مصطفی اعتمادی: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
(+رده:شاگردان درس خارج فقه امام‌خمینی; +رده:شاگردان درس خارج اصول امام‌خمینی; ±رده:پروژه شاگردان←رده:مقاله‌های ارزیابی‌شده/پروژه شاگردان using HotCat) |
||
| (۳ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۴: | خط ۴: | ||
| توضیح تصویر = | | توضیح تصویر = | ||
| اندازه تصویر = | | اندازه تصویر = | ||
| سرشناسی = | | سرشناسی =شاگرد امام‌خمینی | ||
| نام کامل = | | نام کامل = | ||
| لقب = | | لقب = | ||
| نسب = | | نسب = | ||
| تاریخ تولد = | | تاریخ تولد =۱۳۰۴ش | ||
| زادگاه = | | زادگاه =روستای خواجه تبریز | ||
| تاریخ وفات = | | تاریخ وفات = ۲۰ اسفند ۱۳۹۴ | ||
| شهر وفات = | | شهر وفات =قم | ||
| تاریخ شهادت = | | تاریخ شهادت = | ||
| محل شهادت = | | محل شهادت = | ||
| محل دفن = | | محل دفن =حرم حضرت معصومه(س) | ||
| خویشاوندان سرشناس = | | خویشاوندان سرشناس = | ||
| استادان = | | استادان =امام‌خمینی، [[سیدشهاب‌الدین مرعشی نجفی|سیدشهاب‌الدین مرعشی]]، [[سیدحسین بروجردی]] | ||
| شاگردان = | | شاگردان = | ||
| محل تحصیل = | | محل تحصیل =حوزه علمیه تبریز و [[حوزه علمیه قم|قم]] | ||
| اجازه روایت از = | | اجازه روایت از = | ||
| اجازه اجتهاد از = | | اجازه اجتهاد از = | ||
| خط ۲۴: | خط ۲۴: | ||
| اجازه اجتهاد به = | | اجازه اجتهاد به = | ||
| تالیفات = | | تالیفات = | ||
| سایر = | | سایر =تدریس و تبلیغ | ||
| سیاسی = | | سیاسی =حمایت از نهضت امام‌خمینی | ||
| اجتماعی = | | اجتماعی = | ||
| امضا = | | امضا = | ||
| خط ۳۱: | خط ۳۱: | ||
}} | }} | ||
'''مصطفی اعتمادی،''' از شاگردان درس خارج فقه و اصول امام‌خمینی. | '''مصطفی اعتمادی،''' از شاگردان درس خارج فقه و اصول امام‌خمینی. | ||
== | ==ولادت== | ||
مصطفی اعتمادی در سال ۱۳۰۴ش در روستای خواجه در نزدیکی تبریز در خانواده‌ای روحانی به دنیا آمد. پدرش میرزا علی خواجه‌ای از علما و مدرسان آن سامان بود.<ref>شریف‌رازی، گنجینه دانشمندان، ج۸، ص۱۰۶.</ref> | |||
اعتمادی خواندن و نوشتن را نزد پدرش آموخت. آنگاه به تحصیل دروس حوزوی روی آورد و مقدمات را در زادگاهش نزد پدر آموخت.<ref>«آیت‌الله اعتمادی: استاد باید | == تحصیل == | ||
مصطفی اعتمادی خواندن و نوشتن را نزد پدرش آموخت. آنگاه به تحصیل دروس حوزوی روی آورد و مقدمات را در زادگاهش نزد پدر آموخت.<ref>«آیت‌الله اعتمادی: استاد باید برای ارتباط با شاگردانش وقت کافی بگذارد»، ص۹.</ref> او آنگاه برای ادامه تحصیل به تبریز رفت و در مدرسه علمیه حسن پاشا مطول را نزد محمود انصاری و سیدابراهیم میلانی خواند.<ref>دوستی، ص۲۵۳.</ref> لمعه را هم نزد سیدابراهیم تبریزی، سیدگانیچی و میرزا فتاح شهیدی فراگرفت.<ref>«آیت‌الله اعتمادی: استاد باید برای ارتباط با شاگردانش وقت کافی بگذارد»، ص۹.</ref> در درس رسایل هم از شاگردان میرزامحمود دوزدوزانی بود و مکاسب را هم نزد میرزافتاح شهیدی آموخت.