای ایشان در تاریخ سدۀ گذشته، همچنین زمینه‌ها، برآیند و فراگیری انقلاب اسلامی در خاورمیانه و جهان، آثار و منابعی با موضوع‌های: امام‌خمینی، انقلاب اسلامی، روحانیت، ولایت فقیه و حکومت اسلامی، سرگذشت‌نامه‌ها و خاطرات یاران امام و علما، خاطرات انقلابیون، ادبیات انقلاب، آثار دربارۀ جنگ هشت‌ساله، آثار پیرامون احزاب و گروه‌های سدۀ گذشتۀ ایران، مجموعه آثار همایش‌ها و نشست‌های علمی دربارۀ امام‌خمینی و انقلاب اسلامی، آثار و خاطرات پهلوی‌ها و سران و کارگزاران محمدرضا پهلوی گردآوری و ساماندهی شده است.[۳]

هدف از پایه‌گذاری کتابخانه

انگیزۀ بنیادینِ پایه‌گذاری این کتابخانه، برپایی پایگاهی ویژه برای خرید، گردآوری و نگهداری آثار و اسناد امام‌خمینی و همۀ منابع دربارۀ ایشان و زمینه‌سازی برای دسترسی پژوهشگران و دوست‌داران مطالعه در حوزۀ اندیشه و زندگی امام‌خمینی بوده است.[۴] همچنین انجام مشاوره و راهنمایی در کارهای پژوهشی و خوانش پیرامون اندیشه و زندگی امام‌خمینی و انقلاب اسلامی از دیگر آرمان‌های سازمان‌دادن این کتابخانه است.[۵]

رده‌بندی آثار و منابع کتابخانه

منابع گردآمده در کتابخانه بر اساس «رده‌بندی کنگره»، دسته‌بندی شده است. ۲۵٪ از منابع کتابخانه در رده BP (اسلام) و ۶۰٪ در رده DSR (تاریخ ایران) جا گرفته‌اند که دربرگیرندۀ: کتاب، سند، پایان‌نامه، نشریه، مقاله، مجموعه آثار همایش‌ها و نشست‌های علمی، فیلم، کاست، نرم‌افزار (CD و DVD)، عکس و پوستر و... ـ داخلـی و خارجی ـ است.[۶]

بخش‌های گوناگون کتابخانه

نمایی از کتابخانه تخصصی امام‌خمینی

آثار و منابع کتابخانه تخصصی امام‌خمینی در چندین بخش تنظیم و چیده شده است.

بخش آثار و منابع مرجع

در این بخش، منابع مرجع در چارچوب قفسه‌باز در دسترس همۀ بهره‌وران قرار گرفته است. این بخش منابعی چون: دانشنامه‌ها، فرهنگ‌نامه‌ها، کتاب‌شناسی‌ها، مقاله‌شناسی‌ها، مجموعه اسناد امام‌خمینی، آثار خطی امام و تقریرات شاگردان ایشان، آثار قلمی امام‌خمینی، صحیفه امام‌خمینی، تبیان‌های موضوعی امام‌خمینی، شناخت‌نامه‌های امام‌خمینی و انقلاب اسلامی و دیگر منابع مرجع را دربرمی‌گیرد.[۷]

بخش عمومی

این بخش بیشترین آثار و منابع را در خود جای داده و دربرگیرندۀ کتاب‌های فارسی و عربی است.

بخش زبان‌های گوناگون داخلی و خارجی (غیر از عربی)

این بخش دارای کتاب‌های غیر فارسی و عربی است. کتاب‌هایی به زبان‌های: انگلیسی، ک‍ری‍ل، ف‍ارس‍ی - ع‍رب‍ی، ان‍گ‍ل‍ی‍س‍ی - ه‍ن‍دی، ب‍وس‍ن‍ی‍ای‍ی، اس‍پ‍ان‍ی‍ائ‍ی، ان‍گ‍ل‍ی‍س‍ی، روس‍ی، ف‍ارس‍ی - ان‍گ‍ل‍ی‍س‍ی، ان‍دون‍زی‍ای‍ی، پ‍ش‍ت‍و - ف‍ارس‍ی، ت‍رک‍ی اس‍ت‍ان‍ب‍ول‍ی، ع‍رب‍ی-ان‍گ‍ل‍ی‍س‍ی، ف‍ارس‍ی - ف‍ران‍س‍ه، ع‍رب‍ی-ان‍گ‍ل‍ی‍س‍ی-ف‍ران‍س‍ه، آذری، ای‍ت‍ال‍ی‍ای‍ی، ت‍رک‍ی آذری، ف‍ارس‍ی - ع‍رب‍ی - ان‍گ‍ل‍ی‍س‍ی، ف‍ران‍س‍ه، آل‍م‍ان‍ی، گ‍رج‍ی، ف‍ارس‍ی - ع‍رب‍ی، اردو، ک‍ردی (ک‍رم‍ان‍ج‍ی)، ژاپ‍ن‍ی است.[۸]