<ref>دوستی، ص۲۵۳.</ref> وی در سال ۱۳۲۵ ش راهی [[قم]] شد و در [[حوزه علمیه قم|حوزه علمیه آن شهر]] در درس کفایه‌الاصول [[سیدشهاب‌الدین مرعشی نجفی|آیت‌الله سیدشهاب‌الدین مرعشی نجفی]] شرکت کرد.<ref>شریف‌رازی، گنجینه دانشمندان، ج۸، ص۱۰۶.</ref> رسایل را هم نزد میرزا محمود دوزدوزانی فراگرفت و در درس مکاسب از شاگردان میرزا فتاح شهیدی بود.<ref>احمدی زنجانی، «شیخ مصطفی اعتمادی مدرس صبور»، ص۴۲.</ref> اعتمادی آنگاه از درس خارج فقه [[سیدمحمد حجت کوه‌کمری|آیت‌الله سیدمحمد حجت کوه‌کمری]] و خارج اصول [[سیدحسین بروجردی|آیت‌الله سیدحسین طباطبایی بروجردی]]<ref>احمدی زنجانی، «شیخ مصطفی اعتمادی مدرس صبور»، ص۴۲.</ref> و درس خارج [[امام‌خمینی]] در [[مسجد سلماسی]]<ref>«آیت‌الله اعتمادی: استاد باید برای ارتباط با شاگردانش وقت کافی بگذارد»، ص۹؛ احمدی زنجانی، «شیخ مصطفی اعتمادی مدرس صبور»، ص۴۲.</ref> و [[سیدمحمد محقق داماد|آیت‌الله سیدمحمد محقق داماد]] بهره برد؛<ref>احمدی زنجانی، «شیخ مصطفی اعتمادی مدرس صبور»، ص۴۲.</ref> بنابراین می‌توان گفت که تا ۱۳۴۰ش که درس امام‌خمینی از مسجد سلماسی به [[مسجد اعظم]] منتقل شد، در درس خارج فقه یا اصول یا هر دو درس ایشان حضور می‌یافت. | |||
او همچنین مورد توجه آیت‌الله سیدکاظم شریعتمداری بود و با او ارتباط نزدیکی داشت و از طرف وی به مأموریت‌های تبلیغی اعزام می‌شد که از آن جمله می‌توان به اعزام به شهر سقز در استان کردستان و احداث مسجدی در آن شهر اشاره کرد.<ref>«آیت‌الله اعتمادی: استاد باید | او همچنین مورد توجه [[سیدکاظم شریعتمداری|آیت‌الله سیدکاظم شریعتمداری]] بود و با او ارتباط نزدیکی داشت و از طرف وی به مأموریت‌های تبلیغی اعزام می‌شد که از آن جمله می‌توان به اعزام به شهر سقز در استان کردستان و احداث مسجدی در آن شهر اشاره کرد.<ref>«آیت‌الله اعتمادی: استاد باید برای ارتباط با شاگردانش وقت کافی بگذارد»، ص۹.</ref> اعتمادی در فروردین ۱۳۴۳ از سوی مراجع تقلید (آیات امام‌خمینی، شریعتمداری و سیدشهاب‌الدین مرعشی نجفی) و همراه با [[جعفر سبحانی]] به‌عنوان سرپرست طلاب زنجانی و آذربایجانی حوزه علمیه قم تعیین شد.<ref>آیت‌الله‌العظمی حسین نوری همدانی، ص۳۵.</ref> | ||
== تدریس و تبلیغ == | == تدریس و تبلیغ == | ||
مصطفی اعتمادی هم‌زمان با تحصیل، به تدریس دروس سطح در [[حوزه علمیه قم]] می‌پرداخت و ۵۱ سال به تدریس در حوزه علمیه قم اشتغال داشت. او از جمله مدرسان درس رسایل بود و در ۳۶ سال<ref>احمدی زنجانی، «شیخ مصطفی اعتمادی مدرس صبور»، ص۴۵.</ref> به گفته خودش آن کتاب را چهارده دوره ـ هر دوره در سه سال ـ تدریس کرده است.<ref>«آیت‌الله اعتمادی: استاد باید برای ارتباط با شاگردانش وقت کافی بگذارد»، ص۹.</ref> علاوه بر آن، ۱۵ سال کتاب کفایه‌الاصول را در ۵ دوره تدریس کرده است.<ref>احمدی زنجانی، «شیخ مصطفی اعتمادی مدرس صبور»، ص۴۵.</ref> | |||