بخش پایان‌نامه‌ها

بخش پایان‌نامه‌ها تاکنون (سال ۱۴۰۴) بیش از ۱۳۰۰ عنوان پایان‌نامه‌های دانشگاهی و حوزوی در مقاطع و موضوعات گوناگون را در خود جای داده است. دسترسی همۀ پژوهشگران برای خوانش و بهره‌برداری علمی از آنها آزاد است.[۹]

نشریات

نشریات دوره‌ای ویژۀ امام‌خمینی و انقلاب اسلامی، ویژه‌نامه‌های مطبوعات و مجلات، روزنامه‌های پرشماری همچون اطلاعات، برخی روزنامه‌های دهۀ نخست انقلاب و هرآنچه دربارۀ امام‌خمینی و انقلاب اسلامی در نشریات آمده، در این بخش گردآوری شده است. این بخش هم منابع داخلی و هم خارجی و چاپ دیگر کشورها را داراست.[۱۰]

آثار و منابع غیرنوشتاری

آثار و منابع غیرکتابی خود دارای چند بخش است. ازجمله:

  • تمبرهای یادبود امام‌خمینی، شخصیت‌های برجستۀ تاریخ انقلاب و نظام جمهوری اسلامی، تمبرهای رویدادهای مهم انقلاب و دیگر تمبرهای در پیوند با امام‌خمینی وانقلاب اسلامی؛
  • بروشور، پوستر، عکس، کارت‌پ‍ستال، تندیس، نگاتیو، تقویم و نظایر آن که برخی از آنها کم‌یان و نایاب هستند؛
  • اسلایدها در موضوع‌های گوناگون، دربرگیرندۀ نگاره‌هایی از مکان‌های تاریخی، مذهبی، شهری، روستایی، مناظر، مردم، جنگ، انقلاب و غیره است؛
  • جزوه‌ها حاوی موضوعات گوناگون فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و گزارشات قبل و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی است؛
  • کاست‌های صوتی و تصویری کاست‌های تصویری شامل جشنواره‌های برگزار شده توسط موسسه محتوای نوارهای صوتی شامل سخنرانی‌های حضرت امام(ره)، مذاکرات مجلس شورای اسلامی، خطبه‌های نماز جمعة تهران، اخبار رادیوهای بیگانه، سخنرانی شخصیت‌های سیاسی، مذهبی، فرهنگی، آموزش دروس حوزه، موسیقی و غیره است.[۱۱]

کتابک‌ها

کتابک، همان کتاب‌های ویژه کودکان و نوجوانان است که برای دوری از پراکندگی و دسترسی آسان کودکان و نوجوانان در مخزن اصلی و عمومی کتابخانه به‌گونه یکجا سازمان یافته و چیده شده‌اند.[۱۲]

منابع ویژه

منابع ویژه دربرگیرندۀ آثار و منابعی است که به‌گونه‌ای امام‌خمینی و انقلاب اسلامی را به نقد کشیده و استفاده از آنها دارای رویه و دستور ویژه‌ای است. این بخش هم آثار نوشتاری و غیرنوشتاری را دربرمی‌گیرد.[۱۳]

منابع دربارۀ علوم سیاسی ـ اجتماعی

این بخش از منابع که بیشتر اهدایی‌اند، در پیوند با موضوع کتابخانه نیست؛ اما از برای پیشینۀ پژوهش‌ها و نیاز پژوهشگران، بسیار ارزشمند و پرکاربرد هستند. برای همین در بانک اطلاعاتی و قفسه‌های جداگانه فهرست‌نویسی و مرتب شدهاند. تاآنجا که رنگ لیبل‌های آنها نیز از دیگر منابع اصلی جداست.[۱۴]

کارها، خدمات و آساینده‌های کتابخانه

همه پژوهشگران، طلبه‌ها، دانشجویان، دانش‌آموزان و علاقمندان به خوانش و کاوش در موضوع امام‌خمینی و انقلاب اسلامی، به‌گونۀ آزاد می‌توانند از خدمات و آساینده‌های کتابخانه بهره‌مند شوند. ازجملۀ این کارها:

  • مشاوره موضوع پژوهش‌ها و پایان‌نامه‌ها (هم طلاب و هم دانشجویان، اعم از داخلی و خارجی)؛
  • رایزنی و کنکاش در گزینش منابع درپیوند با موضوع پایان‌نامه، مقاله و پژوهش؛
  • آموزش نرم‌افزار کتابخانه و همچنین دیگر نرم‌افزارهای پژوهشی؛
  • در دسترس گذاشتن فایل منابع و رونوشت از آنها؛
  • مشاوره تلفنی و مجازی در زمینه کارهای کتابخانه؛
  • شناساندن اندیشمندان و استادان حوزۀ اندیشه امام‌خمینی و انقلاب اسلامی به بهره‌برداران از کتابخانه؛
  • همکاری و دادن خدمات به نهادها و سازمان‌ها در مناسبت‌هایی گوناگون.[۱۵]

مکتا

پیوند و دادوستد آثار و منابع با دیگر کتابخانه‌ها پیشرفت کیفی و کمی کتابخانه را در پی دارد. برای همین، کتابخانه تخصصی امام‌خمینی هم به‌گونۀ دوسویه و هم به‌گونۀ گروهی و در چارچوب انجمن‌ها و گروه‌های قانونمند به دیگر کتابخانه‌های تخصصی و عمومی در ارتباط است. ازجمله از سال ۱۳۹۶ این کتابخانه عضو مکتا (مجمع کتابخانه‌های تخصصی استان قم) شده است و همکاری دارد.[۱۶]

آدرس

کتابخانه تخصصی امام‌خمینی در شهرستان قم، خیابان صفائیه، کوچه ۲۵ (ممتاز)، پلاک ۸۵، مستقر است و با شماره تلفن: ۷۷۴۲۲۴۷ـ۰۲۵۱ فاکس: ۷۷۴۲۲۵۰ـ۰۲۵۱ وآدرس الکترونیک Email: Qom-Lib@Imam-Khomeini.ir ISIL: IR-402120019 در دست‌رس می‌باشد.

پانویس

  1. «آشنایی با کتابخانه تخصصی امام‌خمینی»، فصلنامه تازه‌های کتابخانه تخصصی امام‌خمینی، شمارۀ اول، مقدمه.
  2. رجائی نژاد، «گفتگو با مدیر کتابخانه تخصصی امام‌خمینی».
  3. محمدی شجاعی، مجمع کتابخانه‌های تخصصی استان قم (مکتا)، ص۱۴۷.
  4. «معرفی کتابخانه تخصصی امام‌خمینی (س) قم»، سایت موسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی(س).
  5. رجائی نژاد، «گفتگو با مدیر کتابخانه تخصصی امام‌خمینی».
  6. «معرفی کتابخانه تخصصی امام‌خمینی (س) قم»، سایت موسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی(س).
  7. «معرفی کتابخانه تخصصی امام‌خمینی (س) قم»، سایت موسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی(س).
  8. «معرفی کتابخانه تخصصی امام‌خمینی (س) قم»، سایت موسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی(س).
  9. رجائی نژاد، «کتابخانه تخصصی امام‌خمینی قم»، فصلنامه حضور، شماره ۴۲، ص۳۳۲.
  10. محمدی شجاعی، مجمع کتابخانه‌های تخصصی استان قم(مکتا)، ص۱۴۸.
  11. رجائی نژاد، «گفتگو با مدیر کتابخانه تخصصی امام‌خمینی».
  12. محمدی شجاعی، مجمع کتابخانه‌های تخصصی استان قم(مکتا)، ص۱۴۹.
  13. محمدی شجاعی، مجمع کتابخانه‌های تخصصی استان قم(مکتا)، ص۱۴۸.
  14. محمدی شجاعی، مجمع کتابخانه‌های تخصصی استان قم(مکتا)، ص۱۴۸.
  15. «معرفی کتابخانه تخصصی امام‌خمینی (س) قم»، سایت موسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی(س).
  16. رجائی نژاد، «گفتگو با مدیر کتابخانه تخصصی امام‌خمینی».

منابع

  • «معرفی کتابخانه تخصصی امام‌خمینی(س) قم»، سایت موسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی(س).
  • رجائی نژاد، محمد، «آشنایی با کتابخانه تخصصی امام‌خمینی»، فصلنامه تازه‌های کتابخانه تخصصی امام‌خمینی، قم، شمارۀ اول، بهار ۱۳۸۰ش.
  • رجائی نژاد، محمد، «کتابخانه تخصصی امام‌خمینی قم»، فصلنامه حضور، موسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، شماره ۴۲، پاییز ۱۳۸۱ش.
  • رجائی نژاد، محمد، گفتگو با مدیر کتابخانه تخصصی امام‌خمینی، آرشیو کتابخانه، ۱۵ شهریور ۱۴۰۴ش.
  • محمدی شجاعی، مهدی، مجمع کتابخانه‌های تخصصی استان قم(مکتا)، قم، خانه اندیشه زحل، اول، ۱۴۰۲ش.

محمد رجائی نژاد