هم‌زمان به تبلیغ دین نیز اهتمام ویژه‌ای داشت و در دوران زعامت آیت‌الله | هم‌زمان به تبلیغ دین نیز اهتمام ویژه‌ای داشت و در دوران زعامت [[سیدحسین بروجردی|آیت‌الله بروجردی]]، بالغ بر بیست سال در ماه محرم به مازندران می‌رفت و به تبلیغ دین در روستای چاله‌چایی بابل می‌پرداخت. همچنین بیست سال نیز در ماه‌های رمضان برای تبلیغ دین به روستای ابراهیم‌آباد بوئین‌زهرا می‌رفت.<ref>احمدی زنجانی، «شیخ مصطفی اعتمادی مدرس صبور»، ص۴۵؛ «حوزه علمیه قم در سوگ استادی پیشکسوت و خادم: حضرت آیت‌الله اعتمادی به جوار معبود شتافت»، ص۴.</ref> | ||
اعتمادی در سال‌های ۱۳۴۲-۱۳۴۴ با امضای اعلامیه‌های انتقادی علیه حکومت پهلوی یا در حمایت از امام‌خمینی، به فعالیت‌های سیاسی علیه حکومت پهلوی می‌پرداخت.<ref> | == حمایت از نهضت امام‌خمینی == | ||
با آغاز [[انقلاب اسلامی ایران|نهضت امام‌خمینی]] به حمایت از ایشان پرداخت و در دیدار با [[امام‌خمینی]]، خواستار کسب تکلیف درباره تحصن روحانیان در تهران شد.<ref>احمدی زنجانی، «شیخ مصطفی اعتمادی مدرس صبور»، ص۴۵؛ «حوزه علمیه قم در سوگ استادی پیشکسوت و خادم: حضرت آیت‌الله اعتمادی به جوار معبود شتافت»، ص۴.</ref> پس از [[تبعید امام‌خمینی|تبعید امام‌خمینی به خارج از کشور]]، از غیبت امام‌خمینی در حوزه علمیه قم به‌مثابه غیبت «نصف حوزه علمیه» تعبیر کرد.<ref>«لیله الضرب: اولین چماق‌داری علیه طرفداران امام»، ص۱۱۸.</ref> | |||
اعتمادی در سال‌های ۱۳۴۲-۱۳۴۴ با امضای اعلامیه‌های انتقادی علیه حکومت پهلوی یا در حمایت از امام‌خمینی، به فعالیت‌های سیاسی علیه حکومت پهلوی می‌پرداخت.<ref>روحانی، بررسی و تحلیلی از نهضت امام‌خمینی در ایران، ج۱، ص۶۴۲؛ اسناد انقلاب اسلامی، ج۳، ص۱۰۹ـ۱۱۰٬۱۲۸-۱۳۰؛ مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، سیر مبارزات یاران امام‌خمینی در آینه اسناد به روایت اسناد ساواک، ج۳، ص۱۴۱-۱۴۲، ۱۳۲ـ۱۳۵، ۱۶۴، ۱۷۲؛ خسروشاهی، اسناد نهضت اسلامی، ج۳، ص۹۳.</ref> وی که از مدرسان برجسته دروس سطح در حوزه علمیه قم بود، در شهریور ۱۳۴۶، از طرف [[سیدمحمدرضا گلپایگانی|آیت‌الله سیدمحمدرضا موسوی گلپایگانی]] به عضویت هیئت شش‌نفره نام‌نویسی و اسکان طلاب در مدارس [[مدرسه فیضیه|فیضیه]] و دارالشفای قم درآمد.<ref>انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، ص۴۷۸.</ref> او در سال ۱۳۵۷ و پس از [[هجرت امام‌خمینی به پاریس|مهاجرت امام‌خمینی به فرانسه]] نیز همراه با جمعی از مدرسان حوزه علمیه قم با ارسال نامه به ژیسکاردستن رئیس‌جمهور آن کشور، از امام‌خمینی به‌عنوان قائد ۳۵ میلیون ملت مسلمان ایران نام بردند و نسبت به هرگونه اهانتی به امام‌خمینی هشدار دادند.<ref>اسناد انقلاب اسلامی، ج۳، ص۴۷۹.</ref> به سبب این فعالیت‌ها، رفتار او همچون اغلب روحانیان مبارز زیر نظر قرار داشت. [[ساواک]] در ۳۰ مهر ۱۳۵۷ فهرستی از روحانیان طرفدار امام‌خمینی تهیه کرد و نام مصطفی اعتمادی را هم در آن فهرست و به‌عنوان یکی از طرفداران امام‌خمینی قرار داد.<ref>آیت‌الله‌العظمی حسین نوری همدانی، ص۲۹۵-۲۹۸.</ref> او در ۱۲ دی آن سال به مناسبت سال نو میلادی، همراه با جمعی از مدرسان حوزه علمیه قم در پیامی به رئیس‌جمهور وقت فرانسه ـ ژیسکاردستن ـ ضمن تبریک سال میلادی جدید به او، از امام‌خمینی به‌عنوان «رهبر عالی‌قدر جهان اسلام و قائد اعظم و پرچم‌دار نهضت ایرانی ضداستعمار» نام برد و خواستار حمایت دولت و ملت فرانسه از اهداف ایشان که «نجات ملت‌ها از قید بندگی و اشارت است» شد.<ref>اسناد انقلاب اسلامی، ج۳، ص۵۲۵.</ref> | |||
== آثار == | == آثار == | ||
آثار علمی او عبارت است از: شرح معالم‌الاصول حسن‌بن‌زیدالدین شهید ثانی؛ شرح الرسائل مرتضی بن محمدامین انصاری، در سه جلد؛ موضح القوانین (شرح قوانین الاصول میرزا ابوالقاسم قمی)؛ شرح کفایه‌الاصول آخوند خراسانی؛ تعلیقه بر فرائد الاصول شیخ مرتضی انصاری؛ شرح مکاسب شیخ مرتضی انصاری؛ شتات الفرائد در حاشیه معالم؛ هدایت الی اسرار الکفایه.<ref>دوستی، ص۲۵۱.</ref> مصطفی اعتمادی در ۲۰ اسفند ۱۳۹۴ در قم درگذشت و پیکرش پس از اقامه نماز توسط جعفر | مصطفی اعتمادی پس از [[انقلاب اسلامی ایران|پیروزی انقلاب اسلامی]] به فعالیت‌های علمی در حوزه علمیه قم ادامه داد. | ||
آثار علمی او عبارت است از: شرح معالم‌الاصول حسن‌بن‌زیدالدین شهید ثانی؛ شرح الرسائل مرتضی بن محمدامین انصاری، در سه جلد؛ موضح القوانین (شرح قوانین الاصول میرزا ابوالقاسم قمی)؛ شرح کفایه‌الاصول آخوند خراسانی؛ تعلیقه بر فرائد الاصول شیخ مرتضی انصاری؛ شرح مکاسب شیخ مرتضی انصاری؛ شتات الفرائد در حاشیه معالم؛ هدایت الی اسرار الکفایه.<ref>دوستی، ص۲۵۱.</ref> | |||
مصطفی اعتمادی در ۲۰ اسفند ۱۳۹۴ در قم درگذشت و پیکرش پس از اقامه نماز توسط [[جعفر سبحانی]]، در حجره ۳۵ صحن مطهر حضرت معصومه(س) به خاک سپرده شد.<ref>انصاری، «درگذشتگان: آیت‌الله اعتمادی»، ص۱۳۷؛ احمدی زنجانی، «شیخ مصطفی اعتمادی مدرس صبور»، ص۵۱.</ref> | |||
== پانویس == | == پانویس == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده:پروژه شاگردان]] | [[رده:مقاله‌های ارزیابی‌شده/پروژه شاگردان]] | ||
[[رده:شاگردان درس خارج فقه امام‌خمینی]] | |||
[[رده:شاگردان درس خارج اصول امام‌خمینی]] | |||
== منابع == | == منابع == | ||
{{منابع}} | |||
* آیت‌الله‌العظمی حسین نوری همدانی به روایت اسناد ساواک (۱۳۹۶)، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات | * آیت‌الله‌العظمی حسین نوری همدانی به روایت اسناد ساواک (۱۳۹۶)، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات. | ||
* «آیت‌الله اعتمادی: استاد باید برای ارتباط با شاگردانش وقت کافی بگذارد» (۱۳۹۲)، هفته‌نامه حریم امام، شماره ۸۴، ۲۸ شهریور | * «آیت‌الله اعتمادی: استاد باید برای ارتباط با شاگردانش وقت کافی بگذارد» (۱۳۹۲)، هفته‌نامه حریم امام، شماره ۸۴، ۲۸ شهریور. | ||
* احمدی زنجانی، محمد (۱۳۷۷)، «شیخ مصطفی اعتمادی مدرس صبور»، ستارگان حرم، | * احمدی زنجانی، محمد (۱۳۷۷)، «شیخ مصطفی اعتمادی مدرس صبور»، ستارگان حرم، ج۳۱، قم، زائر. | ||
* اسناد انقلاب اسلامی (۱۳۷۴)، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی. | |||
* انصاری، ناصرالدین (۱۳۹۵)، «درگذشتگان: آیت‌الله اعتمادی»، دوماهنامه آینه پژوهش، دوره ۲۷، شماره ۱۵۷، بهار. | * انصاری، ناصرالدین (۱۳۹۵)، «درگذشتگان: آیت‌الله اعتمادی»، دوماهنامه آینه پژوهش، دوره ۲۷، شماره ۱۵۷، بهار. | ||
* انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک (۱۳۸۰)، پایگاه‌های اسلامی، مدرسه فیضیه، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات. | * انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک (۱۳۸۰)، پایگاه‌های اسلامی، مدرسه فیضیه، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات. | ||
* «حوزه علمیه قم در سوگ استادی پیشکسوت و خادم: حضرت آیت‌الله اعتمادی به جوار معبود شتافت» (۱۳۹۴)، هفته‌نامه افق حوزه، سال چهاردهم، شماره ۴۵۵، ۲۶ اسفند. | * «حوزه علمیه قم در سوگ استادی پیشکسوت و خادم: حضرت آیت‌الله اعتمادی به جوار معبود شتافت» (۱۳۹۴)، هفته‌نامه افق حوزه، سال چهاردهم، شماره ۴۵۵، ۲۶ اسفند. | ||
* خسروشاهی، سیدهادی (۱۳۹۰)، اسناد نهضت اسلامی، | * خسروشاهی، سیدهادی (۱۳۹۰)، اسناد نهضت اسلامی، ج۳، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی. | ||
* روحانی، سیدحمید (۱۳۵۸)، بررسی و تحلیلی از نهضت امام‌خمینی در ایران، ج۱، بی‌جا، دارالفکر ـ دار العلم | * روحانی، سیدحمید (۱۳۵۸)، بررسی و تحلیلی از نهضت امام‌خمینی در ایران، ج۱، بی‌جا، دارالفکر ـ دار العلم. | ||
* شریف‌رازی، محمد (۱۳۷۰)، گنجینه دانشمندان، ج۸، قم، پیروز. | * شریف‌رازی، محمد (۱۳۷۰)، گنجینه دانشمندان، ج۸، قم، پیروز. | ||
* سیر مبارزات یاران امام‌خمینی در آینه اسناد به روایت اسناد ساواک (۱۳۹۳)، ج۲ و۳، تدوین: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی | * سیر مبارزات یاران امام‌خمینی در آینه اسناد به روایت اسناد ساواک (۱۳۹۳)، ج۲ و۳، تدوین: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی. | ||
* «لیله الضرب: اولین چماق‌داری علیه طرفداران امام» (۱۳۷۱-۱۳۷۲)، فصلنامه یاد، شماره ۲۹ و ۳۰، زمستان و بهار. | * «لیله الضرب: اولین چماق‌داری علیه طرفداران امام» (۱۳۷۱-۱۳۷۲)، فصلنامه یاد، شماره ۲۹ و ۳۰، زمستان و بهار. | ||
{{پایان}} | |||
نسخهٔ کنونی تا ۱۲ خرداد ۱۴۰۳، ساعت ۲۰:۳۱
 | |
| اطلاعات فردی | |
|---|---|
| تاریخ تولد | ۱۳۰۴ش |
| زادگاه | روستای خواجه تبریز |
| تاریخ وفات | ۲۰ اسفند ۱۳۹۴ |
| محل دفن | حرم حضرت معصومه(س) |
| شهر وفات | قم |
| اطلاعات علمی | |
| استادان | امام‌خمینی، سیدشهاب‌الدین مرعشی، سیدحسین بروجردی |
| محل تحصیل | حوزه علمیه تبریز و قم |
| سایر | تدریس و تبلیغ |
| فعالیت‌های اجتماعی-سیاسی | |
| سیاسی | حمایت از نهضت امام‌خمینی |
مصطفی اعتمادی، از شاگردان درس خارج فقه و اصول امام‌خمینی.
ولادت
مصطفی اعتمادی در سال ۱۳۰۴ش در روستای خواجه در نزدیکی تبریز در خانواده‌ای روحانی به دنیا آمد. پدرش میرزا علی خواجه‌ای از علما و مدرسان آن سامان بود.[۱]
تحصیل
مصطفی اعتمادی خواندن و نوشتن را نزد پدرش آموخت. آنگاه به تحصیل دروس حوزوی روی آورد و مقدمات را در زادگاهش نزد پدر آموخت.[۲] او آنگاه برای ادامه تحصیل به تبریز رفت و در مدرسه علمیه حسن پاشا مطول را نزد محمود انصاری و سیدابراهیم میلانی خواند.[۳] لمعه را هم نزد سیدابراهیم تبریزی، سیدگانیچی و میرزا فتاح شهیدی فراگرفت.[۴] در درس رسایل هم از شاگردان میرزامحمود دوزدوزانی بود و مکاسب را هم نزد میرزافتاح شهیدی آموخت.[۵] وی در سال ۱۳۲۵ ش راهی قم شد و در حوزه علمیه آن شهر در درس کفایه‌الاصول آیت‌الله سیدشهاب‌الدین مرعشی نجفی شرکت کرد.[۶] رسایل را هم نزد میرزا محمود دوزدوزانی فراگرفت و در درس مکاسب از شاگردان میرزا فتاح شهیدی بود.[۷] اعتمادی آنگاه از درس خارج فقه آیت‌الله سیدمحمد حجت کوه‌کمری و خارج اصول آیت‌الله سیدحسین طباطبایی بروجردی[۸] و درس خارج امام‌خمینی در مسجد سلماسی[۹] و آیت‌الله سیدمحمد محقق داماد بهره برد؛[۱۰] بنابراین می‌توان گفت که تا ۱۳۴۰ش که درس امام‌خمینی از مسجد سلماسی به مسجد اعظم منتقل شد، در درس خارج فقه یا اصول یا هر دو درس ایشان حضور می‌یافت.
او همچنین مورد توجه آیت‌الله سیدکاظم شریعتمداری بود و با او ارتباط نزدیکی داشت و از طرف وی به مأموریت‌های تبلیغی اعزام می‌شد که از آن جمله می‌توان به اعزام به شهر سقز در استان کردستان و احداث مسجدی در آن شهر اشاره کرد.[۱۱] اعتمادی در فروردین ۱۳۴۳ از سوی مراجع تقلید (آیات امام‌خمینی، شریعتمداری و سیدشهاب‌الدین مرعشی نجفی) و همراه با جعفر سبحانی به‌عنوان سرپرست طلاب زنجانی و آذربایجانی حوزه علمیه قم تعیین شد.[۱۲]
تدریس و تبلیغ
مصطفی اعتمادی هم‌زمان با تحصیل، به تدریس دروس سطح در حوزه علمیه قم می‌پرداخت و ۵۱ سال به تدریس در حوزه علمیه قم اشتغال داشت. او از جمله مدرسان درس رسایل بود و در ۳۶ سال[۱۳] به گفته خودش آن کتاب را چهارده دوره ـ هر دوره در سه سال ـ تدریس کرده است.[۱۴] علاوه بر آن، ۱۵ سال کتاب کفایه‌الاصول را در ۵ دوره تدریس کرده است.[۱۵]
هم‌زمان به تبلیغ دین نیز اهتمام ویژه‌ای داشت و در دوران زعامت آیت‌الله بروجردی، بالغ بر بیست سال در ماه محرم به مازندران می‌رفت و به تبلیغ دین در روستای چاله‌چایی بابل می‌پرداخت. همچنین بیست سال نیز در ماه‌های رمضان برای تبلیغ دین به روستای ابراهیم‌آباد بوئین‌زهرا می‌رفت.[۱۶]
حمایت از نهضت امام‌خمینی
با آغاز نهضت امام‌خمینی به حمایت از ایشان پرداخت و در دیدار با امام‌خمینی، خواستار کسب تکلیف درباره تحصن روحانیان در تهران شد.[۱۷] پس از تبعید امام‌خمینی به خارج از کشور، از غیبت امام‌خمینی در حوزه علمیه قم به‌مثابه غیبت «نصف حوزه علمیه» تعبیر کرد.[۱۸]
اعتمادی در سال‌های ۱۳۴۲-۱۳۴۴ با امضای اعلامیه‌های انتقادی علیه حکومت پهلوی یا در حمایت از امام‌خمینی، به فعالیت‌های سیاسی علیه حکومت پهلوی می‌پرداخت.[۱۹] وی که از مدرسان برجسته دروس سطح در حوزه علمیه قم بود، در شهریور ۱۳۴۶، از طرف آیت‌الله سیدمحمدرضا موسوی گلپایگانی به عضویت هیئت شش‌نفره نام‌نویسی و اسکان طلاب در مدارس فیضیه و دارالشفای قم درآمد.[۲۰] او در سال ۱۳۵۷ و پس از مهاجرت امام‌خمینی به فرانسه نیز همراه با جمعی از مدرسان حوزه علمیه قم با ارسال نامه به ژیسکاردستن رئیس‌جمهور آن کشور، از امام‌خمینی به‌عنوان قائد ۳۵ میلیون ملت مسلمان ایران نام بردند و نسبت به هرگونه اهانتی به امام‌خمینی هشدار دادند.[۲۱] به سبب این فعالیت‌ها، رفتار او همچون اغلب روحانیان مبارز زیر نظر قرار داشت. ساواک در ۳۰ مهر ۱۳۵۷ فهرستی از روحانیان طرفدار امام‌خمینی تهیه کرد و نام مصطفی اعتمادی را هم در آن فهرست و به‌عنوان یکی از طرفداران امام‌خمینی قرار داد.[۲۲] او در ۱۲ دی آن سال به مناسبت سال نو میلادی، همراه با جمعی از مدرسان حوزه علمیه قم در پیامی به رئیس‌جمهور وقت فرانسه ـ ژیسکاردستن ـ ضمن تبریک سال میلادی جدید به او، از امام‌خمینی به‌عنوان «رهبر عالی‌قدر جهان اسلام و قائد اعظم و پرچم‌دار نهضت ایرانی ضداستعمار» نام برد و خواستار حمایت دولت و ملت فرانسه از اهداف ایشان که «نجات ملت‌ها از قید بندگی و اشارت است» شد.[۲۳]
آثار
مصطفی اعتمادی پس از پیروزی انقلاب اسلامی به فعالیت‌های علمی در حوزه علمیه قم ادامه داد.
آثار علمی او عبارت است از: شرح معالم‌الاصول حسن‌بن‌زیدالدین شهید ثانی؛ شرح الرسائل مرتضی بن محمدامین انصاری، در سه جلد؛ موضح القوانین (شرح قوانین الاصول میرزا ابوالقاسم قمی)؛ شرح کفایه‌الاصول آخوند خراسانی؛ تعلیقه بر فرائد الاصول شیخ مرتضی انصاری؛ شرح مکاسب شیخ مرتضی انصاری؛ شتات الفرائد در حاشیه معالم؛ هدایت الی اسرار الکفایه.[۲۴]
مصطفی اعتمادی در ۲۰ اسفند ۱۳۹۴ در قم درگذشت و پیکرش پس از اقامه نماز توسط جعفر سبحانی، در حجره ۳۵ صحن مطهر حضرت معصومه(س) به خاک سپرده شد.[۲۵]
پانویس
- ↑ شریف‌رازی، گنجینه دانشمندان، ج۸، ص۱۰۶.
- ↑ «آیت‌الله اعتمادی: استاد باید برای ارتباط با شاگردانش وقت کافی بگذارد»، ص۹.
- ↑ دوستی، ص۲۵۳.
- ↑ «آیت‌الله اعتمادی: استاد باید برای ارتباط با شاگردانش وقت کافی بگذارد»، ص۹.
- ↑ دوستی، ص۲۵۳.
- ↑ شریف‌رازی، گنجینه دانشمندان، ج۸، ص۱۰۶.
- ↑ احمدی زنجانی، «شیخ مصطفی اعتمادی مدرس صبور»، ص۴۲.
- ↑ احمدی زنجانی، «شیخ مصطفی اعتمادی مدرس صبور»، ص۴۲.
- ↑ «آیت‌الله اعتمادی: استاد باید برای ارتباط با شاگردانش وقت کافی بگذارد»، ص۹؛ احمدی زنجانی، «شیخ مصطفی اعتمادی مدرس صبور»، ص۴۲.
- ↑ احمدی زنجانی، «شیخ مصطفی اعتمادی مدرس صبور»، ص۴۲.
- ↑ «آیت‌الله اعتمادی: استاد باید برای ارتباط با شاگردانش وقت کافی بگذارد»، ص۹.
- ↑ آیت‌الله‌العظمی حسین نوری همدانی، ص۳۵.
- ↑ احمدی زنجانی، «شیخ مصطفی اعتمادی مدرس صبور»، ص۴۵.
- ↑ «آیت‌الله اعتمادی: استاد باید برای ارتباط با شاگردانش وقت کافی بگذارد»، ص۹.
- ↑ احمدی زنجانی، «شیخ مصطفی اعتمادی مدرس صبور»، ص۴۵.
- ↑ احمدی زنجانی، «شیخ مصطفی اعتمادی مدرس صبور»، ص۴۵؛ «حوزه علمیه قم در سوگ استادی پیشکسوت و خادم: حضرت آیت‌الله اعتمادی به جوار معبود شتافت»، ص۴.
- ↑ احمدی زنجانی، «شیخ مصطفی اعتمادی مدرس صبور»، ص۴۵؛ «حوزه علمیه قم در سوگ استادی پیشکسوت و خادم: حضرت آیت‌الله اعتمادی به جوار معبود شتافت»، ص۴.
- ↑ «لیله الضرب: اولین چماق‌داری علیه طرفداران امام»، ص۱۱۸.
- ↑ روحانی، بررسی و تحلیلی از نهضت امام‌خمینی در ایران، ج۱، ص۶۴۲؛ اسناد انقلاب اسلامی، ج۳، ص۱۰۹ـ۱۱۰٬۱۲۸-۱۳۰؛ مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، سیر مبارزات یاران امام‌خمینی در آینه اسناد به روایت اسناد ساواک، ج۳، ص۱۴۱-۱۴۲، ۱۳۲ـ۱۳۵، ۱۶۴، ۱۷۲؛ خسروشاهی، اسناد نهضت اسلامی، ج۳، ص۹۳.
- ↑ انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، ص۴۷۸.
- ↑ اسناد انقلاب اسلامی، ج۳، ص۴۷۹.
- ↑ آیت‌الله‌العظمی حسین نوری همدانی، ص۲۹۵-۲۹۸.
- ↑ اسناد انقلاب اسلامی، ج۳، ص۵۲۵.
- ↑ دوستی، ص۲۵۱.
- ↑ انصاری، «درگذشتگان: آیت‌الله اعتمادی»، ص۱۳۷؛ احمدی زنجانی، «شیخ مصطفی اعتمادی مدرس صبور»، ص۵۱.
منابع
- آیت‌الله‌العظمی حسین نوری همدانی به روایت اسناد ساواک (۱۳۹۶)، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات.
- «آیت‌الله اعتمادی: استاد باید برای ارتباط با شاگردانش وقت کافی بگذارد» (۱۳۹۲)، هفته‌نامه حریم امام، شماره ۸۴، ۲۸ شهریور.
- احمدی زنجانی، محمد (۱۳۷۷)، «شیخ مصطفی اعتمادی مدرس صبور»، ستارگان حرم، ج۳۱، قم، زائر.
- اسناد انقلاب اسلامی (۱۳۷۴)، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
- انصاری، ناصرالدین (۱۳۹۵)، «درگذشتگان: آیت‌الله اعتمادی»، دوماهنامه آینه پژوهش، دوره ۲۷، شماره ۱۵۷، بهار.
- انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک (۱۳۸۰)، پایگاه‌های اسلامی، مدرسه فیضیه، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات.
- «حوزه علمیه قم در سوگ استادی پیشکسوت و خادم: حضرت آیت‌الله اعتمادی به جوار معبود شتافت» (۱۳۹۴)، هفته‌نامه افق حوزه، سال چهاردهم، شماره ۴۵۵، ۲۶ اسفند.
- خسروشاهی، سیدهادی (۱۳۹۰)، اسناد نهضت اسلامی، ج۳، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
- روحانی، سیدحمید (۱۳۵۸)، بررسی و تحلیلی از نهضت امام‌خمینی در ایران، ج۱، بی‌جا، دارالفکر ـ دار العلم.
- شریف‌رازی، محمد (۱۳۷۰)، گنجینه دانشمندان، ج۸، قم، پیروز.
- سیر مبارزات یاران امام‌خمینی در آینه اسناد به روایت اسناد ساواک (۱۳۹۳)، ج۲ و۳، تدوین: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی.
- «لیله الضرب: اولین چماق‌داری علیه طرفداران امام» (۱۳۷۱-۱۳۷۲)، فصلنامه یاد، شماره ۲۹ و ۳۰، زمستان و بهار.